John Ch.M. Jorna

GROENLINKS-PVDA

Het is echt ongelofelijk, dat de nieuwe regering probeert onder wetgeving en Europees recht uit te komen door te beweren, dat ons land door de toevloed van vluchtelingen, asielzoekers  en arbeidsmigranten in een crisis verkeert en daarom meent gebruik te kunnen maken van het staatsnoodrecht. Dan kan de regering besluiten nemen zonder goedkeuring te vragen aan het parlement.

De spreidingswet is ingetrokken. Er zijn van die gemeenten, die zich uit alle macht verzetten tegen de komst van vluchtelingen. Daardoor worden andere gemeenten zwaarder belast. In de Tweede Kamer werd ook gewaarschuwd voor het feit, dat dit beleid aan de rechter zal worden voorgelegd en door de rechter zal worden veroordeeld. Er zijn om dit moment te weinig huizen, zodat jonge mensen niet aan een woning kunnen komen. Er zijn dus de afgelopen jaren te weinig woningen gebouwd. Dat onvoldoende woningbouwbeleid is niet de schuld van de buitenlanders, maar de eigen schuld van al die gemeenten, die nu kampen met een tekort aan woningen door niet aan hun bouwplicht te voldoen.

Een ander heet hangijzer  is het stikstofprobleem. Wat mij daarbij opvalt is, dat er terecht wordt voorgeschreven, dat het aantal stuks vee moet verminderen, zodat er niet langer overbemesting optreedt. Boeren kunnen allerlei maatregelen nemen, maar het kan natuurlijk uitlopen op een te laag inkomen. Daarvoor zullen maatregelen nodig zijn. Dat mis ik in de discussies.

Wilders beloofde van alles. Maar het minimumloon wordt niet verhoogd. Het eigen risico blijft. Er wordt bezuinigd op onderwijs en op zorg. Zo blijft het Zuyderlandziekenhuis in Heerlen niet alle zorgmogelijkheden behouden. Geert had het nog zo beloofd. Maar aandeelhouders houden hun belastingvoordeeltjes. Mensen in zware beroepen behoren een pensioenregeling, waarbij ze eerder met pensioen zouden mogen gaan.

Gezien mijn leeftijd zal ik het niet allemaal meer meemaken, maar voor mijn kinderen en kleinkinderen hoop ik op een betere toekomst, dan die deze regering hen nu geeft.

18^e Jaargang, Nr. 806.

HELPT AL DAT BIDDEN EIGENLIJK WEL?

We staan aan het begin van de Vredesweek. Traditioneel wordt die georganiseerd door de Vredesbeweging PAX. Die is ontstaan door het samengaan van Pax Christi en het IKV, het Interkerkelijk Vredesberaad. Het doel van de week is vooral bezinning: Hoe kunnen we zelf werken aan vrede?  Hoe belangrijk is de wetenschap, die het vredesvraagstuk bestudeert? Hoe kunnen we vredesactivisten steunen? Maar ook het gebed is van belang. Je richt je tot God en vraagt om vrede. Hoe God werkt begrijpen we eigenlijk niet. Maar vrede komt er niet vanzelf. Daar moeten we aan werken.

Aanstaande dinsdag, 17 september is het tachtig jaar geleden, dat de Operatie Market Garden begon met luchtlandingen bij allerlei bruggen over kanalen in Noord Brabant en de Nederlandse rivieren de Maas, de Waal en de Rijn. Als de bruggen over deze wateren bezet konden worden en het Britse leger zo snel naar het Noorden zou kunnen oprukken, zouden de Geallieerden sneller Nazi Duitsland kunnen bezetten en zo een eind aan de oorlog kunnen maken. Helaas konden de Britten de Rijnbrug bij Arnhem net niet lang genoeg vasthouden, Het Zuiden werd bevrijd. Het Noorden maakte de Hongerwinter mee. Als kind maakte ik dit alles mee. Ik weet wat oorlog kan inhouden.

Op veel plaatsen in de wereld woeden oorlogen. Soms zijn het burgeroorlogen. Een opstandige beweging strijdt tegen het nationale bewind. Het is meestal het gevolg van het sociale onrecht in zo’n land. Maar veel meer aandacht trekken het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Tijdens de Sowjet Unie was Oekraïne economisch erg belangrijk. Het was de “Graanschuur” van de USSR. De Donbas leverde veel steenkool. Met het ijzererts uit de Oeral was er een forse IJzer- en Staalindustrie. Ik kan mij voorstellen, dat het voor de Russische leiding moeilijk te verdragen is dit rijke gebied te moeten missen. Toch had elke republiek van de Sowjet Unie het recht uit te treden. Dat is ook massaal gebeurd.

Het conflict tussen Israël en Hamas trekt vooral de aandacht door de vele burgerslachtoffers in het gebied. Dat leidt tot veel protesten. Dat was nou juist ook de bedoeling van Hamas met hun moordpartij van 7 oktober 2023. Door al die slachtoffers kreeg het Palestijnse  vraagstuk eindelijk weer wat aandacht van de rest van de wereld. Wij denken, dat een Twee-Staten-oplossing het beste is. Fanatieke Palestijnen accepteren het bestaan van de staat Israël niet. Die staat Israël moet verdwijnen. Voor het Joodse volk is de staat Israël een veilig tehuis. Nergens in de wereld voelden Joden zich echt veilig. Na de Holocaust moest er een wezenlijke oplossing komen, een zelfstandige Joodse staat. Ze wilden terug naar het Land van hun Vaderen. Dat leerde ook het Zionisme, een beweging onder Joden om terug te keren naar wat toen Palestina heette. Tegelijk was dat voor de Palestijnen onverdraaglijk. Dat moest wel tot herhaalde conflicten leiden.

Als je dit zo leest zakt je de moed in de schoenen. Het lijken van die onoplosbare conflicten. Maar ik als Europeaan ken mijn Europese geschiedenis. Eeuwenlang laaiden in Europa weer oorlogen op.  Wij in Nederland gaven de oorlogen met de Britten voor het gemak maar een nummer: De eerste, de tweede, de derde en de vierde Engelse Zeeoorlog.

Toen kwam de Tweede Wereldoorlog. Die was zo verschrikkelijk met bombardementen op steden, eerst Engelse steden, maar daarna Duitse steden. Toen het eindelijk tot een wapenstilstand kwam ontstond de idee van “Nooit meer Ooolog”. Zo groeide de EGKS uiteindelijk uit tot de Europese Unie, waarin nationale staten afstand doen van veel soevereiniteit en vreedzaam met elkaar samenwerken. Altijd zijn er weer idioten, die nationalistisch denken en die terug willen naar het verleden. Geef ze geen kans.

Dat vreedzaam samenwerken in een Europese Unie is een voorbeeld voor de hele wereld. Het christelijke vredesdenken heeft bij die Europese Eenwording een grote rol gespeeld. Als we deze week een Vredesweek hebben is er zeker reden voor dankbaarheid voor bijna tachtig jaar vrede in Europa.

18^e Jaargang, Nr. 805.

VIJFENDERTIG JAAR GELEDEN

Met de fietsen op het dak van de auto waren we naar Boedapest gereden. We stalden de auto bij familie van een collega en gingen op de fiets verder van hotel naar hotel. Het was een fijne tocht. Soms zagen we in en van die hotels hoe communistische leiders met elkaar in gesprek waren. Ze maakten de indruk zich ongerust te maken. Oost-Duitsers kwamen naar Hongarije op vakantie. Zogenaamd op vakantie, want ze konden er gemakkelijk de grens naar Oostenrijk oversteken. Oost-Duitsland zag ze niet meer terug.

In Oost-Duitsland nam het verzet tegen de regering voortdurend toe. De communisten kregen er maar moeilijk vat op. Toen kwam de avond, dat de bevolking echt in opstand kwam tegen de muur. Op de Tv zagen we beelden van mannen, die met voorhamers de Muur te lijf gingen.  Steeds meer mensen klommen over de Muur en marcheerden massaal West-Berlijn binnen.

Niet lang daarna werden Oost en West samen gevoegd. De nieuwe Duitse regering investeerde enorm in de verwaarloosde  infrastructuur in het Oosten. Het was een zware last op de begroting. Grote West-Duitse ondernemingen kochten hun Oost-Duitse concurrenten op en gooiden vervolgens die bedrijven dicht. Het gevolg was een forse werkloosheid en veel boosheid.

In de politiek vertaalde zich dit in extreme partijvorming zoals de AfD.  Het is eigenlijk een neo-Nazi-partij. Grote werkloosheid speelde in de Crisisjaren dertig ook een rol bij de opkomst van Hitler. Het Nazi-denken is in Duitsland niet echt verdwenen. Zo in de sfeer van “Was Hitler er nog  maar”. Toen was alles veel beter. Verheugend bij dit alles is, dat successen van de AfD vaak leiden tot scherpe protesten van democratisch gezinde Duitsers. Het succes van de Groene partij is daarbij van betekenis. Er zijn nog veel denkende mensen in ons buurland.

18^e Jaargang, Nr. 804.

MISLUKKEND OPWAARDEREN

Het beltegoed op mijn prepaid mobieltje was wat laag geworden door een toevallig wat langdurig gesprek. Dus stapte ik op 19 augustus naar de plaatselijke Primera om een opwaardeerbon te kopen. Hij zat netjes in mijn portemonnee. Maandag, 26 augustus besloot ik de bon te gebruiken. Tot twee keer toe kregen we de boodschap “opdracht niet uitgevoerd.” Dat was even schrikken. Was ik mijn twintig Euro kwijt.

Dus maar de Klantenservice bellen. Het nummer van de klantenservice was ik vergeten. Het bleek later 1201 als je mobiel belt en contact met Vodafone met de vaste telefoon 0800-0094. Mijn mobieltje was aan opladen toe. Dus belde ik met mijn vaste telefoon. Ik legde de medewerkster uit wat er was gebeurd. Haar reactie was , dat zij zou proberen de twinig Euro op te waarderen. Ik noemde het nummer van mijn mobiel en vertelde wat de 15-cijferige opwaarderingscode was. Ze stuurde een sms=esje met een code en door de code op te noemen konden we bewijzen, dat we de eigenaren van het mobieltje waren. Heel snel zei ze ons, dat het opwaarderen gelukt was. Door “beltegoed” te gebruiken bleek het te kloppen. Ik was dank zij de Vodafone medewerkster mijn twintig Euro niet kwijt.

Hoe het nou komt, dat het opwaarderen ons niet gelukte, weet ik nog steeds niet. Of meer klanten van onze plaatselijke Primera met het probleem te kampen hebben gehad, moet ik nog informeren.
18^e Jaargang, Nr. 803.

ROL VAN HET VATICAAN

Op 6 augustus zijn Oekraïense militairen de grens met Rusland gepasseerd en intussen hebben ze een vrij groot deel van de provincie Koersk bezet en hebben ze een belangrijke brug vernietigd. Bij de evacuatie van hun burgers maakten de Russen gebruik van die brug en ook bij de aanvoer  van oorlogsmaterieel.

Welke doelen streeft Oekraïne na? Dat is de vraag , die velen zich stellen. Oekraïne wil Rusland en vooral het Russische leger flinke verliezen toebrengen. Ze willen de Russische bevolking laten voelen wat het is om een deel van hun grondgebied bezet te zien. Ze willen laten voelen wat het is als vele landgenoten huis en haard moeten ontvluchten. Misschien hopen ze, dat Rusland nu eerder bereid zal zijn te onderhandelen over vrede, waarbij het door Oekraïne veroverde gebied kan worden ingeruild tegen Oekraïens grondgebied, dat door de Russen is bezet. Het zou ook kunnen, dat ze een strook Russisch gebied willen veroveren als een veiligheidszone, zodat ze minder last hebben van Russische luchtaanvallen. Maar eigenlijk weten we niet waarom het leger van Oekraïne Rusland is binnen gevallen.

Oekraïne loopt met deze aanval ook risico’s. Rusland zou extra zware wapens of zelfs kernwapens kunnen inzetten en nog veel meer manschappen naar het front kunnen sturen, zodat het voor Oekraïne totaal onmogelijk wordt deze oorlog nog te winnen. We weten gewoonweg niet wat er nog kan gebeuren.

Op verschillende manieren speelt het Vaticaan een rol. Zo arriveerde op ongeveer dezelfde tijd als de inval begon een convooi vrachtauto’s met kleding, voedsel, medicijnen en andere hulpgoederen vanuit het Vaticaan in de regio Kharkiv, bestemd voor al die mensen in nood. Intussen  waarschuwde Kardinaal Staatssecretaris Parolin in een preek in Assissi voor de risico’s van de uitbreiding van de oorlog door de inval in de provincie Koersk. Weer een andere kardinaal Zuppi telefoneerde met een Chinees topambtenaar belast met Euraziatische zaken. Hij drong er namens Paus Franciscus op aan, dat China zou bemiddelen bij  een eventueel vredesoverleg tussen Oekraïne  en Rusland.

En intussen wordt er in de Kerken heel wat afgebeden om vrede. Bij elke viering is er een moment van een gebed om vrede. Mensen wensen elkaar “De Vrede van Christus”. Ik zeg altijd de Franciscaanse vredesgroet, “Vrede en Alle Goeds”. Intussen moeten we beseffen, dat we Oekraïne steeds moeten helpen bij het herstel van alle schade en bij de verdediging van het land. We kunnen dat land niet uitleveren aan een figuur als de Russische President Poetin.
18^e Jaargang, Nr.802.

BOEIENDE STRIJD

De strijd om het Amerikaanse presidentschap belooft extra boeiend te worden. Trump lijkt veel trouwe aanhangers te hebben, maar intussen zijn er al heel wat Republikeinen, die niets meer van hem willen weten. Er lopen tal van processen tegen Trump. Wie wil een president, die zich niet echt verzet heeft tegen de bestorming van het Capitool? Misschien zelfs de bestormers heeft aangemoedigd? Bovendien is het presidentschap van Biden zeer succesvol. Er is nauwelijks werkloosheid. Aan allerlei problemen wordt onder Biden iets  gedaan, zoals de verouderde gebrekkige infrastructuur. Veel jonge mensen en de vele goed ontwikkelde democraten in de Oostelijke staten hebben donders goed in de gaten, dat ze ook in de VS af moeten van fossiele brandstoffen en moeten werken aan een duurzame economie. Die ombouw van de economie levert ook veel nieuwe werkgelegenheid op. En dus minder werkloosheid.

Kamala Harris heeft een verleden in de juristerij. Ze weet heel goed wat er allemaal fout zit aan Trump en ze weet ook goed welke veranderingen in de wetgeving nodig zijn op de weg naar duurzaamheid en eerlijkheid. Ze heeft met Tim Walz een bijzondere keuze gemaakt. Hij is nu Gouverneur van de staat Minnesota en dus al flink wat bestuurlijke ervaring. Hij was daarvoor aardrijkskundeleraar. Tim Walz kan haar steunen op tal van terreinen, want aardrijkskunde is een heel breed vak. Als geograaf is hij waarschijnlijk goed op de hoogte van alle factoren, die het klimaat beïnvloeden en wat er nodig is om de klimaatverandering tegen te gaan. Hij kent de bestaanswijze van de Amerikaanse bevolking en snapt wat er moet veranderen op weg naar duurzaamheid. Hij weet hoe de gewone arbeiders moeten worden voorbereid op een duurzame wijze van produceren. Hij kan de gewone man moed geven voor een hoopvolle duurzame toekomst.

Als aardrijkskundeleraar weet je ook veel van alle landen in de wereld, van hun bestaanswijze en hun culturen. Het zou me niet verbazen als hij als vice-president er vaak als Amerikaans gezant op uit wordt gestuurd. Maar ja, Kamala Harris moet dan wel eerst de verkiezingen winnen. Misschien kan dit duo ervoor zorgen, dat door hun bemiddeling verschillende conflicten in de wereld tot een oplossing komen. Als gepensioneerd leraar aardrijkskunde krijg ik er wel een warm gevoel bij.

18^e Jaargang, Nr. 801.

EN DE WEG NAAR DE CONSUMENT

Heel lang was de voedselproductie gericht op zelfvoorziening. Waren er kleine overschotten, dan werden die naar de stedelijk markt van Utrecht of Wijk bij Duurstede vervoerd. Lange tijd was het vervoer over de weg in de winter vrijwel onmogelijk. Veel vervoer ging per schuit over de  Kromme Rijn. Tot ongeveer 1900 gebeurde dat. Daarna ging veel vervoer per vrachtauto.

De steden groeiden en leverden ambachtelijke producten en diensten. Het waren handelscentra geworden. De landbouw in het rivierengebied was aanvankelijk vooral een gemengd bedrijf. Boeren maakten van de melk vooral kaas en die werd door handelaren opgekocht. Er ging ook graan en aardappelen naar de stedelijke markt en fruit. Groente kwam van tuindersbedrijven dichtbij de stad, zoals in Vleuten en De Meern. Toen er in de steden en dorpen groentewinkels kwamen haalden die hun groenten en fruit van de veilingen in Utrecht, Bunnik en Wijk bij Duurstede. Onze buurman werkte bij de veiling in Bunnik. Mettertijd verdwenen de meeste veilingen. Winkelketens sloten contracten af met fruittelers en er ontstond ook groothandel. Nu gaat de oogsten naar koelhuizen en wordt verkocht als de prijs voor de boer het meest gunstig is. Die grote koelwagens voor het fruit rijden al vanaf 4.00 uur ‘s nachts langs Odijk om zo de files van het woon-werkverkeer te ontwijken. Langs de N229 hebben de bewoners veelgeluidsoverlast.

Het gemengde bedrijf is vrijwel verdwenen. De specialisatie heeft gezorgd voor eenzijdige fruitteeltbedrijven en eenzijdige zuivelveehouderijen. Een andere buurman haalde met zijn vrachtauto bij de boerderijen de bussen met melk op. De bedrijven produceren tegenwoordig veel meer melk en die wordt bewaard in koeltanks. Auto’s met een melktank komen die melk  om de twee dagen ophalen en brengen de melk naar de zuivelfabrieken. Er zijn kaasmakerijen of er wordt roomboter gemaakt. Melkpoeder is  een ander product en we zijn goed in het maken van melkpoeder voor baby’s. Het zuivelvak in de supermarkt laat zien wat voor heerlijkheden tegenwoordig uit de zuivelfabrieken komen.

De boerenbedrijven met vaak meer dan 100 melkkoeien of nog veel meer zijn steeds meer geautomatiseerd. Een koe merkt, dat zij gemolken moet worden. Zij loopt een poortje in, ze wordt automatische aangesloten op spenen en het melken begint. De melk wordt gecontroleerd op zuiverheid, ook door de fabriek. De melkveehouderij is tegenwoordig vooral kapitaalintensief. Dus profiteren vooral de aandeelhouders van de banken en de zuivelindustrie. Je mag je afvragen wie de mensen achter de BBB zijn, niet de boeren, niet de burgers. Dat laten zij zich wel wijsmaken.

18^e Jaargang, Nr. 800.

ZE ZIJN BIJZONDER, ZO BLIJKT

Dit jaar ben ik eind mei negentig geworden. Ik ben dus nu in een kroonjaar. Dus ging ik eens nadenken over eerdere kroonjaren. Mijn eerste kroonjaar was in 1944, dus nog tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik werd tien jaar en zat in de vierde klas van de Onze Lieve Vrouweschool voor jongens, met bijna alleen fraters voor de klas. Vrij kort na mijn tiende verjaardag begonnen de landingen in Normandië. De Geallieerden rukten tamelijk snel op. In Nederland zouden ze te maken krijgen met meerdere rivierovergangen en de Britse Veldmaarschalk Montgomery kwam met een plan in één keer alle bruggen door parachutisten te laten veroveren. Dat plan heette de operatie ‘Market Garden’. Wij woonden in Arnhem en de Rijnbrug zou ook veroverd moeten worden. Dat lukte, maar de Britse parachutisten konden maar drie dagen stand houden. Als de Britten na de verovering van de Waalbrug bij Nijmegen onmiddellijk waren doorgestoten was het plan gelukt. Helaas moesten ze eerst thee drinken. Zo gaven ze de Duitsers de kans bij Elst een verdedigingslinie op te zetten.

Arnhem werd niet bevrijd. De Duitsers dwongen de inwoners te evacueren. De stad werd tot krijgsbuit verklaard. Met vrachtauto’s kwamen ze naar Arnhem om daar te plunderen. De evacuatietijd brachten we door Oostelijk van Apeldoorn vlak bij de spoorlijn Apeldoorn-Zutphen. Midden april werden we daar door Canadezen bevrijd. In juli konden we weer naar ons beschadigde huis in Arnhem.

Mijn tweede kroonjaar was in 1954. Op mijn verjaardag was ik bezig met mijn eindexamen van de kweekschool voor onderwijzers, Sint Ludgerus in Hilversum. Op 31 mei kreeg ik mijn diploma met aantekening j voor Lichamelijke Oefening en later aantekening r voor Handenarbeid. Een Godsdienstdiploma had ik al. Ik kreeg één vrije dag op 1 juni en op 2 juni stond ik voor de klas in Spijk bij Lobith. Door te weinig kinderen in het dorp moest de school daar sluiten. Ik heb er ruim twee jaar gewerkt. Daarna kreeg ik een baan op de Onze Lieve Vrouw van Fatimaschool in Arnhem. Intussen studeerde ik voor de Middelbare Akte Aardrijkskunde wekelijks in Utrecht.

Toen kwam in 1964 mijn derde kroonjaar. Ik verliet het Lager Onderwijs en stapte over naar het Voortgezet Onderwijs, met name het nog jonge Niels Stensen College in Utrecht. Daar heb ik tot 1994 gewerkt en toen ging ik met pré- pensioen. Wij waren op 26 oktober 1961 getrouwd en woonden op een flat in de Arnhemse wijk Presikhaaf. In de koude winter van 1963 werd op 24 januari 1963 onze zoon Hans geboren. Het kroonjaar 1964 werd heel bijzonder. Op 14 augustus 1964 werd onze dochter Caroline geboren. Ze wordt dus binnenkort zestig jaar. Op de dag, dat zij in de H. Nicolaaskerk in Arnhem gedoopt werd kwam in het voor ons nog nauwelijks bekende Odijk Nico Mocking ter wereld. Hij werd in de pas geconsacreerde H. Nicolaaskerk in Odijk de eerste dopeling. Jaren later werden hij en Caroline een echtpaar. Ze kregen twee dochters, Esmee en Shari. Dat waren onze eerste kleinkinderen. Helaas is Nico overleden.

Maar niet alleen Caroline en de H. Nicolaaskerk zijn de enige, die hun zestigste verjaardag vieren. De Gemeente Bunnik van nu ontstond in 1964 door de samenvoeging van de gemeenten Bunnik, Odijk en Werkhoven en viert dus dit jaar  ook de zestigste verjaardag. Deze gemeente Bunnik goeit nog steeds, nu Westelijk van Odijk aan de overzijde van de Schoudermantel, de N229. Deze weg wordt voortdurend drukker en dat maakt het moeilijk een verbinding met de nieuwe wijk te realiseren. Merkwaardig, niet alleen bij mensen, maar ook bij dorpen komen de problemen met de jaren.

18^e Jaargang, Nr. 799.

EN HET BELANG VAN EUROPA EN DE REST VAN DE WERELD

Ik ben voor Joe Biden, maar ik twijfel aan zijn gezondheid en vooral aan zijn geestelijke vermogens voor de komende jaren. Biden zou zelf zo verstandig moeten  zijn af te zien van een mogelijke tweede termijn

Het bovenstaande deel van dit blog had ik getypt toe70n    ik besloot naar het acht uur journaal op NPO1 te gaan kijken. Daar was net het bericht binnen gekomen, dat Joe Biden bekend had gemaakt af te zien van een strijd voor een tweede termijn in het belang van de Democratische Partij en in het belang van zijn land. De komende vier maanden zou hij alle energie investeren in zijn presidentschap. Aan het eind van het journaal kwam nog de mededeling, dat hij Vice President Kamala Harris ziet als zijn meest geschikte opvolger. Zij is zeer populair onder jonge vrouwen. Ze heeft hard gestreden voor een recht op abortus. Het komt er nu op aan, dat de Democratische Partij zich eensgezind achter de eigen kandidaat schaart en in de campagne benadrukt hoe welvarend de VS onder het bestuur van Biden is geworden. Als je het land leidt naar een duurzame economie, dan geeft dat heel veel werkgelegenheid om die verandering naar duurzaamheid te kunnen maken. Dat is het grote verschil met de Republikeinen, die alles liever bij het oude laten met aardolie, aardgas en steenkool als energiebronnen in plaats van groene energie van waterkracht, zon en wind.

Een herhaling van een presidentschap van Donald Trump zou niet in het belang van Europa zijn. Het is twijfelachtig of Trump zijn idee uit de NAVO zou doorzetten en of hij de hulp aan Oekraïne zal voortzetten. Dan zou Europa  veel meer op eigen benen moeten komen te staan. Trump zal het niet aandurven de steun aan Israël te stoppen, want dan verliest hij de steun van veel joodse Amerikanen. Trump is ook een fel tegenstander van immigratie vanuit Latijns Amerika. De Democraten zijn wat dat betreft wat soepeler.

Er zal heel wat moeten veranderen in de VS, want Trump staat nu in de peilingen er veel beter voor. Het wordt er allemaal een stuk spannender op.

18^e Jaargang, Nr. 798.

EEN MENS KAN WAT MEEMAKEN

Piet Reckman is al jaren geleden overleden. We waren toen in het buitenland en hoorden het bericht van zijn overlijden op de toenmalige Wereldomroep. We belden onze dochter en die zorgde voor een condoleancekaart.  Zijn vrouw Jos zag ik vaak achter de krant op de tafel als ik er langs wandelde. Nu was haar tijd gekomen. Haar kinderen waren bij haar toen ze in een hospice de laatste adem uitblies. Afgelopen zaterdag hebben ze haar nog even door het dorp gereden en toen naar het crematorium gebracht. Daar hielden ze een korte plechtigheid.

Toen gingen ze naar het Wapen van Odijk, waar de familie uit de Achterhoek en vele vrienden verzameld waren. Een zoon en een dochter vertelden over haar bijzondere band met Chileense vrouwen en een kleine Chileense muziekgroep trad op. Dat was mooi en ook al die “naobers” uit het Oosten des Land maakten op mij een bijzondere indruk. Jos Reckman zal niet vergeten worden.

 Op de zondag moesten we voor ons doen vroeg op, want de dirigent-organist van de Katholieke kerk in Werkhoven nam afscheid na 45 jaar trouwe dienst. Een paar jaar geleden ontdekten we, dat deze René Verwer een oud-leerling was van de Fatimaschool in Arnhem. Toen wij eind oktober 1961 trouwden zat René bij haar in de klas. Nu hij met zijn nieuwe partner in Zevenbergen in het Westen van Noord-Brabant woont is het niet meer vol te houden om helemaal naar Werkhoven te rijden. Hij was weer erg blij zijn juf van vroeger te zien en wij waren best wel trots op hem.

Thuis haalden we eerst de gemiste slaap in. ’s Middags nam ik een Magazine van Greenpeace door. De nieuwste actie van de natuur- en milieubeweging richt zich op het leven in de diepzee. Dat wordt bedreigd door mijnbouwondernemingen, die de delfstoffen in de bodem van de diepzee  willen gaan winnen. Daar valt veel geld mee te verdienen, maar helaas ten koste van planten en dieren, die daar in de diepte leven.

Vroeg in de avond kwam een Chileens echtpaar binnen wippen. Toen ze mijn vrouw steeds misten vroegen ze mij waarom ze er niet was. Ik vertelde over haar ziekte. Nu kwamen ze een cadeautje voor ons beiden brengen, een bundel liefdessonnetten van de Chileense dichter en Nobelprijswinnaar Pablo Neruda. Daarmee lieten ze merken hoezeer zij onze vriendelijke belangstelling voor hun aanwezigheid in Odijk op prijs stellen. Hij is als kind met zijn ouders uit Chili naar Nederland gevlucht toen daar de democratische gekozen President Allende vermoord werd. Hij is in Driebergen opgegroeid. Toen hij voor een bruiloft in Chili was kwam het spreekwoord uit: Van een bruiloft komt een bruiloft. Hij ontmoette er zijn huidige vrouw. Samen hebben ze drie zonen.

Toen kwam de wijkverpleegkundige  van de Buurtzorg binnen om mijn steunkousen uit te trekken. Daarvoor moet je flink kracht zetten en dat kon mijn vrouw niet meer. Ze vertelde over de Buurtzorg. Er zijn zelfsturende teams. Er is geen duur betaalde leiding. Zo is er geld over  voor een hogere inschaling, voor een auto en keurige uniforme kleding. Toen mijn vrouw ziek werd, stonden ze voor haar klaar. Ze was heel blij te horen, dat de Chileense vrouw nog ruimte heeft in haar mobiele pedicurepraktijk. Daar is veel vraag naar, merken ze vaak. Contactgegevens worden genoteerd en ze belooft ook haar collega’s te informeren.

Wat is het heerlijk zo ontspannen met buitenlanders te praten , hun waardering te merken. Dus zo ziet een huis van Nederlanders er van binnen uit. Mijn studeerkamer noemen ze een museum. Wat is het toch fijn, dat onze Nicolaaskerk een gastvrije herberg wil zijn, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.

18^e Jaargang, Nr. 797.