John Ch.M. Jorna

VERMINDERD VERTROUWEN

De laatste jaren is het vertrouwen in onze Koning onder de Nederlandse bevolking flink gedaald. Toen de Coronapandemie nog maar net om zich heen greep wilde de koninklijke familie de vakantie doorbrengen in hun Griekse buitenverblijf. Dat werd hem erg kwalijk genomen. Hoe kon hij zijn volk dat leed aan corona zo maar in de steek laten. Er zijn zeer veel Nederlanders, die een huis in het buitenland hebben. Er zullen er maar weinig zijn, die een even duur huis bezitten, maar onder de Nederlandse miljardairs zal het me niet verwonderen. Die steenrijke families zullen even gemakkelijk een tijdje in hun mediterrane villa willen verblijven. Dat hoorden de prinsessen natuurlijk ook van hun klasgenoten. Zo gaat dat onder de upper ten van Nederland. Maar een koning moet bij zijn volk blijven en het behoeden tegen die nare ziekte. Zo voelen sommige mensen dat. Hij is geen medicus en hij kan er weinig tot niets tegen doen. Hij kan zijn volk niet beschermen, maar zijn volk voelt het anders. Dat gevoel is uiteraard niet terecht.

Ik ben ervan overtuigd, dat republikeins denkende lieden heel bewust de gevoelens van het volk hebben gestimuleerd. Jullie koning laat zijn volk gewoon barsten. Zoals ik allerlei bekenden met een huis in het buitenland hun vakantie aldaar van harte gun, zo mag van mij de koninklijke familie best een weekje of twee weg, ook al heerst er een tot dan toe onbekende ziekte.

Wat zijn dat voor mensen, die zo anti het koningshuis zijn? Ik heb sterk de indruk, dat er een elite bestaat, die zo’n symbool van de staat der Nederlanden maar moeilijk kan accepteren. Wij, de burgerlijk elite moet in Nederland zijn gang kunnen gaan. Aan ons behoort het gezag. Eind achttiende eeuw waren het de Patriotten, die de Oranjes het land uit wilden jagen. Dat lukte wel even, maar wij, gewone mensen hadden meer vertrouwen in de Oranjes. Dus werd Nederland na de Franse tijd een Koninkrijk. Op die opeenvolgende koningen en koninginnen als staatshoofd is best wel kritiek mogelijk. Dat geldt evenzeer voor de leiding van de Republiek, die  in 1672, het Rampjaar de vijand nauwelijks hinderde bij hun opmars in onze Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Dus kwam er weer een Oranje als Stadhouder.

Linkse mensen zijn vaak tegen het erfelijk koningschap. Ze vinden het terecht niet democratisch. Maar als de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking toch een koning door erfopvolging als staatshoofd wil, zie ik daarin voldoende democratische legitimatie. In het begin van het bestaan van GroenLinks maakten we tijdens een congres in Amersfoort een incident rond die Oranjes mee. De moederpartijen hadden toen nog een belangrijke rol. Met name voormalige PSP-leden waren fel anti-monarchistisch. De jongeren van Dwars hadden een stunt bedacht. Ze wilden een stemproef. Dat bleek om de zangstem te gaan. De vier mensen uit de zaal plus de waarnemend partijvoorzitter moesten een lied zingen. Ik moest het Wilhelmus zingen. De voorzitter werd zenuwachtig, want een deel van het publiek was daar tegen. Toen zei ik: “Ik ben oud genoeg om mij de tijd te herinneren, dat dit lied niet gezongen mocht worden. En nu gaan we zingen.” De helft van de zaal zong mee. De andere helft zat zich te verbijten. Het was gelukkig niet op een rel uitgelopen. Waar het nu eigenlijk om gaat is het Oranjehuis als symbool van de nationale eenheid. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er soms stiekem op muren OZO gekalkt. Dat staat voor Oranje Zal Overwinnen. Daar waren de Nazi’s niet blij mee. De berichten van Radio Oranje vanuit Londen werden met graagte gelezen op dun papier met doorslagpapier ertussen getypt. Waar het mij hier om gaat is te laten zien, dat ons Koningshuis van grote symbolische waarde is. Als je goed geschiedenisonderwijs hebt gehad, weet je dat natuurlijk. Maar te veel mensen laten zich van alles wijsmaken. Tsja en dan daalt plots het vertrouwen in Willem Alexander. Het is best moeilijk om democratie en een erfelijke monarchie te combineren. Een goede president kiezen is evenmin een gemakkelijke opgave. Probeert u maar eens een medelandgenoot te bedenken, die u geschikt lijkt.

16^e Jaargang, Nr. 759.

VOLGENS CBS AFGLOPEN JAAR GEEN TERUGGANG

Als ik zo’n bericht lees, doet me dat goed. Ik maakte ook een grote excursie van onze Historische Kring naar Deventer mee, waarbij aandacht werd geschonken aan een Middeleeuwse vernieuwingsbeweging met de IJsselstreek als centraal gebied, maar ook Arnhem werd genoemd. Daar was toen een Karthuizerklooster bij wat nu de Vijverwijk heet. Kort daarbij ben ik geboren en ik heb er lang gewoond.

In de KRO-NCRV website in de rubriek Katholiek  Nieuwsoverzicht tref ik vaak boeiende berichten aan. Het CBS constateerde dat de religieuze betrokkenheid van de Nederlandse bevolking boven de 15 jaar het afgelopen jaar niet verder was terug gelopen. Ruim veertig procent van de bevolking rekent zich tot een religieuze groep. Twaalf procent van de Nederlandse bevolking bezocht vorig jaar regelmatig een dienst. Katholieken gingen wat minder vaak. Ruim 10 procent. Maar voor het eerst heeft men ook onderzocht of men in plaats van de gang naar een kerk de Eucharistieviering op de Tv heeft gevolgd. Dat blijkt zo’n 12 procent regelmatig te doen. In veel dorpen en stadswijken is maar af en toe een priester beschikbaar om voor te gaan in een H. Mis. Dat komt door het enorme gebrek aan priesters. Hoe dat komt heeft het CBS uiteraard niet onderzocht.  Zelf heb ik daar welgedachten over. Het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren zestig van de vorige eeuw leidde tot grote verwachtingen. Zou de celibaatsverplichting worden afgeschaft? Toen dat niet gebeurde traden veel priesters uit het ambt. Het aantal roepingen daalde tot vaak nul per jaar. Nu bijna al die oudere priesters al lang met emeritaat zijn, blijft er maar een handjevol over. In mijn regio zijn er vaak leken, die voorgaan in een zogenoemde Woord- en Communieviering. Dan kun je als katholiek daar naartoe gaan. Het dreigement die vieringen op termijn af te schaffen lijkt juist een tegenreactie op te roepen.

Een oorzaak om de band met de kerk te verbreken is het misbruikschandaal. Het zou juist een reden moeten zijn om je als lid van die kerk in te spannen om misbruik voortaan te voorkomen en er met zijn allen een betere gemeenschap van te maken. Daar wordt in veel geloofsgemeenschappen ook goed aan gewerkt, maar dat ontgaat helaas menigeen.

In Deventer merkten we, dat de Islamitische gemeenschap een gezamenlijk feest  had georganiseerd om het eind van de Ramadan te vieren. Bij Islamieten voelt zich een groot deel nog betrokken bij het Islamitische geloof.

Dat zie je ook bij de Protestanten. Zij voelen een grote persoonlijke verantwoordelijkheid voor de eigen gemeente. Men is bereid om voor een periode een ambt op zich te nemen. Niet de dominee is als een pastoor de baas van de gemeente maar de ambtsdragers van de kerkeraad, Je ziet ook, dat de kleinere gemeente per lid een veel hogere financiële bijdrage wil leveren. Gelukkig hebben wij katholieken een goed contact met de protestanten van het Witte Kerkje en werkt hun inzet voor de gemeente naar ons toe inspirerend. Soms als we weer eens een grote mond opzetten, krijgen we te horen: Jullie lijken wel protestanten.

Ons land en veel meer lidstaten van de EU worden geplaagd door moeilijk oplosbare problemen. Het vraagt nogal wat van ons om ze op te lossen. Als veehouders veel minder vee mogen houden, moeten de voedselprijzen omhoog om de boeren toch een fatsoenlijk inkomen te verschaffen. De minimumlonen moeten omhoog om dat duurdere voedsel te kunnen betalen. Als het klimaat maar warmer blijft worden en dus het landijs sneller smelt en dus de zeespiegel sneller stijgt en wij dus onze zeedijken moeten verhogen, dan hebben we er met z’n allen last van. Een vernieuwing in ons denken is keihard nodig. Dan kan de Moderne Devotie ons wellicht inspireren.

16^e Jaargang, Nr. 758.

MOET DE EU SERIEUS NEMEN

Yvonne Hofs, economieredacteur had in de Volkskrant van zaterdag, 8 april een uitstekend artikel over de wetgeving van de EU, waaraan alle lidstaten zich moeten houden bij de natuurbescherming. Die wetgeving is met instemming van ook Nederland tot stand gekomen. Nederland heeft zelf de Natura 2000 gebieden aangewezen. In die gebieden mag de natuur niet achteruit gaan en omdat er vaak al sprake is van een forse aantasting van de natuur moet Nederland maatregelen nemen om de natuur eindelijk weer in goede staat te brengen. De oorzaak van de schade aan de natuur is de stikstofneerslag in de natuurgebieden. Het is voor Mevrouw van der Plas helaas niet logisch, dat dus de stikstofneerslag moet verminderen en dus ook het aantal koeien en varkens moet verminderen. Ze weet natuurlijk donders goed, dat dit nodig is, maar met minder vee krijg je minder productie en dus minder melk en vlees om in fabrieken te verwerken en dus ook MINDER WINST voor de aandeelhouders. Mevrouw van der Plas dient niet het algemeen belang; ze dient het financieel belang van aandeelhouders. Daarover heeft zij geen open kaart gespeeld. Anders had de BBB nooit zoveel stemmen gekregen. Hoe lang gaat het duren voordat er een website komt waarop spijtstemmers op de BBB zich kunnen melden? Hoe lang nog ?

16^e Jaargang, Nr. 757.

SCHNDALIGE BESLUITENLOOSHEID

Is het CDA stapelgek geworden? Verkeert het in totale paniek? Dit is toch niet normaal. Is de macht van de agrobusiness zo groot, dat ze de fractie plus de ministers van CDA-huize kunnen dwingen de oplossing van het stikstofprobleem minstens ernstig te vertragen en wellicht zelfs onmogelijk te maken?  Dit heb ik in de bijna 89 jaar van mijn leven nog nooit meegemaakt.

Zoals Jesse Klaver zei, de Tweede Kamer moet stante pede een motie aannemen, waarin van het kabinet wordt geëist binnen veertien dagen aan te geven welke weg het kabinet gaat volgen om de stikstofcrisis op te lossen. Bij weigering de motie uit te voeren volgt een motie van wantrouwen. Het gaat nu om de stikstof, maar er zijn nog veel meer vervuilingsbronnen door de land- en tuinbouw en verwante bedrijvigheid. De vermindering of halvering van de veestapel zorgt ook voor minder overbemesting en dus minder vervuiling van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater. Geen enkel land in de EU heeft het oppervlaktewater (rivieren, beken, meren, sloten, kanalen en vaarten) zo vervuild als Nederland. De landbouwwerktuigen en de glastuinbouw leveren voorlopig nog een forse bijdrage aan het versterkte broeikaseffect en zo aan de opwarming van het klimaat en dus het smelten van het landijs en dus de stijgende zeespiegel. Wisten al die BBB-kiezers veel. Tegelijk moet de Tweede Kamer er op letten, dat de vertrekkende boeren een behoorlijke schadevergoeding krijgen en de blijvende boeren bij een kleinere omzet wel een behoorlijk inkomen verdienen. Betekent dat hogere voedselprijzen? Dat lijkt logisch, maar dan moeten de laagste inkomens ook omhoog en met name het minimumloon.

Het lijkt mij ook goed als de Tweede Kamer een onderzoek instelt naar de invloed van de industriële bedrijven, die agrarische producten  verwerken en de bedrijven, die agrarische producten verhandelen binnen en buiten Nederland. Ook de bedrijven, die stallen en kassen bouwen en de bedrijven, die landbouwwerktuigen verhandelen vragen aandacht. Is er ergens in die agrarische sector sprake van corruptie? Wie of wat veroorzaakte die paniek bij het CDA? Dat kan een zeer boeiende enquête worden.

16^e Jaargang, Nr.756.