John Ch.M. Jorna

FIETSEND EN VAREND GENIETEN 

Het seizoen van wandelen, fietsen en varen is weer begonnen. Na de lange sneeuwrijke winter is mijn conditie weer op peil gekomen. En zo verliep de fietstocht door onze onvolprezen op één na mooiste provincie Utrecht weer vlotjes. Twaalf 55plussers waren komen opdagen. Vanuit Odijk fietsten we langs NS-Station Driebergen-Zeist langs Austerlitz naar Soesterberg. Dwars door het dorp heen kwamen we bij de afrastering van de voormalige vliegbasis Soesterberg. Daar had ik in de tachtiger jaren met duizenden andere demonstranten meegedaan aan de “omsingeling” van de basis als protest tegen de kernwapens. Nu konden we dwars over het vliegveld fietsen. Ik liet de brede orchis zien, die hier bloeit en op de startbaan dacht ik aan de duizenden keren, dat hier Amerikaanse F16’s startten, die vervolgens mijn lessen in Utrecht verstoorden of de rust in mijn tuin. Achter de basis sloegen we linksaf, kruisten de spoorlijn Utrecht Amersfoort en dronken koffie bij de “Lange Duinen”, een zandverstuiving, die door de provincie is uitgeroepen tot ‘Aardkundig monument’. Over het lijntje naar Baarn gingen we rechtdoor met Soest rechts en de bossen links, kruisten de weg Bilthoven – Baarn en fietsten door de bossen naar Lage Vuursche. We passeerden het Pluismeer, waarvan ik vermoed, dat het in een uitgewaaide laagte ligt in dit gebied met dekzand en stuifzand. De WZW-ONO richting wijst daar ook op. Na de pauze ging het verder over een licht slingerende zeer afwisselende route naar Hollandse Rading. We zagen de grenspaal met de provincie Noord-Holland en bedachten daarbij dat Rading grens betekent. Zo kwamen we in een open landschap tussen de bossen en het veen- en plassengebied, Door Maartensdijk en door Groenekan kwamen we op de Groenekanseweg en vlak na de overweg richting De Bilt sloegen we rechtsaf en fietsten over het Grootkampse pad, langs Fort Voordorp en het Voordorpse pad naar de Biltse Rading. We staken over en door het recreatiegebied bij Fort De Bilt kwamen we op de Biltsestraatweg en aan de overkant ging het door Rijnsweerd Noord en Rijnsweerd Zuid langs Zwembad Kromme Rijn door Amelisweerd en Rhijnauwen naar Bunnik en Odijk. Dat was een rondje van ongeveer 50 KM. Je kunt de route oppakken bij Driebergen-Zeist, bij Soest, bij Hollandse Rading, De Bilt, Utrecht en Bunnik. Door de week kun je in Driebergen-Zeist fietsen huren. Neem wel een goede fietskaart mee voor deze tocht door drie verschillende landschappen. 

Ik houd wel van contrasten! De volgende dag mocht ik als partner mee met de Biesbosexcursie van de Probusclub van mijn vrouw. Pensionado’s hebben toch maar een mooi leven. In het gebied Oostelijk van het Nationale Park de Biesbos worden agrarische gebieden ontpolderd om zo overloop gebieden te creëren en de rivier bij hoogwater meer ruimte te bieden. Daar is al een begin mee gemaakt. Opeens klopte mijn kaart niet meer. Die gaf de situatie weer van 2001. Waar toen het graan golfde, glinstert nu het water van “nieuwe natuur”. Tussen Noord-Brabant en de Randstad ontstaat hier een geheel nieuw natuur- en recreatiegebied. Rijkswaterstaat denkt erover om de Haringvlietsluizen vaker op een kier te zetten, zodat de getijverschillen toenemen. Bij een vaartocht bleek, dat de Biesbos nog steeds een heel bijzonder gebied is, maar vergeleken bij vroeger is het er niet mooier op geworden met al die onderbegroeiing in de grienden. Door de afsluiting van het Haringvliet gaat er meer water door de Nieuwe Waterweg. Zo wordt het zilte zeewater zo veel mogelijk terug gedrongen En dus vraag ik mij af, of dit bij open spuisluizen in de Haringvlietdam nog voldoende gebeurt. 

Het Biesbosmuseum is een bezoek zeker waard. Vanaf Werkendam wordt de route met ANWB-borden aangegeven. Het museum geeft vooral een beeld van de bestaanswijzen van vroeger. Hoe verdienden de griendwerkers, de rijswerkers, de rietsnijders, de mandenmakers, de stoelenmatters, de kuipers, de vissers en de boeren hun brood? Dat was niet echt om jaloers op te worden. Wat hebben wij dan een comfortabel leven. Het museum geeft ook een beeld van de natuur. Er zijn weer veel bevers!  Er zijn spannende verhalen over de crossers tijdens de laatste Oorlogswinter en de ondergrondse, die tientallen Duitse militairen krijgsgevangen maakten. Er is een werkelijk schitterende maquette van de plannen in dit gebied in het kader van “Ruimte voor de Rivier” .Je ziet de vloed binnenkomen en het water bij eb wegstromen. Je ziet hoe bij hoogwater in de Merwede het rivierwater door het gebied stroomt. Nieuwe fietspaden gaan het gebied ontsluiten en oude geulen worden in ere hersteld. Die Nederlanders blijven maar bezig met water en dijken en polders en de vernieuwing van de inrichting van ons land. Op naar de Biesbos dus!

Jaargang 3, Nr. 17.

EINDELIJK EENS GEEN POLITIEK? 

Gisteren schreef ik op een felicitatiekaart met de afbeelding van een schilderij “Carnaval” de volgende quote: “Het hele leven is één carnaval. Niets is wat het lijkt, maar je kunt er wel om lachen!”. Naderhand bedacht ik, dat het mooi van toepassing is op de kabinetsformatie. 

Op deze Vaderdag vroeg ik mij af, of ik eigenlijk ooit een doorwrochte feministische visie op dit fenomeen heb gezien. Dan bedoel ik niet de vanzelfsprekende uithalen naar het commerciële karakter van Vaderdag. Het klemt des te meer nu we waarschijnlijk een man zonder partner en geen vader als minister-president krijgen. Hij is een vertegenwoordiger van de groeiende groep singles in onze samenleving en zo mogen we dus van een nieuwe ontwikkeling spreken. Wat moeten we daar nu van vinden? Ik ben geen ervaringsdeskundige en ik laat het dus gaarne aan anderen over. 

Eigenlijk wilde ik al sinds ons verblijf in Zeeland schrijven over een bijzonder geheel vernieuwd en uitgebreid Watersnoodmuseum bij Ouwerkerk. Ik moet mij elke keer weer realiseren, dat de Deltaramp van 1953 voor een groot deel van de Nederlandse bevolking geschiedenis is, een gebeurtenis, die je zelf niet hebt meegemaakt. Als het goed is, wordt erover op school verteld, maar mijn ervaring leert, dat je er niet op moet rekenen, dat mensen er dan ook met inzicht over kunnen praten. Na een bezoek aan het museum bij Ouwerkerk iets Oostelijk van Zierikzee wordt dat anders, want het is een echt beleefmuseum. Het is alsof je de ramp meemaakt. 

Op Schouwen-Duiveland waren twee zeer grote gaten. Bij elke vloed stroomde er water naar binnen en bij eb er weer uit. Daarbij komt, dat in het Zuidwesten de getijverschillen groter zijn door de trechterwerking van de Noordzee en van de zeegaten. Bovendien was het overstroomde gebied erg groot en kon er meer water naar binnen. De stroomgaten bij Schelphoek en bij Ouwerkerk waren zeer moeilijk te dichten. Men heeft daar gebruik gemaakt van caissons, enorme betonnen dozen, die men in de overgebleven openingen bij dood tij tot zinken bracht. Over die caissons is de dijk gebouwd. Het museum is nu gevestigd in de vier caissons, die onderling door gangen verbonden zijn. Dat maakt het allemaal extra spectaculair. 

In de eerste caisson wordt de ramp verteld aan de hand van Polygoonbeelden (TV bestond nog nauwelijks), mappen met krantenknipsels uit de hele wereld, fotoboeken, geluidsopnamen van radiozendamateurs en een grote maquette met alle dijkdoorbraken. De ramp was wekenlang wereldnieuws. Vanuit de hele wereld werd hulp geboden. Dat was echte internationale solidariteit metterdaad. 

De tweede caisson begint met een ruimte, waar je via een brug over stromend water loopt. Op dat water schuiven namen van slachtoffers voorbij. Je kunt zo’n naam oproepen en dan vertelt een nabestaande iets over het slachtoffer. Eén van de 1835 + 1. Je ziet er foto’s van begraafplaatsen en van individuele slachtoffers. Duizenden vrijwilligers gingen dat jaar in Zeeland werken om de overgebleven huizen weer bewoonbaar te maken. En je maakt de sluiting van dit laatste dijkgat bij Ouwerkerk vlak voor het begin van het stormseizoen in het najaar van 1953 mee. Het land viel weer droog. De wederopbouw kon beginnen. Die wordt vooral in beeld gebracht in de derde caisson. In het dorp Ouwerkerk zagen we nog steeds de toen gebouwde houten Zweedse woningen bewoond. Er wordt ook aandacht besteed aan de Deltawerken, maar daarvoor kun je beter naar de Neeltje Jans op de Oosterscheldedam. 

De laatste caisson is gewijd aan de toekomst. Hoe zal het onze planeet vergaan? Zeer instructief. Altijd als ik de Deltaramp en alle waterstaatkundige werken in de klas besprak vertelde ik weer, dat de deskundigen van Rijkswaterstaat, de ambtenaren en de betrokken politici heel goed wisten, dat zo’n ramp door de te lage dijken goed mogelijk was, maar dat ze om financiële redenen andere zaken prioriteit gaven. De ramp had niet hoeven gebeuren als men tijdig maatregelen genomen had. De waakzaamheid is nu groter en men is ook open over een tiental zwakke plekken in onze zeewering. Maar er zijn nieuwe rampen, die ons bedreigen en nog steeds zijn er politici, die de mensen in slaap sussen. Ik hoop niet, dat we nog ooit in onze slaap verrast worden.

Jaargang 3, Nr. 16.

DE NIEUWE BISSCHOP VAN LIMBURG 

Ze komen nog maar weinig in de kerk, de Limburgse katholieken, maar volgzaam zijn ze nog steeds. Dat leerde je altijd al als katholiek; gehoorzaam zijn aan de paus, de bisschop en de pastoor. Automatisch aannemen, dat wat zij zeiden de eeuwige waarheid was. En automatisch gehoorzamen, ook aan alle hoger geplaatsten. Daarom zijn gebieden met veel katholieken ook zo vatbaar voor fascisme: Beieren, Italië, Spanje, Portugal en Hongarije. Limburg heeft nog veel van een feodale standenmaatschappij. De rijken en de Kerk speelden er onder een hoedje. Wilders is nu de nieuwe bisschop van de rechtse kerk. 

Er is daar ook alle reden voor ontevredenheid. Vroeger was er in ons land een regionaal economisch beleid. Achterblijvende gebieden werden geholpen bij het aantrekken van werkgelegenheid. Zo werd bovendien de Randstad ontlast, want daar dreigde de leefbaarheid te ernstig te worden aangetast. Maar Europa integreerde en binnen die grote Euromarkt zouden de economische kerngebieden sterker met elkaar gaan concurreren. Alle aandacht werd gericht op de Randstad. Daar bij de havens en bij Schiphol moest het gebeuren. De Randstad werd volgeplempt met bedrijfsterreinen en woongebieden. Limburg en het Noorden liepen leeg en dat was niet genoeg. Dus kwamen er ook de gastarbeiders, eerst uit Zuid-Europa, later uit Marokko en Turkije. Ze kwamen in de oude wijken en de naoorlogse flats terecht. De problemen zijn bekend. In de perifere vertrekgebieden vergrijsde de bevolking. Er worden minder kinderen geboren en het sterftecijfer stijgt. De bevolking krimpt en voorzieningen worden minder. Je wordt er niet vrolijk van. Herhaaldelijk heb ik ervoor gewaarschuwd. Opeens is Limburg zwart gekleurd, maar nu niet door het kolenstof. Resultaat van kortzichtig beleid, dat in de Randstad wordt ontwikkeld. 

Zal het succes van de PVV daaraan iets veranderen? Ik geloof er niets van. Rutte roept alsmaar, dat Nederland weer economisch sterker moet worden. Dan ligt de nadruk op de Randstad voor de hand. Extra geld voor de krimpgebieden zal er niet zijn. Er moet bezuinigd worden. Voor Limburg zal er weinig veranderen. Bij een volgende verkiezing zal de PVV winst in Limburg snel verdampen. Voor het oplossen van de problemen in de zwarte wijken zal evenmin veel geld zijn. De conflictsituaties blijven bestaan. Het zou mooi zijn als de PVV in de regering komt. Een oplossing voor de problemen zal door een PVV minister niet snel gevonden worden. Stemmen op de PVV is dus voor niets geweest. Dan hoeven er geeneens ruzies tussen PVV ministers te komen zoals eerder bij de LPF. Geef de PVV regeringsverantwoordelijkheid en ook de PVV zal van voorbijgaande aard blijken, net als de LPF en Boer Koekoek. 

Het zal geeneens zo gemakkelijk zijn de PVV in de regering te krijgen, want er is een derde partij nodig. Daarvoor komt alleen het CDA in aanmerking. Deze partij zal er weinig voor voelen. Niet alleen omdat het CDA in een crisis verkeert en eerst orde op zaken moet stellen. Het CDA heeft veel welgestelde kiezers verloren aan de VVD. Die namen niet het risico, dat het CDA opnieuw met de PvdA zou gaan regeren en bij de VVD zullen de rijken minder last hebben van bezuinigingen. Voor het CDA blijven de eenvoudige brave burgers over. Voor zover ze niet thuis zijn gebleven zullen ze een nog rechtser CDA-VVD-PVV beleid niet erg op prijs stellen. Als zij ook nog bij de partij weglopen blijft er van het CDA weinig over. De informateur zal ontdekken, dat een CDA-VVD-PVV bewind niet mogelijk is. Het op het buitenland georiënteerde bedrijfsleven zit er evenmin op te wachten.  Maar ik ga er geen weddenschap op afsluiten. 

Een nationaal kabinet met VVD, PvdA en CDA zit er na het pijnlijke scheidingsproces tussen de laatste twee niet echt in. Het CDA is nog dizzy van de klap. Dan blijft paars plus over. Dat is de combinatie, die in mijn woongemeente, Bunnik het college vormt. Perspectief 21 omvat de PvdA en GroenLinks, maar heeft ook andere linkse kiezers getrokken. VVD en D66 hebben de Liberalen opgericht. P21 heeft twee wethouders en de Liberalen één. De Liberalen hebben goed naar de bevolking geluisterd en zijn wat groener geworden. Ze zijn nu ook tegen de weg van Houten naar de A12 dwars door het groene landschap van het Krommerijngebied. Bunnik als laboratorium voor de landelijke politiek? Och een grapje moet kunnen. Maar ook grapjes kunnen een serieuze ondertoon hebben. Misschien zijn er meer, die een positieve ervaring hebben met zo’n combinatie. Schrijf erover!

Jaargang 3, Nr. 15.

DE LASTEN EN DE LUSTEN 

Aan demissionair Minister van Financiën de Jager werd gevraagd of het niet zinnig zou zijn voor de hoogste inkomens een extra belastingschijf in te voeren, zodat ze hun bijdrage aan de oplossing van de financiële problemen concreet zouden kunnen maken. Ze profiteren vaak al extra van belastingmaatregelen als de aftrek van de hypotheekrente. Dat profijt is vaak meer, dan het totale inkomen van iemand in de bijstand of iemand met een minimumloon. De minister kwam met het gebruikelijke antwoord. Waarom nu juist weer deze hardwerkende Nederlanders in hun portemonnee treffen? Zij leveren al zo’n belangrijke bijdrage aan de welvaart in Nederland. De totale opbrengst van zo’n maatregel zou ook niet al te veel zijn en bovendien leert de ervaring, dat zulke slimme rijke Nederlanders altijd wel weer een maniertje vinden om er onderuit te komen. Daarbij worden ze geholpen door zeer deskundige en goed betaalde belastingadviseurs. 

Zo zie je maar weer eens, dat je als CDA’er het alleen maar tot bewindspersoon brengt als je je zeer dienstbaar opstelt naar de rijken, die in het CDA  vanouds de macht hebben. Het schijnt dat velen van hen maar het zekere voor het onzekere kiezen en op de VVD gaan stemmen. Nog eens in een kabinet met de PvdA is te veel gevraagd. Dat de VVD intussen heftig flirt met de PVV tekent nog meer hun mentaliteit. 

Wat zou je eigenlijk mogen verwachten van deze goed ontwikkelde en goed verdienende topfunctionarissen, die zich christen noemen of noemden? Zulke mensen hebben in onze samenleving een voorbeeldfunctie. Ik ken er, die inderdaad een sobere levensstijl hebben, uitstekende sociaal voelende werkgevers zijn, die ook nog veel vrijwilligerswerk doen. Maar voor velen geldt het spreekwoord: “Wie het breed heeft, laat het breed hangen”. Ze zijn niet vies van een bonus in zes of zeven cijfers geschreven ook al verdienen ze het niet, gezien de resultaten van het bedrijf. En dankzij dat “goede” voorbeeld zie je in toenemende mate, dat kiezers alleen aan hun eigen belang denken en hebben allerlei partijen hun specifieke doelgroep. De VVD is er voor de rijken al hebben veel VVD’stemmers dat niet in de gaten. Zij stemmen VVD wegens de belofte de belastingen te verminderen of de hypotheekrenteaftrek te handhaven. En zij vergeten, dat ze voor allerlei voorzieningen vervolgens veel meer moeten betalen. Dat heet profijtbeginsel. Minimumloners en uitkeringtrekkers stemmen SP. De middengroepen op CDA of D66 of CU of PvdA en de mensen uit de volkswijken of sommige nieuwe steden op de PVV. Mensen, die het allemaal doorzien en weten, dat een volksvertegenwoordiger onder ede belooft het algemeen belang te dienen stemt dan GroenLinks. Dat zullen er nooit erg veel worden, want het algemeen belang stellen boven je eigen belang, dat brengen niet zo veel  mensen meer op. 

We weten, dat er een financiële crisis, een bankencrisis is en een economische crisis en een energiecrisis en een klimaatcrisis, maar de meesten van ons hebben nog niet in de gaten, dat er vooral ook een mentaliteitscrisis, een crisis van waarden heerst. Het gaat nog vrij goed met Nederland, maar deze mentaliteitscrisis is een bom onder onze welvaart. Het gebrek aan onderlinge solidariteit en het toenemende egoïsme kan ons economische systeem ernstig ondermijnen en onze samenleving kapot maken. 

Als u lezer, dit in gedachten houdt en dan het programma van GroenLinks op de website bestudeert, zal ontdekken, dat deze partij de problemen ook echt onderkent en in een goed samenhangend programma oplossingen geeft. Als onze Nederlandse samenleving u lief is, dan is een stem op GroenLinks een prima idee.

Jaargang 3, Nr. 14.