John Ch.M. Jorna

HOE WERKT HET ?

Hoe verwarmt de zon de atmosfeer? De warmtestraling van de zon gaat dwars door de atmosfeer en verwarmt het aardoppervlak. Dat straalt dan warmte uit en die warmtestraling wordt door de dampkring geabsorbeerd. Bepaalde gassen in de dampkring nemen die warmte het beste op. Dat was altijd al kooldioxide. Het percentage daarvan is sinds het midden van de negentiende eeuw door de industrie en de stoommachine sterk toegenomen. Daardoor werd het klimaat warmer, maar na de Tweede Wereldoorlog ging dat nog veel sterker: meer industrie, meer verkeer, meer verwarming in huizen en gebouwen en meer landbouwmachines.

Dat warmere klimaat zorgt voor meer verdamping en zo meer regen. Het zijn steeds meer hevige regenbuien en daardoor komen er meer overstromingen. In het Ahrdal in de Duitse Eifel zorgde het water voor enorme verwoestingen afgelopen zomer en de schade is nog steeds niet volledig hersteld. De enorme hitte maakt het moeilijk leefbaar. Het kost veel energie om de woningen te koelen. De ijskap van Groenland smelt en ook de ijskap van Antarctica dreigt te smelten evenals talloze gletsjers in de gebergten in alle werelddelen. Dat smelten van het ijs zorgt voor een stijging van de zeespiegel. Lage eilanden en kustgebieden dreigen te overstromen. Houden we laag Nederland droog?

Dus is er alle reden om die opwarming tegen te gaan. Het beste is de oorzaak weg te nemen en de toename van de kooldioxide te verminderen.  Dat betekent minder koolstofhoudende brandstoffen gebruiken: steenkool, aardolie en aardgas. Hoe houd je dan in de winter de huizen warm? Hoe laat je de auto’s rijden, de vliegtuigen vliegen en de schepen varen? Hoe zorg je dat er elektriciteit wordt opgewekt, zodat de machines in de fabrieken kunnen blijven draaien? We moeten naar andere energiebronnen. Er is een energietransitie noodzakelijk.

Welke andere vormen van energie kennen we? Veel landen maken gebruik van kernenergie. Daar zitten risico’s aan. Diverse rampen hebben ons dat geleerd. Een groot probleem is het eeuwenlang veilige opbergen van kernafval. Dan maar liever de kracht van de wind en van stromend water gebruiken. Wind hebben we redelijk veel, maar sommige mensen hikken nogal tegen het geluid van windturbines en de aantasting van het landschap. Maar wat wil je? Je land onder het zeewater zien verdwijnen of tegen die hoge windmolens aankijken? Zonnepanelen zetten de zonnestraling om in elektriciteit. In de zomer is dat veel, maar in de wintermaanden meestal maar weinig. Met alleen zonneparken en zonnepanelen op de daken redden we het niet.

De zon zorgt er ook voor dat planten groeien. Zo wordt koolstof gebonden. Je kunt met hout je huis verwarmen al geeft dat wel schadelijke uitstoot en er komt weer koolstofdioxide in de lucht. Sommige planten leveren ons oliehoudende zaden, maar ons brandstof gebruik is zo enorm, dat je het met oliehoudende zaden nooit redt.

Behalve de kernsplitsing in de huidige kerncentrales hopen we, dat we de energie van kernfusie kunnen gaan gebruiken. Op sommige plekken zitten warme aardlagen zo ondiep, dat we die warmte kunnen gebruiken als een kleinen bijdrage aan onze energiebehoefte. IJsland echter weet een groot deel  van de energiebehoefte door aardwarmte te dekken. Eigenlijk moet elk land naar de eigen mogelijkheden kijken.

14^e Jaargang, Nr. 701.

Maandag, 7 februari 2022

IN NEDERLAND EN DUITSLAND

In Nederland zijn de katholieken in het nieuws gekomen door een onderzoek in opdracht van het dagblad Trouw. Daarbij kwam naar voren, dat actieve vrijwilligers in de geloofsgemeenschappen het veelal niet eens zijn met hun bisschoppen. In Duitsland is men op initiatief van de Duitse bisschoppen gestart met een onderling overleg van de bisschoppen, de priesters en andere functionarissen binnen de kerk en leden van katholieke organisaties onder de naam “De Synodale Weg”. In Rome hield men zijn hart vast, want het kerkelijk leergezag berust bij paus en bisschoppen van de wereldkerk en daar moet iedereen zich aan houden. De Duitsers hebben Rome gerust gesteld. Zij erkennen het leergezag van de wereldkerk. Maar de vernieuwing in de kerk moet niet altijd van bovenaf komen. De Duitsers willen inspirerend bezig zijn.

De Katholieke kerk in Nederland staat er niet best voor. Er is een enorm tekort aan priesters. Velen verlaten de kerk en zij, die in de kerk blijven denken over allerlei zaken geheel anders dan de bisschoppen. Hoe is dat zo gekomen? Ik heb dat allemaal meegemaakt en heb er zo mijn eigen gedachten over. In mijn jeugd was de katholieke kerk in Nederland een massakerk. Katholieken hadden veelal grote gezinnen. De kerk groeide snel.. Bij elke volkstelling was het percentage katholieken weer hoger. Je hele leven speelde zich af in dat katholieke verband. Je ging naar een katholieke kleuterschool bij de nonnen, een jongensschool bij de fraters of een meisjesschool bij zusters. De middelbare scholen waren ook katholiek soms bij paters, maar ook met lekenleraren. Je vorming als katholiek werd aan dat onderwijs overgelaten. De rol van de ouders was ondergeschikt. Er waren heel veel priesters. . Nederlandse priesters gingen in Frankrijk werken waar een tekort aan priesters was en het kleine Nederland leverde een geweldige bijdrage aan de missie in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Je hele leven speelde zich af in katholieke verband, binnen de katholieke zuil met een katholieke krant en een katholieke politieke partij en katholieke verkenners en katholieke gidsen voor de meisjes en een katholieke voetbalclub  en katholieke vakbonden. Bij voorkeur was men klant bij katholieke winkeliers. De bisschoppen wilden maar al te graag vasthouden aan die sterke verzuiling, alle zieltjes bij elkaar horen. Toch groeide er een zeker verlangen naar meer openheid. We stelden kritische vragen aan onze godsdienstleraren. We streefden naar vernieuwing van de liturgie. De grote doorbraak kwam door paus Johannes XXIII. Hij was al oud en werd beschouwd als een tussenpaus. Maar juist hij riep het Tweede Vaticaans Concilie bijeen om het door oorlog afgebroken Eerste Vaticaans Concilie af te maken. De verwachtingen waren hoog gespannen. Met name de afschaffing van het verplichte priestercelibaat stond hoog op de verlanglijst. Maar dat kwam er niet door. Veel priesters traden uit het ambt en het aantal priesterroepingen daalde enorm.. Allerlei vernieuwingen kwamen nauwelijks van de grond door tegenwerking van conservatieve curieprelaten. Katholieke echtparen verlangden naar  de mogelijkheid om met de pil of met andere middelen het aantal geboorten te regelen, maar het kwam er niet van. Zo ontstond het beeld van een conservatief instituut. . Mensen verlieten de kerk of negeerden al die verboden. Het werd nog erger toen er een Poolse paus kwam, Johannes Paulus II, die het ook nog eens lang volhield. Toen hij Nederland bezocht negeerden vrijwel alle katholieken zijn bezoek. Zo was er een rondrit door Den Bosch met lege straten. Homojongeren demonstreerden met nogal wat relletjes. Een vrouw hield een toespraak en drong aan op een grotere rol van de vrouw in de kerk. Johannes Paulus II was dat in Polen in het geheel niet gewend. . Hij benoemde zeer conservatieve priesters tot bisschop en maakte het zo voor de vrijheidslievende Nederlandse katholieken alleen maar erger. Er waren parochies waar men het enorme priestertekort aan zag komen. Leken moesten het werk overnemen, maar die moesten dan wel worden toegerust. Daar bleven de inkomsten op peil. Er waren voldoende vrijwilligers en een behoorlijk aantal kerkbezoekers. Maar al die kleine parochies werden samengevoegd tot één megaparochie met één kerk als hoofdkerk, het zogenaamde “Eucharitisch centrum”. Die kerk was vaak duur in onderhoud en als je dan een kerk sloot en de zaak verkocht, kon je met de opbrengst het onderhoud van het Eucharistische centrum bekostigen.  De volgzame schapen lieten het gebeuren. Waren ze in Rome in beroep gegaan, dan had het bisdom van Rome geen toestemming gekregen. Tsja en zo gaat de katholieke kerk in Nederland naar de verdommenis.

Hoe anders is het in Duitsland. Daar kent men het systeem van “Kirchensteuer”. Een deel van je belasting gaat naar de kerk, waar je lidmaat van bent. De Duitse bisdommen hebben dus forse inkomsten. Ze kunnen allerlei acties gemakkelijk financieren, hun priesters en andere personeelsleden bekostigen evenals het onderhoud van kerkgebouwen. Maar ook in Duitsland worden de gelovigen kritischer, vooral nu ook in Duitsland de schandalen rond kindermisbruik boven water komen. Hoe zet je de kerk weer op het goede pad? Hoe stel je de kritische organisaties tevreden met hun hoog opgeleide medewerkers, ook theologisch zeer bij de tijd? Maak gebruik van de vele hoog opgeleide katholieken en ga samen om de tafel zitten. De Synodale Weg was geboren. De kerk zou enkele jaren lang gaan overleggen, studeren, in werkgroepen bespreken. Daar komen bijzondere dingen uit. Tijdens een groot overleg in Frankfurt werden twee moties aangenomen. De leer over homoseksuologie en over geboortenregeling binnen een huwelijk zou door Rome eens grondig moeten worden herzien. Er zijn in Duitsland progressieve en conservatieve bisschoppen. Kardinaal Marx, Aartsbisschop van München-Freising is progressief en deed onlangs de uitspraak, dat het priestercelibaat maar beter kan worden afgeschaft. Zo wordt er in Duitsland zeer inspirerend met elkaar overlegd. Het zal mij niet verwonderen als er een uitspraak komt, dat vrouwen tot diaken moeten kunnen worden gewijd, zoals dat vroeger ook al gebeurde.

Er is alle reden voor ons hier in Nederland de gebeurtenissen in Duitsland goed te volgen. Ik gebruik het Katholiek Nieuws op de website van KRO-NCRV als een uitstekende bron. De Nederlandse pers zou er ook wat meer aandacht aan kunnen besteden. Dan komt er weer hoop voor de toekomst.

14^e Jaargang, Nr. 700.

EVALUATIE DRINGEND NODIG

Steeds meer mensen krijgen er last van. Politici, mensen van het OM en van de politie, maar ook deskundigen op het gebied van Corona. Ze worden bedreigd. De burgemeester van Haarlem moest zelfs onderduiken. Als je mailbox vol dreigmails zit heb je liever niet, dat jouw adres gemakkelijk te vinden is.

En zo heeft iedereen, die persoonsgegevens beheert te maken met de Privacywet. Dat was vroeger  wel anders. In mijn jeugd in Arnhem hadden we een adresboek, vuistdik, en daarin vond je van heel Arnhem wie in een bepaalde straat op een bepaald huisnummer woonde. Tot voor enkele jaren had mijn aardrijkskundig genootschap boekjes met van alle leden naam, adres, functie en werk en telefoonnummer. Dat mag gewoon niet meer. Als mensen merken, dat ze niet meer te vinden zijn moeten ze een manier vinden om toch bekend  te worden bijvoorbeeld via Facebook of door hun website. Maar niet iedereen vindt dat nodig.

Wie mijn website wat beter bekeken heeft kan weten, dat ik in 1954 als onderwijzer slaagde op de Sint Ludgeruskweekschool met internaat te Hilversum. Er was toen door de geboortegolf van 1946 en daarna een groot aantal kinderen en daardoor een tekort aan leerkrachten voor het Lager Onderwijs, (nu Basisonderwijs geheten).. De banen lagen voor het oprapen. Mijn klasgenoten kwamen uit Groningen, Friesland, Drente, Overijssel, Gelderland benoorden de Waal, Utrecht en het Gooi.. Ze kwamen in bijna heel Nederland terecht. Aanvankelijk was er weinig onderling contact. Na 20 jaar opperde iemand om een reünie te organiseren. De school had van de meeste oud-leerlingen hun adres. Bij een volgende reünie merkte ik, dat er een paar verloren schapen waren. Ik wist iedereen te vinden. De laatste jaren  zijn er veel klasgenoten overleden van de 47 zijn er 12 nog in leven, maar van een weten we het niet. Zijn vaste telefoonnummer is niet meer in gebruik. Zijn Emailadres is nog te gebruiken, maar er komt geen antwoord. Een brief op zijn laatst bekende adres in Heilo wordt niet beantwoord. De gemeente Heilo mag ons niet zeggen of hij is overleden. Ik zou via die gemeente na betaling een brief naar de kinderen kunnen sturen met het verzoek aan die kinderen ons te vertellen of onze vroegere klasgenoot Wim Nijland nog leeft. Ik denk, dat velen soortgelijke ervaringen hebben als ze een oude vriend of collega of familielid zoeken. Waarom wordt het keurige burgers zo moeilijk gemaakt?

 Maatregelen om iemand onvindbaar te maken moeten er zijn. Je leest wel eens over vrouwen, die vreselijk lijden onder huiselijk geweld. Als ze eindelijk gescheiden zijn worden ze nog steeds lastig gevallen door die gewelddadige ex. Ze vrezen voor hun leven. Rechterlijke uitspraken helpen niet. Dan moet zo’n vrouw een totaal andere identiteit aannemen en zeker weten, dat niemand haar nieuwe naam verklapt. Daarom moet die privacywet dus wel heel streng zijn. Bedenk daarbij, dat ook kleine criminelen er misbruik van kunnen maken. Ik geef een voorbeeld uit eigen ervaring. Er zijn van die mensen, die er een gewoonte van maken op de pof te leven. Rekeningen worden niet betaald. Bij leveranciers loopt de schuld steeds verder op. Sportclubs kunnen naar de contributie fluiten en net zo de peuterspeelzaal. (Daar was mijn vrouw toen leidster, lang geleden.) Zo’n persoon maakten we in ons dorp mee. Op zekere dag was ze met de Noorderzon vertrokken. Ik wist haar ergens in Noord-Holland op te sporen en op zekere dag stonden we bij haar voor de deur. Wij konden haar niet dwingen. Zulke kleine crimineeltjes maken misbruik van de privacywet. Ze maken zich onvindbaar voor schuldeisers.

Ik zit nogal eens te foeteren op die privacywet. Ik heb er dan last van. Anderzijds wordt mij duidelijk hoezeer hij noodzakelijk is. Mijn vraag is of men kan nagaan of in de wet regels kunnen worden opgenomen in welke gevallen voor goedwillende burgers uitzonderingen mogelijk zijn.

14^e  Jaargang, Nr.699.

WAT TE DOEN?

De spanning tussen de Russische Federatie en Oekraïne loopt steeds verder op. Ook andere voormalige Sovjet Republieken en leden van het Warschau Pakt en nu Navo lid voelen zich bedreigd. Oekraïne krijgt van alle kanten steun, maar zal bij een Russische aanval uiteindelijk niet tegen de macht van Rusland opgewassen zijn. Ik kan mij voorstellen, dat Poetin flink teleurgesteld is door de huidige situatie. Het blok van de Sowjetunie en de andere leden van het Warschaupakt en de Comecon is veel landen verloren: Polen, Oost-Duitsland, Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Roemenië, Bulgarije. Estland, Letland en Lithauwen, die allemaal lid zijn van de Navo. Wanneer zij worden aangevallen door Rusland betekent dat een aanval op de gehele Navo. Een dergelijke aanval is onwaarschijnlijk, maar ook niet geheel uit te sluiten. Vandaar de versterkingen door de Navo naar die landen.

Oekraïne is een ander geval. Het was altijd een vooral economisch belangrijk deel van de Sowjetunie. Op basis van de steenkool was de Donbass een belangrijk industriegebied. Daar wordt al een aantal jaren om gevochten. Oekraïne was daarnaast de graanschuur van de Sowjetunie. Er is vruchtbare löss, de zwarte aarde en een gunstig klimaat.

Vooral in het Oosten zijn veel Russisch taligen. Een eventuele Russische bezettingsmacht kan wel wat steun verwachten, maar zal vooral verzet oproepen. Toen de Duitsers door het Rode leger waren verdreven bleef er nog jaren verzet van anticommunisten in de wouden van het land. Dat verzet kan een Russische bezettingsmacht ook nu verwachten. Rusland krijgt dus jarenlang de kosten  van die bezettingsmacht te dragen. Het land lijdt daarnaast onder zware sancties van het Westen. De bevolking ziet dierbare zonen sneuvelen in de strijd tegen het Oekraïense verzet. De bevolking lijdt onder de gevolgen van de economische sancties van het Westen. Poetin zal steun verliezen van een groot deel van de eigen bevolking.

Rooms-katholieke bisschoppen uit Polen en Oekraïne hebben in een gezamenlijke verklaring opgeroepen de vrede te bewaren. Paus Franciscus heeft aanstaande woensdag, 26 januari uitgeroepen tot een Wereldgebedsdag voor de vrede. Anderzijds zijn er de vele steunmaatregelen al eerder genoemd.  Poetin moet echt gek zijn als hij dit conflict uit de hand laat lopen. Maar ja, van machtspolitici kun je van alles verwachten.

14^e Jaargang, Nr.698.

WAT TE DOEN?

HHOE GAAT PERSPECTIE 21 IN bUNNIK HET DOEN?

Over twee maanden op 16 maart 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. In Bunnik zijn de Liberalen weer uiteen gevallen in D66 en de VVD, waarbij de VVD wat extremer lijkt geworden. Dan is er het CDA en mijn partij P21. De P staat voor Perspectief. We moesten een pakkend woord vinden voor vooruitstrevend of progressief, want die woorden zijn wat onduidelijk geworden. Sociale verzekeringen afbreken wordt soms progressief genoemd. Maar wat betekent het woord Perspectief in politieke zin? Daarom is het nu zelfs op de stembiljetten straks P21. De partij staat voor groen en sociaal.

Door een afsplitsing van drie bedaagde P21 raadsleden hadden we de laatste jaren vijf zetels, maar qua aantal stemmen hadden we recht op acht. Wat gaat het nu worden? Weer acht? Negen of tien misschien? Maar met de huidige Corona pandemie weet je het niet. P21 heeft de aanhang van de PvdA en GroenLinks. Die twee zijn buiten de regering gehouden, Dus zijn ze wat minder duidelijk aansprakelijk voor het Coronabeleid. D66 en de VVD en het CDA zitten wel in de regering. Maar ik heb de indruk, dat er in onze gemeente vooral erg verstandige mensen wonen, die het Coronabeleid voluit steunen.

Wat extreme VVD-ers waren nogal anti- windturbines. Het huidige gemeentelijk beleid richt zich vooral op zonne-energie op daken en zonnevelden. Dus ook dat zal geen grote rol spelen. Kiezers zullen hun voorkeur vooral laten bepalen door het leefbaar houden van de dorpen en het omringende landschap. Dan zijn ze bij P21 aan het goede adres.

Een belangrijke vraag is: wie zijn de mensen, die het namens de kiezers gaan doen? De P21lijst is sterk veranderd en bij de toptien komen nogal wat voor mij onbekende namen voor. Aan die onbekendheid mag best iets gedaan worden. Wat zijn dat voor mensen? Kunnen we op hen bouwen? Zijn ze betrouwbaar? Denk niet, dat kiezers de website gaan raadplegen. Maak gebruik van folders of advertenties in het Bunniks Nieuws. Er staan 44 namen op de lijst van P21, maar daarvan velen op een  aanbevelingsplaats. Tsja, de partij bestaat eind dit jaar of begin volgend jaar 25 jaar. We gaan ons Zilveren Feest vieren. Daar kan ik als een van de oprichters best een beetje trots op zijn. Wel zou het mooi zijn als mijn dorpsgenoten zich wat meer politiek gaan engageren. Odijk is wat aan het vergrijzen. Bunnik is al verjongd. Is dus een fase verder. Misschien dat daardoor Bunnik een wat groot aandeel op de lijst heeft. Maar wat gaan straks de bewoners van Odijk West doen bij hun stembusgang? Het gaat best spannend worden.                    14^e Jaargang, Nr. 697.

VACCINATIEWEGERAARS

Ik erger me flink aan die mensen, die van alles beweren terwijl er geen enkel bewijs voor is. Ze verzinnen complotten en er zijn mensen zat, die er in geloven.. Zulke complottheorieën worden gepubliceerd op Facebook en het is ongelooflijk, maar mensen achten Facebook even betrouwbaar als een publicatie van een Nobelprijswinnaar. Ik doe niet aan Twitter of Facebook en ik lees er nooit iets van. Ik verbaas me over fatsoenlijke politici, die er toch gebruik van maken. Als u, beste bezoeker van deze site verstandig bent, dan bekijkt u mijn schrijfsels altijd met een kritisch oog.

Ik ben er van overtuigd, dat er verschillende Coronavirussen bestaan, zoals er ook verschillende verkoudheidsvirussen en verschillende griepvirussen bestaan. Je bent waakzaam, want je kunt makkelijk door iemand besmet worden. En wij halen net als vele dorpsgenoten elk jaar onze griepprik. We stonden nu niet massaal in de rij. De huisartsen hadden de mensen veel meer gespreid opgeroepen, zodat de kans op besmetting met Corona veel minder werd.

Toen Corona nog maar net bestond spraken we met elkaar over een vaccin, dat ons zou wapenen tegen deze nieuwe ziekte. We volgden de krantenberichten daarover nauwgezet. Bij nieuwe varianten is steeds een eerste vraag of de bestaande vaccins er tegen helpen. Maar niemand twijfelt aan de risico’s van Corona. Althans niemand van onze familieleden, vrienden en bekenden. We zijn heel voorzichtig en toch raakten we een jaar geleden besmet. De enige, die uiteraard bij ons binnenkwam was waarschijnlijk de schuldige. Ook nu we drie prikken hebben gehad plus de weerstand ten gevolge van het doorstaan van een Corona-infectie, doen we zo nodig een zelftest.

Waarom zo voorzichtig? Het gaat niet alleen om onszelf. Je aan de regels houden en je laten vaccineren doe je niet alleen om je zelf te beschermen. Je wilt ook anderen beschermen. Je wilt geen infectiebron zijn. Die mensen , die menen zelf rustig het risico te kunnen lopen  moeten zich realiseren, dat ze geen gevaar voor anderen mogen zijn.

Als ik zulke vaccinweigeraars soms hoor, dan hebben ze het altijd over het risico, dat ze zelf lopen, nooit over het gevaar, dat ze voor hun medemensen vormen. Het risicovolle gedrag en het weigeren om je zelf te laten vaccineren lijkt een typische vorm van het ik-denken van deze tijd. Ik wil naar een feestje en ik ben niet gevaccineerd. Dat interesseert me niet. Ik doe tevoren ook geen zelftest. Ik draag geen mondkapje. Ik houd geen afstand. Waarom zou ik?  Als ik besmet raak en anderen – ouder dan ik- besmet en die worden vreselijk ziek, dan is dat hun eigen verantwoordelijkheid. Als iemand door mij besmet wordt is dat jammer. Als die persoon ernstig ziek wordt, dan voel ik mij niet verantwoordelijk. Als iemand dan aan die Corona-infectie door mij aan die infectie sterft, tsja, dat is dan erg voor hem of haar, maar ik heb er geen boodschap aan. Het is de schuld van de overheid, die te laat of te weinig maatregelen heeft genomen. De overheid had veel eerder en veel beter moeten waarschuwen.

Hoeveel van de duizenden Nederlandse Coronadoden zijn veroorzaakt door dat nonchalante gedrag van die onvoorzichtige minderheid? . Hoeveel van die onvoorzichtige gifbommen vol coronavirussen veroorzaken de dood van hun medemensen en demonstreren intussen tegen de overheidsmaatregelen? Als je dan door jouw onvoorzichtig gedrag willens en wetens de dood van een medemens veroorzaakt mogen we jou dan als een moordenaar beschouwen? Neen, want je hebt niet de opzet om te doden. Kunnen we wel spreken van dood door schuld? Dat zou wel eens kunnen. Ook dood door schuld is strafbaar.

14^e Jaargang, Nr. 696.

VACCINATIEWEGERAARS

EEN NIEUW JAAR – EEN NIEUW KABINET

Na het oliebollen bakken voelde ik mij op Oudejaarsavond niet zo lekker. Ik ging ruim voor de jaarwisseling mijn bed in. Ik heb de afgelopen dagen veel geslapen en nu voel ik mij een stuk beter. Ik maakte een wandelingetje naar de Mariakapel om wat kaarsjes op te steken voor zieken en ook uit dankbaarheid voor een voorspoedige genezing van een goede vriend. We kunnen weer beginnen.

De afgelopen jaren is er voortdurend gewezen op al die problemen, waardoor ons land en de wereld wordt geteisterd. Zoals gewoonlijk wordt de oplossing verwacht van de overheid, eigenlijk van tal van overheden, van de wijkraad of dorpsraad tot en met de Verenigde Naties. Maar de wezenlijke oplossing ligt bij ons burgers. Onze manier van denken, onze manier van leven moet grondig veranderen. We moeten het ik ikke ikke tijdperk verlaten. We moeten de gemeenschap weer voorop gaan stellen, begrijpen, dat we het samen moeten doen. Dat is voor velen moeilijk. Afstand doen van luxe. Afstand doen van macht. Het zal niet meevallen. Het zal ook wel weer een droombeeld blijven.

Rutte is nu bezig met gesprekken met kandidaat ministers en staatssecretarissen. Er zou er een kunnen afvallen. Deze mensen moeten het gaan doen: leiding geven aan de verandering. Daar is allereerst de Minister-President, Mark Rutte. Hij is de vertegenwoordiger van het meest wezenlijke probleem, de wezenlijke oorzaak van de aantasting van het milieu.. Paus Franciscus noemt in zijn encycliek “Laudato si’ een groep zeer rijke, machtige lieden die de kosten van de arbeid en de productie zo laag mogelijk kunnen en willen houden. Schoon produceren is duur. Dat willen ze dus niet. Een eerlijk loon betalen gaat ten koste van de winst. Dat willen ze niet. De armoede in de wereld blijft bestaan. Mark Rutte is het knechtje van dit soort lieden. Daarom had hij nooit mogen terugkeren. Maar nu hij toch weer de MP wordt is het goed, dat hij onder  voogdij komt van de nieuwe Minister van Financiën, Sigrid Kaag.

Het grote schandaal van de aflopende regeerperiode was het feit, dat ruim vierhonderdduizend, 400.000  kinderen in Nederland in armoede opgroeiden. Een belangrijke oorzaak hiervan was het lage minimumloon. Het flink verhogen van het minimumloon moet een van de eerste daden van het nieuwe kabinet zijn. De nieuwe minister van armoedebeleid (waarom niet anti-armoedebeleid?) moet daar leiding aan geven. Dat is Carola Schouten.

De Nederlandse veehouderij kenmerkt zich door een veel te hoge veedichtheid, mogelijk door import van veevoer. De problemen zijn dan overbemesting, vervuiling van het grondwater en stank.  De overbemesting staat bekend als de nitraatproblematiek. Via de lucht komen stikstofverbindingen in de omgeving terecht en slaan daar neer. Als de heide daarvan teveel krijgt verdwijnt de hei. De heide vergrast. In de buurt van natuurgebieden hoort intensieve veehouderij niet thuis. De bedrijven worden opgekocht en opgeheven. Voor de grond moet een nieuwe bestemming worden gevonden. Bos of nieuwe natuur bijvoorbeeld.

Over klimaat en energietransitie heb ik al veel geschreven. Rob Jetten krijgt het op zijn bordje als nieuwe minister van Klimaat en Energie. Verstandig om deze zaken onder één minister te brengen. Het gaat daarbij ook over zeespiegelstijging, windmolens, kernenergie, invoer van Russische gas en zonnevelden. Merkwaardige gedachte. Het grote Duitsland met veel ruimte schaft kernenergie af en het kleine Nederland denkt er weer aan.

Per jaar moeten er 100.000 woningen gebouwd worden. Wie verschaft het nodige kapitaal en onder welke voorwaarden? Waar moeten al die huizen komen? Ik zie tot mijn schrik, dat er geen bewindspersoon komt met een landelijke portefeuille Ruimtelijke ordening. Wordt het werk niet veel te veel geconcentreerd in de Randstad? Er is een groot tekort aan bouwvakkers en dat gaat alleen maar toenemen. Oost-Europa is geen onuitputtelijke bron en meer landen hebben een  nog groter tekort aan mensen op hun arbeidsmarkt.

Dat er nu eindelijk een nieuw kabinet aan het komen is, het is prachtig. Ik vrees, dat men daarbij sommige problemen onderschat heeft. Voor mij is er geen reden om optimistisch te zijn over Rutte IV.

14^e Jaargang, Nr. 694.

WEER NIET IN EEN KERK KERST VIEREN

Toch was het een fijne Kerst. De hele familie was vrijdagavond bijeen. Allemaal weten we, dat het voor een van ons waarschijnlijk zijn laatste Kerst zal zijn. Echt weten we dat niet, maar het is zeer waarschijnlijk. Toch was het een blij feest. Eerst wat snoep en een drankje Daarna lekker zelf gemaakt eten. Toen was het tijd voor iets bijzonders. Ik heb al jaren een groepsfoto van mijn kinderen en kleinkinderen in de woonkamer. Die was al twee keer vernieuwd naarmate de familie groeide, maar nu was dat vernieuwen al lang geleden en er waren partners bijgekomen.  Het was eindelijk gelukt. Er waren veel foto’s door een beroeps gemaakt. Voor elk huishouden was er een boekje met foto’s en er was een nieuwe familiefoto voor onze woonkamer. En die ene staat er nog op. Zelfs na zijn mogelijk overlijden heeft ieder gezin hem nog bij zich. Op die foto’s met ons allemaal.

Eerste Kerstdag zagen we een Eucharistieviering op de tv uit Italië, op het oog een moderne kerk, want die oudere Italiaanse Barokkerken kennen we onderhand wel. Hij deed door de strook ramen bij het plafond zelfs enigszins aan onze Odijkse Nicolaaskerk denken. Dat gaf dus een beetje een thuisgevoel. De toespraak van de paus met een nauwelijks leesbare ondertiteling: witte letters tegen de witte kleding van de paus. Waarom geen gele letters?. De zegen ‘Urbi et orbi’, voor de Stad en de Wereld. Een beetje zegen van boven kunnen we in deze coronatijd wel gebruiken. Kerstmis was voor ons toch nog een beetje religieus feest geworden.

Het schijnt zo te zijn, dat heel wat Nederlanders nauwelijks weten wat er met Kerstmis herdacht wordt. Daarnaast merk je, dat er bij sommigen een streven is dat ook zo veel mogelijk niet te laten blijken.  Kerstkaarten waarop episodes van het oorspronkelijke kerstverhaal in beeld worden gebracht zie je steeds minder. Geen afbeeldingen met het Kindje Jezus in een voederbak in een stal., geen engelen, die de herders komen vertellen, dat Jezus is geboren. Geen herders op kraambezoek bij Maria en Jozef, Geen drie wijzen uit het Oosten. Waarom moet de werkelijkheid van de geboorte van Jezus Christus zo nodig   ontkend worden? Als je ergens in een Europees museum komt, dan zijn daar vrijwel altijd afbeeldingen uit het leven van Jezus van Nazareth en andere figuren uit de Bijbel aanwezig. Hele volksstammen in Europa begrijpen er uit zich zelf niets van. Mensen van het museum hoor ik dan uitvoerig uitleg geven. Ouders hebben daarover vaak zo weinig kennis, dat ze hun kinderen nauwelijks iets kunnen meegeven. Helaas is het met veel leerkrachten niet anders. De grondvester van het Christendom met drie á vier miljard volgelingen is geboren in de heilige Kerstnacht en we weten het niet. Onze beschaving berust grotendeels op zijn denken. Onze taal bevat tal van uitdrukkingen uit de Bijbel.  We gebruiken ze zonder het te beseffen. Zelfs veel godsdiensthaters beseffen nauwelijks hoezeer ze deel uit maken van een Christelijke beschaving met een christelijk waardenpatroon, christelijke beeldende kunst, christelijke literatuur, christelijke uitdrukkingen in onze taal. Wat een enorme verarming, dat het onderwijs er geen aandacht aan besteedt, het vaak ook niet kan en vaak ook heel bewust niet wil

Waarom iets aan je kinderen vertellen, waarin je zelf niet gelooft?  In onze cultuur speelt het verhaal van Jezus van Nazareth een enorme rol. Als je dat niet weet, niet begrijpt, dan ben je cultuurarm. Je bent onderontwikkeld. Het spijt me dat te moeten zeggen. Doe er wat aan.

14^e Jaargang, Nummer 694.