Archive for juni, 2019

De Opperherder

zaterdag, juni 29th, 2019

EN DE SCHAPEN, DIE VERSTROOID RAAKTEN IN DE MASSA

En Hij sprak in gelijkenissen.
De wolf is terug in Nederland. Een wolvenpaar heeft drie jonge wolven gekregen. Als die welpen zijn opgegroeid kan zich een horde vormen. Boeren op de Veluwe zijn er niet blij mee. Het wild, reeën, edelherten en wilde zwijnen vormen groepen en zoeken zo veiligheid. Hoe gaat het met de schapen, die op de heidevelden grazen? Zij kunnen daar niet overnachten. Ze zoeken bescherming in de schaapskooi of achter sterke, hoge rasters. De herder zorgt er voor, dat de schapen zoveel mogelijk bijeen blijven.
Dan ontvangen de verschillende herders plotseling een boodschap van een hoge functionaris ergens in de grote stad, dat alle schapen bijeen gebracht moeten worden in een megastal.. De herders denken en zeggen het ook hardop tegen elkaar: Is die man daar in de grote stad nu helemaal gek geworden? Hoe houden wij onze kuddes bijeen en zorgen, dat de heide vrij van opslag blijft? Want elke kudde heeft zo zijn taak.

Als Jezus zo’n gelijkenis vertelde vroegen Zijn leerlingen vaak om uitleg. Het verhaal slaat op een pastorale brief, een heel boekwerkje met prachtige illustraties van onze Aartsbisschop, de opperherder van ons bisdom. Die brief is opgesteld als voorbereiding op het komende jaar van de H. Eucharistie. Het is een mooie brief, waarin als een stuk catechese het wezen van de H. Eucharistie volgens de Rooms-Katholieke leer wordt uiteengezet. De oorsprong vanuit het Joodse Paasmaal ter herdenking van de bevrijding uit de slavernij in Egypte krijgt geen aandacht. Evenmin de reden om in de liturgie na het Tweede Vaticaans concilie de volkstaal in te voeren en de priester achter het altaar met het gezicht naar de mensen voor te laten gaan in de Maaltijd des Heren ofwel de H. Eucharistie. De nadruk ligt vooral op de rol van de priester, die bij de consecratie brood en wijn verandert in het H. Lichaam en Bloed van Christus.. Er wordt niet of nauwelijks een verband gelegd tussen de H. Eucharistie en de actualiteit van de wereld waarin we leven, zoals ik dat op 26 mei 2019 in een blog deed. Er worden heel wat kansen gemist. Er is wel een boeiende verhaal over een Vietnamese Kardinaal, door het communistisch bewind in een donkere cel opgesloten, die toch heel primitief de H. Mis in het duister opdroeg. In de Eucharistie herdenken we het Offer van Zijn leven, dat Jezus bracht aan het kruis. Vandaag gebeurt het nog herhaaldelijk dat priesters tijdens de H. Mis hun leven geven. Ze worden vermoord.

Ik kan mij voorstellen, dat onze aartsbisschop uit herderlijke zorg meent zijn gelovigen nog eens heel uitvoerig de Rooms-Katholieke leer over de H.Eucharistie te moeten uiteen zetten. Beter was het geweest de noden van zijn gelovigen als uitgangspunt te nemen. Een herder bekommert zich om zijn schapen. Jezus gebruikte het beeld van de goede herder niet voor niets zo vaak. Ik herinner mij een episode in de geschiedenis van onze geloofsgemeenschap. De pastoor bleek de celibaatsverplichting niet vol te kunnen houden en vertrok van de ene op de andere dag.  Zouden we nog wel een pastoor krijgen? Veel mensen waren er ongerust over. In de pauze van een bijeenkomst met de Deken zei ik hem, dat de mensen zo bang waren. Hij kon ze gerust stellen. Wat een opluchting.  Het priestertekort zou toch komen. Wij begrepen, dat wij als geloofsgemeenschap zelf  verantwoordelijkheid moesten gaan dragen. Er kwam een goed werkzame structuur voor alle taken en mensen gingen zich voorbereiden op hun opdrachten. Zo draait de geloofsgemeenschap heel behoorlijk.  Er is een sterke onderlinge verbondenheid. We zijn er voor elkaar en komen samen in Jezus’Naam met Hem in ons midden.

Welke principiële fout maakt de bisdomleiding? Deze drie theologisch geschoolde bisschoppen met specialisatie in medische ethiek, kerkelijke kunst en rechten missen het ruimtelijk inzicht in sociale verbanden en hun werkzaamheid. Al sinds 1964 bestaat de gemeente Bunnik uit de drie dorpen, Bunnik Odijk en Werkhoven. Een echte eenheid vormen ze nog steeds niet. De dorpen verschillen van karakter.  Samenwerken van de drie geloofsgemeenschappen vergt veel extra inspanning. Elk dorp heeft een eigen sportcomplex, ook al zouden sommige partijen om financiële redenen wel een complex voor de hele gemeente willen, dan kost hen dat bij verkiezingen stemmen. Maar in elk dorp komt van alles tot stand en vaak met veel vrijwilligers.  Twee voorbeelden uit Odijk. Er kwam een algemene begraafplaats en die wordt steeds door vrijwilligers onderhouden. Met steun van de twee kerken kwam een coöperatie tot stand, de Huiskamer van Odijk. Er worden allerlei diensten verleend.

Wat bracht de H. Nicolaasparochie, nu Geloofsgemeenschap sinds 1946 tot stand? Onze kerk is een initiatief van de Odijkse katholieken, die van 1946 tot 1964 het geld bijeen brachten om de kerk te bouwen.  Die werd in de loop der jaren verbouwd en audiologisch verbeterd. Er kwam veel kunst in de kerk. Vooral het grote crucifix van Pastoor Omer Giellit ontroert mij elke keer weer. Maar er kwam ook een zaaltje en een mortuarium en een keukentje en de dagkerk werd geschikt gemaakt om samen koffie te drinken. Elke maand is er op een zondagmiddag een bijeenkomst om mensen uit hun eenzaamheid te halen en elke maand een maaltijd voor alleenstaanden samen met het Witte Kerkje. Zieke en  eenzame of rouwende mensen worden regelmatig bezocht door goed toegeruste leden van de bezoekgroep. De drie Protestante en de drie Rooms-Katholieke kerken hebben samen met de gemeente Bunnik een Noodfonds Bunnik opgericht. Dat biedt hulp aan mensen in nood, die onder geen enkele regeling vallen. We steunen de Voedselbank. De Caritaswerkgroep helpt mensen in de problemen. De Zonnebloem is voor iedere zieke zeer actief. Tijdens elke viering is er naast de collecte voor het werk van de geloofsgemeenschap een collecte voor een goed doel.. Aan dit alles en nog veel meer een eind maken lijkt mij een misdaad te vergelijken met een roofmoord., In ieder geval is het een zware zonde, die niet vergeven wordt zo lang men er in volhardt.

Er is nog een nood in onze gemeenschap, zoals in zo veel gemeenschappen. We lijden onder de sterke individualisering. Veel jonge mensen van rond de vijftig jaar doen veel goed werk, vaak als vrijwilliger in de vele verenigingen of heel individueel. Ik hoor bijvoorbeeld over mensen, die steeds met een dementerende persoon gingen wandelen. Maar we zien ze niet meer in de kerk. Ze steunen de kerk wel financieel. We maken ons ongerust over de opvolging van de tientallen vrijwilligers in onze geloofsgemeenschap. Daarom zijn we een revitaliseringsproject begonnen en proberen op de behoeften van deze groep in te spelen. Het zal duidelijk zijn, dat de ingrepen, die in uw herderlijke brief worden aangekondigd dit project ernstig gaan verstoren.

Hoe kunnen we het door u gesignaleerde probleem oplossen? Ik denk aan een zondagse Woord- en Gebedsdienst. Na afloop is er na een korte onderbreking de mogelijkheid voor zieken, mensen met een beperking, revaliderenden, ouderen boven de 75 jaar en hun mantelzorgers de mogelijkheid van een Communieviering volgens de richtlijnen van de Nationale Raad voor de Liturgie. Ik mag hopen, dat een dergelijke oplossing u verlost van uw zorgen over de praktijk van de Woord- en Communievieringen. Wij kunnen uit alle macht proberen, dat er in elk dorp een plek van gebed en contact met onze Heer blijft. God mag uit Jorwerd zijn verdwenen, we houden Hem graag in de dorpen van de Kromme Rijnstreek.

Jaargang 12, Nr. 571.

Feest in Odijk

zondag, juni 23rd, 2019

EEN GOUDEN JUBILEUM

Adri Verweij is een bijzonder iemand. Hij vierde vandaag met honderden kerkgangers in een volle H. Nicolaaskerk  zijn gouden priesterjubileum. Hij heeft een wat ongebruikelijke carrière achter de rug In 1969 werd hij priester gewijd. In de Nederlandse kerk was dat een wat wilde tijd.. Na het Tweede Vaticaans Concilie waren velen zeer enthousiast, want nu zou de grote vernieuwing van de Kerk beginnen. Priesters werden meer een van ons in plaats van een hooggeplaatst persoon, waar je eerbiedig mee om moest gaan. Het was de tijd van de jongerenkoren en de beatmissen en het Pastoraal Concilie in Noordwijkerhout.  Veel priesters verwachtten de afschaffing van het verplichte celibaat. Toen de celibaatsverplichting gehandhaafd bleef onder invloed van conservatieve krachten van de Romeinse Curie traden veel priesters uit hun ambt en het aantal priesterstudenten daalde sterk. Vooral in Europa zitten we nu met de brokken van dit beleid.. Maar er zijn lichtpuntjes.

Adri werkte eerst in het jeugd- en jongerenpastoraat in Arnhem-Malburgen en Zutphen. Ik denk, dat velen zich hem nog herinneren. Daarna werkte hij bij het omroeppastoraat. De uitzendingen kwamen uit een vaste kerk en het omroeppastoraat experimenteerde volop met bijzondere teksten. Tsja, dat was niet naar de zin van sommige hoge heren, die de teugels strak aantrokken. Jammer  voor al die mensen, die voortaan de pastorale zorg van het omroeppastoraat moesten ontberen, maar ja, voor conservatieve kerkelijke leiders zijn de regeltjes belangrijker dan de mensen, die zorg behoeven. Het tragische is dan steeds, dat ze er zelf van overtuigd zijn, dat ze de juiste weg bewandelen.  Voor Adri wachtte een nieuwe uitdaging. Het aantal parochiepriesters was zo sterk gedaald, dat juist de oudere mensen herderlijke steun gingen ontberen. Adri Verweij kreeg de opdracht een vorm van seniorenpastoraat te ontwikkelen. Toen de pastorie in Odijk vrij kwam, ging hij daar wonen, midden in de provincie om van daar uit contacten te ontwikkelen met verzorgingshuizen en lokale afdeling van de Katholieke Bond voor Ouderen (KBO). In het blad van de KBO schreef hij steeds weer een column en zo werd hij ook weer landelijk bekend. Het was mij in die tijd een genoegen als verslaggever op te treden van zijn werkcongressen. Helemaal rustend is Adri nog niet, want regelmatig wordt hij nog om advies gevraagd. Als zo iemand jubileert is er alle reden voor een feestje.

Een lichtpuntje was vanmorgen het Geloofsgesprek op NPO 2 met een pas gewijde jonge priester, werkzaam in Sint Nicolaasga, een katholieke enclave in Friesland. Er worden in Nederland nog steeds mensen tot priester gewijd al zijn die mensen nogal eens van buitenlandse herkomst. Europa wordt steeds meer een missiegebied. Ik ben bang, dat veel jongeren zo ze al denken aan het priesterschap terugschrikken voor de celibaatsverplichting.. Er is weinig kans op een andere houding van de Curie-medewerkers in Rome. Zelfs paus Franciscus toont zich terughoudend. Van de Duitsers kun je veel zeggen, maar als ze een probleem zien, gaan ze vaak snel werken aan een oplossing. Zo hebben de Duitse Bisschoppen besloten met de hele Duitse kerk de Synodale Weg te gaan bewandelen: een lange periode van studie en overleg over de grote problemen van de kerk. Natuurlijk zijn er behoudende figuren bij en sceptici, maar ik hoop, dat daar bij onze oosterburen de goede Geest gaat waaien. Soms zijn de problemen elders in de wereld nog een graadje erger dan hier. In het onmetelijke tropische regenwoud van het Amazonebekken zijn sommige dorpen zo geïsoleerd, dat er maar zelden een priester komt. Die mensen ontberen soms meer dan een jaar de troost van de H. Eucharistie. Er is nu voorgesteld om de informele leiders in die dorpen, die nu als leken het geloof levend weten te houden maar wel een gezin hebben toch tot priester te wijden. Dat voorstel mocht van Rome zo maar gepubliceerd worden.  Met de jaren word je wijs. Dat schijnt zelfs te gelden voor die oude heren van het Vaticaan..

Deze blog klinkt wat positiever dan die van vorige week. Wat mij deze week vooral erg trof, was een bericht uit Hongkong. Daar werd door miljoenen gedemonstreerd tegen de uitleveringswet.  Christelijke groepen zongen daarbij een Paashymne:  Sing to the lord, Hallelujah, Hallelujah. Dat lied werd door die miljoenen demonstranten overgenomen. Het werd voor allen een soort strijdlied als indertijd het lied “We shall overcome” Dat terwijl christenen: Anglicanen, andere protestanten en Rooms-Katholieken samen maar 11,5% van de bevolking uitmaken. Ik vind het heel bijzonder.

Jaargang 12, Nr. 570.

Vaderdag

zondag, juni 16th, 2019

EEN COMMERCIEEL ZAAKJE OF IETS UIT HET HART?

Eigenlijk heb ik zelden iets van Vaderdag gemerkt. Misschien jaren geleden, toen de kinderen op de kleuterschool zaten en iets moois voor Papa mochten maken, maar dat is ruim 45 jaar geleden. Nu ben ik door mijn jongste dochter uitgenodigd voor het diner.. Ik moet bekennen, dat mij dat toch wat doet.

Bij het woord ‘Vader’ moet ik vaak denken aan een cursusleider, die in het dagelijks leven leraar godsdienst was op een Technische School ofwel een school voor vmbo.  Hij had vaak ruige knapen in de klas, maar als hij het feest van deze zondag, Drievuldigheidszondag moest behandelen, kon hij nooit over God de Vader spreken. Voor de meeste mensen klinkt het woord ‘vader’ als iemand, die zorgt voor zijn kinderen, ze beschermt, veiligheid biedt, voor ze opkomt en voor de kost zorgt.  Maar de jongens in zijn klassen hadden vaak nare ervaringen met hun vader: mishandeling, dronkenschap, drugsgebruik, huiselijk geweld ook naar hun moeder en hun zusjes, soms misbruik en vaak contact met de politie.. Als je het woord ‘vader’ met zulke narigheid associeert, ga je God liever niet als een Vader zien.

Gelukkig vormen criminele vaders maar een klein deel van alle vaders. Toch beantwoorden tegenwoordig heel wat vaders allesbehalve aan het ideaalbeeld.. Sommigen wekken de indruk, dat het heel gewoon, heel aanvaardbaar is je vrouw en kinderen in de steek te laten en met een veel jongere vrouw aan de zogenaamde tweede leg te beginnen. Ze noemen het onbeschaamd een positieve ontwikkeling, dat je tegenwoordig niet je hele leven aan één vrouw gebonden bent. Ik vermoed, dat duizenden jongeren psychisch ernstig beschadigd raken door wat ze op dit terrein meemaken. Ze leren niet echt om lief te hebben. Ze missen immers het goede voorbeeld.  Het wordt lastig om later zelf tot een goede en duurzame relatie  te komen. 

Mijn eigen vader als voorbeeld heeft geleid tot een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Mijn vader was politiek sterk verbonden het de R.K. Staatspartij en later met de KVP.  Het kostte mij wel moeite de KVP los te laten. Ik schortte mijn lidmaatschap op. De KVP en later het CDA bleef even rechts en weinig sociaal betrokken. Je merkte weinig van hun inspiratie uit het Evangelie. Recent is daar een pittige reactie op gekomen en ik ben benieuwd of die doorzet. Het gaat erom, dat vaders in veel meer opzichten een voorbeeld voor hun kinderen zouden moeten zijn. Zo vraag ik mij af, wat voor een voorbeeld van hun ouders de jongeren van Forum voor Democratie gehad hebben, Wat een stelletje egotrippers. Het is echt geen wonder, dat deze partij eigenlijk in geen enkele provincie is geroepen mee te besturen. Hun hele leven lijkt erop gericht er zelf beter van te worden in plaats van het algemeen belang te dienen.  Zo kom ik op Vaderdag toch weer bij de politiek terecht.

Jaargang 12, Nr. 569.

Pinksteren

zaterdag, juni 8th, 2019

DE MASSA GEESTDRIFTIG TOESPREKEN

Hoeveel Nederlanders zouden het verhaal van Pinksteren nog kennen? Toch is het een mooi verhaal. Het gaat over je angst overwinnen. Het gaat over getuigen van je geloof in de man die gekruisigd werd, maar weer levend werd en in hun midden verscheen. Het gaat over de man, die ze ten hemel hadden zien opstijgen. Nu veertig dagen na Pasen waren al zijn vrienden bijeen in de zaal waar zij met Hem gegeten hadden. Plotseling verschenen boven hun hoofden vlammetjes en ja; ze raakten in vuur en vlam. Ze waren bang geweest, maar nu gingen ze naar buiten, daar in Jeruzalem en begonnen luidkeels te verkondigen, dat Jezus, die gekruisigd en gestorven was, weer leefde en naar zijn Vader in de hemel was gegaan. En al die vreemdelingen hoorden hen in hun eigen taal dit geloof verkondigen..Ze vertelden de mensen wat hij hen geleerd had over vrede en liefde tot de naasten en hulpvaardigheid en zieken genezen en de armen helpen met hun gaven. 

Moet je je eens voorstellen. Je bent als toerist in Amsterdam en plotseling komen een stel mannen de Dam op en beginnen daar luidkeels hun verhaal te vertellen. En of je nu Fransman of Brit of Japanner of Koreaan of Chinees of Syriër bent, je verstaat ze in je eigen taal en je raakt diep onder de indruk van hun verhaal over vrede en vriendschap en en eerlijk samen delen.  Tsja, dat is niet te geloven.

Op zich best een aantrekkelijke boodschap, die die mannen verkondigen. Iedereen verlangt naar vrede en een eerlijke verdeling van de welvaart, zou je zo zeggen.  Tegenwoordig zijn het de politici, die ons allerlei moois beloven. Ze zouden wel willen, dat ze met evenveel overtuigingskracht zouden kunnen spreken als die vrienden van Jezus van Nazareth. Hun boodschap wordt door veel mensen niet geloofd. Misschien wel terecht, want van vrede en gezondheid voor de hele wereld en een eerlijke verdeling van de welvaart over allen landen van de wereld en over alle bevolkingsgroepen komt nog niet zo veel terecht.

Toch zijn er velen, die er wel iets aan willen doen. Ze trekken naar de arme landen om de mensen daar te helpen om hun landen welvarend te maken Ze geven onderwijs en medische zorg en landbouwvoorlichting  en helpen de overheden hun land beter te organiseren. En in ons land zijn er organisaties, die vluchtelingen helpen of die proberen de ene  na de andere ziekte te genezen. U kent ze wel van de collectes. langs de deuren. We denken, dat we best veel doen.

Is de welvaart wel eerlijk verdeeld in ons eigen land? Ik merk soms bij mensen, dat ze geloven, dat er in Nederland geen echte armoede meer is. Daarvoor moet je in de Derde Wereld zijn, zeggen ze dan. Maar waarom zijn er dan nog steeds voedselbanken in heel Nederland? Waarom is er in elke gemeente een afdeling Schuldhulpverlening nodig? Waarom kunnen sommige kinderen niet mee op schoolreisje of moet daar vertrouwelijk een mouw aan gepast worden? Waarom worden er nog steeds mensen hun huis uitgezet wegens huurschuld? Waarom wordt de elektriciteit afgesloten om een betalingsachterstand? Er is wel degelijk armoede in Nederland, maar de keurige burgerij ontgaat het.

Een groep verkeert generatie na generatie in armoede. We spreken van “erfelijke” armoede. De kinderen krijgen bij hun schoolwerk geen hulp van de ouders, want die hebben het evenmin gered op school in hun tijd. Omdat ze vrijwel ongeschoold zijn, vaak nog analfabeet, krijgen ze moeilijk werk of belanden weer in de bijstand. Die wordt dan ook vaak gekort. Ze leveren bijvoorbeeld niet of niet op tijd allerlei formulieren in. Wat moet je als je niet kunt lezen of schrijven?  De van oorsprong Franse beweging ATD Vierde Wereld trekt zich hun lot aan. De beweging is gesticht door de Franse priester Joseph Wresinski. ATD staat voor Aid à toutes detressed: Hulp aan de allerarmsten.. Vierde Wereld slaat op deze zeer arme groep in onze rijke wereld. Behalve de armen van de Derde Wereld zijn er hier armen in de Vierde wereld. ATD Vierde Wereld heeft een bijzondere aanpak. Ze proberen de mensen tot zelfbewustzijn te brengen. Ze er bewust van te maken, dat ze zich zelf kunnen helpen door het onrecht aan de kaak te stellen, dat deze mensen steeds weer treft. Zo weten ze de EU en de VN te bereiken en aandacht voor hun situatie  te scheppen. Zo organiseerden ze een workshop in Amersfoort, “Schrijven  vanuit je hart”. De nieuwsbrief van mei 2019 doet er verslag van. Daar vind ik het onderstaande gedicht.  Luisteren we wel naar die eeuwenoude boodschap van Jezus van Nazareth, waarmee ik dit blog begon?  Dit gedicht trof mij in mijn hart.

Luisteren
Als je niet naar mij luistert
Weet je dan wel wie ik ben?
Wat ik nodig heb, wat mijn vraag is?
Als je niet naar mij luistert
Hoe wil je er dan voor mij zijn?
Waarom ben je dan hier?

Als je niet naar mij of een ander luistert
Hoe wil je dan helpen, echt helpen?
Er zijn voor mij, voor elkaar,
voor de ander, zonder commentaar.
Als je niet naar mij luisteren kunt
Hoe wil je er dan zijn voor elkaar.

Als je niet naar mij luistert
Weet je niet wat ik nodig heb
Jij wilt dan jouw wil doordrijven
Jouw ding, jouw ideeën
Dit is niet oké
Luister eens goed

Als we naar elkaar luisteren
Hoe zou dat dan zijn?
Dan was er vast minder pijn en verdriet,
Omdat wij elkaar zien, echt zien.
Wij kunnen goed zijn voor elkaar,
Er zijn voor elkaar,
Alleen al door te luisteren naar elkaar

Jozé Kersten, Lokale Groep zuid-Limburg.

Jaargang 12, Nr. 568.

 

Hoe nu verder met de EU?

zaterdag, juni 1st, 2019

TEVREDEN MET DE UITSLAG

De hogere opkomst in bijna alle lidstaten wijst er op, dat steeds meer EU-burgers het belang van het Europees Parlement gaan inzien. Ze willen tonen, dat het EP meer zeggenschap moet krijgen, want maar al te vaak doet de Raad van Ministers niets met de aanbevelingen van het Europees Parlement.. Er is nog steeds weinig gedaan aan die nare belastingontwijking. Er zijn geen maatregelen genomen tegen het afwijken van belangrijke democratische waarden in de lidstaat Hongarije, terwijl er toch een overduidelijk rapport ligt van Judith Sargentini. Het EP heeft nog steeds geen recht van initiatief. Het mag geen Europese wetten ontwerpen en indienen. En toch stapje voor stapje os er vooruitgang.

De uitslag vond ik heel bevredigend.  Eurosceptische partijen hebben met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk geen grote successen geboekt en in Nederland scoorden de SP en de PVV nul zetels. Ik ben benieuwd of bij hen nu eindelijk de ogen open gaan. De nieuwkomer Forum voor Democratie scoorde niet al te goed en waarschijnlijk alleen dankzij de onduidelijkheid van hun standpunten en de aantrekkingskracht van het nieuwe. Als duidelijker wordt, dat ze een typische partij voor de rijkste elite zijn, zal dat wel minder worden. Ze vissen dan in een kleine vijver. Prachtig was het grote aantal stemmen voor de Partij van de Arbeid met Timmermans als lijsttrekker.. Nu maar hopen, dat hij een functie krijgt, waarmee hij iets voor Europa kan bereiken. Voor GroenLinks was de uitslag niet slecht, maar we hadden meer verwacht. We hebben weer eens last gehad van het Timmermans-effect.. Veel potentiële GroenLinks-stemmers stemden “strategisch” op Timmermans.. Als de Groenen en de Sociaal-Democraten in het EP even goed gaan samenwerken als wij hier in Bunnik, dan is er niets verloren. Er zijn van die sympathisanten van de PvdA, die kennelijk iets tegen GroenLinks hebben. Ik merkte het weer in mijn lijfblad De Volkskrant. Wat een venijnige ante- GroenLinkscommentaren en ingezonden brieven naar aanleiding van de zaak Özdil. Het lijkt wel dat sommige mensen de enige echte klimaatpartij graag onderuit willen halen.

Ook elders in Europa scoren de groene partijen heel goed. Zo stemden in Frankrijk ruim drie miljoen mensen op les Verts. Duitsland spande de kroon met 7.675.584 stemmen voor de Grünen.  Zo komt de fractie van de Groenen in het EP voorlopig op 69 zetels.  Wonderlijk is ook het groene succes in het Verenigd Koninkrijk. Door groen te stemmen konden de Britten laten zien, dat ze tegen de Brexit zijn.

Ik wens Bas Eickhout, Tineke Strik en Ellen van Nistelrooy voor de komende vijf jaar heel veel succes en bedank Judith Sargentini voor al het goede werk, dat ze de afgelopen tien jaar heeft laten zien. Ik ben van plan om de komende tijd eens goed op te letten hoeveel aandacht de media aan de EU besteden. Ik hoop, dat het over vijf jaar  veel minder voorkomt, dat leden van het Europees Parlement onbekend zijn bij de burgers, die zij vertegenwoordigen.

Jaargang 12, Nr. 567.