John Ch.M. Jorna

HOE HOUDEN WE DE TUIN MOOI?

Al weken is er hier geen druppel regen gevallen. Ik durf geen groente te zaaien, want dan moet je voortdurend begieten, wil het wat worden. Met onze verjaardagen zijn er de nodige plantenbakken binnen gekomen. Die moeten nu  om de twee á driedagen water krijgen. Aanvankelijk was er nog veel water uit de regenton beschikbaar, maar die is nu leeg. Ik had aardbeiplantjes gekocht en in de grond gezet. Ik had gladiolenbollen in de grond gezet. Zo ook de dahliaknollen. Met veel water geven zijn de dahlia’s boven de grond gegroeid, maar bloemen zie je nog niet . Van de gladiolenbollen zijn wat sprieten te zien. Gladiolen, die in de grond overwinterden, hebben het gered. Die gladiolen hebben we in de huiskamer als snijbloemen. Of we geven ze aan familie of buren. Vroeger gingen ze naar Vierdaagselopers, als ze heelhuids thuis waren gekomen.

De vraag is ook wat de huidige droogte veroorzaakt. Droge perioden kwamen vroeger ook voor. De frequentie is nog niet gestegen, aldus het KNMI, maar we moeten dat wel in de gaten houden. Het merkwaardige is wel, dat er in Italië en Zuid-Frankrijk bijvoorbeeld zo veel regen is gevallen, dat het tot overstromingen heeft geleid. Men neemt aan, dat de klimaatverandering tot meer uitersten zal leiden: extreme droogte en extreme regenval. Voor de renners van de Giro d’Italia was het geen pretje. Soms werd een etappe ingekort. En intussen woeden er in Canada hevige bosbranden, waarbij de droogte natuurlijk ook weer een rol speelt.

Ik kijk soms met jalousie naar mensen, die dichtbij de Kromme Rijn of de Oude Bocht (een afgesneden bocht) wonen en met een pompinstallatie water oppompen om hun tuin te besproeien. We zijn nu aangewezen op duur kraanwater. Ons kraanwater wordt bij Bunnik opgepompt uit diep liggende zand- en grintlagen, die in verbinding staan met de Utrechtse Heuvelrug. Vrumona maakt van hetzelfde water Sourcy. Bij zo’n langdurige droogte krijgt de Kromme Rijn water uit de Nederrijn bij Wijk bij Duurstede. Is daar het waterpeil te laag, dan kan er water uit het Amsterdam-Rijnkanaal gepompt worden bij de Caspergouw. Via een kanaal van ongeveer anderhalve kilometer gaar het naar de grote meander bij de watertoren. Soms moeten we gebieden in het Westen des Lands met dit water te hulp schieten. Onze waterhuishouding is een boeiend onderwerp.

17^e Jaargang, Nr. 762.

HET BELNG VAN EEN GOEDE LOKATIERAAD

Nu er nog maar weinig priesters zijn en dus weinig mogelijke pastoors, die voorzitter zijn van een parochiebestuur, kunnen er ook maar weinig parochies zijn. De oplossing is geweest, dat parochies werden samengevoegd tot een grote parochie met  meerdere kerken. Het is zelfs zo, dat onze pastoor twee samenwerkende parochies onder zich heeft. De H. Suitbertus in de driehoek Tiel, Culemborg, Geldermalsen met acht lokaties en de H. Paus Johannes XXIII in het Kromme Rijngebied met acht kerken. De pastoor wordt voor beide samenwerkende parochies bijgestaan door een pastoraal team met één diaken en vier pastoraal werkers. De pastores gaan voor in vieringen en hun belangrijkste taak is de werkgroepen van vrijwilligers per locatie te begeleiden. Het pastorale werk gebeurt vooral in elke locatie door vrijwilligers. In de locatie is ook een pastoraatsgroep, die een schakel vormt tussen de mensen in de locatie en de pastores.

De lokatieraad heeft de leiding in de locatie. Ze bestaat uit een voorzitter, een secretaris en een penningmeester en de voorzitters van drie beraden, namelijk het Liturgisch beraad, het Catechetische Beraad en het Diaconaal Beraad. In die beraden overleggen afgevaardigden van werkgroepen op het betreffende werkterrein met elkaar. De lokatieraad moet vooral de continuïteit verzekeren door te zorgen voor voldoende inkomsten, voldoende vrijwilligers en voldoende bezoekers van de zondagse vieringen. Als aan deze drie voorwaarden wordt voldaan mag een kerkgebouw van die locatie NIET aan de eredienst worden onttrokken. Zou een parochiebestuur met steun van het bisdom dat toch willen doen, dan kan zo’n lokatie in beroep gaan in Rome. Zover laat het bisdom het niet komen. Zo zien we dat de kerken in IJsselmuiden en Schalkhaar open zijn gebleven

Bij ons in Odijk zitten we met enkele vacatures in de lokatieraad; geen voorzitter, geen secretaris en binnenkort geen penningmeester en er is ook geen voorzitter van het Catechetisch beraad. Een krachtige lokatieraad is van groot belang. Dat begrijpen de meeste mensen ook wel, maar niet iedereen is geschikt en veel mensen zijn al als vrijwilliger actief. Niet iedereen wil iets met de kerk te maken hebben.

Wat is eigenlijk het belang van zo’n lokale geloofsgemeenschap? Wie weet nog, dat het Open jongerencentrum De Beug vanuit de werkgroep Jeugd en Jongeren van de toenmalige parochie is opgericht? Het idee van de Chauffeur van Odijk is een paar jaar terug bij de kerken geboren en bij de Huiskamer van Odijk ondergebracht. Ik mag niet meer auto rijden en heb er al een paar keer gebruik van gemaakt. Toen de gemeente na onderzoek constateerde, dat er veel mensen lijden aan eenzaamheid hebben de twee kerken twee initiatieven genomen. Elkaar ontmoeten op zondagmiddag en samen eten op een maandagavond. De Diaconie van het Witte Kerkje en de Caritaswerkgroep van de H. Nicolaaskerk financieren samen met de gemeente het Noodfonds Bunnik voor mensen in nood, die onder geen enkele regeling vallen. En uiteraard helpt de Caritaswerkgroep in individuele gevallen. Met 1 miljoen armen in Nederland zal dat ook in Odijk wat meer kunnen voorkomen. In Odijk kennen we de zogenaamde tweede collecte tijdens een viering. Die tweede collecte is altijd voor een charitatief doel. We steunen zo ook de Sociëteit voor Gehandicapten ‘De Schans’. Waar mensen twee keer in de maand een dag naartoe kunnen. Veel vrijwilligers van de Zonnebloem komen vanuit de kerken naar dit werk. Zo zie je, dat de inspiratie vanuit een geloofsgemeenschap tot  veel vrijwiligerswerk kan leiden. Maar ja, we lopen niet te koop met ons goede werk.

Eigenlijk is de geschiedenis van onze H. Nicolaaskerk een voorbeeld, dat mij nog steeds  inspireert. Tot 1939 gingen de katholieken van Odijk en Bunnik samen naar een kerkje bij de oprit van de A12 op het terrein van een vrieshuis.. Maar in 1939 kwam de huidige Barbarakerk in Bunnik gereed. De Odijkers moesten een kilometer verder lopen.. Veel mensen hadden nog geen fiets en zeker geen auto.. Kort daarna begon de Tweede Wereldoorlog, maar in 1946 werd in Odijk een Commissie opgericht. We wilden een eigen kerk. Met dubbeltjes en kwartjes werd gespaard. De pastoor en het bisdom waren aanvankelijk tegen., maar priesters, die in Odijk waren geboren steunden ons. Eind jaren vijftig kwamen er meer mensen naar Odijk. En in 1963 begon de bouw. Begin september 1964 werd de kerk ingezegend door Kardinaal Alfrink. Wij hebben zelf onze kerk gebouwd zeggen de oude Odijkers. We kunnen ook nauwelijks begrijpen, dat het aartsbisdom Utrecht eigenaar is van “Ons” kerkgebouw. Daarom doen we veel dingen zelf vanuit onze eigen ideeën. Dat willen we graag zo houden, maar dan moeten er wel mensen zijn, die daarvoor zorgen.

Er zijn mensen, die de kerk een beetje te groot vinden. Recent heb ik meegemaakt, dat de kerk vrijwel helemaal vol zat bij een uitvaart. Dat is erg troostvol voor de nabestaanden en er zijn dan mensen, die voor het eerst in een kerk komen en het bijzondere karakter van zo’n uitvaart ervaren. Tsja, daarover schrijven de kranten niet, want goed nieuws is geen nieuws. De gemeente Bunnik wil eigenlijk graag weten vanuit welke visie de kerken hun werk doen. Dit is mijn bijdrage van binnen uit. Ze willen het ook vragen aan mensen, die nooit in een kerk komen. Ik vrees, dat dat een demonstratie van diepgaande onwetendheid gaat worden. Maar misschien snappen de onderzoekers van dat dure bureau dat ook wel.

17^e Jaargang, Nr. 762.

VAN HET LIJDEN VAN jEZUS TOT DE KOMST VAN DE GEEST

De Joodse leraar Jezus van Nazareth stond erg kritisch tegenover de Joodse priesters. Die vreesden zijn groeiende invloed bij het Joodse volk. Daarom moest Hij uitgeschakeld worden. Zij wisten de Romeinse landvoogd Pontius Pilatus zover te krijgen, dat hij instemde met de kruisdood van deze Jezus. Na marteling stierf Hij aan het kruis. Hij werd in een nieuw rotsgraf gelegd. Zoals Hij voorzegd had kwam Hij na drie dagen weer tot leven. Dat vieren zijn volgelingen elk jaar weer met Pasen.

In die tijd na Pasen verscheen Jezus meerdere malen aan zijn volgelingen. Maar met het feest van Zijn Hemelvaart vieren we dat Jezus ten hemel werd opgeheven waarna een wolk Hem onttrok aan hun blikken.  Jezus had Zijn leerlingen opgedragen alles wat Hij hun geleerd had over de gehele wereld aan alle mensen te onderwijzen. Dat was best een enge opdracht, maar ze zouden de Heilige Geest ontvangen, die hen de kracht zou geven de leer van Jezus overal te verkondigen.

Die nederdaling van de Heilige Geest vieren we met Pinksteren. De leerlingen van Jezus waren bijeen en plotseling daalde de Geest neer in de gedaante van vurige tongen, vlammetjes boven hun hoofd. Plotseling waren ze niet bang meer. Ze liepen naar buiten en begonnen in allerlei talen de Boodschap van Jezus aan de mensheid luidkeels te verkondigen. De mensen waren diep onder de indruk en velen sloten zich bij de vrienden van Jezus aan. Dit is heel in het kort wat in het Nieuwe Testament verteld wordt

Wat is de betekenis van dit verhaal voor de volgelingen van Jezus van Nazareth heden ten dage? Ik kan het me nauwelijks voorstellen, maar die opdracht van Jezus om Zijn Blijde Boodschap aan iedereen te verkondigen – in Woord en Daad – geldt ook voor mij en voor allen, die gedoopt zijn en zo Zijn volgeling zijn geworden.

Nou is dat niet zo eenvoudig. Het vraagt een langdurige studie en je moet daarvoor echt wel de capaciteiten hebben. Maar als je Zijn leer gewoon in de praktijk brengt en goed zorgt voor je medemensen en vooral voor mensen in nood, dan is dat evenzeer Zijn leer verkondigen door het goede voorbeeld te geven. Wat betekent Zijn leer in de praktijk van het dagelijks leven?.

Die verbreiding van het Christendom bleef eeuwenlang beperkt tot Europa en de gebieden rond de Middellandse Zee. Door betere schepen en betere navigatie instrumenten werden vanaf de vijftiende eeuw voor ons Europeanen onbekende werelddelen ontdekt en werd ook daar door missionarissen de Boodschap van Jezus verkondigd. In de negentiende eeuw begon het Kolonialisme pas echt. De koloniale gebieden leverden grondstoffen voor de fabrieken in Europa. Tegelijk kregen Europese missionarissen de kans om in die koloniën aan het werk te gaan. De missionarissen zorgden voor goed onderwijs en voor ziekenhuizen In die gebieden kwamen eigen priesters en bisschoppen. Europese missionarissen zijn nauwelijks nog nodig.

In Europa kreeg de Kerk te maken met een geweldige geloofscrisis. Velen geloofden niet langer in het bestaan van een God. Zij vonden, dat ze zelf wel konden uitmaken wat goed was en wat kwaad. Velen hebben de band met het Christelijk geloof verloren. Nogal wat priesters misbruikten kinderen en ook daardoor verlieten velen de Kerk. Tegen de verwachting van veel priesters in werd de celibaatsverplichting niet opgeheven. Veel priesters verlieten het ambt. Er zijn nauwelijks nog roepingen tot het priesterschap. In veel geloofsgemeenschappen doen leken het werk, dat vroeger door de pastoor en zijn kapelaans werd gedaan. Veel kerken worden gesloten.

Als mijn broer weer eens vanuit Congo met verlof was, zeiden we wel eens plagend, dat de inheemse priesters wel naar Europa konden komen om hier de mensen te bekeren. Dat plagerijtje is inmiddels werkelijkheid geworden. Meerdere ordes en congregaties hebben Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse priesters een benoeming in Nederland gegeven.  Het is voor hen niet gemakkelijk. Ze moeten eerst onze taal leren spreken en schrijven en zorgen voor een grote woordenschat. Ze moeten bijvoorbeeld ook leren in het Nederlands voor te gaan in de Eucharistie en ze moeten in het Nederlands een preek kunnen verzorgen. Dan kunnen ze gaan werken in een parochie. In meerdere bisdommen is dit al het geval. Zij komen uit een land waar de kerk vanuit een missionaire traditie werkt en dan vooral door de daad. Het goede voorbeeld geven.  Mensen in nood helpen. Het begrip Naastenliefde in de praktijk brengen. Ze zijn ook gewend de liturgie te vieren vanuit hun eigen cultuur. Allerlei regels vanuit Rome passen daar vaak niet in. Als ik filmpjes zag van Afrikaanse vieringen werd ik vaak getroffen door het enorme enthousiasme waarmee de mensen de liturgie mee beleven. Ik hoop maar, dat hun missionaire ijver velen in Nederland weer terug brengt bij het Geloof van hun vaderen, zij het op een veel vrijere manier, maar wel vanuit hun hart. Moge Pinksteren vandaag weer werkelijkheid worden. Amen, dat is: Moge het zo zijn.

17^e Jaargang, Nr. 761.

EINDELIJK KAN HET WEER

De afgelopen jaren was het steeds weer een heel gedoe als je naar een verjaardag toe wilde. Eerst moest je jezelf  testen. We moeten er nog steeds verdacht op zijn dat corona weer de kop op steekt. Ik vroeg me soms af of er niet weer een vaccinatiecampagne nodig zal zijn. Dat dacht ik me met name toen ik begin april opeens corona bleek te hebben. Ik was erg verbaasd. Ik had immers alle prikken keurig gehad. Helpen die vaccins eigenlijk wel? Maar goed, ik was er snel van genezen en dat zal wel aan al die vaccinaties hebben gelegen.

Mijn vrouw en ik zijn allebei in mei jarig. Dat was altijd al een probleem, want niet iedereen vind het prettig vlak na elkaar weer naar Odijk te moeten reizen. Nu kwam het idee op om onze beide verjaardagen te combineren. Dat werd dan 14 mei en nota bene op Moederdag. Bovendien waren er ook mensen, die al afspraken hadden. Maar uiteindelijk waren de meeste genodigden toch gekomen. Totaal zestien personen en met ons erbij waren we dus met zijn achttienen. Daarbij acht moeders en die hadden bij ons een paar gezellige uurtjes. Het was mooi weer en warm genoeg om samen heerlijk van de tuin en de zon te genieten. De wat ouderen bleven binnen zitten en buiten zaten vooral onze kinderen en kleinkinderen. We kletsten samen heel wat af. Ik vond het heerlijk al die familie weer eens samen te zien. Vaak blijft het bij een appje of een telefoontje bij een verjaardag, maar echt bij elkaar zijn bleek weer eens veel mooier. Dat hebben we dus al die coronajaren moeten missen.

Sommigen, die er niet waren, moesten werken voor Tv-uitzendingen bijvoorbeeld in Marokko en Parijs of ze moesten studeren voor de afronding van hun opleiding. Al die mensen komen binnenkort nog langs en dat is een fijn vooruitzicht.

16^e Jaargang, Nr. 761.  

DE HELE WERELD VIERDE MEE

v

Vanmorgen bij de koffie vroeg ik aan de vier oudere heren aan ons tafeltje wie er naar de Kroning had gekeken. Allemaal. Dat wil natuurlijk niet zeggen, dat heel Nederland uren lang aan de Tv zat, maar wel, dat ondanks de Brexit we op het vasteland nog steeds in het Britse gebeuren zijn geïnteresseerd.

Ik was vooral benieuwd naar het Anglicaanse karakter van de kroningsplechtigheid. De kroningsplechtigheid was onderdeel van een Anglicaanse Eucharistieviering. Als je daarop let, merk je dat er veel van de Roomse Heilige Mis bewaard is gebleven. Prachtig was ook, dat vertegenwoordigers van Joden, Rooms-katholieken, Moslims, Hindoes en Boeddhisten een zegenbede uitspraken. De Roomse kardinaal was in zijn rode gewaad duidelijk als kardinaal herkenbaar. Bij vorige kroningen was dit volkomen ondenkbaar. De afwijzende houding tegenover alles wat Rooms was, zat er eeuwenlang ingebakken. Intussen dacht ik wel aan al die Britten, die niets meer van religie willen weten, zodat ook veel kennis ontbreekt. Hadden zij enig benul van de betekenis van het gebeuren? Begrepen zij bijvoorbeeld, dat de plechtigheid ook inhield, dat Koning Karel III niet alleen als staatshoofd werd geïnstalleerd, maar ook als hoofd van de Anglicaanse kerk?

Ik volgde ook stukjes van de rijtoer naar  Westminster Abbey. Ik zag de vlaggen langs de route en oh ja natuurlijk Britse vlaggen. Zo dacht ik weer aan aanstaande dinsdag. Dan is het Europadag. Europa viert dan gezamenlijk het einde van de Tweede Wereldoorlog. Ik moest weer denken aan de Slag om Arnhem. Een groot deel van de Britten wist in de nacht toen over de Rijn naar Driel te ontsnappen. Maar een deel van de Britse parachutisten werd door de Duitsers krijgsgevangene gemaakt. Een groep van die krijgsgevangenen marcheerde bij ons voorbij en langs de kant stond de tienjarige Johnnie ze bewonderend aan te kijken. Wij hebben veel te danken aan al die Britten, die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun leven riskeerden voor onze vrijheid. Daarom konden we ons in heel Europa zaterdag 6 mei 2023 ook zo verbonden voelen met wat daar in Londen gebeurde. Daarom steek ik aanstaande dinsdag, 9 mei weer de Europese vlag uit, blauw met twaalf gouden  sterren.

6^e Jaargang, Nr. 760.

VERMINDERD VERTROUWEN

De laatste jaren is het vertrouwen in onze Koning onder de Nederlandse bevolking flink gedaald. Toen de Coronapandemie nog maar net om zich heen greep wilde de koninklijke familie de vakantie doorbrengen in hun Griekse buitenverblijf. Dat werd hem erg kwalijk genomen. Hoe kon hij zijn volk dat leed aan corona zo maar in de steek laten. Er zijn zeer veel Nederlanders, die een huis in het buitenland hebben. Er zullen er maar weinig zijn, die een even duur huis bezitten, maar onder de Nederlandse miljardairs zal het me niet verwonderen. Die steenrijke families zullen even gemakkelijk een tijdje in hun mediterrane villa willen verblijven. Dat hoorden de prinsessen natuurlijk ook van hun klasgenoten. Zo gaat dat onder de upper ten van Nederland. Maar een koning moet bij zijn volk blijven en het behoeden tegen die nare ziekte. Zo voelen sommige mensen dat. Hij is geen medicus en hij kan er weinig tot niets tegen doen. Hij kan zijn volk niet beschermen, maar zijn volk voelt het anders. Dat gevoel is uiteraard niet terecht.

Ik ben ervan overtuigd, dat republikeins denkende lieden heel bewust de gevoelens van het volk hebben gestimuleerd. Jullie koning laat zijn volk gewoon barsten. Zoals ik allerlei bekenden met een huis in het buitenland hun vakantie aldaar van harte gun, zo mag van mij de koninklijke familie best een weekje of twee weg, ook al heerst er een tot dan toe onbekende ziekte.

Wat zijn dat voor mensen, die zo anti het koningshuis zijn? Ik heb sterk de indruk, dat er een elite bestaat, die zo’n symbool van de staat der Nederlanden maar moeilijk kan accepteren. Wij, de burgerlijk elite moet in Nederland zijn gang kunnen gaan. Aan ons behoort het gezag. Eind achttiende eeuw waren het de Patriotten, die de Oranjes het land uit wilden jagen. Dat lukte wel even, maar wij, gewone mensen hadden meer vertrouwen in de Oranjes. Dus werd Nederland na de Franse tijd een Koninkrijk. Op die opeenvolgende koningen en koninginnen als staatshoofd is best wel kritiek mogelijk. Dat geldt evenzeer voor de leiding van de Republiek, die  in 1672, het Rampjaar de vijand nauwelijks hinderde bij hun opmars in onze Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dus kwam er weer een Oranje als Stadhouder.

Linkse mensen zijn vaak tegen het erfelijk koningschap. Ze vinden het terecht niet democratisch. Maar als de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking toch een koning door erfopvolging als staatshoofd wil, zie ik daarin voldoende democratische legitimatie. In het begin van het bestaan van GroenLinks maakten we tijdens een congres in Amersfoort een incident rond die Oranjes mee. De moederpartijen hadden toen nog een belangrijke rol. Met name voormalige PSP-leden waren fel anti-monarchistisch. De jongeren van Dwars hadden een stunt bedacht. Ze wilden een stemproef. Dat bleek om de zangstem te gaan. De vier mensen uit de zaal plus de waarnemend partijvoorzitter moesten een lied zingen. Ik moest het Wilhelmus zingen. De voorzitter werd zenuwachtig, want een deel van het publiek was daar tegen. Toen zei ik: “Ik ben oud genoeg om mij de tijd te herinneren, dat dit lied niet gezongen mocht worden. En nu gaan we zingen.” De helft van de zaal zong mee. De andere helft zat zich te verbijten. Het was gelukkig niet op een rel uitgelopen. Waar het nu eigenlijk om gaat is het Oranjehuis als symbool van de nationale eenheid. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er soms stiekem op muren OZO gekalkt. Dat staat voor Oranje Zal Overwinnen. Daar waren de Nazi’s niet blij mee. De berichten van Radio Oranje vanuit Londen werden met graagte gelezen op dun papier met doorslagpapier ertussen getypt. Waar het mij hier om gaat is te laten zien, dat ons Koningshuis van grote symbolische waarde is. Als je goed geschiedenisonderwijs hebt gehad, weet je dat natuurlijk. Maar te veel mensen laten zich van alles wijsmaken. Tsja en dan daalt plots het vertrouwen in Willem Alexander. Het is best moeilijk om democratie en een erfelijke monarchie te combineren. Een goede president kiezen is evenmin een gemakkelijke opgave. Probeert u maar eens een medelandgenoot te bedenken, die u geschikt lijkt.

16^e Jaargang, Nr. 759.

VOLGENS CBS AFGLOPEN JAAR GEEN TERUGGANG

Als ik zo’n bericht lees, doet me dat goed. Ik maakte ook een grote excursie van onze Historische Kring naar Deventer mee, waarbij aandacht werd geschonken aan een Middeleeuwse vernieuwingsbeweging met de IJsselstreek als centraal gebied, maar ook Arnhem werd genoemd. Daar was toen een Karthuizerklooster bij wat nu de Vijverwijk heet. Kort daarbij ben ik geboren en ik heb er lang gewoond.

In de KRO-NCRV website in de rubriek Katholiek  Nieuwsoverzicht tref ik vaak boeiende berichten aan. Het CBS constateerde dat de religieuze betrokkenheid van de Nederlandse bevolking boven de 15 jaar het afgelopen jaar niet verder was terug gelopen. Ruim veertig procent van de bevolking rekent zich tot een religieuze groep. Twaalf procent van de Nederlandse bevolking bezocht vorig jaar regelmatig een dienst. Katholieken gingen wat minder vaak. Ruim 10 procent. Maar voor het eerst heeft men ook onderzocht of men in plaats van de gang naar een kerk de Eucharistieviering op de Tv heeft gevolgd. Dat blijkt zo’n 12 procent regelmatig te doen. In veel dorpen en stadswijken is maar af en toe een priester beschikbaar om voor te gaan in een H. Mis. Dat komt door het enorme gebrek aan priesters. Hoe dat komt heeft het CBS uiteraard niet onderzocht.  Zelf heb ik daar welgedachten over. Het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren zestig van de vorige eeuw leidde tot grote verwachtingen. Zou de celibaatsverplichting worden afgeschaft? Toen dat niet gebeurde traden veel priesters uit het ambt. Het aantal roepingen daalde tot vaak nul per jaar. Nu bijna al die oudere priesters al lang met emeritaat zijn, blijft er maar een handjevol over. In mijn regio zijn er vaak leken, die voorgaan in een zogenoemde Woord- en Communieviering. Dan kun je als katholiek daar naartoe gaan. Het dreigement die vieringen op termijn af te schaffen lijkt juist een tegenreactie op te roepen.

Een oorzaak om de band met de kerk te verbreken is het misbruikschandaal. Het zou juist een reden moeten zijn om je als lid van die kerk in te spannen om misbruik voortaan te voorkomen en er met zijn allen een betere gemeenschap van te maken. Daar wordt in veel geloofsgemeenschappen ook goed aan gewerkt, maar dat ontgaat helaas menigeen.

In Deventer merkten we, dat de Islamitische gemeenschap een gezamenlijk feest  had georganiseerd om het eind van de Ramadan te vieren. Bij Islamieten voelt zich een groot deel nog betrokken bij het Islamitische geloof.

Dat zie je ook bij de Protestanten. Zij voelen een grote persoonlijke verantwoordelijkheid voor de eigen gemeente. Men is bereid om voor een periode een ambt op zich te nemen. Niet de dominee is als een pastoor de baas van de gemeente maar de ambtsdragers van de kerkeraad, Je ziet ook, dat de kleinere gemeente per lid een veel hogere financiële bijdrage wil leveren. Gelukkig hebben wij katholieken een goed contact met de protestanten van het Witte Kerkje en werkt hun inzet voor de gemeente naar ons toe inspirerend. Soms als we weer eens een grote mond opzetten, krijgen we te horen: Jullie lijken wel protestanten.

Ons land en veel meer lidstaten van de EU worden geplaagd door moeilijk oplosbare problemen. Het vraagt nogal wat van ons om ze op te lossen. Als veehouders veel minder vee mogen houden, moeten de voedselprijzen omhoog om de boeren toch een fatsoenlijk inkomen te verschaffen. De minimumlonen moeten omhoog om dat duurdere voedsel te kunnen betalen. Als het klimaat maar warmer blijft worden en dus het landijs sneller smelt en dus de zeespiegel sneller stijgt en wij dus onze zeedijken moeten verhogen, dan hebben we er met z’n allen last van. Een vernieuwing in ons denken is keihard nodig. Dan kan de Moderne Devotie ons wellicht inspireren.

16^e Jaargang, Nr. 758.

MOET DE EU SERIEUS NEMEN

Yvonne Hofs, economieredacteur had in de Volkskrant van zaterdag, 8 april een uitstekend artikel over de wetgeving van de EU, waaraan alle lidstaten zich moeten houden bij de natuurbescherming. Die wetgeving is met instemming van ook Nederland tot stand gekomen. Nederland heeft zelf de Natura 2000 gebieden aangewezen. In die gebieden mag de natuur niet achteruit gaan en omdat er vaak al sprake is van een forse aantasting van de natuur moet Nederland maatregelen nemen om de natuur eindelijk weer in goede staat te brengen. De oorzaak van de schade aan de natuur is de stikstofneerslag in de natuurgebieden. Het is voor Mevrouw van der Plas helaas niet logisch, dat dus de stikstofneerslag moet verminderen en dus ook het aantal koeien en varkens moet verminderen. Ze weet natuurlijk donders goed, dat dit nodig is, maar met minder vee krijg je minder productie en dus minder melk en vlees om in fabrieken te verwerken en dus ook MINDER WINST voor de aandeelhouders. Mevrouw van der Plas dient niet het algemeen belang; ze dient het financieel belang van aandeelhouders. Daarover heeft zij geen open kaart gespeeld. Anders had de BBB nooit zoveel stemmen gekregen. Hoe lang gaat het duren voordat er een website komt waarop spijtstemmers op de BBB zich kunnen melden? Hoe lang nog ?

16^e Jaargang, Nr. 757.

SCHNDALIGE BESLUITENLOOSHEID

Is het CDA stapelgek geworden? Verkeert het in totale paniek? Dit is toch niet normaal. Is de macht van de agrobusiness zo groot, dat ze de fractie plus de ministers van CDA-huize kunnen dwingen de oplossing van het stikstofprobleem minstens ernstig te vertragen en wellicht zelfs onmogelijk te maken?  Dit heb ik in de bijna 89 jaar van mijn leven nog nooit meegemaakt.

Zoals Jesse Klaver zei, de Tweede Kamer moet stante pede een motie aannemen, waarin van het kabinet wordt geëist binnen veertien dagen aan te geven welke weg het kabinet gaat volgen om de stikstofcrisis op te lossen. Bij weigering de motie uit te voeren volgt een motie van wantrouwen. Het gaat nu om de stikstof, maar er zijn nog veel meer vervuilingsbronnen door de land- en tuinbouw en verwante bedrijvigheid. De vermindering of halvering van de veestapel zorgt ook voor minder overbemesting en dus minder vervuiling van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater. Geen enkel land in de EU heeft het oppervlaktewater (rivieren, beken, meren, sloten, kanalen en vaarten) zo vervuild als Nederland. De landbouwwerktuigen en de glastuinbouw leveren voorlopig nog een forse bijdrage aan het versterkte broeikaseffect en zo aan de opwarming van het klimaat en dus het smelten van het landijs en dus de stijgende zeespiegel. Wisten al die BBB-kiezers veel. Tegelijk moet de Tweede Kamer er op letten, dat de vertrekkende boeren een behoorlijke schadevergoeding krijgen en de blijvende boeren bij een kleinere omzet wel een behoorlijk inkomen verdienen. Betekent dat hogere voedselprijzen? Dat lijkt logisch, maar dan moeten de laagste inkomens ook omhoog en met name het minimumloon.

Het lijkt mij ook goed als de Tweede Kamer een onderzoek instelt naar de invloed van de industriële bedrijven, die agrarische producten  verwerken en de bedrijven, die agrarische producten verhandelen binnen en buiten Nederland. Ook de bedrijven, die stallen en kassen bouwen en de bedrijven, die landbouwwerktuigen verhandelen vragen aandacht. Is er ergens in die agrarische sector sprake van corruptie? Wie of wat veroorzaakte die paniek bij het CDA? Dat kan een zeer boeiende enquête worden.

16^e Jaargang, Nr.756.

ONVERWACHT OVERLEDEN

Het zal rond 1970 zijn geweest, dat Francine Reinartz nog heel jong aan het Utrechtse Niels Stensen College werd benoemd. Ze was bijna klaar met haar studie voor de Middelbare Akte Aardrijkskunde, maar na enkele maanden was ze klaar en had ik er een eerstegraads collega bij. Ze woonde nog op haar studentenkamer aan de Willem Barentzstraat en verhuisde later naar de Zwaardemakerslaan in Tuindorp Oost. In die tijd zei ze nogal eens, dat ze niet van plan was om haar hele leven aan onze school te blijven. Ik vond dat niet leuk, want ik vind het niet prettig een vertrouwde collega te verliezen. We gingen samen van tijd tot tijd naar de nascholing aan de Universiteit van Amsterdam. Het was in de tijd van de Oliecrisis. De benzine was schaars, maar Francine vond het niet nodig zuinig te zijn. Inderdaad bleek al vlug, dat ze gelijk had. Met Francine in de auto reed ik later extra voorzichtig, want met haar vriend aan het stuur kregen ze een aanrijding bij het linksaf slaan. Francine zat aan de verkeerde kant. Ik ging op bezoek in het AZU aan de Catharijnesingel. Met haar vriend probeerde ik haar wat op te vrolijke. Dat lukte. Ze schudde van het lachen, maar met al die kneuzingen werd het wat pijnlijk

Met de derde klassen en veel later ook met eindexamengroepen gingen we jaarlijks op excursie. De voorbereidingen daarvan vroeg vaak een hele dag werk. De route plannen. Afspraken maken bij bezoekpunten en plekken voor de pauze. Dan zaten we lang in de auto en toen merkte ik, dat Francine goed kon luisteren. Ze was een goede gesprekspartner en ik had veel vertrouwen in haar. Daarom was ze ook zo geschikt als decaan, die de leerlingen moest adviseren bij hun schoolloopbaan mede in verband met hun beroepskeuze. Ik vermoed, dat veel oud-leerlingen er goede herinneringen aan hebben.

Veldwerk kwam in de mode en ik wilde meedoen. Een groepje A5-leerlingen zag er ook wel wat in. Dan hoefden zij geen scriptie te maken. Francine hielp me graag, want zo leerde zij ook hoe we veldwerk konden begeleiden. Wijlen Henk Vlaanderen had juist daarvoor midden in de Amerongse bossen een huis gekocht.

Als sectie wilden we graag vernieuwend bezig zijn. Een Malmberg-methode had als uitgangspunt, dat leerlingen met behulp van data tot conclusies moesten komen. Dat werd heel spannend toen de computer in het onderwijs verscheen. Daar had je zo een verzameling data bij elkaar. Denk aan een CD-Rom en later het Internet. Een oud collega was daar druk mee bij de Afdeling Onderwijs van het Geografisch Instituut van de Universiteit Utrecht. Zo werd ons NSC de Proefschool Nieuwe Media. Twee jaar lang werkten we al sectie heel intensief samen. Dat trok uiteraard landelijk de aandacht, mede door de publicaties. Mensen van vandaag kunnen zich waarschijnlijk nauwelijks voorstellen, hoe dat pionierswerk toen verliep. In Dordrecht is het Onderwijsmuseum en daar kun je nog een video over de Proef met Nieuwe Media zien.

Een paar jaar later mocht ik vervroegd met pensioen Ik had veertig dienstjaren en in het kader van de DOP = Doorstroming Onderwijs Personeel mocht ik andere dingen gaan doen. Mensen vroegen dan of ik de leerlingen niet miste. Die miste ik niet, maar wel de collega’s.  Wat waren de pauzes vaak gezellig. Ik hoorde wel de verhalen over de neergang van Kanaleneiland de narigheid, die sommige leerlingen veroorzaakten. Als ik Francine ontmoette, zei ze vaak tegen mij: John, je mag blij zijn, dat je van deze school weg bent. Voor haar en voor veel collega’s waren die laatste jaren met wisselingen van school bepaald geen pretje. Ook voor haar was er een pensioen.

Ik probeerde haar rond haar verjaardag toch altijd weer even te bellen. Afgelopen oktober probeerde ik het meerdere keren, maar er werd steeds niet opgenomen. Kort ervoor speelde het overlijden van onze schoonzoon. Daarover wilde ik haar vertellen, want net als onze dochter heeft ook Francine haar man Bert verloren. Daar was ze steeds erg bedroefd over. Gelukkig kreeg ze veel steun van familie. Het zal waarschijnlijk 19 oktober zijn geweest. Ik pakte mijn mobieltje en belde haar. Het was al vrij laat. Het duurde even voor het gesprek op gang kwam, maar gaandeweg kwam de oude Francine weer tevoorschijn, heel belangstellend naar mijn kinderen en kleinkinderen en een goede luisteraar. Van dat telefoontje blijft een warme herinnering. Toen ik de mail over haar overlijden las, dacht ik weer aan dat gesprek terug. Francine is in besloten kring begraven. Collega Henk van de sectie heeft er een woordje gesproken. Of ze mijn gedachten daar in het hiernamaals kan lezen? Ik weet het niet. Maar recht uit mijn hart, lieve Francine, laat ik je weten, bedankt, dat je voor mij zo’n fijne collega was.

16^e Jaargang, Nr. 755.