John Ch.M. Jorna

ZE HEBBEN HELEMAAL GELIJK EN VRESELIJK ONGELIJK

De Nederlandse boeren of een deel van hen zijn weer erg in het nieuws. Snelwegblokkades, het bevoorradingscentrum van Albert Heijn in Zwolle blokkeren evenals een afvalverwerker in Wijster. Zo willen ze bereiken, dat er naar hun bezwaren tegen het stikstofbeleid geluisterd wordt door Den Haag. De activiteiten van een deel van onze boeren met hun tractoren wekken weerstand op. In Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel is het inmiddels verboden. Het werd tijd.

Vooral bij de veehouderij komt veel stikstof vrij in de vorm van stikstofoxiden en ammoniak. Op veel bedrijven is sprake van overbemesting. Er wordt meer mest geproduceerd, dan op het bedrijf verwerkt kan worden. De oorzaak is het bijkopen van veevoer, nodig omdat de oppervlakte van het bedrijf te klein is voor het aantal stuks rundvee of het aantal varkens of kippen. Ook voertuigen met verbrandingsmotoren stoten stikstofoxiden uit. In de provincie Utrecht met tal van autosnelwegen kunnen we dat goed merken. Familie van mij was een weekje op Schouwen en zij hadden nergens last van. Ze konden vrij ademen en heerlijk wandelen. Nauwelijks terug sloeg de astma en de COPD weer toe: benauwdheid en hoesten.

Bij sommige grote boeren is de bedrijfsoppervlakte zo groot, dat ze op hun eigen bedrijf voldoende veevoer kunnen produceren en voor de mest voldoende ruimte hebben. Bij kleine boeren is het bedrijfsinkomen eigenlijk te laag. Veel van die kleine bedrijven zijn opgeheven bij gebrek aan een opvolger. De kinderen voelen er niets voor hun hele leven krom te liggen en nog maar een schamel inkomen te verkrijgen. De grond komt dan beschikbaar om andere bedrijven te vergroten. Kleine boeren weten, dat hun bedrijf straks ook aan de beurt zal zijn om te verdwijnen. Dat leidt vaak tot wanhoop. Zelfdodingen komen dan voor.

Het inkomen in de landbouw is altijd onzeker. Bij overproductie dalen de prijzen. Dat is extra problematisch als je net een stal hebt bijgebouwd en je veestapel hebt vergroot: Hoge kosten voor voer en voor rente over het geleende kapitaal. Denk maar niet dat een coöperatieve bank een lagere rente rekent. De leden van de coöperatie willen graag verdienen en flink incasseren over hun banktegoeden. Veel melkverwerkingsbedrijven waren oorspronkelijk ook coöperaties. Ze geven echt geen hogere prijzen voor de melk.  Daarnaast is er de druk van grootwinkelbedrijven, die juist de melk goedkoop aan hun klanten willen leveren. Wij, hun klanten verwachten het ook.

Hier in de omgeving met veel steden en uitgegroeide dorpen ontsnappen de boeren door een landwinkel bij hun bedrijf of door rechtstreekse levering aan de plaatselijke horeca of aan een lokale supermarkt. Alleen al het vermijden van de groothandel levert de boeren een hogere prijs op. In het dunner bevolkte Noorden des lands lukt dat niet.

Opeenvolgende ministers van landbouw hebben de oplossing gezocht in vermindering van de luchtvervuiling door het aantal bedrijven omlaag te brengen. Een paar bedrijven die toch al op de nominatie stonden om opgeheven te worden werden aan de staat verkocht. Nu probeert de minister het door eiwithoudend veevoer met veel stikstof te verbieden. Dat levert ook weer bezwaren op. Men wil het niet erkennen. De landbouw zit met een structureel probleem: te veel stront op te weinig grond. De boeren weten dat best, maar willen gewoon boer blijven. Ingrijpen van de staat pruimen ze niet. Ze zijn zelfstandige ondernemers en willen dat blijven. Zo hoort dat in ons kapitalistisch stelsel. In die onderlinge vrije concurrentiestrijd leggen kleine boeren vroeg of laat het loodje. Wie dan op de VVD of het CDA of op nog erger Forum voor Democratie stemt weet, dat er niets zal veranderen. Een harde waarheid.

13^e Jaargang, Nr. 623.

HOE WREED WAREN DE ASHANTI UIT GHANA?

Terecht wordt er van tijd tot tijd op gewezen dat Afrikaanse Koninkrijken als Ashanti en Dahomey belangrijke leveranciers van slaven waren aan de Europese handelaren in hun forten aan de kust. Kees Uittenhout uit Sprang Capelle sprak dit onlangs tegen in de Volkskrant in een “Brief van de Dag”. Hij heeft een roman gepubliceerd met de titel Gouden Handel.

In zijn ingezonden brief meent hij de schuldigheid van het Ashanti Koninkrijk te moeten tegenspreken. In zijn ingezonden brief schrijft hij: In het huidige Ghana waren het de Ashanti die van overwonnen dorpen de dorpelingen meevoerden, de vrouwen als bijslaap, de mannen als krijger in hun dienst en de kinderen als landarbeider. Zo ging dat vele eeuwen door.”  Uittenhout verzuimt te vermelden waarom de Ashanti zo vaak op oorlogspad gingen. Een jongeman werd pas als volwassen beschouwd als hij een tegenstander had overwonnen door hem te doden of als die om genade smeekte mee te voeren als slaaf. Dat mag dan een eeuwenoude gang van zaken zijn geweest, maar als wij dit afmeten aan de normen van vandaag, waren die Ashanti oorlogsmisdadigers. Als je zo’n meegevoerde vrouw tot bijslaap maakt ben je een verkrachter. We kennen het zogenaamde Stockholm syndroom. Iemand kiest voor de mensen, die jou gevangen houden. Misschien wordt die buitgemaakte vrouw wel zijn favoriete. Zo kun je een romantisch beeld van de wrede werkelijkheid krijgen. In het toenmalige Afrika was slavernij normaal.

In zijn ingezonden brief beschrijft Uittenhout de komst van Westerse slavenhandelaren op zoek naar slaven voor de plantages en mijnen in Noord- en Latijns Amerika. Ook Nederlandse kooplieden boden de Ashanti musketten en kruit in ruil voor slaven. Dat betekende een enorme versterking van hun oorlogszucht. Ze gingen nog massaler overwonnen tegenstanders tot slaven maken en verkochten die aan de Europese handelaren aan de kust. Die brandmerkten hun aankopen en voerden hen in hun scheepsruimen naar de overzijde van de Atlantische Oceaan. Uittenhout maakt dan een merkwaardige bocht in zijn brief. Niet de Ashanti zijn schuldig, maar de Europese kooplieden, die hun musketten en kruit hebben geleverd. Ik denk, dat geen rechter een moordenaar vrijspreekt en de leverancier van het moordwapen wegens moord veroordeelt. De Ashanti zijn net zo schuldig als de Europese slavenhandelaren.

Ik schreef het al eerder: Er zijn zwarte en witte slaven en er zijn zwarte en witte slavenhandelaren en slavenhouders.

Helaas worden in de discussies over het slavernijverleden de witte mensen steeds als de daders geschetst en de zwarte mensen als hun slachtoffers. Die gepolariseerde discussie bemoeilijkt het streven naar verzoening. De slachtofferrol maakt het lastiger om te emanciperen. Ben ik als nazaat van een slaaf wel geschikt voor een leidende functie of kan ik wel een innoverende wetenschapper worden? Ze moeten zich trotse vrije mensen voelen zoals onze Middeleeuwse stedelingen trots waren op hun vrijheid en op het feit, dat ze niet langer onderhorig waren aan de edelen. Zo kennen we in Nederland al heel lang democratie in tegenstelling tot bijvoorbeeld delen van het Habsburgse Keizerrijk en Rusland onder de tsaren, waar de adel nog lange tijd een overheersende rol speelde. Het is niet toevallig dat juist in sommige Midden-Europese landen problemen opduiken met de handhaving van Europese democratische waarden.

Een ander voorbeeld van discriminatie is de onderdrukking van Rooms-Katholieken in de protestante delen van Nederland. Katholieken gehoorzaamden aan een buitenlands staatshoofd, de Paus, hoofd van het ministaatje Vaticaanstad. Katholieken konden tot de jaren zestig van de vorige eeuw geen burgemeester van een grote stad worden, geen rechter in de Hoge Raad, geen generaal in het leger of admiraal bij de vloot. Zulke functies kon je niet aan zo’n onbetrouwbare katholiek toevertrouwen. Als ik dit vertel, gelooft bijna niemand het. Het is echte historische waarheid. Zwarte Nederlanders kunnen best iets leren van die Roomse emancipatiegeschiedenis. Marga Klompé, nu opgenomen in de Canon van Nederland, is een typische vertegenwoordigster van die Roomse emancipatie. Ze slaagde in 1929 voor het diploma HBS b aan de R.K.H.B.S. in Arnhem. Die school is in 1921 opgericht.

Voor alle mensen met voorouders uit het buitenland, Suriname, de Antillen, Turkije, Marokko en zo voort geldt, dat vooral de stiekeme discriminatie bij het zoeken naar een stageplek en later naar een baan, die past bij een goede opleiding, moet worden bestreden. Iedereen van goede wil kan door het melden van dit soort vuige praktijken een bijdrage leveren. Laten we vooral proberen de huidige polarisatie te verminderen. Het is moeilijk niet boos te worden als jou onrecht wordt aangedaan, maar met rust en vriendelijkheid bereik je meer.

13^e Jaargang, Nr. 622.

DE TWEE KANTEN VAN EEN MEDAILLE

Bijna heel mijn leven leef ik al op de grens van het Romeinse Rijk, op de limes. In onze omgeving worden regelmatig vondstan uit die Romeinse tijd gedaan. Fectio bij het huidige Fort bij Vechten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie was een belangrijke Romeinse versterking. Het bewaakte de splitsing van Rijn en Vecht. Een uitbreiding van het Romeinse Rijk naar het Noorden is er nooit gekomen. Waar het mij nu om gaat is de waardering waarmee we hier terugkijken op die Romeinse periode. Feitelijk waren we een soort kolonie van de Romeinen. De Zuidelijke Nederlanden leverden voedsel voor de Romeinse legioenen. De Romeinen gebruikten  Germaanse legioenen om elders de bevolking onderworpen te houden en zo waren hiet militairen uit Roemenië gelegerd. De zegels op de dakpannen vertellen het ons. We kijken helemaal niet wraakzuchtig terug op die Romeinse bezetting, eerder met een zekere trots. We hebben veel van de Romeinen geleerd. In Nijmegen staat midden op het Trajanusplein bij de Waalbrug een standbeeld van Keizer Trajanus. Niemand in Nederland verwacht van de burgemeester van Rome of van de President van Italië dat hij naar Nederland komt om hier zijn excuses aan te bieden voor die eeuwen van Romeinse bezetting. We betreuren het dat veel van de Romeinse beschaving weer verloren ging tijdens de onrustige periode van de grote volksverhuizing. Toch laat de opstand onder leiding van Claudius Civilis zien, dat ook toen de hier gevestigde Germaanse Batavieren niet helemaal tevreden waren. Dat is die andere kant van de medaille.

Bij alle terechte protesten tegen de slavenhandel door de West Indische compagnie, de zogenaamde driehoeks handel lees ik in mijn dagblad nooit meer, waarom de Spanjaarden en andere Europeanen hun plantagearbeiders helemaal in Afrika gingen halen. Ze maakten aanvankelijk gebruik van inheemse werkkrachten, maar die bleken niet bestand tegen dit zware werk, evenmin tegen het werken in de zilvermijnen. Uit “menslievendheid” stelde een priester Dominicaan voor dan maar sterke zwarten uit Afrika te laten komen. Ik lees nu in Wikipedia, dat er sprake was van een tekort aan arbeidskrachten. Dat zou geleid hebben tot de slavenhandel.

In alle koloniën zijn vreselijke dingen gebeurd. Mensen kwamen daarom in opstand. Die opstanden tegen het “wettig gezag” werden dan weer bloedig onderdrukt door “onze” helden van het KNIL. In mijn jeugd, zag ik in Arnhem die gepensioneerde oud-KNIL-lers vanuit hun huisvesting in Huize Bronbeek aan de Velperweg in hun blauwe uniformen rond wandelen. Daar had je respect voor. We wisten niet beter.

Gelukkig zie je overal mensen tot bezinning komen. In de Verenigde Staten wordt in steeds meer staten de slavernij afgeschaft. Gevluchte slaven worden geholpen. Er wordt zelfs een Burgeroorlog tussen Noord en Zuid uitgevochten. Zwarten worden er nog steeds gediscrimineerd.

In Nederlands Oost Indië kwam het tot de “ethische politiek”. Men wilde de inheemse bevolking beter behandelen. Nederland heeft er veel moderne ontwikkeling gebracht: wegen, spoorlijnen, havens, vliegvelden, irrigatiesystemen, medische zorg en goed onderwijs.  Het zou goed zijn om die positieve effecten van het kolonialisme beter onder de aandacht te brengen van mensen, die alleen maar afgeven op die periode van onderdrukking. Elke medaille heeft twee kanten. Ik ben benieuwd wat ik daarvan kan merken in de hernieuwde canon.

13e Jaargang, Nr. 621.

HET ZWARTE SCENARIO

Het is gelukkig niet zo ver gekomen, maar de IC-artsen begonnen er al serieus rekening mee te houden. Patiënten werden vanuit de brandhaard Noord-Brabant over heel Nederland verspreid en er gingen tientallen Corona-patiënten naar Duitse ziekenhuizen. Alles was er op gericht om het dreigende tekort aan Intensive Care-bedden op te heffen. Toen al is men begonnen te werken aan een document, waarvan artsen gebruik zouden kunnen maken als ze voor de vraag komen te staan wie in aanmerking mag komen voor het laatste beschikbare IC-bed.

Hoe gaan artsen te werk bij een eventuele plaatsing van een patiënt in een IC-bed? Ze vragen zich eerst af, of een zieke er beter van zal worden of dat het juist negatief zal werken. Van mij zelf weet ik zo al, dat een langdurige plaatsing in een IC-bed niet goed zal werken. Bij mijn laatste operatie aan mijn tong werd niet gekozen voor een langdurige narcose. Zelf vreesde ik weer last van delier te krijgen. Mijn lichamelijke conditie is niet meer zo geweldig, dat ik zo’n langdurige narcose zou kunnen verdragen. Het betekent gewoon – zoals ik al eerder schreef – dat ik gewoon niet besmet mag worden. Dus demonstranten tegen de Corona-maatregelen: Mede namens vele ouderen worden jullie van harte bedankt. Mijn overlijdenskans is weer eens flink toegenomen.

De eerste selectie vindt plaats op medische gronden. Bleef een grote groep patiënten over, die in aanmerking kwam voor een IC-bed. Wat te doen bij een tekort? Eerste uitgangspunt is, dat allen gelijke rechten hebben. Dat zegt onze Grondwet. We mogen geen onderscheid maken. Hoe hoog in aanzien dan ook of hoe belangrijk iemand is, hij of zij krijgt geen voorrang. Toch verlieten de opstellers van het document al onmiddellijk dit uitgangspunt en mijns inziens wel terecht. Zorg-personeel, dat door onvoldoende bescherming Corona had opgelopen zou voorrang krijgen. Dat zal nu niet meer aan de orde zijn. Geïnfecteerden zouden al lang ziek zijn geworden en bij een eventuele tweede golf of een toekomstige pandemie door een ander levensbedreigend virus zal er voldoende beschermend materiaal beschikbaar zijn: kleding, gezichtsmaskers, handschoenen en brillen.

Een volgend uitgangspunt kreeg veel kritiek: Jong gaat voor oud. Het wordt verdedigd met de mening, dat jongeren veel langer van hun genezing zullen profiteren en daarmee ook de samenleving, die van hun kennis en vaardigheden gebruik zal kunnen maken. Er valt wel wat tegen in te brengen. Ook een jongere kan na enkele jaren overlijden door ziekte, ongeval of zelfdoding. Een oudere van bijvoorbeeld 65 jaar kan nog vele jaren leven en daarbij zeer zinvol voor zich zelf en voor anderen bezig zijn. Maar vooral: de Grondwet verbiedt onderscheid te maken naar leeftijd. Anderzijds: Er moet wel gekozen worden. Er is nog maar één IC-bed beschikbaar en er zijn voor dat ene bed twee of meer kandidaten. Wat is het meest rechtvaardig of moeten we zeggen het minst onrechtvaardig?

Er is aan loten gedacht. Dat betekent willekeur. Ik vraag mij af of er aan de mogelijkheid is gedacht de patiënten te vragen of ze zelf afstand willen doen van hun “recht” op een IC-bed. Daarbij kan ik mij wel iets voorstellen. Dan denk ik aan die priester, die in de plaats trad van een huisvader met meerdere kinderen, toen die in een concentratiekamp gefusilleerd dreigde te worden. Offervaardigheid kan iemand tot zo’n daad brengen. We moeten er dus over nadenken en er samen over discussiëren of de levenssituatie van patiënten toch een rol mag spelen. Mag de man of vrouw gered worden, die op het punt staat het vaccin tegen Corona te ontwikkelen en daarmee duizenden te redden?  Of moeten we dat maar met een gerust hart aan zijn medewerkers overlaten? Mocht het ooit zo ver komen, dan kunnen we er geen dagen of weken over nadenken. Een beslissing moet zeer snel genomen worden. Daarom moet de discussie nu gevoerd worden.

13^e Jaargang, Nr. 620.

BLIND TOEPASSEN VAN REGELS GEEFT VOORAL VERDRIET

Lievelde is een klein dorp aan de spoorlijn Zutphen-Winterswijk ter hoogte van het veel grotere Lichtenvoorde. Lievelde heeft ook elk jaar een kermis behalve in 2020, want zulke grote festiviteiten mogen niet in verband met de Coronacrisis. De kermiscommissie ging diep aan het nadenken. Digitaal kermis vieren in digitale botsautootjes of in digitale draaimolens ronddraaien? Dat was geen reële oplossing, want het internet biedt alleen beeld en geluid. Zo ontstond het idee van een concert door een popband en een dj. Maar waar? Diverse artiesten traden op bij een eco-boerderij, bij een museum en in de Christus Koningkerk aan het Koningsplein. Of de commissie het wist weet ik niet. Onze kermis is in de Middeleeuwen ontstaan als een Plechtige Heilige Mis bij gelegenheid van het feest van de kerkwijding. Zo bezien was het een prachtidee, om de popband in de kerk te laten optreden. Het bestuur van de lokale kerk, de locatieraad stelde wel strenge regels. Geen publiek, geen metal- of hardcore-muziek, maar alleen beschaafde gezellige pop. Bij de locatieraad kwam geen enkele klacht binnen. Het hele dorp had genoten en was een beetje getroost vanwege alle ellende waarmee de Coronacrisis gepaard gaat. Ik vermoed, dat onze Hemelse Vader en Zijn Zoon alleen maar blij waren, dat in hun Godshuis gastvrijheid werd verleend aan dit troostrijke muziekoptreden.

Helaas leven we in ons Aartsbisdom onder een regime, dat kerkelijke regels en wetten uitzonderlijk belangrijk vindt. Pastoor Herman de Jong viert aanstaande woensdag, 17 juni zijn vijfentwintigjarig priesterfeest. Misschien woont er in Lievelde of omgeving wel iemand, die regels ook erg belangrijk vindt en daarom het aartsbisdom op de hoogte stelt. Dus raadpleegde hij zelf het aartsbisdom. Daar zijn ze uitstekend op de hoogte van alle regels. Een paar jaar terug was er in Bunnik ook al zo’n akkevietje. De pastoor, die van niets wist kreeg wel de opdracht in een viering boete te doen vanwege de ontheiliging van het kerkgebouw. Dat moet straks in Lievelde ook gebeuren. Intussen zit daar de kerk op slot en zijn de gewijde hosties uit het tabernakel verwijderd. In deze manier van denken kunnen ze niet langer in deze ontheiligde kerk bewaard worden.

Zelfs de allergrootste godsgeleerden bekennen, dat geen mens in staat is te weten hoe en wat God is. Uit de Bijbel komt elke keer weer een ander beeld van God naar voren. Als kind was God voor mij de alwetende almachtige heerser over hemel en aarde en het ganse heelal. God was streng en strafte ons voor onze zonden. Zo zien sommige mensen de Coronacrisis als een straf voor de zonden van de mensheid. Eigenlijk sinds het Tweede Vaticaans Concilie  is een totaal ander Godsbeeld bij gelovige mensen gaan leven. God is Liefde. God is ons nabij. Hij is midden onder ons. Hij houdt van ons. Hij zorgt voor ons. Wij hebben een heel vertrouwelijke band met God. Hij is onze grote vriend. We bespreken in gedachten al onze zorgen met Hem. Als de pastoor niet het aartsbisdom had geraadpleegd, maar God om raad had gevraagd, dan had God hem ingefluisterd om toch vooral de muziek in Zijn Huis gastvrij te ontvangen. Bij zijn installatie als pastoor heeft hij echter een dure eed moeten zweren om alle regels te handhaven. Wat moet je dan?

De mensen in Lievelde hebben het er uiteraard bijzonder moeilijk mee. Stuur ze maar een troostrijke kaart of steek een kaarsje voor ze op. Ik raad ze aan om vooral kracht te zoeken bij hun gemeenschapszin en hun onderlinge liefde om zo hun verdriet te boven te komen. Als ik biechtvader van de bisdom- leiding zou zijn, dan zou mijn penitentie voor alle zonden tegen de liefde zijn, elke dag tien keer het confiteor te bidden en het diepgaand te overdenken. Maar gelukkig ben ik geen biechtvader. Sterkte daar in Lievelde!

13e Jaargang, Nr. 619.

WIE KRIJGT DE SCHULD VAN EEN TWEEDE CORONA-UITBRAAK?

Onder aanvoering van de Telegraaf werd er al onmiddellijk geroepen over het onverantwoord gedrag van de te dicht opeen gepakte demonstranten bij de betoging op de Dam. Het aantal was inderdaad veel groter dan bij anti Zwarte Piet betogingen of bij slavernij herdenkingen. Dat was ook de reden waarom het te verwachten aantal demonstranten veel te laag werd geschat, vermoed ik. Het is inmiddels wel duidelijk dat de moord op George Floyd slechts de lont in het kruitvat was. Mensen kwamen demonstreren omdat ze te vaak zelf discriminatie en racisme ervaren of omdat hun vrienden en vriendinnen het hun vertellen. Als er in Nederland geen discriminatie zou bestaan, dan zou er ook niet gedemonstreerd hoeven worden en zouden we ons nu niet bezorgd hoeven maken over een tweede Coronagolf. Als die er toch komt, ligt de schuld bij de mensen, die hun medemensen discrimineren, bij de mensen van de PVV en FvD. De schuld ligt bij velen, die de demonstranten van onverantwoord gedrag beschuldigen. Zulke mensen beseffen nauwelijks hoe vaak zij de Rechten van de Mens schenden.

Het aantal mensen, dat last heeft van discriminatie is veel groter, dan dat van onze zwarte medeburgers. Mark Rutte probeert de aandacht af te leiden van de echte discriminatie door weer over Zwarte Piet te beginnen. Ik heb al eerder uiteengezet, dat ik weiger mijn zwarte medeburgers als zielige mensen te beschouwen en dat je dus maar afstand van een oud volksgebruik moet doen omdat het zo zielig is als ze zich Zwarte Pietje horen noemen. Ik heb ook al eerder uiteengezet, dat zwarte en witte mensen tot slaaf zijn gemaakt en dat zwarte en witte mensen de daders waren bij slavenjachten en slavenhandel. Het zou goed zijn als onze zwarte medeburgers zich daarvan eens beter bewust zouden worden. De slachtofferrol past hen niet.

Om welke discriminatie gaat het dan wel? Net als in sommige schoolklassen wordt op de werkvloer veelvuldig gepest. Iedereen kan slachtoffer zijn, maar bij buitenlanders hebben de pesterijen vaak een racistisch karakter. In zo’n sfeer van racisme wenst men ook geen buitenlanders als collega. Een buitenlandse naam onder een sollicitatiebrief zorgt voor het ongelezen terzijde leggen. Medewerkers van uitzendbureaus krijgen vaak te horen, dat men liever geen buitenlanders ziet komen. Nogal wat uitzendbureaus overtreden de wet en gaan er gemakkelijk in mee.

Leerlingen van MBO, HBO en WO met een buitenlandse naam hebben vaak de grootste moeite om een stageplek te vinden. Daarom waren er ook zoveel jongeren onder de demonstranten. Het zijn problemen, die al jaren spelen, maar wat heeft Mark Rutte eraan gedaan?

We kijken vaak met afschuw naar de rassendiscriminatie in de USA. Maar veel verschijnselen uit de USA zien we ook in Nederland. George Floyd werd vermoord tijdens zijn arrestatie, maar nog maar kort geleden kwam ook in Nederland een arrestant om door politiegeweld bij zijn arrestatie. Veel buitenlandse jongeren klagen over het feit, dat ze veel vaker dan hun witte vriendjes worden staande gehouden door de Nederlandse politie Als buitenlanders in een zeer dure auto rijden, wordt er te gemakkelijk gedacht, dat die auto wel gestolen zal zijn. Gelukkig wordt er door de politieleiding geprobeerd door cursussen het denken van de medewerkers zo te beïnvloeden, dat racisme bij hen geen rol meer speelt. Zo hopen we ook, dat de samenstelling van de politiekorpsen minder eenzijdig wit gaat worden.

De narigheid is wel, dat een deel van vooral de Marokkaanse jongeren te vaak ongewenst gedrag vertoont als sissen, fluiten of naroepen van meisjes.  Marokkaanse en Antilliaanse jongeren vormen een te groot deel van de bevolking van jeugdgevangenissen en dat is al vele jaren het geval. Als je steeds weer achtergesteld wordt kom je, lijkt mij, eerder tot vervelend of zelfs crimineel gedrag. Er valt nog heel wat werk te verzetten.

Vooroordelen bestrijden onder witte Nederlanders wordt flink bemoeilijkt door het Islamitisch terrorisme. Alle Islamieten zouden zich daartegen moeten verzetten, maar alle anderen moeten zich ervan bewust worden, dat alle onrecht in de wereld een voedingsbodem voor dit terrorisme vormt. Terroristen strijden ook tegen westerse economische en politieke overheersing., tegen neokoloniaal gedrag van bijvoorbeeld multinationals.

13e Jaargang, Nr. 618.

Dinsdag, 2 juni 2020

Gisterenavond ergerden wij ons vreselijk bij het kijken naar Op1. De presentatoren deden hun uiterste best om Burgemeester Halsema van Amsterdam onderuit te halen. Tsja, vanaf het begin zijn er rechtse lieden, die het onverdraaglijk vinden, dat onze hoofdstad een GroenLinkse burgemeester heeft.

De onverwacht grote en zeer terechte opkomst van demonstranten kreeg alle aandacht, maar aan de reden van de demonstratie werd nauwelijks aandacht besteed. Zo roept Trump voortdurend over de relschoppers, de plunderingen en de brandstichtingen, maar schenkt nauwelijks aandacht aan het extreme misdadige politiegeweld. De enorme rassendiscriminatie in de USA, die de brandstof voor de rellen levert komt nog minder aan de orde. Het is buitengewoon kwalijke journalistiek.

Eerder kreeg ik een boodschap van de mondiale actiegroep Avaaz. Ze begonnen met de laatste woorden van George Floyd. Ik heb dit deel van hun mail hieronder gekopieerd.

Dit zijn de laatste woorden van George Floyd, een 46-jarige man die stierf nadat een Amerikaanse politieagent zijn knie bijna negen minuten lang op zijn nek gedrukt hield:

“Dat is mijn gezicht
ik heb niets ergs gedaan
alsjeblieft
alsjeblieft
alsjeblieft ik krijg geen adem
alsjeblieft
alsjeblieft iemand
alsjeblieft
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
alsjeblieft
(onhoorbaar)
ik krijg geen adem, mijn gezicht
sta toch op
ik krijg geen adem
alsjeblieft, een knie op mijn nek
sh*t ik krijg geen adem
ik zal
ik kan niet bewegen
mama
mama
ik kan niet
mijn knie
mijn nek
ik kan niet meer
ik kan niet meer
ik ben claustrofobisch
mijn maag doet pijn
mijn nek doet pijn
alles doet pijn
een beetje water
alsjeblieft
alsjeblieft
agent, ik krijg geen adem
dood me niet
ze gaan me doden
komaan alsjeblieft
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
ze gaan me doden
ze gaan me doden
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
alsjeblieft meneer
alsjeblieft
alsjeblieft
alsjeblieft ik krijg geen adem”

Vervolgens sloot hij zijn ogen en hield het smeken op. Even later werd George Floyd doodverklaard.

Onze Tweede Kamer veroordeelde unaniem het feit, dat zoveel mensen opeengehoopt op de Dam demonstreerden. Halsema gaf het grondwettelijk recht op demonstratie voorrang en deed geen poging de demonstratie zo snel mogelijk te ontbinden. Zo’n poging zou waarschijnlijk mislukken en veel ellende veroorzaken. Dit is gebeurd en laten we hopen, dat er geen mensen besmet zijn geraakt. De demonstranten hebben bewust dat risico genomen.

Wat mag van de Tweede Kamer worden verwacht? Wij vinden, dat er een motie behoort te worden ingediend, waarin onze volksvertegenwoordigers de dood van George Floyd door politiegeweld veroordelen en de Amerikaanse regering oproepen om te gaan werken aan het beëindigen van de vreselijke achterstelling van de gekleurde Amerikanen.

13e Jaargang, Nr. 617.

WORDT DE GEEST VAARDIG OVER EUROPA?

We vieren het Christelijk feest van Pinksteren. De Heilige Geest daalt neer over de vrienden van Jezus van Nazareth in de gedaante van kleine vlammetjes, vurige tongen. Opeens vatten ze moed en gaan op straat in Jeruzalem luidkeels het verhal van Jezus vertellen. Er waren in Jeruzalem ook toen al veel vreemdelingen en die hoorden deze Galileeërs hen in hun eigen taal toespreken. Velen werden volgeling van deze Jezus. Vandaag zijn het alleen wat betreft de Rooms-Katholieken 1,2 miljard.

Je zou wensen dat in de Europese Unie ook zo’n Pinksterwonder geschiedt. De Coronacrisis wordt steeds meer ook een economische crisis. Geen wonder als in meerdere lidstaten de economie vele weken voor een groot deel is stilgelegd. De afgelopen weken is er volop gekibbeld over de manier waarop we uit deze crisis zullen komen. Zwaar getroffen landen als Italië en Spanje verwachten honderden miljarden aan steun.  De zuinige vier, wat boos ook de vrekkige vier genoemd, Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden willen wel helpen, maar dan mag Europa geen leningen uitschrijven, waar de lidstaten gezamenlijk voor opdraaien. Ze vrezen een dure rekening voor hen als welvarende landen.

De Euopese Commissie heeft na veel overleg achter de schermen een herstelplan gelanceerd met veel slimme oplossingen. Samen met de normale Europese begroting omvat het 1850 miljaard Euro. Een deel van het geld wordt gegeven als gift, een deel kan worden geleend. Economisch zwakke gebieden en de Euopese landbouw houden hun geld uit de Europese begroting en daarmee is Oost-Europa tevreden gesteld. De enorme leningen worden afgelost met behulp van nieuwe inkomstenbronnen voor de Europese Unie. De kolossale multinationale ondernemingen gaan fatsoenlijk belasting betalen, evenals de techbedrijven als Microsoft, Google en de mediaondernemingen. Zo wordt iets gedaan aan de jarenlange klachtenover het nauwelijks betalen van winstbelasting. En aan het verkrijgen van hulp worden pittige voorwaarden verbonden. De lidstaten moeten bij het herstel van hun economie deze ook duurzaam maken. Zo wordt hopelijk een toekomstige klimaatcrisis met een veel te hoge zeespiegelstijging voor komen. Het aflossen van de leningen begint pas in 2027 en de lidstaten mogen er dertig jaar over doen. Dit plan doet de zuinige vier voor geen centje pijn.

Toen ik gisteren op Eerste Pinksterdag het commentaar van de Groene Europarlementariër Bas Eickhout beluisterde, dacht ik: “Ja de Geest is vaardig geworden over de Europese Commissie en natuurlijk vooral over de Europese ambtenaren en de vertegenwoordigers van de lidstaten, die in vertrouwelijk overleg het plan tot ontwikkeling hebben gebracht. Er moet nog veel gedaan worden aan Europese wetgeving en dat zal waarschijnlijk niet van een leien dakje gaan, maar we hoeven niet pessimistisch te zijn. De eenheid van de Europese Unie is voorlopig gered. Als straks de getroffen economieën zich hebben hersteld kan Nederland weer volop exporteren. We krijgen in de Unie een aantal moeilijke jaren, maar we komen erdoor.

Het Verenigd Koninkrijk is zwaar getroffen door de Coronacrisis en de Britse economie zal er fors onder lijden. Hoe het Verenigd Koninkrijk tot herstel zal komen? Ik vraag het me af. Maar als ze nog steeds EU-lid zouden zijn, dan zou het wel gemakkelijker opgelost kunnen worden. Of je dat uit een Britse mond zal kunnen horen, betwijfel ik.

13e Jaargang, Nr. 616.

ZAL CORONA DE MENSEN TOT BEZINNING HEBBEN GEBRACHT?

Het Cronavirus is bijzonder gemeen. Je raakt snel besmet en je weet het nog niet. Maar je kunt al wel anderen besmetten. Daardoor verbreidt het zich zo snel. Voor kinderen en jongeren is het meestal niet gevaarlijk en voor 65-minners valt in de meeste gevallen wel genezing te vinden. Voor ouderen is het overlijdensrisico zeer groot. Door deze verschillen neigen velen tot een onbezorgd omgaan met de risico’s. Daardoor zorgen ze voor verbreiding van de ziekte en brengen ze anderen in levensgevaar. Dat beseffen ze kennelijk niet, want zonder schaamte gaan ze vlak naast anderen staan en houden zich niet aan de !,5 meter afstandsregel. Het gedrag van sommigen is schandelijk en ze beseffen het niet. Hoe haal je het in je hoofd om te gaan protesteren tegen de anti-coronamaatregelen?

Maar je zult maar werkloos worden en onder geen enkele regeling vallen, dus zonder enig inkomen komen te zitten. Morgenavond zit ik bij het Diaconaal Beraad van onze Odijkse geloofsgemeenschap en ga ik vragen of de zeer rijke Caritas zulke mensen kan helpen. Zolang er nog geen goed werkend medicijn is zitten we zonder meer in de problemen. Pas als er een verantwoord werkend vaccin is ontwikkeld wordt  een wat minder bezorgd leven weer mogelijk. We weten gewoon niet hoe lang dat nog gaat duren.

Toen het virus net had toegeslagen, bekenden mensen mij, dat ze verwachtten, dat de overgrote meerderheid van de mensen zou gaan beseffen, dat je niet onzorgvuldig met het milieu kunt omgaan. Er liggen altijd risico’s op de loer. De afgelopen decennia is voor een dergelijke pandemie al vaak gewaarschuwd. Als we dit Coronavirus de baas worden, moeten we beseffen dat er zo weer een ander minstens even gevaarlijk virus de kop kan opsteken. Het is maar te hopen, dat de generatie van onze kleinkinderen dan beter voorbereid is. Mensen vergeten zo snel en al die voorraden isolerende kleding en medische mondkapjes en al die IC-bedden en al die beademingsapparaten zijn zo kostbaar. Voordat je het weet wordt er weer op bezuinigd.

De vraag waar ik echt mee zit is de volgende. Velen waren zich bewust van de ernstige aantasting van het milieu, van de ziek makende vervuiling en van de opwarming van het klimaat, waardoor het landijs van Groenland en het Zuidpoolgebied aan het smelten is  en de zeespiegel stijgt. Er moet wat aan gedaan worden en vrijwel alle staten van de wereld hebben in Parijs afgesproken om maatregelen tegen die opwarming te gaan nemen. In Nederland moest de rechter in het Urgendavonnis de rijksoverheid verplichten om effectievere maatregelen te nemen, zodat aan de verpllchtingen van het Verdrag van Parijs zou worden voldaan. Je zou denken, dat de overgrote meerderheid van de mensen nu beseft, dat met de natuur niet valt te spotten. Toch zie je boeren druk bezig de maatregelen tegen te werken. Hetzelfde doen de energieondernemingen. Toerisme is in veel landen een belangrijke inkomstenbron en levert veel werkgelegenheid op. We wilden begin mei op familieweekend, maar dat kon niet doorgaan. Voor de eigenaren van de groepsaccomodatie is dat het hoofdinkomen en dat missen ze nu al maanden. Anderzijds zijn er ook extreme voorbeelden van korte vliegvakanties voor zeer weinig geld. Er wordt geen OZB en geen energiebelasting op vliegreizen geheven. Daardoor is het voor de trein zo moeilijk concurreren. Zo zijn er tal van voorbeelden van vervuilende activiteiten, waartegen maatregelen zouden moeten worden genomen. Hoeveel weerstand gaan ze straks oproepen? Af en toe lijkt het erop, dat velen terug verlangen naar de “NORNALE” mate van vervuiling. Het moet weer worden zoals het altijd was. Niets te bespeuren van enige bezinning. Hoeveel crisissen zijn er nog nodig voordat het echt tot die domme of zelfzuchtige hersentjes doordringt?

Vijf jaar geleden publiceerde Paus Franciscus zijn encycliek (een rondzendbrief ter grootte van een boek) over het Behoud van de schepping, onze gemeenschappelijke woonplaneet en over de armoede in de wereld. Hij vraagt ons deze week na te denken over dit onderwerp. Als oud-aardrijkskundeleraar kan ik de waarde van zijn encycliek goed beoordelen. Ik houd er niet van paniek zaaiende boodschappen te verspreiden, maar soms verlang ik ernaar, dat meer mensen zich even veel zorgen maken over de aantasting van het milieu als ik. Het is alsof de mensheid dansend en springend door een mijnenveld holt.

13e Jaargang, Nr. 615.

BIJ MIJ GING DE VLAG UIT

Elk jaar gaat bij mij de Europese vlag, blauw met twaalf gouden sterren uit op 9 mei. De dag valt ongeveer samen met het eind van de Tweede Wereldoorlog. Terecht, want door de eenwording van Europa is een nieuwe oorlog onmogelijk geworden. Dit jaar was het precies zeventig jaar geleden, dat de toenmalige Franse Minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman zijn “Plan Schuman” publiceerde. Schuman stelde voor de Kolenmijnen en de IJzerertsmijnen, de Hoogovens en de Staalfabrieken en de schroothandel onder een bovennationaal gezag te plaatsen, de Hoge Autoriteit. Zo hoopte hij een toekomstige oorlog in Europa te voorkomen. Zonder staal kun je geen tanks en kanonnen maken.

Robert Schuman was afkomstig uit Elzas-Lotharingen. In 1914 was het gebied Duits. Na de Frans-Pruisische oorlog van 1870-1871, was het bij Duitsland gekomen. De jonge Robert vocht aan de Duitse kant. Duitsland verloor en Elzas-Lotharingen kwam weer bij Frankrijk. In 1940 vocht Robert Schuman aan de Franse kant tegen Duitsland. Zo iemand begrijpt pas goed de dwaasheid van de telkens weer oplaaiende oorlogen.

In 1952 kwam de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) tot stand. De Bondsrepubliek Duitsland, alleen West-Duitsland toen, Frankrijk, Italië, België, Nederland en Luxemburg werden lid. In Nederland heerste een zeer pro-Europese stemming en men zag een federaal Europa voor zich. Het zou nu ondenkbaar zijn, maar bij mijn eindexamen HBS-b in 1952 maakte ik voor het vak Nederlands een opstel met een van de tien titels: “De Verenigde Staten van Europa”.

In Europa wilde men verder in federale richting. Er kwamen plannen voor een Europese Politieke Gemeenschap, dus gemeenschappelijk bestuur en een Europese Defensie Gemeenschap, dus een gezamenlijk leger. Beide plannen  gingen niet door. Frankrijk had zijn leger elders nodig.

Intussen liep de EGKS gesmeerd. Een belangrijke opdracht was het herstel na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog, maar vooral de herstructurering van de verouderde oude industriegebieden op basis van steenkool als Luxemburg en Elzas-Lotharingen, het Ruhrgebied in Duitsland, Wallonië en Noord-Frankrijk. De oude combinatie van het ijzererts uit Luxemburg en Lotharingen enerzijds en het Ruhrgebied met steenkool anderzijds met uitwisseling via de gekanaliseerde Moezel liep niet echt goed meer. Hoogovens, die goedkope ingevoerde steenkool en hoogwaardig ijzererts uit bijvoorbeeld Brazilië op een kustlocatie deden het uitstekend. Denk aan Duinkerken, IJmuiden en Zuid-Wales. Nu houden ze het vooral vol als ze zich specialiseren in hoogwaardige staalsoorten.

Toen bestuurlijke en militaire eenwording op niets uitliepen, besloot men om dan maar verder te gaan met economische samenwerking. Ongetwijfeld hebben de Europese multinationale ondernemingen daarbij een belangrijke rol gespeeld. Ze produceerden steeds meer op grote schaal. Dus was er ook de behoefte aan een grotere markt dan alleen de eigen nationale markt.  De Europese Economische Gemeenschap (EEG) en de Euratom werden opgericht. Die drie gemeenschappen gingen steeds meer samenwerken. Dat kwam ook tot uiting in de naamgeving. Het werd de Europese Gemeenschappen, daarna de Europese Gemeenschap en tenslotte de Europese Unie. Het succes van die economisch samenwerking leidde tot de toetreding van steeds meer landen. Erg snel, in een aantal gevallen te snel, ging het na de ineenstorting van de Sovjet Unie na 1989, bekend met het Duitse woord “Die Wende”. De EU had 28 leden. Na de Brexit nog altijd 27.

Het belang van de Unie wordt nog steeds gemotiveerd door het succes van de samenwerking in een hogere welvaart, ook al is die te ongelijk over de Unie verdeeld. Er zijn nu ook andere redenen te noemen. De EU is niet het enige economisch blok in de wereld. Daar zijn ook de USA, China, India, Rusland, De Arabische wereld en Latijns Amerika. Al die blokken concurreren onderling, economisch en innovatief en vaak is er ook angst voor een militair overwicht. Hoe de huidige Coronacrisis gaat uitwerken op deze manier van denken weten we nog niet zoals we zoveel nog niet weten. Als we nu zien, hoe we door dit Coronavirus echt overvallen zijn, nauwelijks weten hoe te reageren, terwijl er duizenden slachtoffers vallen, zou het kunnen, dat zelfs machtspolitici gaan beseffen, dat samenwerking op wereldniveau veel belangrijker is dan onderlinge concurrentie. Maar ook in een toekomstige wereldsamenwerking kan en moet Europa een belangrijke rol spelen. Leven we in een overgangstijd naar mondiaal evenwicht, qua economische macht en samenwerking naar een duurzame wijze van leven en een vreedzame wereld? We weten het niet. Voor mij staat vast, dat de EU in het maken van de noodzakelijke keuzes een cruciale rol zal moeten en kunnen spelen. Voor mij is Europa van levensbelang.

 13^e Jaargang, Nr. 614.