John Ch.M. Jorna

ANTI ZWARTE PIET ACTIVISTEN SCHIETEN OP VERKEERDE DOELEN

Worden zwarte Nederlanders gediscrimineerd? Ja, een deel van de groep heeft er last van. Is er nog steeds slavernij in de wereld. Ja, in vele vormen en ook in Nederland. Zou ik daar iets tegen willen doen? Vanzelfsprekend en velen met mij.

Bestaat er in Nederland racisme? Ja, leden van het ene ras voelen zich verheven boven leden van een ander ras. Maar wat is dan een ras? Een ras is een grote groep mensen met gemeenschappelijke erfelijke lichamelijke kenmerken, zoals huidskleur, kleur en vorm van haar en ogen. Een racist is geneigd om ook onderscheid te maken naar geestelijke eigenschappen. Het ene ras zou gemiddeld intelligenter zijn dan het andere. Maar intelligentie of karaktereigenschappen zijn nooit alleen maar het resultaat van erfelijke aanleg, maar ook van opvoeding en onderwijs en van de cultuur van de betreffende groep.

Ik was bezig mijn jas uit een kluisje te halen, toen een groep Vlamingen binnenkwam. Ik legde uit hoe de kluisjes werken en maakte het grapje, dat als je de Euro niet terug kreeg geen Nederlander er gebruik van zou maken. De Belgen snapten hem en toen zei ik: Ja zo dom zijn ze nog niet. Was ik met dit plagerijtje een racist? Nee, natuurlijk niet. We konden er allemaal om lachen. Zo krijgen mensen met rood haar nogal eens te horen, dat ze een vuurtoren zijn en erg lange mensen krijgen de vraag of het koud is daarboven. Als ik tegen een goede bekende uit Gambia zeg, dat het handig is als hij voor Zwarte Piet speelt, dan kan hij van harte lachen om de grap. Dat zal jou bleekneus niet lukken, krijg ik dan terug. Met zulke gezellige plagerijtjes laat je vooral zien, dat je elkaar accepteert zoals je bent.

Toch schijnt het in eerste instantie in de Zwarte Piet discussie over zulke simpele gevoelens te gaan. Iemand is op het idee gekomen in de figuur Zwarte Piet een slaaf te zien, mooi gekleed als page van een hoogwaardige bisschop. Als je ook maar enig benul hebt van het karakter van de Heilige Nicolaas, bisschop van Myra in Turkije, dan besef je dat hij zeker geen slavenhouder kan zijn geweest. De verklaring van de figuur Zwarte Piet volgt uit allerlei Europese sagen, waar naast een goede geest een boze geest een rol speelde. Zo kreeg de goedheiligman een zwarte helper. Allemaal fantasie en sage en legende en het heeft niets te maken met slavernij. Desondanks kan Zwarte Piet dergelijke gevoelens opwekken. Je mag dat ook best laten merken, maar sta dan ook open voor het tegengeluid. Wat we nu zien is, dat de wederzijdse gevoelens van verontwaardiging zo zijn toegenomen, dat terecht tot enige rust wordt opgeroepen.

De narigheid is dat de boosheid juist racisme in de hand kan werken. Daarom zouden we elkaar kunnen vinden in een gezamenlijke strijd tegen echte discriminatie en tegen hedendaagse slavernij. Denk aan achterstelling bij sollicitaties of problemen bij het vinden van een stageplaats. Negatieve behandeling van je gekleurde buren, bijvoorbeeld een pakket in bewaring nemen als de buren niet thuis zijn. Is dat bij gekleurde buren even vanzelfsprekend als bij witte buren? Help je iemand bij het invullen van formulieren? Werk je samen bij het schoon houden van het trappenhuis? Gewoon prettig samenleven is zo veel belangrijker, dan ruzie maken over Zwarte Piet.

Is het niet honderd keer zo belangrijk hier in Nederland iets te doen tegen gedwongen prostitutie van Nigeriaanse jonge vrouwen en meisjes? Wat vinden we van de moderne slavenmarkten in Libië? Sluiten we onze ogen voor de dwangarbeid in illegale goudmijnen in Congo en weten we dat coltan in onze mobieltjes daar op dezelfde illegale manier door slaven wordt gedolven? Weten we, dat Afrikaanse pelgrims naar Mekka in Saoedi-Arabië tot slaven worden gemaakt? Kennen we het verschijnsel van schuldslavernij, waarbij ouders een kind slavenwerk laten doen voor hun schuldeiser? Komt in veel landen voor, onder andere in India.

Het Kolonialisme kent veel negatieve kanten, maar het zijn de koloniale heersers, die in Afrika een eind hebben gemaakt aan de slavenhandel en de slavernij. Houdt eens op met de witte mensen als enige schuldigen aan te wijzen. Slaven waren er in alle huidskleuren evenals slavenhouders en slavenhandelaren. Blijf niet naar het verleden kijken Los de misstanden van vandaag op. Samen!

Jaargang 10, nr. 487.

Met nadruk wijs ik er op, dat anonieme reacties nooit geplaatst worden. Bovendien moeten de reacties ingaan op de inhoud van het blog. Dat het in de huidige strijd komt tot racistische reacties weet ik uiteraard ook wel. De stelling van mijn blog is, dat er veel belangrijkere vormen van discriminatie en racisme naar zwarte mensen  zijn, die het veel meer waard zijn om te bestrijden dan het verschijnsel Zwarte Piet. Maar die boosheid over Zwarte Piet lokt wel ergerlijke racistische reacties uit. De tegenstellingen nemen toe. Juist daarom zeg ik in mijn  blog: richt je op echte discriminatie, echt racisme en echte nu bestaande slavernij. John Jorna

Beste Ron,

Dank voor je reactie. Wat is het probleem? Een deel van de zwarte bevolking ziet in de figuur Zwarte Piet een voormalige slaaf of in ieder geval een figuur, die hem aan slavernij herinnert.  Een ander deel van de bevolking ziet de H. Nicolaas eerder als iemand, die slaven vrijkoopt en zeker niet als een slavenhouder. Deze bisschop van Myra deed vaak in het geheim veel goed. Hij bezorgde de vader van drie dochters geld of drie gouden ballen als bruidsschat, zodat ze konden trouwen en niet in de prostitutie terecht zouden komen. Zo zijn er tal van legenden rond de heilige Nicolaas.  Als ik dan zijn medewerker volgens de traditie zwart wil houden, wordt ik beschuldigd van racisme, terwijl ik vooral als docent aardrijkskunde, maar ook in de pl;otiek en in het kerkelijk leven racisme altijd heb bestreden. Ik heb de tijd nog meegemaakt, dat Rooms-katholieken in Nederland gediscrimineerd werden. Mijn vraag aan jou is of de strijd tegen discriminatie bij het zoeken naar werk of naar een stageplekken of naar een woning en de in vele vormen nog bestaande slavernij niet ontzettend veel belangrijker is dan de strijd tegen Zwarte Piet, waarbij mensen niet de bedoeling hebben om zwarte mensen te discrimineren. Daarbij wordt de relatie tussen witte en zwarte mensen beschadigd en roep je ook zeer negatieve reacties op. Is dit blaming the victim? In zekere zin is dat zo. Maar ik voel mij evenzeer een slachtoffer van een onterechte beschuldiging. Voorlopig houd ik het hierbij. John Jorna

MARK RUTTE, KNECHTJE VAN HET KAPITAAL

Het lijkt wel of gewone fatsoenlijke politiek niet meer bestaat. Het is een en al egoïstische zelfverrijking. Zelfs de op zich niet enorme dividendbelasting moest verdwijnen. Anders zouden buitenlandse aandeelhouders besluiten, dat de hoofdkantoren van Shell en Unilever uit Nederland zouden verdwijnen. Met alle werkgelegenheid, die er aan vast zit. Je reinste chantage. Nu misdraagt Shell zich wel vaker. Vervuiling van de Nigerdelta en boren in kwetsbare poolgebieden. Shell is ook een van de deelnemers in de NAM, die in Groningen naar gas boort. De rechter heeft nu de verantwoordelijk minister op de vingers getikt. Het gasbesluit moet over.

Toch is die 1,4 miljard Euro maar een schijntje, vergeleken met de honderden miljarden, die het internationale bedrijfsleven in belastingparadijs Nederland van de fiscus cadeau krijgt. Daar zijn afspraken over de hoogte van de vennootschapsbelasting. Dan de mogelijkheid om reproductierechten in Nederland te laten uitbetalen, waar het niet belast wordt. Bedrijven richten een afzonderlijke firma op en brengen daar al hun ontwerpen en uitvindingen onder. Alle productiebedrijven moeten aan die firma betalen. Zo drukken ze de winst en alle betalingen aan de firma worden in Nederland niet belast. Het schijnt ook heel gemakkelijk te zijn om winsten te verplaatsen naar landen met een zeer lage winstbelasting. Het is allemaal al zo lang bekend.

De Paradise Papers onthullen nog veel meer trucs. Uiterst leerzame literatuur voor financiële boeven, die zich fiscaal adviseur noemen. Ons kleine landje is natuurlijk niet in staat om dit soort praktijken echt te beteugelen. Deze regering is er ook niet toe bereid. Toen Jesse Klaver dat bij de onderhandelingen merkte, stapte hij terecht op. Zouden grotere landen, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk of Frankrijk er wel paal en perk aan kunnen stellen. Ze zijn net zo goed vatbaar voor banenchantage. Nee, dus. Je moet een enorme markt bieden, waar veel te verdienen valt. Dan kun je eisen stellen. Dat kunnen de VS, maar de vraag is of ze het willen.

Het Europees Parlement is met een vracht aan ideeën gekomen, die er een meerderheid kregen. Elk land zorgt voor elk groot bedrijf een lijst met alle deelbedrijven, nevenbedrijfjes, dochterbedrijven en daar weer nevenbedrijven van. Zo kunnen onderzoekers veel beter de sporen volgen van de methoden van belastingontwijking of van het witwassen van zwart geld. Bij de Raad van Ministers ontmoet dit voorstel enorme weerstand, dus ook van onze Mark Rutte. Een andere voorstel is een lijst maken van alle methoden om belasting te ontwijken of te ontduiken. Elke keer, wanneer een adviseur weer een nieuw paadje ontdekt komt het op de lijst. De Europese Raad neemt in de EU de besluiten. Het door ons burgers gekozen EP heeft ten dele medebeslissingsrecht. Zijn EP, Comissie en Raad het niet met elkaar eens, dan volgt het zogenaamde tripartite-overleg. Men probeert tot een compromis te komen. De afgevaardigde van de Raad uit Estland blijkt nu geen enkel onderhandelingsmandaat te hebben. Hij heeft ook geen tekst waarover gesproken kan worden. Mark en zijn collega’s laten het er enorm bij zitten. Het is echt plichtsverzuim. En intussen missen de lidstaten miljarden aan belastinginkomsten. Wij burgers missen die inkomsten en mogen bijpassen. Worden we geregeerd door criminelen? Alle reden om de minister-president met spoed naar de kamer te roepen en hem op te dragen met zijn collega’s eindelijk eens zijn werk te gaan doen.

Rutte roept wel, dat de Europese Raad effectiever en besluitvaardiger moet worden, maar de Raad mist democratische legitimatie. De meeste regeringsleiders zijn niet gekozen. Ze vertegenwoordigen de regerende coalitie en het nationaal belang. Dat is meestal synoniem met het centrumgebied, waar de economische en politieke macht zich concentreert. Perifere gebieden krijgen minder aandacht. Daarom moet het Europees Parlement de mogelijkheid krijgen de Europese Raad tot de orde te roepen.

Het zaaien van wantrouwen naar Europa, dus ook de Brexit zijn er vooral op gericht, dat de EU er niet in slaagt het internationale bedrijfsleven in zijn macht te beteugelen, zodat het spel van individuele verrijking kan doorgaan. Wantrouw Eurosceptici.

Jaargang 10, Nr.486.

MODERNE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Zaterdagmiddag, 4 november was ik samen met andere donateurs in Utrecht op bezoek bij de ontwikkelingsorganisatie Solidaridad. Deze was jarenlang bekend als een organisatie, die voor de kerken in Nederland de Adventsactie organiseerde. De visie op ontwikkeling is veranderd. Vroeger heette het ontwikkelingshulp. Het ging erom de arme mensen te helpen. De organisatie was charitatief gericht. Nu wil men aan de armoede een eind maken. Zo’n strategie is veel fundamenteler. Je moet dan de oorzaken van de armoede wegnemen. Meestal betekent dat maatschappelijke verandering. Het is een politieke keuze. De kans is groot, dat je in botsing komt met de rijke bovenlaag in een land en met Westerse ondernemingen, die in dat land actief zijn. Nederlandse kerken willen liever niet in een conflict verzeild raken. Paus Franciscus heeft een totaal andere kijk op de wereld. Hij veroordeelt elke keer weer de economische ongelijkheid in de wereld en pleit voor gerechtigheid. Die veranderde opstelling van de paus is nog niet echt geland bij de gewone katholieken. Het is hen allemaal veel te ingewikkeld. Het staat ook haaks op hun eigen politieke keuzes. Het gaat soms in tegen hun eigen belangen.

Solidaridad heeft hier in Nederland een jonge vrouwelijke directeur, Heske Verburg, waarmee we kennis mochten maken. Ze is door haar reizen sterk onder de indruk geraakt van de kracht van de mensen daar. Dus is haar uitgangspunt om het werk te doen met de mensen daar. Een sterk rechtvaardigheidsgevoel drijft haar daarbij. Ontwikkeling moet ook duurzaam zijn, want juist de Derde Wereld wordt het sterkst getroffen door de wereldwijde aantasting van het milieu. Door droogte en veel hogere temperaturen neemt het gevaar van bosbranden toe. De koffieteelt heeft eronder te lijden. Dus moet je zorgen voor variëteiten, die beter bestand zijn tegen die hogere temperaturen. Als de kleine koffieboeren een hoger inkomen verwerven, kunnen hun kinderen naar school, ook de middelbare school en zelfs de universiteit.

Solidaridad is erop uit meer samen te werken met bedrijven om zo de wederzijdse handel te stimuleren en echte ontwikkeling te brengen. Mensen leren zich zelf te helpen. Ze is er blij mee, dat dit uitgangspunt nu ook deel uitmaakt van het regeringsbeleid. Ze kijkt er naar uit kennis te maken met de nieuwe minister Sigrid Kaag. Trouwe donateurs zorgen ervoor, dat de organisatie nooit alleen maar afhankelijk wordt van overheidssubsidies of van de steun van het bedrijfsleven.

Solidaridad heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het jaarlijkse budget is gestegen tot 60 miljoen Euro en de verwachting is, dat de stijging doorgaat naar 100 miljoen. Er zijn dus ook veel betaalde medewerkers, hier en vooral in de Derde Wereld. Kwam het toezicht vroeger van de kerken, nu zijn er internationale deskundigen, die het toezicht uitoefenen. Negen directeuren zijn afkomstig uit alle werelddelen. Dan mag je verwachten, dat de activiteiten aansluiten bij de wensen van de mensen daar.

Jaargang 10, Nr. 485.

KABINET VOOR DE RIJKEN

Hoelang gaat dit kabinet het uithouden? Het is een vraag, die bij velen opkomt. Ik vermoed, dat ze zeer hun best zullen doen om de hele termijn van vier jaar vol te maken. Ze hebben immers een beleid ten gunste van de eigen achterbannen uitgestippeld en nieuwe verkiezingen maken het mogelijk dat hun minieme meerderheid in rook op gaat. De raadsverkiezingen van maart volgend jaar zijn wat moeilijk te gebruiken als meetlat voor het vertrouwen van de kiezers in dit kabinet. Er spelen veel lokale onderwerpen mee en er doen lokale partijen mee. GroenLinks doet in veel plattelandsgemeenten niet mee met de raadsverkiezingen en maakt bijvoorbeeld in de gemeente Bunnik deel uit van de lokale partij Perspectief 21. Als je wilt nagaan of de opgaande lijn van GroenLinks doorzet, moet je daarmee rekening houden. Een goede uitslag voor de linkse partijen zal de huidige vier regeringspartijen alleen maar sterken om de coalitie in stand te houden, want nieuwe verkiezingen zullen waarschijnlijk voor hen geen meerderheid in de Tweede Kamer opleveren.

De samenstelling van de nieuwe regering vraagt ook commentaar. Er was de laatste jaren weer een sterke lobby opgang gekomen om het bijzonder onderwijs min of meer af te schaffen. Volgens sommige godsdiensthaters mogen ouders hun kinderen geen godsdienstige opvoeding geven. Dan zouden de kinderen niet vrij zijn hun eigen keuzes te maken. Allerlei onderzoeken laten zien, dat ouders duidelijke grenzen horen aan te geven, willen hun kinderen fijne mensen worden. Met Arie Slob aan het roer is de positie van het bijzonder onderwijs voorlopig zeker gesteld en dat geldt ook voor de omroepen, die beter in staat zullen zijn hun kleur te behouden.

Van deze regering zijn geen nieuwe initiatieven te verwachten wat betreft euthanasie en de voltooid leven problematiek. Maar de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde gaat natuurlijk gewoon door met het eisen van hulp bij zelfdoding en het eisen van een recht op euthanasie. De huidige wetgeving geeft mensen geen recht op euthanasie, maar geeft slechts richtlijnen voor artsen. Als zij zich daaraan houden, zijn ze niet strafbaar als ze iemand laten sterven. Mensen mogen een eind aan hun leven maken, maar hulp bij zelfdoding is strafbaar. De vraag zal zijn of een middel tot zelfdoding ter beschikking stellen blijvend strafbaar is. Het feit, dat zo veel mensen niet meer verder willen leven is geen compliment voor onze samenleving.

Ik ben ook heel benieuwd hoe de samenwerking tussen Halbe Zijlstra op Buitenlandse Zaken en Sigrid Kaag op Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking gaat verlopen. Zij zijn allebei Minister van, dus hebben hun eigen ministerie en hun eigen begroting. Beiden maken gebruik van onze vertegenwoordigers in het buitenland. Sigrid Kaag is een wereldtopper. Dat kun je van Halbe Zijlstra niet zeggen. Merkwaardig is, dat niemand speciaal belast is met Europese Zaken. Het lijkt er op, dat de Europese regeringsleiders tot het besef zijn gekomen, dat de huidige structuur van de Europese Unie snelheid en effectiviteit in de weg staan. Dat komt vooral doordat in de Europese Raad niet het Europees belang van alle lidstaten samen op de voorgrond staat, maar het nationale belang. Dat laatste is dan het belang van het economisch centrum en het belang van de regeringspartijen. Het linkse Nederlandse geluid wordt in de Europese Raad niet gehoord. Tot mijn genoegen lees ik in de Volkskrant nu pleidooien voor een Europese Senaat, waarin naast de nationale belangen ook de regionale belangen aan bod kunnen komen en die als gekozen orgaan het principe van de democratie meer recht doet. Ik pleitte hier al jaren geleden voor. Zie daarvoor de rubriek Europa van dit weblog. Het betreft het laatste stuk met als titel: De Verenigde Staten van Europa.

Het doet mijn geografenhart goed, dat er een sociaal-geografe in het nieuwe kabinet zit, Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat. Ze heeft in ieder geval ruimtelijk leren denken. Bij veel ontwikkelingen op verkeersgebied mis ik dat ruimtelijk inzicht. Als ze ook nog fysische geografie als bijvak heeft gehad komt dat bij Waterstaat zeker van pas. Ik ben benieuwd of onder deze minister het besluit valt voor de aanleg van de AUB-spoorlijn: Almere – Utrecht – Breda. Als die de A27 volgt, ook door Utrecht-Stad, kan het universiteitscentrum de Uithof een eigen NS-station krijgen met een snelle verbinding naar Brussel en Parijs.

Jaargang 10, Nr. 484.

JE MAAKT VAN ALLES MEE

Gisteren, 20 oktober was zo een dag. Er gebeurde van alles. Het begon met de afscheidsplechtigheid van een familielid. Ze was pas 67 jaar en de agressieve kanker zat overal. Binnen twee weken was het afgelopen. Man blijft achter, kinderen missen hun moeder, kleinkinderen, nog kleuters missen hun oma. Het is allemaal wat triest. Maar je ontmoet ook allerlei familieleden en we praten dan wat af. En al die mensen om hen heen zullen, hoop ik troostrijk werken.

Ik vertelde iemand, dat ik dit weblog heb en er elke week iets op publiceer. Ik vertelde ook, dat ik nog steeds schrijf voor ons parochieblad. Ik ben bezig met een verslag over een bijeenkomst met een groep, die onderzoek doet naar de lossere band met onze geloofsgemeenschap bij veel mensen. Zij ergeren zich aan alle regeltjes en de strengheid en de starre houding van kerkleiders. In hun hoofd zit nog het traditionele beeld van de Kerk. Ze hebben totaal niet in de gaten, dat een paus Franciscus een barmhartige Kerk wil met zorg voor de mensen, die in de problemen zitten. Hij wil de Kerk terugbrengen naar zijn oorsprong. De Kerk moet weer doen, wat Jezus van Nazareth ons heeft voorgedaan. De conservatieven in die tijd spraken er schande van, dat hij omging met zondaars. Hoe breng je die boodschap over aan mensen, die zich doof houden voor het geluid van een Kerk? Dat dan ook nog tegen het beeld in, dat door veel media verspreid wordt?

We wipten ook aan bij een oude scoutingvriend. Zoals altijd haalden we herinneringen op en hij meldde het overlijden van veel oude bekenden. Hij mist zijn vrouw, maar zijn dochters en kleinzonen zijn er voor hem.

We hebben kaarten voor een aantal voorstellingen in Figi in Zeist. Deze avond was daar in de grote zaal een concert van de zangeres Katell. Zij schijnt bekend te zijn van de Voice of Holland, Stilletjes vraag ik mij dan af of je dat als een aanbeveling moet zien. Katell is gewoon een heel goede vakvrouw, die het publiek ook meeneemt in het denken van twee Belgische zangers Jacques Brel en Stromae. Zij zingt de liederen niet met traditionele begeleiding maar met elektronische geluiden. Het past prachtig bij de liederen. Frans is niet bepaald mijn sterkste vreemde taal, dus de tekst was voor mij niet te verstaan en toch genoot ik, want door de toelichting proefde je in de muziek de inhoud van de liederen. Zo werd het een avond genieten, Het publiek reageerde enthousiast en iedereen was vol lof. We waren alle drie vooraf wat sceptisch. Waren we te veel afgegaan op de naam Brel? Het concert pakte ons. We kunnen het iedereen aanbevelen.

Katell heeft een Nederlandse moeder en een Franse vader. Ze beheerst beider talen uitstekend. Ze gaat met het concert “Deux Voices” nog optreden in Almere, Workum, Brielle, Rijen, Woerden, Barneveld, De Meern en Enschede, aldus haar officiële website.

Jaargang 10, Nr. 483.

De zwaksten gaan de zwaarste lasten dragen

Je wordt begraven onder de commentaren over het nieuwe regeringsbeleid. Zit u nu te wachten op mijn commentaar? Toch ga ik het proberen. De zwaksten in onze samenleving worden het hardste gepakt. Als regeringspartij hoef je niet bang te zijn. Velen van hen stemmen niet of ze stemmen op de PVV en die is tot toekijken veroordeeld. Je kunt tevoren weten, dat een stem op de PVV een verloren stem is en toch wordt er op gestemd. En zo zitten we nu met een Tweede Kamer waarin de linkse partijen veel minder zetels hebben dan je zou mogen verwachten. Alle mensen met een laag inkomen zouden vanzelfsprekend op een linkse partij horen te stemmen. Maar ze laten zich inpakken door beloften van minder belasting. Ze snappen niet, dat een lager tarief voor hen maar een paar eurootjes oplevert, maar voor de hoge inkomens vele honderden. Toch beginnen ze nu wakker te worden, want de vier hebben een stomme fout gemaakt. Ze gaan de dagelijkse boodschappen duurder maken door het lage BTW tarief te verhogen van zes naar negen procent. Een breed front is gevormd om dat te voorkomen. Voor ons tweeën scheelt het ongeveer dertig euro in de maand, dat we duurder uit zijn. Maar de premies voor allerlei verzekeringen gaan ook omhoog en de kaartjes voor bus of trein en de benzine voor de auto. Ik ben al blij, dat mijn pensioen niet omlaag gaat. Of het allemaal gecompenseerd wordt door lagere inkomstenbelasting? Ik moet het nog zien. De inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet gaat omhoog van 5,4 naar 5,65%. Maar de mensen met een minimumloon of een bijstandsuitkering, die gaan het keihard voelen. De achthonderdduizend armen in Nederland, waarvan meer dan 400.000 kinderen worden door de nieuwe regeringscombinatie niet geholpen. Hun inkomen blijft te laag om in de primaire levensbehoeften te voorzien. Het verplicht eigen risico blijft weliswaar op € 385,– per persoon, maar nu al zien we dat mensen de voorgeschreven medicijnen niet afhalen, omdat ze die niet kunnen betalen. Ze vallen onder het eigen risico.

De middengroepen worden omgekocht met een duidelijke koopkrachtstijging om dit asociale beleid te blijven steunen. Als je nog een beetje gevoel voor eerlijkheid hebt, weet je, dat je volgend jaar maart niet VVD, CDA, D66 of CU moet stemmen.

Terecht stoppen de leraren in het primair onderwijs niet met hun acties. Het beste bewijs voor te lage salarissen is altijd het grote aandeel vrouwen, dat in een sector werkt. Een meester voor de klas is een hoge uitzondering. Op de wat elitaire school van een kleindochter merkten we het bij de diploma-uitreiking. Vrijwel niemand koos voor een lerarenopleiding, maar wel voor allerlei studierichtingen, waar je veel kon verdienen en veel carrièrekansen hebt. De moderne jeugd kiest niet zo vaak meer voor een ideaal. Het duurt niet lang meer of de wet van vraag en aanbod gaat werken. De VVD voorstanders van marktwerking zien dan door pensionering van duizenden leerkrachten een enorme vraag ontstaan, terwijl er te weinig aanbod is. Tsja, dan stijgen de prijzen en moet je heel veel bieden, wil je genoeg studenten voor de Pabo’s krijgen. Je moet ruimschoots op tijd beginnen, want de hogere salarissen moeten tot het bewustzijn doordringen en de opleiding duurt dan nog vier jaar. De capaciteit van de opleidingen moet tijdig worden aangepast. En je moet ook zorgen voor genoeg goede directeuren van al die basisscholen. Maar die enorme tekorten ontstaan pas tijdens een volgende regeerperiode.

Het gaat niet alleen om hogere salarissen, maar ook om een betere kwaliteit van de leerkrachten. Dan moet je beginnen met hogere eisen voor toelating tot de Pabo. Zonder een voldoende voor wiskunde op de Havo kom je de Pabo niet binnen. Voor vakken buiten het pakket moet in de Havo-onderbouw minstens ruim voldoende zijn gescoord. Eigenlijk zou voor zulke vakken een toelatingsexamen moeten gelden. Veel ouders merken maar al te goed het lage niveau van veel leerkrachten. Als je de leerstof niet goed beheerst, hoe wil je dan jouw kennis overdragen? Veertig jaar verwaarlozing van het onderwijs laat de gevolgen nu zien. Of komt je kind straks weer in een dubbelklas met 46 leerlingen te zitten als waar ik de eerste twee jaar van mijn loopbaan voor stond? Of richten welgestelde ouders straks weer particuliere scholen op met kleinere klassen en beter betaalde docenten?

Omdat het allemaal toch betaald moet worden, is het ook zo schandelijk, dat de vennootschapsbelasting omlaag gaat. De “race to the bottom” gaat maar door. Het blijkt maar weer hoe hard het nodig is, dat de EU zorgt voor goede afspraken, waarbij een minimumniveau van de belasting op winsten wordt vastgesteld. Veel winstuitkeringen gaan naar Amerikaanse of Chinese of Russische aandeelhouders. Eigenlijk zou iedere onderneming de nationaliteiten van hun aandeelhouders en de waarde van hun aandelen in het jaarverslag moeten vermelden. Dan krijgen we een beter beeld van de winstafvloeiing. Overigens krijg je pas een compleet beeld als je ook weet, hoeveel Nederlanders verdienen met hun investeringen in buitenlandse bedrijven. Dan moet de EU ook effectieve maatregelen nemen tegen belastingontwijking.

Weer eens enkele hartenkreten. Ik kan nu eenmaal slecht tegen onrecht.

Jaargang 10, Nr. 482.

MET MILJOENEN ANDEREN IS ONS DE NOBELPRIJS VOOR DE VREDE TOEGEKEND

Ik ben al vele jaren lid van Pax Christi en ik procedeer met anderen al jaren tegen de Staat der Nederlanden, die tegen allerlei internationale wetten in nog steeds kernwapens herbergt en ze ook als eerste wil gebruiken. Ik demonstreerde met duizenden anderen in Amsterdam en Den Haag in de tachtiger jaren. Ik heb over die strijd tegen kernwapens al vaak geschreven. Ik voel me echt betrokken. Ik denk, dat er meer zijn, die het zo voelen. Het is daarom, dat ik ontroerd ben nu die jarenlange strijd is uitgemond in een Internationaal Verdrag tegen Kerkwapens en de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan de International Campaign to Abolish Nucleair Weapons, iCAN. De Nederlandse Vredesorganisatie PAX speelt in ICAN een grote rol, maakt ICAN eigenlijk echt mogelijk. PAX is ontstaan uit de samenwerking van de internationale katholieke vredesorganisatie Pax Christi, afdeling Nederland en het Interkerkelijk Vredesberaad, IKV. De strijd tegen kernwapens is een belangrijk onderdeel van het vele werk, dat Pax doet. We kennen Pax ook van de jaarlijkse Vredesweek in de maand september.

Heel veel landen hebben het verdrag tegen kernwapens ondertekend, maar Nederland niet. Dat is heel droevig, maar ook weer niet verbazingwekkend. Nederland herbergt kernwapens op de vliegbasis Volkel. Daar wordt door vredesactivisten vaak gedemonstreerd. Vaak dringen ze door op de basis, worden gearresteerd en veroordeeld. De rechtbank in Den Bosch is daar erg goed in. Maar eigenlijk zou de Nederlandse Staat veroordeeld moeten worden. Kernwapens zijn massavernietigingswapens, die bij gebruik ook miljoenen burgerdoden zullen veroorzaken. Het humanitair oorlogsrecht verbiedt wapengeweld tegen burgers. Elke minister van het nieuwe kabinet is straks weer een potentiële oorlogsmisdadiger. Overigens is ook het dreigen met massavernietigingswapens verboden. Bij onze jarenlange processen hebben Nederlandse rechters systematisch geweigerd hun werk te doen, namelijk de wet toepassen. Weinig mensen maken zich hier druk over. Nog veel meer mensen weten nergens van.

Er was een tijd, dat er veel gediscussieerd werd over kernwapens. Mensen waren erg bezorgd. Af en toe leek het kantje boord of er was een kernoorlog ontstaan. Denk aan de Cubacrisis. De Sovjet Unie wilde kernraketten plaatsen op Cuba. President Kennedy dreigde de Russische schepen met de kernwapens te vernietigen. De schepen keerden terug naar de Sovjet Unie. Langzamerhand kreeg men daarna de indruk, dat geen enkel land het zover zou laten komen. Wel sprak men over een conflict per ongeluk of de vrees, dat kernwapens in handen van gewetenloze terroristen zouden komen. Ook was er de vrees, dat een staatshoofd met kernwapens onder beheer krankzinnig zou worden. De staatshoofden van Noord Korea en van de USA wekken af en toe de indruk tot alles in staat te zijn. Bij Trump blijkt ook een ontstellend gebrek aan kennis. Het lijkt er op, dat hij geen enkel inzicht heeft in de werking van kernwapens. Het brute optreden van Noord Korea en het onbetrouwbare gedrag van Trump maken de discussie over de risico’s van kerkwapens weer actueel en daarom komt de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan ICAN precies op tijd.

Jaargang 10, Nr.481.

HET EUROPA DAT WIJ KENNEN IS TE LANGZAAM, TE ZWAK EN TE INEFFECTIEF

Dit zei Emmanuel Macron tegen een groot gezelschap internationale studenten aan de Sorbonne in Parijs. Hij hield daar zijn lang verwachte toespraak over de toekomst van de Europese Unie. Hij kwam met bijzondere ideeën, maar vermeed ook moeilijke thema’s aan de orde te stellen. Maar hij was duidelijk. We moeten Europa opnieuw uitvinden. Er valt in de EU veel te verbeteren.

Als ik het moeizame optreden van de EU meemaak, moet ik altijd weer denken aan de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in de zeventiende eeuw. Trage besluitvorming, tegenstelling tussen de kustprovincies en de landinwaartse provincies. Het dieptepunt in het Rampjaar 1672. We hadden weliswaar een sterke vloot, maar de landsverdediging tegen de troepen van Frankrijk, Münster en Keulen faalde. Het volk kwam in opstand. De gebroeders de Witt werden vermoord.

Europa beheerst niet langer de wereld. Amerika heeft die rol overgenomen, maar China en Rusland tellen steeds meer mee en India en Brazilië komen ook opzetten. Alleen verenigd kan Europa zich in de wereld politiek, economisch en militair handhaven. Mij gaat het daarbij niet om de macht, maar meer om een dienende en beschavende rol in de wereld van vandaag. Het gaat om een betere en snellere besluitvorming. Dat vraagt meer centralisatie in de EU en dus ook versterking van de democratie in Europa. Zoals we nu voortdurend weten wat er speelt in Den Haag, zo moet ook de werking van de Europese democratie veel meer zichtbaar worden voor de burgers. Macron schenkt te weinig aandacht aan de kritiek en het wantrouwen van de Europese burgers. Hij toont zich een technocraat als hij een zelfstandiger functioneren van de Eurozone bepleit. Hij wil een Eurozone parlement en een Minister van Financiën met een eigen budget en Europese belastingen.

Zo kan het ook komen tot de oprichting van een Europees Monetair Fonds, dat lidstaten met financiële problemen kan bijstaan. Dat idee zal bijvoorbeeld in Duitsland niet met veel enthousiasme ontvangen worden. Er is met name in Duitsland angst de zeggenschap over de eigen portemonnee te verliezen. Het is daar ook wettelijk verboden. Was het in de Republiek moeilijk geld voor de landsverdediging los te peuteren bij Holland en Zeeland, nu is geldtransfer van de rijke Randstad naar de perifere gebieden met veel werkloosheid heel normaal. Ik denk, dat in elke lidstaat die solidariteit tussen welvarende gebieden en probleemstreken normaal is. Op Europees niveau is dat voor velen een stapje te ver. Dan krijg je van die vooroordelen, dat die armoede aan hen zelf te wijten is. Ze moeten maar harder werken. Het probleem is dan meer het gebrek aan efficiency. Als het aantal gewerkte uren het criterium zou zijn, dan behoren wij Nederlanders tot de meest luie Europeanen. In die weinige gewerkte uren presteren wij veel meer. Dat wordt althans beweerd.

Macron wil ook meer samenwerking op het gebied van defensie, asiel en belastingen. Defensie is meer een Navo-zaak en er wordt al aan gewerkt, maar er zou meer kunnen. Denk aan gezamenlijke inkoop. Over asiel schreef ik al eerder. Waar komt die weerstand tegen Islamieten in de Visegradlanden vandaan? Samenwerking op het gebied van belastingen kan veel geld voor de gemeenschap opleveren. Macron wil met name, dat bedrijven als Microsoft, Google en andere internetbedrijven in het land waar ze actief zijn belasting betalen naar hun omzet. Maar de EU zou veel meer kunnen doen tegen witwassen, belasting ontwijking en belastingontduiking. Het merkwaardige is, dat juist nationale staten daarbij op de rem gaan staan. Helaas ook Nederland en dat zal met het komende kabinet niet veranderen. Nederland blijft een belastingparadijs, vrees ik. Er dreigt zelfs een ‘race tot the bottom’ voor de vennootschapsbelasting. Macron en de VS willen naar 20% en het Verenigd Koninkrijk zit al op 19% om over Nederland maar te zwijgen. Het beste zou zijn dat in EU-verband een minimumtarief wordt vastgesteld. Landen moeten op een verstandige manier met elkaar concurreren.

Het is te hopen, dat de rede van Macron er toe leidt, dat er in Europa een stevige discussie komt over de vraag hoe we de EU beter laten functioneren. Dat is hard nodig.

Jaargang 10, Nr. 480.

BELASTINGPARADIJS NEDERLAND

Ik herinner mij van mijn geografiecolleges, dat het heel belangrijk is, dat de hoofdkantoren van multinationale ondernemingen in Nederland gevestigd zijn. Daar vallen immers de belangrijke beslissingen over uitbreiding of inkrimping van de onderneming of over verplaatsing van activiteiten. Kennelijk verwachtte de docent, dat de beslissingen eerder ten gunste van Nederland zouden uitvallen. Dit inzicht heeft er waarschijnlijk toe geleid, dat in Nederland multinationals maar al te vaak in de watten worden gelegd. Directies zijn niet zo sentimenteel. Ze laten zich leiden door keiharde cijfers. Als produceren in een lage-lonen-land voordeliger is, dan gaan we naar een lage-lonen-land.

Waarom zou de fusie-onderneming van Tata en Thyssen Krupp zijn directiezetel in Amsterdam plaatsen? Heinrich Hiesinger, de baas van Thyssen Krupp beweerde in een interview met de Westdeutschen Allgemeinen Zeitung, dat Amsterdam geografisch het meest gunstig ligt tussen het Ruihrgebied en het Verenigd Koninkrijk. Dat moge waar zijn, maar Sven Giegold, Europarlementariër voor de Duitse Grünen gelooft niet, dat het de ware reden is. Belastingtechnische voordelen spelen volgens hem wel degelijk een rol. Hij legt het haarfijn uit.

Nederland is het grootste belastingparadijs voor multinationals in Europa. Het is zer waarschijnlijk, dat Duitsland en het Verenigd Koninkrijk straks minder belastingen kunnen innen. Dat is maar een van de vele negatieve ontwikkelingen, die angst veroorzaken. Denk ook aan het banenverlies in Nederland en Duitsland. Het is maar de vraag of dat met natuurlijk verloop kan worden opgelost. Het nieuwe hoofdkantoor zal in Nederland maar weinig belasting hoeven te betalen.

Als je in Nederland betaalt voor het mogen toepassen van een patent, levert dat een aftrekpost op. Mooi idee om modernisering te belonen. Als een bedrijf zelf over patenten beschikt verkoopt het die patenten aan een dochteronderneming in een ver land en betaalt dan voor het toepassen van de patenten en zo hebben ze mooie aftrekposten. De rijksbelastingen accepteren 100% belastingvrijstellingen op dividenden en vermogenstoename. Rentebetalingen aan een eigen buitenlands nevenbedrijf worden als aftrekpost geaccepteerd. De Nederlandse belastingautoriteiten maken ook afspraken met buitenlandse ondernemingen, die zich in Nederland vestigen om het tarief wat lager te houden dan het offici:ele tarief voor de winstbelasting. Met boekhoudkundige trucjes kun je verliezen opvoeren, die dan weer afgetrokken kunnen worden. De advocaten en belastingdeskundigen van de brievenbusfirma’s hebben nog veel meer slimmigheden in hun kokers. Zij hebben een goed betaalde baan. Maar grote ondernemingen en rijke particulieren betalen nauwelijks belasting. Wij des te meer en bovendien kan de overheid minder voor ons doen: minder leerkrachten in de scholen, minder personeel in de verpleeghuizen, minder onderhoud aan wegen en bruggen, een minder goede defensie en te weinig personeel bij de politie.. Intussen matigen de vakbonden hun looneisen, want dat is goed voor de economie.

Wie profiteren van dit alles? Natuurlijk vooral de topleiding van elke onderneming. Vooral ook de eigenaren, dus de aandeelhouders. Die zitten maar al te vaak in het buitenland. Interessant is, dat ook de pensioenfondsen veel aandelen bezitten en dus profiteren van hoge koersen en hoge winstuitkeringen. En zo profiteer ik zelf als pensioengerechtigde ook een beetje. Zo zijn er heel wat oudere Nederlanders, die als spaarpotje wat aandelen hebben. Ze steunen het systeem bijvoorbeeld door op partijen te stemmen, die bezig zijn een regering te vormen. We mogen bepaald niet verwachten, dat het straks allemaal eerlijker wordt. En zo zien we opnieuw een reden waarom Jesse Klaver en Kathalijne Buitenweg voor dit uiterst rechtse beleid geen verantwoordelijkheid kunnen en willen dragen.

Al schrijvend vroeg ik mij af of Mark Rutte vanuit zo’n multinational in de politiek is gedropt om dit systeem in stand te houden. Tsja, je mag van iemand geen kwaad denken. En intussen geeft Geert W. de buitenlanders de schuld van alles wat er mis gaat. Bazenvriendje Geert houdt zo zijn bazen lekker uit de wind. Wie trapt daar nu nog in?

Jaargang 10, Nr. 479.

GEEN HAPPY END

De film geeft een goed beeld van een moderne verkiezingscampagne. Je kijkt achter de schermen. Jesse oefent zijn toespraak. Hij zoekt naar de meest overtuigende formulering met de juiste klemtonen. Intussen geven anderen commentaar. Soms speelt iemand de tegenstander. Het zijn voor de hand liggende beelden. Ik denk, dat het in elke politieke partij zo aan toe gaat. Het verschil zit in het show element. Een grote zaal vol met vooral jeugdig publiek. Muziek. Een bekende inleider als een soort voorprogramma. Jesse als de man met opgestroopte mouwen, die van aanpakken weet. Het is tot in de puntjes geregisseerd. Het doet denken aan de Amerikaanse verkiezingsshows. Jesse heeft geleerd van Obama en van de Canadese ook nog jeugdige premier Trudeau, maar hij wil zich zelf zeker niet met hen vergelijken. Niet de persoon Jesse staat centraal, maar de boodschap. We gaan Nederland veranderen. Er komt een nieuwe levensstijl, die rekening houdt met wat onze aarde aan kan. We gaan het armoedeprobleem oplossen. In Nederland, maar vooral in de Derde Wereld. Dan is er geen reden meer om naar Europa te vluchten. Het is af en toe ontroerend de blijdschap te zien als de opzet slaagt. Sommige commentatoren hadden de gesprekken willen zien over discussialbele programmapunten, maar die waren al lang geweest in afdelingsvergaderingen en voor en tijdens het congres. Het ging er nu om dat over te brengen.

De hele film straalde optimisme uit. Jesse bracht zijn boodschap met groot enthousiasme. Maar met de uitslag was hij aanvankelijk niet zo tevreden. Hij had meer verwacht, in ieder geval gehoopt. Daar zette hij zich snel overheen. We zijn er nog niet. We moeten verder bouwen aan ons programma en vooral aan onze beweging. Jesse wil een veel grotere groep aanspreken dan gebruikelijk bij groene partijen. Hij streeft naar een brede volkspartij. Een kort beeld laat dat mooi zien. Er is enthousiasme over de groeiende aanhang. Dan komt minister van defensie Jeanine Hennis-Plassaert met de opmerking: “Dat verandert wel als het Nederlandse volk de rekening gepresenteerd krijgt.” Met die opmerking illustreert zij voortreffelijk de enorme kloof tussen de VVD en GroenLinks. Aanhangers van de VVD denken op de eerste plaats aan hun eigen portemonnee en zitten bij voorkeur voor een dubbeltje op de eerste rang. Veel GroenLinksers hebben een uitstekende baan, maar hebben iets over voor de zwakkeren in de samenleving en voor het milieu. Wij van GroenLinks stellen het eigenbelang niet op de eerste plaats. Als je echter kijkt naar de verschillende politieke partijen, dan verdedigen zij op de eerste plaats het eigen groepsbelang, dat ze vervolgens wel aanduiden als het algemeen belang. In onze samenleving is minder solidariteit en meer egoïsme, meer denken aan de korte termijn en minder denken aan de toekomst van de kleinkinderen. Het zou prachtig zijn als het GroenLinkse denken een bredere aanhang krijgt, maar dat gaat dan wel in tegen de overheersende mentaliteit in onze samenleving.

Meerdere keren zien we de moeder van Jesse in beeld als ze bijeenkomsten bijwoont en na afloop haar zoon complimenteert. Maar de film geeft ook korte beelden van haar uitvaart. Aan het slot zien we ook de twee onderhandelaars van GroenLinks bij de formatieonderhandelingen, die uitleggen, dat er voor GroenLinks en dus voor de 800.000 inwoners van Nederland, die in armoede leven en dus ook voor het milieu en voor de vluchtelingen niets te halen is bij deelname van GroenLinks aan Rutte III. Zo eindigt de film toch een beetje in mineur. Ik ging met een wat bedrukt gevoel op weg naar lijn 41. Maar….., dat is des te meer reden om er flink tegenaan te gaan bij de komende verkiezingen voor de gemeenteraden. En een reden om er in de oppositie fors tegenaan te gaan.

Jaargang 10, Nr. 478.