John Ch.M. Jorna

IK VERWACHTTE DIT EERDER

Rusland mobiliseert 300.000 reservisten om in Oekraïne te gaan vechten. Poetin interesseert het niet, dat het aantal gesneuvelde Russische militairen waarschijnlijk fors gaat toenemen en dan onder de gewone mensen in Rusland. Er zijn waarschijnlijk veel vaders bij. Dat geeft veel verdriet, maar ook meer kans op grote woede onder de Russische bevolking. Veel families zullen een verlies te betreuren hebben. Aan Russische zijde zijn veel leidinggevenden gesneuveld. Als dat zo doorgaat wordt de kans groter, dat juist bij het kader het verzet tegen de oorlog en dus tegen Poetin toeneemt. Het hardhandig optreden van de oproerpolitie tegen demonstranten helpt dan ogenschijnlijk, maar het anti-oorlog denken wordt alleen maar versterkt.

Kyrill, de Patriarch van de Russische Orthodoxe Kerk ziet in de oorlog een verzet tegen het vrijzinnige Westerse denken, dat in Oekraïne oprukt. Met dat idee, verdedigt hij de oorlog. Andere kerken zijn het daarmee totaal niet eens.

Ik ben met veel ontwikkelingen in onze samenleving niet bepaald gelukkig. Dat merken regelmatige lezers vast wel, maar het zijn niet de ontwikkelingen waar Kyrill bezwaar tegen heeft. Ik ben blij, met het besluit van de Belgische bisschoppen om de pastorale begeleiding van katholieke homo’s en lesbiennes beter te organiseren. Daarbij hebben ze tegen het denken van Rome in besloten langdurige stabiele liefdesrelaties van mensen van hetzelfde geslacht op hun verzoek te zegenen. Dat lusten ze in Moskou vast niet. Onder gewone Russen is het denken over dit soort relaties nog nauwelijks ontwikkeld.

Oekraïne heeft een groot gebied in het Noordoosten op de Russen heroverd. Daar doen ze de meest vreselijke ontdekkingen. Massagraven met stoffelijke overschotten van mensen, die zwaar mishandeld zijn voordat ze werden gedood. Er was een waar schrikbewind. Dat zal in de gebieden, die nog in Russische handen zijn niet anders zijn. Dan is het toch onvoorstelbaar, dat mensen stemmen voor aansluiting bij Rusland. Ze worden gedwongen om te stemmen. Zouden ze het lef hebben om nee te stemmen? De prognoses geven enorme percentages voor aansluiting bij Rusland. Wil Poetin terug naar een Rusland met de omvang van de voormalige Sovjet-Unie?

15^e Jaargang, Nr. 729.

ERVARINGEN IN WESTELIJK CANADA

Goede bekenden van ons maakten een zwerftocht op Vancouver Island en het naastgelegen kustgebied en daarna meer landinwaarts door de Rocky Mountains. Ze lieten ons meegenieten via het computerprogramma “Polar Steps”, een dagboek met stukjes tekst en prachtige foto’s. Mijn geografenhart klopte er harder van. Alle reden om er een blog aan te wijden

Getuige vele ‘campgrounds’ is het een echt toeristisch gebied. Er zijn ook veel wandelroutes, die je naar de mooiste plekjes brengen. Dat zijn vaak meren. Die kennen we hier in Europa van de Alpen, maar ook van middelgebergten als de Vogezen. Veel landschapselementen zijn tijdens de ijstijden gevormd, toen dergelijke gebieden permanent met sneeuw en ijs bedekt waren en dat was ook in Noord-Amerika het geval.

Jaren geleden kampeerden we aan het Lac de Longemer bij Gerardmer aan de Westkant van de Vogezen. We kenden het gebied niet en ik dacht aanvankelijk, dat het een stuwmeer was. We wandelden langs de oevers naar de uitgang en merkten, dat het helemaal geen stuwmeer was. Een beekje stroomde uit het meer over een harde ondergrond. In de ijstijden, was het smalle dal gevuld met een gletsjer en het ijs gewapend met stenen schuurde de dalbodem diep uit. Waar het dal zich verbreedde spreidde het ijs zich uit, de ijslaag werd dunner en de eroderende kracht naam af. Het dal werd niet meer zo diep uitgeschuurd. Toen de ijstijd voorbij was en het ijs gesmolten, vulde het diep uitgeschuurde deel zich met water en dat is nu het Lac de Longemer. Ik denk, dat veel meren daar in Canada zo gevormd zijn.

Een van die meren heet Moraine Lake. Als een gletsjer lange tijd eindigt op dezelfde plek vormt zich daar een forse eindmorene. Na het smelten van het ijs houdt die morenedam het afstromende water tegen en zo vormt zich een meer. Dat type komt ook in de Vogezen voor.

Dat is weer heel anders als het type Maar in de Eifel, ontstaan als kratermeer na een eenmalige vulkanische explosie.

We kregen op Polar Steps ook een watervalletje te zien. In gletsjerdalen zie je vaak “zwevende zijdalen”. Een gletjerdal heeft een u-vormige dwarsdoorsnede: een brede dalbodem en heel steile dalwanden. Soms zie dan een waterval ergens van bovenaan die dalwand naar beneden komen. In het verleden lag in het hoofddal een enorme gletsjer met een sterk eroderende kracht. Het hoofddal werd diep uitgeschuurd. In een zijdal lag een veel kleinere gletsjer met weinig eroderende kracht. Dat zijdal werd dus niet zo diep uitgeschuurd. En uit dat zijdal, een zwevend dal komt nu die waterval naar beneden. Als dat riviertje door een meer stroomt, bezinkt het door de rivier meegevoerde zand en grint. Een waterval benedenstrooms van een meer kan zo blijven bestaan. Zo is de Waterval van Schafhausen in de Duitse Rijn stroomafwaarts van het Bodenmeer er nog steeds. De Rijn kan de waterval niet afschuren, want het Rijnwater voert geen schurend puin mee. Dat ligt in het Bodenmeer.

 15^e Jaargang, Nr. 728.

 REACTIES BUITEN HET VERENIGD KONINKRIJK

Van een vrouw kun je het wat moeilijk zeggen, maar ze is in het harnas gestorven. Drie dagen voor haar dood ontving ze nog de nieuwe Britse Minister President. De beelden daarvan zag je nog in de kranten en op de Tv en dan komt de waarschuwing van de artsen en heel snel is het dan afgelopen. Ze was uiterst trouw aan haar ambt. De kranten hebben er vele pagina’s aan gewijd De journaals en de actualiteitenrubrieken waren er vol van. Het is toch niet onze koningin, die is overleden, moest ik onwillekeurig denken. Maar over een leven van 96 jaar en daarbij bijna zeventig jaar op de troon valt veel te vertellen. Opeenvolgende Londense correspondenten kwamen dus aan het woord.

Europese vorsten hebben weinig of geen staatsrechterlijke macht, maar in hun contact met de regering kunnen ze wel invloed uitoefenen. Wat de koning heeft gezegd blijft altijd geheim. Zelf vroeg ik me vaak af, wat Elisabeth II eigenlijk dacht over de Brexit. Zou ze misschien denken, dat door de Brexit de monarchie het langer zou volhouden? Ik vermoed, dat er bij de Brexit heel andere redenen gespeeld hebben. Je ziet in de EU, dat de macht van grote ondernemingen steeds meer aan banden wordt gelegd. Er komen op vele terreinen steeds meer regels en voorschriften. Schoner produceren kost geld. Het gaat ten koste van de winsten. Een Europees minimumloon zal er niet zo vlug komen. Een lager loonniveau is voor een regio een vestigingsvoordeel. Het is een wapen tegen regionale werkloosheid. Maar Europese regelgeving kan concurrentievervalsing tegengaan en daar kunnen bedrijven van profiteren. De Brexit veroorzaakt nog steeds problemen. Dat was ook te verwachten. Aanpassing aan een nieuwe situatie kost tijd.

Velen vragen zich af of Koning Karel III zich zal weten te onthouden van politieke uitspraken. Een krant schreef, dat hij het goede voorbeeld van zijn moeder maar moest navolgen. Maar van hem is bekend, dat hij niet zo van moderne architectuur houdt. De laatste tijd ontwikkelde hij zich tot een klimaatactivist en sommige bedrijven houden daar niet van. Wordt hij een groene koning? Staat de Britse regering dat toe? Dat lijkt me best spannend worden.

Een aantal voormalige Britse koloniën erkennen de Britse vorst nog steeds als staatshoofd. Daar is ook verzet tegen. Landen willen een onafhankelijke republiek worden. Dat soort discussies wordt veelal door een kleine minderheid gevoerd. Het interesseert veel mensen nauwelijks en vaak missen ze ook de kennis. Maar een overlijden van de vorstin is iets anders. In Londen worden bloemtapijten getoond. Hoe is het elders in Engeland, Wales en Schotland? De kranten zullen er ook wel vele pagina’s aan besteden en de actualiteitenrubrieken op radio en televisie zullen het er ook wel druk mee hebben.  En hoe is het in die landen, die de koning van Engeland als staatshoofd erkennen?  Overheerst daar de onverschilligheid? Of het totaal gebrek aan kennis van de staatsinrichting? Mijn lijfblad heeft nog een volle week om mij te informeren.

Jaargang 15, Nr. 727.

EEN JUBILEUM VIEREN INSPIREERT

Ik vertel nieuwe inwoners van ons dorp vaak over de geschiedenis van onze plaatselijke geloofsgemeenschap. Onze mensen zijn daar ook erg trots op. In 1939 kreeg de Bunnikse parochie een nieuw kerkgebouw. Het eerdere stond op het terrein van het huidige koelhuis bij de oprit van de A12 richting Utrecht. Die kerk stond dus veel dichter bij Odijk. De Odijkse parochianen van de H. Barbarakerk moesten plotseling veel verder lopen. Het was oorlog. De meeste mensen hadden geen fiets, laat staan een auto. Het was echt geen welvaart toen. In 1945 was de oorlog voorbij  en in 1946 werd in Odijk een stchting opgericht, die tot taak had voor een eigen kerk te zorgen. Met dubbeltjes en kwartjes werd er jarenlang gespaard. Het bisdom en de pastoor van Bunnik waren tegen een eigen kerk voor Odijk. Er was ook steun van priesters, die afkomstig waren uit Odijk. Uiteindelijk kon in 1964 de kerk door Kardinaal Alfrink geconsacreerd worden. De verjaardag van de kerkwijding wordt elk jaar weer met trots gevierd. De Odijkers voelen zich erg verantwoordelijk voor de geloofsgemeenschap en voor hun eigen kerk.

Zulke verhalen hoor je vaker. Ze versterken de onderlinge verbondenheid. Zo voel ik mij nog steeds verbonden met mijn vroegere collega’s van het voormalige Niels Stensen College. Als die school niet als meer scholen in de stad Utrecht kapot gegaan was door “witte vlucht”, was er nu iets te vieren. Witte kinderen gingen niet meer naar een school in die griezelige wijk Kanaleneiland.  Maar als dat niet gebeurd was, dan zouden we nu het zestigjarig bestaan hebben gevierd.

Vijftig jaar geleden was ik druk bezig met de oprichting van Scouting in Odijk. Er waren veel kinderen in de leeftijd voor welpen en kabouters en voor verkenners/padvinders van 12 tot en met 17 jaar. Begin volgend jaar is het vijftig jaar geleden, dat in 1973 de eerste welpenhorde en de eerste kabouterkring bij elkaar kwamen. Dat was in een directiekeet bij een tijdelijk voetbalveld aan de Nicolaaslaan. Later woonden we in bij het Open Jongeren Centrum in de boerderij De Beug. Vervolgens hadden we een onderkomen op de zolder van de boerderij Dalenoord en ook nog een tijd in een ruimte bij de familie Mocking aan de Singel en de Schoudermantel. Tot er eindelijk een eigen gebouw bij de IJsbaan kwam. Mijn eigen kinderen hebben er veel plezier beleefd en bijvoorbeeld ook echt kamperen geleerd. Een dochter was er ook leidster en de ervaring bij Scouting kwam in haar beroep goed van pas. Begin 2023 kan Scouting in Odijk het Gouden jubileum vieren. Mooi als ik dat mag meemaken.

Bij de verkiezingen in 1994 was GroenLinks zeer actief. Een bijzondere stunt was, dat we op de verkiezingsdag huis aan huis een zakje wereldthee met een vriendelijk kaartje erbij bezorgden. Dat leverde ons ruim twee zetels op. Maar de PvdA kwam zes stemmen te kort voor een restzetel en kwam op één zetel uit. Het maakte duidelijk, dat we maar bester konden samenwerken. In de periode 1994-1998 werkten we daar hard aan. In het najaar 1997 werd Perspectief 21 opgericht. Leden van GroenLinks en van de PvdA zijn daar automatisch lid van. P21 heeft een eigen bestuur en de moederpartijen bemoeien zich niet met de plaatselijke politiek. In 1998 scoorden we vier zetels. In 2002 werden het er vijf. Vier jaar later zes en weer vier jaar later zelfs zeven. De bevoling van de gemeente Bunnik groeide en zo zijn we nu van 15 raadszetels gegroeid naar zeventien raadszetels. Laten we de eeste keer  van die zeventien zetels er acht binnen halen. Helaas splitsten zich er drie bezadigde raadsleden van af. Nu is P21 nog steeds de grootste partij met zes zetels. En in maart 2023 is het 25 jaar geleden, dat P21 in de Bunnikse Raad kwam. Dan is er een zilveren jubileum te vieren.

15^e Jaargang, Nr. 726.