EN EEN ENORME BLUNDER
Solidaridad ken ik al lang als een bijzondere ontwikkelingsorganisatie. Tot voor enkele jaren regelde zij de Adventsactie van de kerken in Nederland. Voor een bepaald doel wordt dan geld ingezameld. De laatste jaren ging het bijvoorbeeld om betere arbeidsomstandigheden voor suikerrietkappers of gezonder werken voor gouddelvers of beter vakmanschap voor groente- en fruitkwekers. Het typische van Solidaridad is, dat hun projecten sterk sociaaleconomisch gekleurd zijn en daarmee in de ogen van sommigen links. Onze Rooms-katholieke bisschoppen wilden kennelijk meer invloed op de projectkeuzes. Dat maakte de gesprekken erg moeilijk. De bisschoppen hebben nu hun eigen Adventsactie met keurige projecten, maar wel vaak nauw verbonden met Rooms-katholieke organisaties in de Derde Wereld. Meestal zijn die niet politiek gekleurd al kun je dat nu er een andere paus is nooit weten. De tijden kunnen veranderen.
Solidaridad is ook bekend door de Stichting Max Havelaar. Derde Wereldproducten worden hier tegen een eerlijke prijs verkocht en de boeren daar krijgen ook die eerlijke prijs. Ze zijn niet afhankelijk van de vaak wisselde prijzen op de wereldmarkt. Soms wordt het moeilijk als de prijzen door misoogsten in belangrijke landen erg hoog worden. Dan lokt de verleiding om via andere kanalen te verkopen tegen hogere prijzen.
De mensen van Solidaridad werken zoveel mogelijk samen met partners in het Derde Wereldland. Uiteraard gaan er geldstromen van Europa naar de landen waar Solidaridad actief is. Werknemers moeten betaald worden, zowel de eigen mensen als de mensen van de partners. Er zijn materiaalkosten, transportkosten, organisatiekosten. Uit ervaring weet ik hoe moeilijk het is vanuit Nederland geld over te maken naar een Derde Wereldland. In sommige landen is er ook veel wantrouwen. Net als wij vraagtekens zetten bij een geldzending aan een stichting in Nederland vanuit Saoedi Arabië. Daarom richtte Solidaridad een stichting in Panama op, die het geld verdeelde over twee regionale centra en negen landenteams. Voor de oprichting van die stichting vroegen ze advies bij een juridisch adviesbureau. Dat bureau kwam in het nieuws bij de berichten over de Panama Papers. De te gemakkelijke conclusie was, dat Solidaridad nu in het verdachtenbankje thuis hoorde.
De eerste fout tegen de journalistieke ethiek was, dat Trouw en het Financieel Dagblad geen wederhoor toepaste. Ze gingen er zondermeer vanuit, dat de waargenomen geldstromen bedoeld waren om belasting te ontwijken. Een goede doelorganisatie hoeft geen belasting te betalen over de inkomsten en evenmin over geldovermakingen. Uitgenodigd door Solidaridad hebben de beide dagbladen nog steeds niet antwoord gegeven op de vraag welke belastingen in welk land op welke datum zijn ontweken. Ze willen hun kapitale blunder kennelijk niet toegeven. Een rectificatie is tot nu toe achterwege gebleven en dat geldt ook voor alle media, die de publicaties in Trouw en het Financieel Dagblad kritiekloos hebben overgenomen.
De beide bladen en allerlei andere kranten in de hele wereld hebben met hun publicaties over de Panama Papers uniek werk geleverd. Ze zijn ook alom geprezen. Maar wie hoog is verheven kan ook diep vallen.
Ik zou zeggen: Wees een kerel en beken ruiterlijk je ongelijk.
Jaargang 9, Nr. 408.