EN VERANTWOORDELIJKHEID

Wij Nederlanders vormen een vrijheidslievend volk. Twee politieke partijen dragen het woord “vrijheid” zelfs in hun naam. Het zijn niet bepaald door mij geliefde partijen. Dat duidt erop, dat het begrip “Vrijheid” ook vraagtekens oproept. Bij “Vrijheid” denken we vooral aan de bevrijding van de Duitse bezetters bij het eind van de Tweede Wereldoorlog. Elk jaar vieren we de “vrijheid” op 5 mei. Die vrijheid van dwang, angst, gevangenschap, verraad en dood. Dit jaar al 75 jaar lang vrijheid is het waard gevierd te worden.

Wij zijn trouwe kijkers naar het opinieprogramma Op1 ’s avonds rond 22,15 of 22.35 uur op NPO 1. Deze week trad er een dame op, die vrijheid eiste om je zelf al dan niet tegen Corona te laten vaccineren. Ze verzette zich hevig tegen een mogelijke vaccinatieverplichting. Ze wil zich ook niet laten vaccineren. Ze eiste de vrijheid op om zich niet te laten vaccineren. .Het was de bedoeling, dat er een discussie met een voorstander van vaccinatie zou ontstaan. Ik kreeg de indruk dat sommige gasten van het programma ietwat gegeneerd luisterden. 

Vrijheid is nooit onbeperkt. De grenzen van de vrijheid liggen daar waar ze de vrijheid van anderen in gevaar brengen. In onze democratie maken we samen afspraken over wat niet mag. Maarten van Rossem zei aan het slot van deze discussie, dat hij na afloop ook niet met 200 Kilometer per uur van Amsterdam naar Utrecht zou jakkeren.

Toch is de vaccinatievrijheid waardevol. Mijn woongemeente Bunnik zit met een hoge vaccinatiegraad in de top tien van Nederlandse gemeenten. Als ik iemand vraag waarom hij of zij zich heeft laten vaccineren is het antwoord veelal “Er zijn twee redenen. Ik doe het om mij zelf te beschermen tegen infectie door het Coronavirus. De tweede reden is om anderen te beschermen tegen infectie. Ik voel mij verantwoordelijk voor anderen.” Nu ik veel minder kans loop (weer) corona te krijgen , is de kans anderen te besmetten ook veel kleiner. Die dame bij Op1 was zich kennelijk niet bewust van haar verantwoordelijkheid voor anderen. Daarom begrijp ik de vaccinweigeraars uit de Bible Belt ook niet goed. Als je je niet laat vaccineren loop je meer kans de ziekte te krijgen. Dan kun je ook anderen besmetten. Die ander kan aan deze ziekte sterven. Als gelovig Christen wil je toch niet de dood van die ander – door jou besmet – op je geweten hebben?

Als je als samenleving de vrijheid alle kansen wil geven, moet je goed weten of iedereen zijn verantwoordelijkheid kent. Zorgt iedereen ervoor anderen niet te besmetten? Veel vaccinatieweigeraars voelen zich kennelijk niet verantwoordelijk. Zo is het ook met andere besmettelijke ziekten. En verder, hoe voed jij je kinderen op? Gun je ze in toenemende mate vrijheid, maar leer je ze tegelijkertijd ook zich verantwoordelijk te gedragen? Laat je het in je huwelijk niet te gemakkelijk op een scheiding aankomen of voel je steeds je verantwoordelijkheid voor de kinderen uit jouw huwelijk geboren? Hoe is jouw verkeersgedrag? En jouw milieugedrag? Veel gedrag is een zaak van verantwoordelijke burgers. De overheid kan niet iedereen bij de hand houden. Vrijheid hoort altijd met verantwoordelijkheid samen te gaan.

14^e Jaargang, Nr. 680.

WAT TE DOEN ME DIE KLUNZEN IN DEN HAAG?

De kabinetsformatie sleept zich voort. Zijn dit nu bewindslieden, die zich echt verantwoordelijk voelen en zich echt verantwoordelijk gedragen? Het lijkt erop, dat grote ondernemingen en hun rijke leiders achter de schermen aan de touwtjes trekken met mijnheer Mark Rutte als hun zetbaasje. Zoals hij zich nu gedraagt, laat hij overduidelijk zien, dat Rutte IV er NIET moet komen. Het grote bedrijfsleven wil kennelijk niet echt werken aan een beteugeling van de klimaatcrisis, wil niet echt een fatsoenlijk minimumloon realiseren, vindt het alleen maar mooi als de door hen gebouwde woningen gigantische prijzen opbrengen en vindt, dat de stikstofproblematiek maar beter niet al te snel moet worden opgelost. Als door de stikstofcrisis op veel plaatsen geen huizen gebouwd mogen worden, dan breng de wel gebouwde huizen weer meer op. Laat de kassa’s maar rinkelen. Verbijsterd vraag ik mij af, wat voor tuig het is, dat in Nederland aan de touwtjes trekt.

Moet er nu echt een minderheidskabinet komen? Zeker niet. Zo’n minderheidskabinet zou met wisselende meerderheden gaan regeren. Maar die partijen, die het kabinet dan steunen, kunnen niet van buiten af binnen het kabinet achter de schermen kijken. Smeerlapperij als in de afgelopen jaren ligt dan weer op de loer. Voor mij geen minderheidskabinet. D66 zal gewoon moeten weigeren daaraan mee te werken en opnieuw eisen, dat de combinatie PvdA-GL in het kabinet komt. Zo niet, dan gaat D66 de Nederlandse kiezers een oordeel vragen. D66 stelt dan nieuwe verkiezingen voor. Daar zal vooral het CDA sterk tegen zijn gezien de huidige peilingen. Het spel moet maar eens keihard gespeeld worden. Nederland heeft recht op een kabinet, dat breed genoeg is om te gaan werken aan echte oplossingen voor al die fundamentele problemen, die ons mooie land teisteren.

14^e Jaargang, Nr. 679.

ONVERANTWOORDELIJK GEDRAG VAN VVD EN CDA

Nederland staat voor tal van grote problemen, die dringend om een oplossing vragen. Het zijn wereldproblemen als de klimaatopwarming, de zeespiegelstijging, de energietransitie, Corona en toekomstige nieuwe virussen, hongerproblemen, lokale oorlogen zoals in Jemen en het internationale terrorisme, de enorme ongelijkheid in kennis, macht en welvaart. Ook binnen Nederland zijn vraagstukken als de woningnood, personeelstekorten en daarmee in samenhang arbeidsmigratie, het op een hoger peil brengen van de medische zorg ook in verband met corona, de ongelijkheid in inkomen, kennis en macht, herziening van het belastingstelsel en een betere werkwijze van de Tweede Kamer. Je zou verwachten, dat de politieke partijen en met name VVD, CDA en D66 hun uiterste best doen om zo snel mogelijk tot een nieuw kabinet te komen. Daarvan komt maar weinig terecht.

Veel van deze problemen treffen een groot deel van de bevolking. Dan vraagt een oplossing een brede steun van het Nederlandse publiek. Dan is een brede samenstelling van een kabinet zeer wenselijk. Elke partij heeft stokpaardjes en daardoor ook speciale deskundigheden. Dat maakt een regering als geheel alleen maar sterker. Maar niets daarvan. CDA en VVD wensen de combinatie PvdA en GroenLinks niet in een nieuw kabinet. Van de VVD kun je dat verwachten. Dat is de partij, die per definitie het eigenbelang van de rijken hoog in het vaandel draagt. Ze accepteren liever het voortbestaan van eerder genoemde problemen dan een oplossing die van hen via de belastingen offers vraagt. In hun villadorpen en de luxe stadswijken kunnen ze gemakkelijk ontsnappen aan luchtvervuiling, criminaliteit en sociale onrust. Daarbij komt nog, dat er VVD-ers zijn, die bijvoorbeeld glashard ontkennen, dat er een klimaatprobleem is. Zijn ze nou echt zo dom of willen ze de waarheid rustig ontkennen wanneer hun anders geld gaat kosten. Dat verstandige VVD-ers bereid zijn naar zulke idiote partijgenoten te luisteren kan alleen maar uit eigenbelang of partijbelang verklaard worden.

Van Hoekstra en zijn CDA zou je mogen hopen, dat ze de C in hun naam enige eer aan willen doen: Behoud van de schepping, bestrijding van de armoede in eigenland en daarbuiten, goed onderwijs en fatsoenlijke minimumlonen. Het CDA past ook een zekere bescheidenheid, want ze hebben bij de laatste verkiezingen fors verloren en als Pieter Omtzigt met zijn vele voorkeursstemmen niet voor vijf zetels had gezorgd was de achteruitgang nog veel sterker geweest. Het CDA gaat door vergrijzing en secularisatie steeds verder achteruit en de overblijvende leden hebben weinig meer met christelijke idealen. Als het gaat om het behoud van de schepping en bestrijding van de armoede kun je beter bij GroenLinks terecht en juist die partij wordt door VVD en CDA met afschuw bejegend. Het lijkt erop, dat VVD en CDA niet echt bereid zijn aan de grote problemen te gaan werken en zeker niet, wanneer het hen geld gaat kosten.

Regelmatig krijgen linkse politici de vraag waarom ze nu ineens met Rutte willen samenwerken, terwijl ze een paar maanden geleden nog een motie van wantrouwen tegen hem steunden. Juist in een kabinet kunnen ze een terecht gewantrouwde Rutte het best in de gaten houden. Wil Rutte hen daarom niet in een kabinet Wil hij liever doorgaan met liegen en bedriegen? Zijn er ook eerlijke fatsoenlijke, betrouwbare VVD-ers? Misschien zouden zij die meneer Rutte eens flink de oren kunnen wassen en ervoor kunnen zorgen, dat de grootste partij van Nederland zich eindelijk eens echt verantwoordelijk toont.

14^e Jaargang, Nr. 678.

WE KONDEN HET AL TWINTIG JAAR ZIEN AANKOMEN

De poging om van buitenaf van Afghanistan een modern land te maken was gedoemd om te mislukken. De Sovjet Unie had zich al veel eerder uit het land terug getrokken en ook eerdere pogingen het land te koloniseren liepen op niets uit. Al die strijdlustige stammen waren niet bereid een sterke centrale regering te aanvaarden. Men was aan de traditionele cultuur gehecht. En dat gold voor elk van de vele stammen weer afzonderlijk. Het woeste karakter van het landschap bood alle mogelijkheden voor gewapend verzet. Bovenop de gehechtheid aan de eigen stam met de eigen cultuur kwam in de gehele Islamitische wereld een toenemend verzet tegen de overheersende rol van het kapitalistische Westen in de wereld De strijd was een uitloper van antikolonialisme van na de Tweede Wereldoorlog. Vroegere koloniën werden onafhankelijke staten en die onafhankelijkheid wilde ook Afghanistan. In dat land was vanuit een ‘madrassa’, een Koranschool een groep van geloofsleerlingen ontstaan, de Taliban. Deze groep wilde in heel het land en ook daarbuiten een fundamentalistische vorm van de Islam vestigen. Daarom steunden zij ook bin Laden en boden hem langdurig onderdak. Eigenlijk is het opzienbarend, dat de zogenaamde Vrije Wereld het daar nog zo lang heeft volgehouden.

Wij vinden onze manier van leven de beste die er in de wereld is. Eigenlijk zouden alle landen in de wereld onze manier van leven moeten overnemen. Wij kennen democratie, een goed bestuurssysteem op elk niveau, een goed rechtssysteem. We houden ons aan de Mensenrechtenverdragen en aan de vrijheden van de Verklaring van de Rechten van de Mens. We kennen de vrijheden uit onze Grondwet. En toch.

In de gehele “vrije wereld” is een enorme ongelijkheid in inkomen en bezit, in kennis en macht. Voor velen is er geen eigen huis, geen fatsoenlijke baan, geen mogelijkheid om op vakantie te gaan. De vrijheid van de een gaat vaak ten koste van de vrijheid van de ander. Je kunt in ons land gemakkelijk scheiden en minstens één op de drie huwelijken loopt stuk. Staan beide partijen na zo’n scheiding er even goed voor? Wat betekent het voor eventuele kinderen?

Er komen allerlei vormen van discriminatie voor en het lijkt of dit steeds erger wordt. Hatelijkheden tijdens sportwedstrijden, minder gemakkelijk een stageplek of een baan vinden en alleen maar een huis in een verwaarloosde buurt. Zelf zijn ze ook niet volmaakt. Soms discrimineren ze homo’s en vrouwen. Vooral ook de eigen meisjes en vrouwen.

Waar het hier om gaat is, dat het voor de Taliban niet erg moeilijk was om dat westerse streven naar een moderne samenleving verdacht te maken. Zo volmaakt zijn die westerlingen niet. Trap er maar niet in. Ik kan ze geen ongelijk geven.

Toch hebben de Afghanen en ook de Taliban de afgelopen twintig jaar kennis gemaakt met veel positieve aspecten van de Westerse manier van samenleven. Ze zien, dat de sterk toegenomen deelname van vrouwen in het arbeidsproces en daarbij ook op een steeds hoger niveau. Het Glazen Plafond is aan het verdwijnen. Ze merken maar al te goed hoe gelukkig meisjes zijn met hun onderwijs en hoe trots hun ouders zijn. Al die scholing is nodig voor goede medische zorg, voor een goed bestuur voor een goede economie en voor een goede rechtspraak. Waar gaan de Taliban voor kiezen? Nog steeds Islamitisch fundamentalisme, voor vrouwenonderdrukking, voor veel dwang en weinig vrijheid?

Of zoeken ze naar een moderne interpretatie van Islamitische waarden, voor goed onderwijs voor jongens én meisjes, voor een goed bestuur en voor goed overleg met de verschillende stammen? Gaan ze op hun eigen manier hun land moderniseren?

Mij gaat het erom, dat in de media nu vooral de nadruk ligt op al het negatieve nieuws en dus eigenlijk op anti- Taliban propaganda. Daarom vind ik het heel mooi, dat de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid heeft besloten de Afghanen niet in de steek te laten en in het land te blijven. Dat hoor je niet op radio of Tv en lees je niet in de krant. Maar ja, zo zijn de media nu eenmaal. Goed nieuws is geen nieuws.

14^e Jaargang, Nr. 677.

AANBWVOLEN VOOR VAKANTIE IN EIGEN LAND

Als je vanuit Amerongen aan de Nederrijn de Utrechtse Heuvelrug oversteekt kom je in de Utrechtse Vallei bij het dorpje Overberg met een groot agrarisch gebied en veel natuur er omheen. Onderweg ben je het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug gepasseerd, de Amerongse Berg, 69,9 meter boven NAP. In Nederland noemen we zo’n molshoop een berg en ook de benaming Heuvelrug is overdreven, want pas boven de 200 meter boven de zeespiegel spreken we van heuvels. Waarom is dit zo’n bijzonder stukje van ons lage landje bij de Noordzee?

De Utrechtse Heuvelrug met het Gooi is een stuwwal. Tijdens de een na laatste ijstijd, het Saalien, zo,n 200.000 jaar geleden drong een enorme ijsmassa het gebied van nu de Utrechtse-Gelderse Vallei binnen. De bodem werd uitgehold en aan weerszijden werden de lagen rivierafzettingen, klei en zand en leem en grint in bevroren toestand opgestuwd. Ze liggen nu schuin en zijn soms geplooid. In zandafgravingen kon je die gestuwde lagen mooi zien. Het ijs liet er ook enorme rotsblokken achter. Dat kan alleen door ijs zijn gebeurd. Niet door stromend water of door de wind. In de voormalige zandafgraving bij Maarn is een verzamelingen van de enorme zwerfstenen te zien. Ook in Overberg zie je her en der zulke rotsblokken In de laatste ijstijd, het Weichselien is de stuwwal wat afgevlakt en werden smeltwaterdalen gevormd. Aan de voet van de stuwwal werd een langzaam aflopende  laag smeltwaterafzettingen neergelegd. Daarop ligt Overberg.

In het gebied geldt, dat het hoe lager hoe natter is. De nattere delen zijn geschikt als grasland. Kom je hoger dan zie je maisakkers en nog hoger kom je bij de hei en vooral veel bos.

Tot laat is de 19^e eeuw lieten de boeren schapen grazen op de heide. De Heuvelrug was bijna geheel met heide bedekt. In de winter stonden de schapen in de potstal. Daarin werden heideplaggen gestrooid en met dat mengsel uit de potstal werden de akkers bemest. Met de komst van de kunstmest werden de schapen als mestproducent overbodig.. De Heuvelrug werd vrijwel overal bebost en de houten palen werden in de kolenmijnen in Zuid-Limburg als stutten gebruikt. Als er wat vaak plaggen werden gewonnen kon het onderliggende zand gaan stuiven. Soms vormen zich dan stuifduintjes. Die zijn we met het stuifzand tijdens onze wandelingen ook tegen gekomen.

Van die Heuvelrug komt heel wat water. Soms stroomt het over de oppervlakte, maar vooral het uit de diepte opwellende kwelwater is belangrijk. Voor de landbouw moet het gebied goed ontwaterd worden. Er zijn dan ook greppels en sloten van boven naar beneden. Zo krijg je een strokenverkaveling met percelen van rond de 150 meter breed en gescheiden door greppels of sloten met bomen en struiken. Die stroken zetten zich voort in het bos. Overal die ZZW-NNO verlopende stroken grond en af en toe ook paden. Wegen en paden dwars op die overheersende richting zijn er veel minder. Die bijzondere fraaie structuren van het landschap wordt dwars doorsneden door een drukke weg van Overberg naar Veenendaal en die heet dan ook de Dwarsweg. Modernere doorsnijdingen zijn de A12 en de spoorlijnen Utrecht-Arnhem en bij Overberg de spoorlijn naar Veenendaal en Rhenen.

Daar aan die Dwarsweg en die spoorlijn lag ons vakantieverblijf het Landal Green Park “De Amerongse Berg”. Op zo’n ruim 150 met brede strook is de grond wat opgehoogd en staan 87 vakantiebungalows van uitstekende kwaliteit en vaak veel luxe en goede voorzieningen. Er is een overdekt zwembad en voor de kinderen veel speelgelegenheid. Het personeel is buitengewoon attent. Na ons verblijf van 12 dagen in verband met een verbouwing in ons huis dacht ik, dat ik er best nog eens naar toe zou willen. Er valt daar nog zo veel te zien.

Mij moet van het hart, dat een ding mij dwars zit. Het hangt samen met de structuur van het landschap. De bosstrook aan de oostzijde van het park is goed toegankelijk en vormt een goede verbinding met het zuidelijk gelegen gebied van heide, zandverstuivingen en bos op de stuwwal. Aan de westzijde wordt het park begrensd door een strook van 300 meter hooiland en daarna door bos, dat hier bij een landhuis tot privé terrein is verklaard. In dat gebied aan de westzijde vind je geen gebaande wegen. Zo vormt het een blokkade voor wandelingen in Westelijke richting. Je moet dan over de druk bereden Dwarsweg. Langs een kavelgrens zou een pad aangelegd kunnen worden. Het park wordt dan nog aantrekkelijker voor wandelaars.

En dan nog een puntje. Je treft vierkante paaltjes aan bij wandelroutes. Met een pijltje wordt de wandelaar de weg gewezen. Tot je merkt, dat er meer wandelingen zijn met dezelfde paaltjes. Dan kom je wel eens erg ver van huis. Ik weet voor een volgende keer, dat ik maar eens goed moet gaan googelen.

Overberg kent nog de nodige voorzieningen voor toeristen. We hebben in het Bosrestaurant lekker gegeten. Daarnaast is een modern hotel en er zijn recreatievoorzieningen. Het park ligt op loopafstand van NS-station Veenendaal West. Het nabije Veenendaal biedt tal van voorzieningen. Met de trein kun je naar Rhenen en daar lokt Ouwenhand’s Dierenpark. Ook op die Grebbeberg is de begraafplaats voor Nederlandse militairen, die hier in de meidagen van 1940 zijn gesneuveld. Op veel plekken in de Vallei vind je nog de forten van de Grebbelinie. Voor een vakantie in eigen land kun je in Overberg goed terecht.

14^e Jaargang, Nr.676.

Onderstaand stuk is overgenomen van de website van KRO=NCRV en vormt een aanvulling en correctie op mijn blog over het Canadese kostschoolschandaal. Het valt te betreuren, dat velen de verhalen voor waar hebben aangenomen en zelfs hun lidmaatschap van de Kerk hebben opgezegd.  Kennelijk fantaseren kerkhaters er flink op los.

MAAR OOK DROOGTE

Ik luisterde naar de berichten over de wateroverlast en dacht terug aan mijn tijd als aardrijkskundeleraar. Veertig jaar geleden was de komende klimaatsverandering al actueel. Meteorologen en klimatologen spraken er al over en wij in onze lessen evenzeer. Ik legde de kinderen uit, dat als er steeds meer broeikasgassen in de atmosfeer zouden komen onze dampkring meer zonnewarmte zou vasthouden. De gemiddelde temperatuur op aarde zou stijgen. Dan zou er meer water uit de zee verdampen. Als de lucht meer waterdamp zou bevatten, zou het ook meer kunnen regenen. Er zouden meer hevige regenbuien kunnen voorkomen.

Hoe werkt dat? Als het lokaal erg warm wordt, gaat die warme lucht stijgen. Die stijgende luchtbel komt  op grotere hoogte, waar de luchtdruk lager is. De lichtbel zet uit. Het stijgen en uitzetten kost energie. De lucht koelt af. Die koudere lucht kan minder waterdamp bevatten. De waterdamp condenseert. Er ontstaan wolken en daarin regendruppels. Bij dat condenseren komt warmte vrij. De lucht blijft stijgen. De waterdruppels worden groter, worden hagelstenen en die gaan vallen. Door opstijgende luchtstromen gaan ze weer omhoog. In die wolken worden de hagelstenen steeds groter. Als ze onderweg naar beneden smelten krijg je grote druppels. Het kan ook hagel blijven. In die warmte-onweersbuien krijg je dus veel neerslag in vaak korte tijd. Als de buien zich langzaam verplaatsen valt de neerslag in een kleiner gebied. Veertig jaar geleden waarschuwden wij daarvoor. Zouden ze het nog weten?

In reliëfrijke gebieden als de Ardennen en de Eifel, stroomt het water de hellingen af en via al die zijdalen komt het in het dal van de rivier de Ahr. De Eifel heeft aan de oppervlakte een betrekkelijk dunne verweringslaag. De bodem heeft weinig water opnemend vermogen. Er zijn ook wijngaarden op de hellingen. Daar wordt weinig water vastgehouden. Het is mogelijk dat in die zijdalen kronkelende beekjes zijn recht getrokken. Dan wordt er weinig water vastgehouden. Er zijn wegen en bebouwing bijgekomen en het harde oppervlak houdt geen water vast. Zo krijg je dus enorme afvoeren.

Hoe moeten de mensen in de middelgebergten reageren? Een eerste punt is, dat je het water zo lang mogelijk vast moet houden. In de afgelopen jaren werd in de Eifel vaak geklaagd over de droogte. Dan is water vasthouden een logische reactie. Het stroomt dan ook niet in een keer in grote hoeveelheden naar de rivier. Een tweede punt is, dat je het water in de rivier de ruimte moet geven. Misschien moet er veel minder in het dal gewoond worden en dan vooral zo, dat hoog water minder schade veroorzaakt. Werk voor architecten Soms is er een mogelijkheid om gebieden te bestemmen voor tijdelijke waterberging.

Al dat water stroomt uiteindelijk naar de benedenloop. Hoe reageren wij na de wateroverlast van 1993 en 1995?  Ons credo is: Biedt de rivier meer ruimte. Dat betekent geen bebouwing in de uiterwaarden. Op sommige plekken is de winterbedding erg smal. Dan is een nevengeul door het binnendijkse gebied een oplossing zoals dat gebeurd is bij Lent tegenover Nijmegen. Dijken moeten soms verlegd worden, zodat de hoogwaterbedding breder wordt. Soms wordt een gebied vrijgemaakt van bebouwing, zodat bij erg hoog water de rivier daarheen kan ontsnappen. Dijken moeten ook verhoogd en vooral verzwaard worden. Kwel moet worden tegengegaan, want kwelstromen zorgen soms voor dijkdoorbraken.

Op de hogere zangronden van Brabant, Limburg, Gelderland, Overijssel en Drenthe moeten ook maatregelen worden genomen om juist water vast te houden. De lokale verschillen en de jaarlijkse hoeveelheden in neerslag kunnen sterk wisselen. Boeren en bosbouwers moeten er rekening mee houden, maar ook stedenbouwers. Wanneer heeft je rioolsysteem voldoende capaciteit nu de afvoeren in korte tijd veel hoger kunnen zijn? Soms gebeuren er achteraf gezien heel domme dingen. In Zuid-Limburg kende men vroeger graften. Dwars op de helling lagen met struiken begroeide walletjes, die erosie tegen gingen. Maar voor die grote landbouwmachines waren ze zo lastig. Weg ermee!  Nou, dat hebben ze geweten. Modderstromen en wateroverlast en geulvorming. Zou dat recent ook nog een rol gespeeld hebben? Wij mensen moeten weer leren veel zorgvuldiger met ons landschap om te gaan.

14^e Jaargang, Nr.676.

DE INTERNATEN VOOR INUIT EN INDIANEN KINDEREN

In Canada bestond 168 jaar lang een systeem, waarbij kinderen van de inheemse Inuit of Eskimo’s en van de Indianen werden ondergebracht in totaal 139 kostscholen. Het doel was hen aan hun eigen cultuur te onttrekken en ze de taal en cultuur van de witte Canadezen aan te leren. De kinderen verloren het contact met hun familie. Een aantal van die internaten werd beheerd door Rooms-Katholieke congregaties van priesters of broeders of zusters. Bij enkele van die internaten zijn de stoffelijke resten van tientallen inheemse kinderen gevonden zonder verdere markering, geen naam of geboorte- en sterfdatum. Niemand weet, wat er gebeurd is, maar de suggesties zijn, dat er misdadig te weinig zorg aan de kinderen is besteed en er op grote schaal kinderen werden misbruikt. Bewijs ontbreekt. Bedenk daarbij wel, dat in de negentiende eeuw nog besmettelijke ziekten als tyfus en cholera voorkwamen, die in tal van landen tot sterftepieken hebben geleid. Bedenk daarbij wel, dat de gezondheidstoestand onder die inheemse volkeren vaak slecht was mede door het gebruik van tabak, alcohol en andere drugs. Aan die toestand is zelfs vandaag nog weinig veranderd. Gehoor geven aan een mogelijke eis tot schadevergoeding is in verband met de veel voorkomende verslaving dan ook niet raadzaam.

Bekijken we het onderwerp wat nuchter, dan wordt er gesproken over 4100 vermiste kinderen en dat in een periode van 168 jaar. Dat zijn gemiddeld 24 kinderen per jaar op 139 kostscholen. Niet bepaald verontrustend. Misbruik van kinderen zal daarbij best voorgekomen zijn, maar er is geen bewijs voor een mogelijk massaal misbruik. Er is wel alle reden om alles heel grondig te onderzoeken. Het wordt een moeilijke zaak, want veel daders zijn inmiddels overleden. Of er archieven van al die internaten behouden zijn gebleven is tot nu toe niet bekend gemaakt.

Het streven om de kinderen van hun eigen taal en cultuur te beroven was in die tijd begrijpelijk. Het waren ‘primitieve’ culturen en in de ogen van de toenmalige Canadezen werden de kinderen qua cultuur op een hoger plan gebracht. Nu ontdekken we de waarden van die inheemse culturen, die bijvoorbeeld qua milieugedrag heel wat beschaafder met de natuur omspringen dan de meeste witte Canadezen. De inheemse leiders beseffen dat maar al te goed en vragen aandacht voor het onrecht, dat hen vroeger is aangedaan.

In Nederland bestond vroeger een uitgebreid systeem van internaten en onder Rooms-Katholieken onder beheer bij paters, zusters en broeders. Hun opleidingen waren steeds in internaten. De opleidingen van onderwijzers en onderwijzeressen waren bijna allen in internaten. Voor ouders waren er vele redenen om een kind in een internaat onder te brengen. Als de ouders door hun bedrijf of door de overheid naar een ver buitenland werden uitgezonden gingen hun kinderen naar een kostschool. Lastige kinderen gingen naar een kostschool. Er waren ook elitaire kostscholen als De Breul in Zeist en het  CanissiusCollege in Nijmegen. In de gezinnen en dus ook in de internaten heerste een streng opvoedingsklimaat. Wie zijn kinderen liefhad spaarde de roede niet. Een neef vertelde mij, dat hij als kind op kostschool bij de Franciscanessen in Denekamp gedwongen werd zijn braaksel alsnog op te eten.

Het zou goed zijn als er een grondig onderzoek zou plaats vinden naar de behandeling van NSB-kinderen op de internaten waar zij na de Tweede Wereldoorlog werden ondergebracht. Het leek er op dat er wraak werd genomen op de kinderen wegens het gedrag van hun NSB-ouders. Een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis, waarover men liever niet praat.

Als er nu schande wordt gesproken over de Canadese internaten moeten we dat systeem wel plaatsen in de cultuur van die tijd.

14^e Jaargang, Nr. 675.

DE AANSLAG WAS NIET VANWEGE ZIJN JOURNALISTIEKE WERK

De Vries heeft een zeer brede opvatting van zijn beroep. Als hij bij zijn werk stuit op een al lang onopgehelderd misdrijf, waarbij slachtoffers of nabestaanden veel leed ondergaan, dan slaagt hij er vaak in zo’n misdrijf alsnog op te lossen. Daarmee wordt het falen van de misdaadbestrijders nog extra geaccentueerd. Die vinden dat niet leuk en hun opperbaas Grapperhaus dus ook niet. Daarom roept hij zo luidkeels dat het een aanslag is op de persvrijheid. De achtergrond van de activiteiten van de Vries is de strijd tegen onrecht in de samenleving. De criminaliteit is maar een van de vormen waarin dat onrecht gestalte krijgt. Bezuinigen op de misdaadbestrijding draagt evenzeer bij aan dat onrecht in onze maatschappij. Grapperhaus en Rutte hebben wat dat betreft beiden boter op hun hoofd.

In het Marengoproces speelt een kroongetuige Nabil B. een belangrijke rol. Hij is niet zo tevreden over de beveiliging van hem en zijn familie en vrienden. Een broer van hem Redouan werd vermoord. Daarna zijn advocaat Derk Wiersum en nu was de Vries aan de beurt. Waarom? Geen enkele advocaat durfde het aan openlijk de verdediging van Nabil B. op zich te nemen. Het rechtvaardigheidsgevoel van De Vries verzette zich daartegen. Maar Peter R. de Vries is geen advocaat. Daarom vond hij een alternatieve oplossing. Hij werd de vertrouwenspersoon voor Nabil B. Zo heeft hij al veel mensen bijgestaan en dat liep tot nu toe vrijwel altijd goed voor hem af. Niet altijd voor anderen, die bij een zaak betrokken waren. Er zijn in Nederland wel meer topcriminelen, die meerdere moorden op hun geweten hebben. Journalisten werden wel bedreigd en moesten beveiligd worden. Ook politieambtenaren liepen forse risico’s. Toch leek het erop, dat de Nederlandse topcriminelen hun grenzen kenden.

Er is nu een niets ontziende criminele organisatie in Nederland actief. Die houdt zich met drugs bezig, maar om concurrenten uit te schakelen hebben ze ook veel liquidaties op hun geweten. Topmensen uit deze club hielden het in Nederland niet meer uit en vestigden zich in het buitenland. Toch worden ze opgespoord en aan Nederland uitgeleverd. Het is duidelijk. Het Marengoproces dient ertoe om dit stel volkomen gewetenloze criminelen voorgoed achter de tralies te krijgen.

Intussen vraag je je als nuchtere Nederlander af met welke drijfveren deze lieden behept zijn. Het is zo on-Nederlands. Er zijn dan vooral in sommige buitenlanden mensen, die van het moorden hun beroep hebben gemaakt. Zo’n beroepskiller werd dan ingevlogen, deed zijn werk en verdween weer geruisloos. Met de Coronapandemie is dat een stuk lastiger geworden, Vandaar, dat een Poolse klusjesman uit Maurik en een muzikant uit Rotterdam nu als verdachten zijn gearresteerd.

Ik ben een wat traditionele katholiek en sluit het bestaan van duivels of boze geesten niet uit. Vanmorgen werd in het Evangelie verteld over de apostelen, de vrienden van Jezus, die twee aan twee werden uitgezonden om te prediken, zieken te genezen en duivels uit te drijven. Toen dacht ik: “Zouden die moordenaars door een duivel bezeten zijn? Ik kan en durf er geen antwoord op te geven. De ergste misdaden zullen wel altijd een raadsel blijven.

14^e Jaargang, Nr. 674.

KLOPT DE WI-ZWART TEGENSTELLING?

Afgelopen donderdag, 1 juli zag ik de herdenking van het slavernij verleden van de voorouders van veel zwarte mensen in Nederland. Er waren ook heel wat publicaties over Nederlandse families, die profiteerden van hun investeringen in Surinaamse plantages of in de zogenaamde driehoekshandel Nederland-West-Afrika-Suriname en de Antillen en weer Nederland. Nederlandse kooplieden voeren met hun schepen naar West-Afrika, waar ze kruit, lood en geweren verkochten aan stammen als de Ashanti, die jaarlijks oorlog voerden en hun krijgsgevangenen tot slaven maakten. Het was aanvankelijk een traditionele gewoonte, maar werd door de verkoop van slaven aan die Nederlandse en andere Europese kooplieden tot een geweldige inkomstenbron. De schepen waren ingericht voor het vervoer van de zwarte tot slaaf gemaakten. Er waren meerdere dekken, waar de slaven in rijen geketend opeen gepakt zaten. In Suriname werden de mannen en vrouwen op slavenmarkten verkocht. Met de opbrengst kochten de handelaren weer Surinaamse plantageproducten, die in Europa weer prima prijzen opleverden. Het was schokkend voor mij, dat ook in Utrechtrijke families hun kapitalen in deze handel en in de plantages investeerden. Diezelfde rijke families zijn er nog steeds en profiteren ook vandaag nog van de rijkdom, die hun voorouders hebben opgebouwd. Ik weet het uiteraard niet zeker, maar ik heb niet de indruk, dat er onder mijn voorouders zulke mensen voorkomen. Ik zou me er bepaald niet behaaglijk bij voelen, Maar wellicht hebben mijn voorouders hun producten en diensten wel aangeboden aan die door de slavernij rijk geworden families en zo profiteerden toch heel wat Nederlanders ook indirect van de slavernij.

De meeste witte Nederlanders van nu wijzen slavernij af en voelen zich niet schuldig aan het gedrag van eventuele bij de slavernij betrokken voorouders. Toch wordt wit Nederland door zwarte activisten aangesproken op het slavernijverleden, Witte Nederlanders van vandaag kunnen niets veranderen aan het verleden. Je kunt je medeleven betuigen. Je kunt ongelijkheden tussen wit en zwart helpen oplossen, zoals je ook allerlei ongelijkheden in onze maatschappij kunt bestrijden. Je kunt allerlei vormen van racisme actief bestrijden  Kun je nog meer?

Mensenhandel is er nog steeds. Er worden nog steeds slaven gehouden. Er is nog steeds slavenhandel. Er zijn nog steeds ondernemingen, die draaien op slavenarbeid. Wit en zwart kunnen samen werken aan bestrijding van de huidige slavernij. Denk daarbij ook aan de prostitutie, waar een deel van de prostituees tot het werk gedwongen wordt.

Terecht heeft het Amsterdamse gemeentebestuur als rechtsopvolger van besturen uit het verleden excuses aangeboden. Eigenlijk heb ik niet goed gehoord, dat die excuses door de nakomelingen van de tot slaaf gemaakte mensen ook aanvaard werden. Maar eerst is nog een volgende stap mogelijk. Als je nog steeds de pijn voelt, die jouw voorouders is aangedaan, dan kun je ook vergeven. Vergeving schenken zorgt ervoor, dat de pijn minder wordt..

Ik wees er al op, dat er ook zwarten schuldig zijn aan de slavernij. Als die vergeving zich ook uitstrekt tot die zwarte mededaders, dan wordt duidelijk dat het niet alleen een wit-zwart tegenstelling is, maar dat er zwarte en witte daders zijn en zwarte en witte slachtoffers. Of mensen goed of slecht zijn ligt niet aan hun huidskleur. Dat besef moet tot iedereen doordringen.

14^e Jaargang, Nr. 673.