John Ch.M. Jorna

MET ONVERDRAAGZAAMHEID ALS EEN GEVOLG

Als één politicus van de VVD wordt betrapt op corruptie, is geen enkele VVD-er meer te vertrouwen. Als ik dat zo keihard opschrijf denkt u onmiddellijk wat een onzin. Terecht. Toch reageert iemand gemakkelijk in die richting. Zo zijn er een op de tien Nederlanders, die de vaderlandse elite niet vertrouwen. Daar zitten best rakkers tussen, maar ook heel fijne mensen. Vooral groepen mensen, die eruit springen hebben vaak last van generaliseren. Een Marokkaantje wordt betrapt op drugs dealen en onmiddellijk zijn de meeste jonge Marokkanen drugsdealers. De politie heeft er ook last van. Ze hebben soms onaangename ervaringen met buitenlanders en gaan die dan vaker aanhouden.

Wat me nu opvalt is, dat sinds kort bekend is, dat mensen, die in God geloven en tot een godsdienstige gemeenschap behoren nog maar een minderheid vormen het generaliseren ook naar godsdienstige Nederlanders toeneemt. Als er drie reusachtige Gereformeerde kerkgemeenschappen het mijns inziens terecht onzin vinden, dat er maar dertig mensen samen mogen komen, dan zijn onmiddellijk alle kerken fout. In werkelijkheid houdt vrijwel elke geloofsgemeenschap zich aan de dertig-personenregel. De meeste kerkgebouwen bieden ruimte aan veel meer mensen, die zich ook aan alle andere Coronaregels kunnen houden. De onverdraagzaamheid gaat zo ver, dat het aan mensen verboden wordt te bidden voor een spoedig einde van de pandemie en voor de genezing van alle besmette mensen in de wereld, ook die mensen, die kennelijk zich zo onverdraagzaam naar de kerken wensen op te stellen. Kennelijk hebben ze geen idee van wat er in een kerk gebeurt. Ja psalmen zingen. Denken ze dan.

Die vooringenomenheid tegenover gelovigen berust vaak op ervaringen van jaren geleden of op verhalen, die ze over vroeger horen. Over preken, die meer dan een uur duurden. Over autoritaire pastoors, over kindermisbruik, over dreigen met hel en verdoemenis, over het letterlijk nemen van verhalen uit de Bijbel. Als je niet op de hoogte bent van de huidige ontwikkelingen in de kerken kun je eigenlijk niet goed en objectief oordelen. Je kunt praten als Brugman, veel kerkverlaters krijg je niet meer terug. Die Brugman was overigens een beroemd prediker, Ha ha!

Soms schrik ik van mijn eigen partij. Twee van de vroegere moederpartijen, de PPR en de EVP hadden leden met vaak een kerkelijke binding. Ze wilden het evangelie radicaal nemen. Dat is bij de huidige leden kennelijk vergeten. Ik schrok nogal, toen ik een woordvoerder van GroenLinks fier hoorde verkondigen, dat ze op ethisch terrein veel radicaler waren dan D66. Ook mensen jonger dan zeventig jaar zouden volgens het ontwerp verkiezingsprogramma het recht krijgen op een zelf gekozen levenseinde. Gezien het aantal zelfdodingen zijn er zeker veel mensen, die op een moment in hun leven een doodswens hebben. Voor mij en ik denk ook voor de meeste GroenLinks-ers, is dat een mens in nood. Een voor de hand liggende reactie is dan hulp te bieden. Als die hulp onderbezet blijkt, moet er geld bij. Eisen de opstellers van dit deel van het programma voor iedereen absolute persoonlijke vrijheid? Die kan en mag nooit zo absoluut zijn, want bij alle beslissingen in je leven hoor je niet alleen met je persoonlijk belang rekening te houden, maar ook met het belang van je familie en je vrienden en met het maatschappelijk belang. Uit ervaring weet ik hoe zeer mensen onder de zelfdoding van een naaste kunnen lijden. Ik beroep mij hier niet op een goddelijk verbod. Het is meer een kwestie van sociale hygiëne.

GroenLinks is voor mij de partij, die het opneemt voor de zwaksten in deze wereld. Voor de dak- en thuislozen in ons eigen land. Voor de echte armen in onze samenleving, vaak slachtoffer van erfelijke armoede, die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Voor de slachtoffers van de ongelijkheid in ons land, maar ook in de EU en ook in de Derde Wereld. GroenLinks is de partij, die het opneemt voor de natuur en de biodiversiteit en een schoon milieu. Het is de partij die ook in internationaal verband het recht centraal stelt en zo conflicten wil oplossen en liefst voorkomen. Het is de partij, die de kernwapens de wereld uit wil hebben. Het is de partij, die Mensenrechten hoog in het vaandel heeft. Het is een partij van idealisten.

13^e Jaargang, Nr. 638.

EN DE ECHTE BEDREIGINGEN VAN ONZE DEMOCRATIE

In mijn politieke partij hoor je tegen het erfelijk koningschap te zijn. Het is een van die populaire standpunten, waar ik moeite mee heb. Het alternatief lijkt mij een republiek met een gekozen president. Er zijn landen waar ze elke keer weer een prima president weten te kiezen, maar als ik aan de VS en Brazilië of Cuba en Venezuela denk schrikt het gekozen presidentschap mij toch af. En dat nog afgezien van de enorme kosten, die de verkiezingen met zich meebrengen.

Mijn standpunt wordt sterk beïnvloed door de rol, die ons koningshuis tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde. Via Radio Oranje werden we op de hoogte gehouden van de successen van de Geallieerden. De berichten werden uitgetypt en in het geheim verspreid. Ik mocht als jochie van negen soms zo’n velletje doorslagpapier naar een bepaald adres brengen. Op de betonnen muur van een viaduct was met letters van minstens een meter OZO geschilderd. Weliswaar was geprobeerd OZO weg te werken, want voor de “Moffen” en hun vrienden, de NSB-ers was de betekenis “Oranje zal Overwinnen” niet erg welkom. Het jarenlange succes van de musical “Soldaat van Oranje” toont aan, dat die band met het verleden nog steeds bestaat. Ik vond het geweldig als twaalfjarige voor het eerst allerlei vaderlandse liederen te mogen zingen tijdens de aubade op Koninginnedag op 31 augustus. Daarbij het Wilhelmus. Sommige mensen hebben een hekel aan ons volkslied. Je zou verwachten, dat mensen best trots zouden zijn op zo’n vrijheidslied. Na de Tachtigjarige Oorlog tegen het heerszuchtige Spanje werd de onafhankelijkheid erkend, het begin van onze natie, overigens toen een Republiek met stadhouders uit het Huis van Oranje Nassau. Soms zie je een sportman of -vrouw met een gouden medaille een traantje wegpinken bij het spelen van het Wilhelmus. Voor velen in Nederland schuilt in ons koningshuis vooral een grote nationale symboolwaarde.

Dan signaleert de Telegraaf het vertrek van het gezin van onze koning met de nodige beveiligers en personeel naar hun vakantievilla in Griekenland. Onmiddellijk is er een rel en vooral linkse woordvoerders hebben het hoogste woord. Dat is natuurlijk maar net de bedoeling van de Telegraaf. Je afzetten tegen ons koningshuis draagt niet bij aan je populariteit bij een groot deel van de bevolking. Ze zijn er weer ingestonken, denken ze bij het blad met een voortdurend dalende oplage. Bij Op1 reageerde Jesse Klaver gelukkig tamelijk rustig. De terugkeer is inderdaad verstandig, maar wel naar voor de drie dochters, die daar even het gevoel zouden hebben gehad, dat er niet zo op ze gelet wordt. Na de vakantie kunnen ze van menig klasgenootje horen hoe leuk zij het gehad hebben in hun vakantiehuis. Er zijn immers duizenden welgestelde Nederlanders met een vakantiehuis in Nederland of in het buitenland.

In hetzelfde Op1 deed een hoogleraar een boekje open over een waarschijnlijk wereldwijde beweging, die pas echt een gevaar is voor onze democratie. Aanhangers maken vooral gebruik van sociale media als Facebook om hun ideeën te verspreiden. Vaak zijn ze aanhangers van de vreemdste complottheorieën. Actueel zijn de rare verhalen rond het Coronavirus. Onze regering dwingt ons tot een gering reactievermogen om haar zin door te drijven. Onze vrijheid komt in gevaar. Demonstreer, roep op tot verzet, gehoorzaam niet, want het virus is allemaal een grote leugen. Er is helemaal geen virus roepen de aanhangers van “Viruswaarheid”. Er zijn dwazen genoeg, die de onzin nog geloven ook. Zo is er ook verzet tegen mogelijke oplossingen voor de stikstofproblematiek. Gelukkig hebben we in Nederland het recht van demonstreren. Helaas werd dat door sommige boeren vertaald als het recht om anderen lastig te vallen door het mensen onmogelijk te maken naar hun werk te gaan. Kamerleden worden lastig gevallen omdat hun standpunten niet bevallen. Ze zijn door ons, Nederlanders als onze vertegenwoordiger gekozen. Zo is er ook het verzet tegen de bouw van windmolens. Het valt mij op, dat je nooit meer iets hoort over hoogspanningsmasten, die de horizon vervuilen. Als ik vanuit Odijk richting Zeist kijk ziek ik een parkachtig landschap met meerdere landgoederen, maar dat prachtige uitzicht wordt grondig verpest door de A12 met duizenden lawaaiige, stinkende auto’s. Daar hoor je ze niet over. Er ligt een flinke geluidswal, maar weg uitzicht. Toch zullen we moeten werken aan een energietransitie en daarover komen tot democratische besluitvorming. Zo moeten er één miljoen woningen gebouwd worden in Nederland. Er wordt niet bij gezegd waar. Jammer, want er gaat veel landschapsschoon verloren.

Alle goedwillende Nederlanders moeten zich veel meer bewust worden van de ondemocratische methoden, die worden gebruikt, van de onwaarheden, die worden verkondigd en van de bedreigingen, die niet geschuwd worden. We moeten de echte bedreigingen van onze democratie veel en veel beter leren herkennen.

13^e Jaargang, Nr. 637.

EN DE ANDERE KANT VAN DE MEDAILLE

Individualisering heeft positieve kanten. Het is een goede zaak, dat iedereen over tal van onderwerpen een eigen standpunt ontwikkelt en dat als uitgangspunt kiest voor het eigen handelen. Daarbij geldt uiteraard dat je de nodige zorgvuldigheid in acht neemt. Je raadpleegt allerlei betrouwbare bronnen, vraagt soms goede raad aan familie of vrienden. Uiteraard hoort erbij, dat je beschikt over een goed ontwikkeld systeem van normen en waarden, dat je dan ook raadpleegt vooral bij het uitkiezen van je bronnen.

Dat systeem van normen en waarden krijg je in eerste instantie mee van je ouders en die hebben het weer meegekregen van hun ouders. Je wordt ook beïnvloed door het onderwijs, door een levensovertuiging, die past bij een kerk of een politieke stroming. Tijdens je puberteit kom je tot een eigen standpunt over tal van zaken. De vriendengroep om je heen speelt daarbij een belangrijke rol. In gesprekken met onze kleinkinderen merken we wel, dat hun meningen sterk verschillen van die wij hadden op hun leeftijden, 21 tot en met 28 jaar. Maar we merken ook, dat in hun levenshouding de solidariteit met de zwaksten in de samenleving nog een belangrijke rol speelt. Ze houden rekening met anderen. Ze zijn verdraagzaam. Ze hebben iets over voor hun opa en oma, wij dus. Dat hebben ze weer meegekregen van hun ouders, onze kinderen en hun partners.

Als je om je heen kijkt, schrik je soms van het gedrag van leeftijdsgenoten van onze kinderen en kleinkinderen. Daar is vaak sprake van een erg egoïstische levenshouding. Dat zie je bijvoorbeeld in hun houding tegenover het Covid-19-virus. Je zou mogen verwachten, dat iedereen zich ten zeerste inspant om besmetting bij zich zelf te voorkomen en zo te voorkomen, dat je zelf een bron van besmetting gaat vormen. Dan kun je immers de dood van een of meer medemensen veroorzaken. Het lijkt wel of te veel mensen zich dat helemaal niet realiseren. Ze gaan op vakantie in brongebieden van het virus en nemen daar geen voorzorgsmaatregelen. Ze klitten op elkaar, getuige vakantiefoto’s en terug in Nederland gaan ze naar de kroeg of naar een (illegaal) feestje en verspreiden zo, soms onwetend het kwaadaardige virus. In hun hoofd speelt de overtuiging, dat ze toch recht hebben op een fijne vakantie of op een biertje of op een feestje of op intimiteit met anderen, vaak onbekenden.  Met zo’n levenshouding bij velen is het niet verwonderlijk, dat de besmettingscijfers exploderen. Zo wordt veel leed veroorzaakt. De pandemie is één voorbeeld, maar denk ook aan de ongelijkheid in bezit, inkomen, kennis, gezondheid en culturele ontwikkeling. Voorts aan racisme en discriminatie op grond van ras, herkomst, religie of seksuele voorkeur. Wat is er mis?

Het gaat om de houding naar de samenleving. Niet alleen in Nederland leven we samen met tal van heel verschillende mensen. Dat vergt een totaal andere levenshouding dan de vroegere samenleving in dorpen en kleine steden en wat grotere steden met overzichtelijke wijken. Vroeger wist je waar je aan toe was. Je kende de meeste mensen om je heen en er golden duidelijke omgangsregels. In mijn dorp was dat tot voor enkele jaren nog steeds zo. Import uit de stad moet daar eerst aan wennen. Het wordt minder. Zo is er een prachtig initiatief, een coöperatie “De Huiskamer van Odijk”. Er worden in of vanuit het Dorpshuis allerlei leuke initiatieven ontplooid. Alles gebeurt vrijwel geheel met vrijwilligers. Als je dan probeert leden te werven, merk je, dat mensen antwoorden, dat zij er geen behoefte aan hebben. Dat kan ik mij voorstellen. Te veel mensen vragen zich nooit af of anderen behoefte hebben aan hun inzet als vrijwilliger.

Een overzichtelijke stadsbuurt of een dorp is een levend geheel. Het is meer dan de optelsom van 5000 individuele personen. Het is geen los zand. Het is als een menselijk lichaam. Elk lichaamsdeel heeft een functie en als er aan een daarvan iets mis is, dan is het hele lichaam ziek. Als volwassen persoon ben je niet alleen verantwoordelijk voor je zelf en voor je gezin en je familie en je vriendenkring, maar ook voor de rest van de samenleving, weliswaar voor zover dat in je vermogen ligt. Een voorbeeld. In een sportvereniging was het bestuur toe aan aftreden. Ze zeiden, dat als er geen opvolgers zouden komen, dat de vereniging dan binnenkort niet meer zou bestaan. Toen snapten een aantal mensen hun verantwoordelijkheid en vormden een nieuw bestuur. Een andere voorbeeld. In 1972 realiseerde ik mij, dat er in mijn dorp geen Scoutinggroep was. Aan die jeugdbeweging heb ik veel te danken en ik heb er veel plezier aan beleefd. De toen opgerichte groep is er nog steeds. Zo hebben anderen sportclubs opgericht en die draaien met veel vrijwilligers. Al die vrijwilligers maken samen een dorp leefbaar. Daardoor is het een genoegen om er te wonen.

13^e Jaargang, Nr. 636.

DOOR HET OOG VAN DE NAALD?

Het gedrag van Trump de afgelopen week was totaal onverantwoord. Terwijl hij al positief getest was en dus in thuisquarantaine moest gaan bleef hij in nauw contact met vele medewerkers en heeft hij waarschijnlijk een aantal van hen besmet. Corona kan mensen ernstig ziek maken en heeft al bij meer dan honderdduizend inwoners van de VS de dood veroorzaakt. Hij bracht dus anderen onnodig in levensgevaar. Het liefst had hij zijn ziekte volkomen geheim gehouden. Bovendien heeft hij uit alle macht geprobeerd een beter zorgstelsel, namelijk Obama care om zeep te brengen. Veel Amerikanen zijn niet of onvoldoende verzekerd. Ik vermoed, dat ook dit heeft gezorgd voor de vele Coronadoden met name onder de armere mensen in het land. Geen enkel land in de wereld , ook landen met veel meer inwoners als China en India heeft zoveel Coronadoden als de Verenigde Staten. Trump behoort alle nabestaanden van de duizenden doden om vergeving te vragen. Deze man hoort niet opnieuw gekozen te worden.

Ik ben een van die honderden Nederlanders die de enquêtes van RIVM en de GGD’s heeft ingevuld. Elke keer weer een hele klus. Aan het eind biedt men de mogelijkheid van vragen en opmerkingen. Ik stelde de volgende vraag: Stel dat iemand weet, dat hij besmet is met het Coronavirus. Hij gedraagt zich zeer onvoorzichtig. Hij waarschuwt anderen niet voor zijn besmettelijkheid. Hij zorgt er zo voor, dat hij anderen kan besmetten. Een van hen wordt door hem besmet, wordt ernstig ziek en overlijdt. VRAAG: Kan die onvoorzichtige figuur dan schuldig bevonden worden aan het strafbare feit “Dood door schuld”? Als een van mijn naasten op die manier zou overlijden, zou ik wellicht een aanklacht indienen. De bewijslast is uiteraard moeilijk. Als je na zo’n overlijden zeer verdrietig bent, denk je wel aan andere dingen. Maar een behandelend arts zou evengoed een aanklacht kunnen indienen. Bij sommige mensen kan de ernst van de tweede golf maar niet in hun hersentjes doordringen. Ze zeggen onbeschaamd niet in het virus te geloven. Er lopen heel wat domme Trumpjes in Nederland rond.

13^e Jaargang, Nr. 635.