John Ch.M. Jorna

TERUGBLIKKEN EN VOORUITBLIKKEN

Hoe was 2017 voor mij? Wat waren hoogtepunten en dieptepunten? Een hoogtepunt was zeker de grandioze terugkeer van GroenLinks naar een behoorlijk aantal kamerzetels. Ik verwachtte heel weinig van een mogelijke regeringsdeelname. Dat heeft pas zin als het zeteltal boven de twintig komt en dat kan. Maar dan moet de partij ook meer aanwezig zijn op het platteland. De keuze bij de coalitieonderhandelingen was tussen een klein beetje meer invloed door deel te nemen aan een overwegend rechtse regering of de oppositie en verder bouwen aan de partij. Daar zijn we nu mee bezig.

Ik vertelde de lezers, die mijn weblog regelmatig bezoeken over ons familieweekend in Stevensbeek, een nog heel jong dorp in Oostelijk Noord-Brabant. En we hadden een bijzonder fijne vakantie in Zuidwest Engeland. Achteraf merken we hoe gezond wij ons daar voelden in de veel schonere oceaanlucht. De laatste tijd hebben we allebei last van een hardnekkige verkoudheid, gepaard met een schorre hoest. Het heerst hier in Odijk en ik herken bij veel mensen dat gemene hoestje. Het duurt ook heel lang voordat je er van af bent. Maar we zitten dan ook in Midden Nederland, waar de lucht door de vele autowegen ontzettend smerig is. Dat is zo’n dieptepunt.

Twee keer per jaar hebben we bij mijn broer bij de Mill Hillers in Oosterbeek een ontmoetingsdag. Er komt dan altijd iemand een inleiding houden en we praten er samen over. De laatste keer ging het over “Voltooid Leven”. Er wordt ook door gelovige protestanten en katholieken heel verschillend over gedacht. Ik mag daar dan altijd een verslag van maken voor het Contactblad van Mill Hill. Ik plaats het ook altijd in ons parochieblad. Mensen hebben recht op informatie over zulke actuele onderwerpen. Ze kunnen dan beter tot een eigen standpunt komen. Ons parochieblad is te vinden op de website www.nicolaaskerkodijk.nl . Kijk bij parochieblad. Het staat in het novembernummer onder de titel Dood en Leven. We maken vaak kennis met nieuwe methoden van pastoraat, zoals een ontmoetingscentrum in Oosterbeek. Dat brengt ons in Odijk ook weer op ideeën.

Voor mij eindigden het jaar met een aantal tekenen van hoop. Ik wacht al zo lang op een opnieuw vitaal worden van de vele geloofsgemeenschappen. Dan publiceert de Volkskrant een artikel. Vier mensen, die in hun jonge jaren afscheid hebben genomen van de kerk, vinden haar weer terug en zijn zielsgelukkig. Een klasgenote van mijn vrouw, al haar leven lang Dominicanes en lid van een uitstervende congregatie meldde ons, dat er plotseling zes vrouwen te kennen hebben gegeven te willen intreden. Bij de Franciscanen zien we ook jongeren lid worden. Op Eerste Kerstdag gaat een jonge pastoraal Werkster voor in een Woord- en Communieviering. Ze heeft zich pas op haar achttiende laten dopen en is toen theologie gaan studeren. Naast haar staan twee jonge knapen als assistent. Ze vertegenwoordigen de gemeenschap aan het altaar en doen het werk van een acoliet en een lector. Drie jonge mensen: de toekomst van de Kerk? En op 14 januari krijgen we in het kader van de revitalisering van onze Odijkse Geloofsgemeenschap een programma voor het komende half jaar toegelicht. Wat later komt het eerste nummer uit van het nieuwe parochiemagazine. Ik ga ook daarin weer mijn stukkies schrijven. Het beeld van 2018 straalt optimisme uit.

Alle bezoekers van mijn weblog wens ik voor het nieuwe jaar 2018 Alle Goeds.

 Jaargang 10, Nr. 492.

FEEST VAN HET LICHT

Mij geeft het een prettig gevoel. De dagen gaan weer lengen al duurt het even voordat je het merkt. Ik moet me altijd verzetten tegen een gevoel van somberheid tijdens die donkere dagen voor Kerstmis. Dit jaar is het nog erger door het vrijwel voortdurend zwaar bewolkte weer. De Germanen vierden vroeger het feest van de zonnewende. Het schijnt dat het geknal met Oud en Nieuw een oud heidens gebruik is om de boze geesten te verjagen. Ook al een reden om het vuurwerk maar af te schaffen.

Toen het christendom doordrong in deze streken wilde men de mensen hun feest niet ontnemen, maar men stelde een christelijk feest ervoor in de plaats: Kerstmis, de geboorte van Jezus van Nazareth. Hij wordt gezien als het Licht, dat ons verstand verlicht. Hij wijst ons de weg, zoals schepen de vaarweg vinden met behulp van het licht van een vuurtoren. In het Kerstverhaal speelt licht ook een rol. De herders zagen een groot licht en hoorden de engelen zingen en de wijzen uit het oosten volgden de ster, die hen naar Bethlehem bracht.

Zo kun je Jezus zien als een licht, dat je de weg door het leven wijst. Jezus was een Joodse Wijsheidsleraar. De apostelen en nog vele anderen waren zijn leerlingen. Zij leerden van zijn manier van leven. Zieken genezen, lammen weer laten lopen, blinden laten zien, armen helpen en aan iedereen de blijde boodschap verkondigen, namelijk, dat leven zonder te zondigen mogelijk is. Hij hield ook lange redevoeringen. Het meest bekend is de Bergrede. Voor mij een zeer inspirerend stuk van het Nieuwe Testament. Daar kwamen duizenden mensen op af om naar hem te luisteren.

Jezus was geen man van de regeltjes. Keer op keer kregen Farizeeën en Schriftgeleerden ervan langs als ze weer op de Joodse wetten hamerden. Het mooiste verhaal gaat over een vrouw, die op overspel was betrapt. De Wet schreef voor, dat zij gestenigd moest worden. Goed, zei Jezus, de Wet zegt het. Wie zonder zonde is werpe de eerst steen. De een na de ander droop af tot de vrouw alleen achter bleef. Ga ook maar naar huis en zondig niet meer. We hebben een paar pausen gehad, die ook zo op de regeltjes waren en zorgden voor bisschoppen, die de regels handhaven zien als hun belangrijkste taak. Maar er is nu een paus, die het voorbeeld van Jezus volgt en ons uitnodigt barmhartig te zijn. Zo vindt hij, dat een man of vrouw, die gescheiden is en een nieuwe liefde heeft gevonden, best te communie mag gaan. Dat was officieel verboden.

Juist al die strenge regels hebben veel mensen de kerk uit gejaagd. Ze roemen nu hun vrijheid. Vandaag nog Grunberg in zijn Voetnoot op de voorpagina van de Volkskrant. Als mensen samen een gemeenschap vormen, is het prettig te weten wat hun levensidealen zijn. Dan weet je waar je aan toe bent. Als iemand trouw als ideaal heeft, dan is dat fijn voor zijn zakenpartner of levenspartner of sportpartner. Je weet, dat je op zo iemand kunt rekenen. Dat geeft een veilig gevoel. Als kinderen van hun ouders steeds weer ervaren, dat ze van elkaar houden en dat ze trouw zijn aan elkaar, dan voelen kinderen zich veilig. Duizenden kinderen missen dat gevoel van veiligheid. Ze staan niet zeker in hun leven. Werkgevers wensen “VRIJ” te zijn om hun werknemers te ontslaan. Zo missen duizenden in hun leven de zekerheid van een vaste baan. Hun leven is niet veilig. Politieke partijen hebben het woord “VRIJHEID” in hun naam, maar de maatregelen, die zij voorstaan zorgen voor minder vrijheid voor werklozen, bijstandstrekkers, migranten, gehandicapten. Juist voor die mensen kwam Jezus van Nazareth op. Als we zijn voorbeeld vergeten zorg je misschien niet langer voor hen, die het moeilijk hebben. Ik ben bang, dat de C in de naam van een politieke partij geen garantie is voor het naleven van je christenplichten.

We gaan het feest van de geboorte van Jezus vieren. Voor velen is hij een voorbeeld, een bron van inspiratie. Maar er zijn meer bronnen van inspiratie, wegwijzers in het leven. In Nederland wonen mensen, die zich door andere religies of door een politieke leer laten leiden. Samen moeten we het hier redden en zorgen voor een vreedzame samenleving. Moge Kerstmis in onze wereld een Feest van Vrede zijn.

Jaargang 10, Nr. 491.

EU BEWIJST OPNIEUW ZIJN BETEKENIS VOOR EEN EERLIJKE ECONOMIE

Eigenlijk zou het de opening van alle dagbladen moeten zijn. Het Europees Parlement heeft in het gemeenschappelijk overleg tussen de Europese Raad, de Europese Commissie en het Europees Parlement tal van maatregelen erdoor gekregen, die het voor ondernemingen, maar ook voor terroristen en criminelen moeilijker maakt zwart geld wit te wassen of de belasting te ontwijken of te ontduiken. Judith Sargentini van GroenLinks maakte deel uit van de onderhandelingsdelegatie van het Europees Parlement. Tot nu toe lagen de regeringen van de lidstaten dwars. Ze weigerden maatregelen te nemen tegen deze misstanden en weigerden hun status van belastingparadijs prijs te geven. Ook Nederland heeft wat dit betreft een slechte naam, ook al ontkent het dat keer op keer.

Het Europees Parlement wil dat niet langer miljarden aan de gemeenschap onthouden worden. Bedrijven, maar ook welgestelde particulieren stelen van de Europese burgers. Regeringen bestrijden deze misstanden niet of te weinig. Ze geven vaak alle medewerking. Het wordt tijd, dat Rutte een aanklacht aan zijn broek krijgt. Deze criminele activiteiten worden straks een stuk moeilijker. Elk land moet dan een register hebben van alle bedrijven, dochterondernemingen, stichtingen en andere rechtspersonen met steeds de eigenaren. De namen van de eigenlijke eigenaren mogen niet verborgen blijven achter een stichting of een stroman. Zo wordt het voor onderzoeksjournalisten of onderzoekscollectieven gemakkelijker na te gaan langs welke wegen winsten aan het oog van de fiscus onttrokken worden. De onthullingen, die de Panama Papers en de Paradise Papers brachten laten steeds duidelijker zien welke wegen bewandeld worden, waartegen dus maatregelen genomen moeten worden. Het is goed, dat het Europees Parlement de nationale regeringen steeds meer onder druk zet, waar de nationale parlementen falen. Wie zich zoals het Forum voor Democratie tegen de EU verklaart, maakt zich verdacht als groepering, die kritiekloos staat tegen witwassen van zwart geld of crimineel geld, kritiekloos staat tegenover belastingontwijking en belastingontduiking. Ook in het Europees Parlement zijn het de conservatieven en de Christendemocraten, die de acties van Groenen, Linksen, Liberalen en Sociaal Democraten niet steunen. Als je de lijst ziet van maatregelen, waarover geen overeenstemming is bereikt, dan sta je verbaasd over de onwil van de nationale regeringen. Zo komt er voorlopig nog geen anti-witwasinstituut in de EU. Zou de onderwereled ook al doorgedrongen zijn in de ambtenarij op de ministeries? Ons parlement moet heel wat kritischer worden.

‘Jaargang 10, Nr. 490.

NASRDIN DCHAR IN DAD

De Gouden Kalf winnaar Nasrdin Dchar filosofeert in een solovoorstelling op indrukwekkende wijze over het vaderschap. We kennen de problematiek van de afwezige vader, die in Nederland werk heeft gevonden en het geld verdient voor zijn gezin in Marokko. Kinderen worden er geboren, terwijl vader er niet bij is. Als het gezin ook naar Nederland komt, worden ook hier nog kinderen geboren. Zijn die kinderen Nederlanders of Marokkanen? Dchar geeft tijdens de voorstelling een soort antwoord. Daar waar je geboren bent is jouw thuis.

Dchar laat ons kennis maken met de levensomstandigheden van de kleine boeren, die in de hitte zwoegen om wat graan te verbouwen. Ze komen niet tot welvaart en ze wonen in een soort eenkamerhut. Daar worden kinderen geboren en de vader geeft de cultuur en de levenswijsheden steeds weer door aan een volgende generatie. Zo zien we hoe thee gezet wordt in de zilveren theepot en hoe hij van een meter hoog de thee in kopjes schenkt. Zo hebben we het in Marokko ook gezien.

Dchar groeit op in Steenbergen en de familie is het enige gastarbeidersgezin in het dorp. Hij zit op voetbal en heeft daar ook zijn vriendjes. Maar dan komt Steenbergen jaren later in het nieuws als de bewoners zich verzetten tegen de komst van een Azc. Ze zijn tegen, behalve een dappere vrouw. Zij heeft het geweten. Heel Nederland heeft het geweten. Hoe reageren de vroegere voetbalvrienden? Het is een spannende en confronterende episode in de voorstelling.

Steeds speelt zijn aanstaande vaderschap een rol. Het komt steeds dichterbij. Hoe gaan hij en zijn westerse vrouw het kind noemen en het later opvoeden? Is het kind Nederlands of Marokkaans? Wat is het vaderland van dit kind? Heel bijzonder is, dat hij bij de geboorte aanwezig is. Dat is niet de traditie in Marokko en zijn vader was vaak afwezig, zelfs toen zijn eerste kind, een dochter geboren werd. Pas maanden later zag hij het miesje voor het eerst.

 Heel knap is ook hoe hij steeds van rol wisselt. Als hij zijn vader speelt heeft hij een mutsje op en zijn voetbalvriend spreekt het Steenbergense dialect. Soms is er een andere kleur licht of wordt het licht helderder. Toneeltechnisch is het een feilloze voorstelling. Mooi is ook wanneer hij met het publiek in gesprek gaat.

We waren alle drie diep onder de indruk van de voorstelling. Je wordt aan het denken gezet. Er wordt een standpunt van je gevraagd. We leren elkaar kennen. Het stuk is een bijzondere bijdrage aan een multiculturele samenleving, die er nu eenmaal is of we dat willen of niet. Maar zoals zo vaak zullen de mensen, die het het hardst nodig hebben niet komen. Ze weten niet wat ze missen.

Jaargang 10, Nr. 489.

De Derde reactie van Ron Johanna en mijn commentaar

Het is een zeer uitgebreide reactie in een aantal punten. Op elk punt reageer ik cursief. Zo hoop ik tot beter wederzijds begrip te komen. John Jorna

Je eerste drogredenering is Blaming The Victim: “ze lokken zelf racistische reacties uit”. Je zult zelf ook hebben kunnen constateren, dat sinds de discussie in alle hevigheid is losgebarsten het aantal racistische bejegeningen is toegenomen. Mensen zijn boos. De echte racisten onder de witte inwoners zien hun kans schoon er nog een schepje bovenop te doen. Ik ben tegen al die racistische uitlatingen en zoek de dialoog.

Je tweede drogredenering is de incorrecte aanname dat anti-raciale-karikatuur-activisten niets doen of uitspreken tegen discriminatie op de arbeidsmarkt, racisme bij de politiemacht, het antivluchtelingen-beleid van Fort Europa, etc. Ik ben blij dit te lezen, maar helaas was mij dat tot nu toe niet opgevallen. Wel weet ik, dat de discriminatie op de arbeidsmarkt zich vooral richtte tegen Marokkanen en Turken en opmerkelijk weinig tegen Surinamers. Ik ben bang, dat het door het actie voeren erger wordt. Hartstikke fout natuurlijk.

Denk er maar over na: er is juist een samenhang tussen de raciale karikaturen (van “ze zijn dom” tot en met “ze komen islamiseren”) en alle vormen van discriminatie en racisme. Actieve tegenstanders van het ene zijn daarom juist heel vaak ook actieve tegenstanders van het andere. Ik hoop niet, dat je mij verdenkt van dit soort vooroordelen en welke vorm van discriminatie dan ook. Die heb ik nu juist altijd bestreden.

Je derde drogredenering is: irrelevante geschiedenis. Je kijkt niet naar hoe Zwarte Piet vandaag wordt gebruikt, maar hangt alles op aan een mooie historische oorsprong. Terwijl zwarte kinderen vandaag op school worden geïsoleerd en gepest, en vandaag het idiote beeld over zwarte mensen wordt versterkt, grijp jij terug naar een glinsterende oorsprongfantasie over een dappere bisschop van Myra en Europese mythes en sagen. Maar oorsprong doet er niet toe. Nog los van het feit dat de oorsprongverhalen zeer betwist worden door serieuze historici, is elk oorsprongverhaal voor vandaag gewoon irrelevant. Helaas voor de zwarte mens bepalen die legenden rond de H. Nicolaas wel het beeld van de goedheiligman en zijn medewerkers. De Sinterklaastraditie is ons zeer dierbaar. Die medewerkers worden evenals Sinterklaas met alle égards behandeld. Kinderen zijn heel beleefd tegenover Zwarte Piet. Hoe de Zwarte Piet zijn (of haar) rol invult is sterk van hem (of haar) afhankelijk.. Daar gaat wel eens iets fout: krom praten, onnozel doen. Men denkt dan grappig te zijn. Ik heb op meerdere wijze ervaring.

Ga je zwarte kinderen vertellen dat ze vandaag gepest mogen worden want de oorsprong van vroeger was zo mooi? Nee. Die gele untermensch-sterren die Joden opgeplakt kregen zou je toch ook niet legitimeren met een mooi oorsprong verhaal over een koning David? Gelukkig is de houding van christenen tegenover de Joden sterk veranderd. Op de kleuterschool heb ik nog meegemaakt, dat de non het verhaal over lijden en dood van Jezus zo vertelde, dat de Joden de schuld kregen. Kleine Johnnie werd erg boos op de Joodse buren. Dat was kort vóór WOII.

Je vierde drogredenering is: woorden in de mond leggen. We zeggen niet dat mensen racisten zijn. We zeggen dat Zwarte Piet racistisch is. We zeggen dat het een raciale karikatuur is. Dat het pijn doet vandaag. Het versterkt, bewust en vaak onbewust, het denigrerende beeld over zwarte mensen. De narigheid is, dat wij wel erkennen, dat een deel van de zwarte mensen dat zo voelen, maar dat de meeste witte mensen vinden, dat de actievoerders die raciale karikatuur op Zwarte Piet geplakt hebben. Wat een onzin zeggen we tegen elkaar. Als Zwarte Piet wordt afgeschaft verdwijnt het racisme en de discriminatie echt niet.

We zeggen niet dat de mensen die Zwarte Piet hebben gevierd racisten zijn. We zeggen dat die mensen te weinig hebben gehoord hoe vreselijk naar het slavernijverleden van Nederland is. We zeggen dat die mensen te weinig horen hoeveel racisme en discriminatie er is buiten hun witte voordeur. Velen wisten aanvankelijk niet dat die raciale karikatuur niet oké was, omdat ze zijn opgegroeid met een vrolijk gevoel erbij en zelf de gevolgen niet ondervonden. Als docent aardrijkskunde heb ik uitgebreid les gegeven over de driehoekshandel Nederland – West Afrika –Amerika.. Over de slavenschepen. Over de plantages. Over het rassenprobleem in de VS. Maar ook over de Ashanti, die elk jaar weer oorlog voerden en de krijgsgevangenen als slaven verkochten. Maar ja, dat was op Havo en Vwo en een beetje op de Mavo. Kinderen vergeten veel. Ook vandaag nog probeer ik het racisme en elke vorm van discriminatie te bestrijden.

Het is natuurlijk pijnlijk om er nu achter te komen dat dat helemaal niet oké was. Dat snappen we heel goed. We noemen gewone mensen niet racisten. We noemen het raciale beeld racistisch. Het lijkt misschien zo, maar er ontstaat een beeld van de witte mensen als slavenjagers en slavenhouders en de zwarte mens als slaaf. Er waren ook witte slaven en zwarte slavenjagers en zwarte slavenhouders.

Maar als je dit eenmaal weet en toch bewust ervoor kiest om de racistische karikatuur door te zetten, ja, zelfs te promoten, dan kies je voor racisme. Dan zullen we hun voortaan ook racist noemen. Maar daar begonnen we niet mee. We begonnen met begrip en wilden een redelijk gesprek. Maar dat wordt ons nauwelijks toegestaan. Wat zou het mooi zijn als de figuur Zwarte Piet de witte kinderen zou leren hoe aardig en slim en lief en vrolijk zwarte mensen kunnen zijn. Helaas is door alle strijd dit een gepasseerd statio0n. Die onzin van roetveegpieten en regenboogpieten is evenmin de goede weg. De Sint hoort in de toekomst geholpen te worden door keurig geklede witte pages. Tegen racisme en discriminatie zal het niet helpen, maar de ergernis over deze racistische karikatuur wordt tenminste weggenomen.

Jaargang 10, Nr.488.