John Ch.M. Jorna

MOET DE EU SERIEUS NEMEN

Yvonne Hofs, economieredacteur had in de Volkskrant van zaterdag, 8 april een uitstekend artikel over de wetgeving van de EU, waaraan alle lidstaten zich moeten houden bij de natuurbescherming. Die wetgeving is met instemming van ook Nederland tot stand gekomen. Nederland heeft zelf de Natura 2000 gebieden aangewezen. In die gebieden mag de natuur niet achteruit gaan en omdat er vaak al sprake is van een forse aantasting van de natuur moet Nederland maatregelen nemen om de natuur eindelijk weer in goede staat te brengen. De oorzaak van de schade aan de natuur is de stikstofneerslag in de natuurgebieden. Het is voor Mevrouw van der Plas helaas niet logisch, dat dus de stikstofneerslag moet verminderen en dus ook het aantal koeien en varkens moet verminderen. Ze weet natuurlijk donders goed, dat dit nodig is, maar met minder vee krijg je minder productie en dus minder melk en vlees om in fabrieken te verwerken en dus ook MINDER WINST voor de aandeelhouders. Mevrouw van der Plas dient niet het algemeen belang; ze dient het financieel belang van aandeelhouders. Daarover heeft zij geen open kaart gespeeld. Anders had de BBB nooit zoveel stemmen gekregen. Hoe lang gaat het duren voordat er een website komt waarop spijtstemmers op de BBB zich kunnen melden? Hoe lang nog ?

16^e Jaargang, Nr. 757.

SCHNDALIGE BESLUITENLOOSHEID

Is het CDA stapelgek geworden? Verkeert het in totale paniek? Dit is toch niet normaal. Is de macht van de agrobusiness zo groot, dat ze de fractie plus de ministers van CDA-huize kunnen dwingen de oplossing van het stikstofprobleem minstens ernstig te vertragen en wellicht zelfs onmogelijk te maken?  Dit heb ik in de bijna 89 jaar van mijn leven nog nooit meegemaakt.

Zoals Jesse Klaver zei, de Tweede Kamer moet stante pede een motie aannemen, waarin van het kabinet wordt geëist binnen veertien dagen aan te geven welke weg het kabinet gaat volgen om de stikstofcrisis op te lossen. Bij weigering de motie uit te voeren volgt een motie van wantrouwen. Het gaat nu om de stikstof, maar er zijn nog veel meer vervuilingsbronnen door de land- en tuinbouw en verwante bedrijvigheid. De vermindering of halvering van de veestapel zorgt ook voor minder overbemesting en dus minder vervuiling van de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater. Geen enkel land in de EU heeft het oppervlaktewater (rivieren, beken, meren, sloten, kanalen en vaarten) zo vervuild als Nederland. De landbouwwerktuigen en de glastuinbouw leveren voorlopig nog een forse bijdrage aan het versterkte broeikaseffect en zo aan de opwarming van het klimaat en dus het smelten van het landijs en dus de stijgende zeespiegel. Wisten al die BBB-kiezers veel. Tegelijk moet de Tweede Kamer er op letten, dat de vertrekkende boeren een behoorlijke schadevergoeding krijgen en de blijvende boeren bij een kleinere omzet wel een behoorlijk inkomen verdienen. Betekent dat hogere voedselprijzen? Dat lijkt logisch, maar dan moeten de laagste inkomens ook omhoog en met name het minimumloon.

Het lijkt mij ook goed als de Tweede Kamer een onderzoek instelt naar de invloed van de industriële bedrijven, die agrarische producten  verwerken en de bedrijven, die agrarische producten verhandelen binnen en buiten Nederland. Ook de bedrijven, die stallen en kassen bouwen en de bedrijven, die landbouwwerktuigen verhandelen vragen aandacht. Is er ergens in die agrarische sector sprake van corruptie? Wie of wat veroorzaakte die paniek bij het CDA? Dat kan een zeer boeiende enquête worden.

16^e Jaargang, Nr.756.

ONVERWACHT OVERLEDEN

Het zal rond 1970 zijn geweest, dat Francine Reinartz nog heel jong aan het Utrechtse Niels Stensen College werd benoemd. Ze was bijna klaar met haar studie voor de Middelbare Akte Aardrijkskunde, maar na enkele maanden was ze klaar en had ik er een eerstegraads collega bij. Ze woonde nog op haar studentenkamer aan de Willem Barentzstraat en verhuisde later naar de Zwaardemakerslaan in Tuindorp Oost. In die tijd zei ze nogal eens, dat ze niet van plan was om haar hele leven aan onze school te blijven. Ik vond dat niet leuk, want ik vind het niet prettig een vertrouwde collega te verliezen. We gingen samen van tijd tot tijd naar de nascholing aan de Universiteit van Amsterdam. Het was in de tijd van de Oliecrisis. De benzine was schaars, maar Francine vond het niet nodig zuinig te zijn. Inderdaad bleek al vlug, dat ze gelijk had. Met Francine in de auto reed ik later extra voorzichtig, want met haar vriend aan het stuur kregen ze een aanrijding bij het linksaf slaan. Francine zat aan de verkeerde kant. Ik ging op bezoek in het AZU aan de Catharijnesingel. Met haar vriend probeerde ik haar wat op te vrolijke. Dat lukte. Ze schudde van het lachen, maar met al die kneuzingen werd het wat pijnlijk

Met de derde klassen en veel later ook met eindexamengroepen gingen we jaarlijks op excursie. De voorbereidingen daarvan vroeg vaak een hele dag werk. De route plannen. Afspraken maken bij bezoekpunten en plekken voor de pauze. Dan zaten we lang in de auto en toen merkte ik, dat Francine goed kon luisteren. Ze was een goede gesprekspartner en ik had veel vertrouwen in haar. Daarom was ze ook zo geschikt als decaan, die de leerlingen moest adviseren bij hun schoolloopbaan mede in verband met hun beroepskeuze. Ik vermoed, dat veel oud-leerlingen er goede herinneringen aan hebben.

Veldwerk kwam in de mode en ik wilde meedoen. Een groepje A5-leerlingen zag er ook wel wat in. Dan hoefden zij geen scriptie te maken. Francine hielp me graag, want zo leerde zij ook hoe we veldwerk konden begeleiden. Wijlen Henk Vlaanderen had juist daarvoor midden in de Amerongse bossen een huis gekocht.

Als sectie wilden we graag vernieuwend bezig zijn. Een Malmberg-methode had als uitgangspunt, dat leerlingen met behulp van data tot conclusies moesten komen. Dat werd heel spannend toen de computer in het onderwijs verscheen. Daar had je zo een verzameling data bij elkaar. Denk aan een CD-Rom en later het Internet. Een oud collega was daar druk mee bij de Afdeling Onderwijs van het Geografisch Instituut van de Universiteit Utrecht. Zo werd ons NSC de Proefschool Nieuwe Media. Twee jaar lang werkten we al sectie heel intensief samen. Dat trok uiteraard landelijk de aandacht, mede door de publicaties. Mensen van vandaag kunnen zich waarschijnlijk nauwelijks voorstellen, hoe dat pionierswerk toen verliep. In Dordrecht is het Onderwijsmuseum en daar kun je nog een video over de Proef met Nieuwe Media zien.

Een paar jaar later mocht ik vervroegd met pensioen Ik had veertig dienstjaren en in het kader van de DOP = Doorstroming Onderwijs Personeel mocht ik andere dingen gaan doen. Mensen vroegen dan of ik de leerlingen niet miste. Die miste ik niet, maar wel de collega’s.  Wat waren de pauzes vaak gezellig. Ik hoorde wel de verhalen over de neergang van Kanaleneiland de narigheid, die sommige leerlingen veroorzaakten. Als ik Francine ontmoette, zei ze vaak tegen mij: John, je mag blij zijn, dat je van deze school weg bent. Voor haar en voor veel collega’s waren die laatste jaren met wisselingen van school bepaald geen pretje. Ook voor haar was er een pensioen.

Ik probeerde haar rond haar verjaardag toch altijd weer even te bellen. Afgelopen oktober probeerde ik het meerdere keren, maar er werd steeds niet opgenomen. Kort ervoor speelde het overlijden van onze schoonzoon. Daarover wilde ik haar vertellen, want net als onze dochter heeft ook Francine haar man Bert verloren. Daar was ze steeds erg bedroefd over. Gelukkig kreeg ze veel steun van familie. Het zal waarschijnlijk 19 oktober zijn geweest. Ik pakte mijn mobieltje en belde haar. Het was al vrij laat. Het duurde even voor het gesprek op gang kwam, maar gaandeweg kwam de oude Francine weer tevoorschijn, heel belangstellend naar mijn kinderen en kleinkinderen en een goede luisteraar. Van dat telefoontje blijft een warme herinnering. Toen ik de mail over haar overlijden las, dacht ik weer aan dat gesprek terug. Francine is in besloten kring begraven. Collega Henk van de sectie heeft er een woordje gesproken. Of ze mijn gedachten daar in het hiernamaals kan lezen? Ik weet het niet. Maar recht uit mijn hart, lieve Francine, laat ik je weten, bedankt, dat je voor mij zo’n fijne collega was.

16^e Jaargang, Nr. 755.

WIE ZITTEN ERACHTER?

Mijn eerste reactie was er een van grote schrik, van angst zelfs. Wat gaat dit betekenen voor de toekomst van ons land? Gaat alles kapot? Tegelijk ook een lichte tevredenheid. De gewone man heeft het Rutte bewind een flinke draai om de oren gegeven. Maar intussen kwam er meer informatie beschikbaar over de achtergronden van de BBB. Daar word je niet vrolijk van. Bij het stikstofprobleem lijkt het, dat de boeren de boosdoeners zijn. Ze hebben te veel vee en al dat vee zorgt voor een te grote uitstoot van ammoniak, dat de stikstof bevat, waarvan er te veel in de atmosfeer komt om vervolgens neer te slaan in natuurgebieden. De heide en in de bossen, sommige bomen kunnen al die mest niet aan. De heide wordt vergrast en bomen sterven. Dat kan niet zo doorgaan. Dus moet de veestapel gehalveerd worden. Vooral in de buurt van natuurgebieden moet veel vee verdwijnen. Daar worden agrarische bedrijven gedwongen opgekocht. Voor een gewone boer op een gezinsbedrijf is dat verschrikkelijk. De echte boosdoeners zijn de heel grote bedrijven met hun megastallen met vele honderden en soms duizenden dieren. Daar zit grootkapitaal achter. Maar de VVD en het CDA hebben er geen moeite mee. Als de Nederlandse veestapel gehalveerd wordt lijden daar niet alleen de boeren onder. Ook de importeurs van veevoer Mais en soja. Ook de fabrieken waar melk, vet en vlees verwerkt worden, vaak zeer grote ondernemingen. Ook de bouwers van al die stallen en de leveranciers van de melkrobots. Natuurlijk ook banken als de Rabobank. Ook de exporteurs van onze agrarische producten. Nederland is nummer twee in de wereld voor landbouwexport. Zo’n klein landje. Al die grote bedrijven willen niet dat hun productie en hun export gehalveerd wordt. Dus kwam er actie. Stiekem. Al die BBB stemmers wisten van niets.

In Deventer is het communicatiebureau Remarkable gevestigd. Sommige ondernemingen van de agrobusiness lieten zich door hen adviseren en ook de oprichters van BBB. Ik vond het wel een mooi idee. Boeren en burgers niet tegenover elkaar, maar samen. Maar die paar boeren leverden veel te weinig stemmen op, dus neem de burgers erbij. Toen Caroline van der Plas in de Tweede Kamer was gekozen, gingen ze volgens haar keihard aan het werk om in elke provincie een bestuur op te zetten en kandidaten voor de kieslijsten te zoeken. Maar die “ze” waren medewerkers van Remarkable. De landbouwjournaliste Caroline bleek een politiek talent. Praatshows op de Tv waren dol op haar en uiteindelijk het grote publiek ook.  Het werd een enorm succes.

BBB is dan wel in elke provincie nummer één; nergens hebben ze de meerderheid. Dus roepen ze steeds, dat ze willen samenwerken. Alle goedwillende partijen moeten van BBB eisen, dat ze eraan meewerken, dat het stikstofprobleem zo snel mogelijk, liefst in 2030 is opgelost. Ze moeten van BBB eisen, dat het klimaatprobleem wordt aangepakt. Dat is voor een land, dat tendele nu al onder de zeespiegel ligt keihard nodig. Want de zeespiegel stijgt al. Windmolens ook op het land zijn echt nodig. Het oppervlaktewater moet echt schoner, want nergens in Europa is het zo smerig. En ja, boeren moeten een rechtvaardig inkomen houden en of al die bedrijvigheid rond de veehouderij steun moet krijgen, vraag ik mij af. Is het geen normaal ondernemersrisico? En al die BBB-stemmers moeten heel goede uitleg krijgen. Daarvoor hebben we communicatiebureaus. In het voortgezet onderwijs wordt milieukennis een verplicht vak, zodat deze jonge mensen straks beter hun stem kunnen bepalen: op grond van feiten, die wetenschappelijk vaststaan. Onze kleinkinderen en hun kleinkinderen moeten ook nog in Nederland kunnen leven.

16^e Jaargang, Nr. 754.

EN WAAROM WATER NATUURLIJK?

Nederland, Europa en de wereld worden geplaagd door tal van crises. GroenLinks heeft daar goede antwoorden op en wil niet wachten tot het te laat is. Op dit moment is vooral de stikstofcrisis actueel. De stikstof in een verbinding is een krachtige meststof. Heide vraagt een arme grond. Die kregen de boeren vroeger doordat de heide werd afgeplagd voor de potstal, waar de schapen verbleven. Nu kan men de heide bewaren door er schapen te laten  grazen. Moeilijker is bos te handhaven, waar bomen door te veel meststof sterven. Het moge duidelijk zijn, dat door al die stikstofmest de natuur lijdt aan overbemesting. Intussen is er in Nederland zo vreselijk veel vee, dat Nederland te klein is om al de mest van dat vee kwijt te raken. Op zandgronden wordt ons drinkwater bedreigd en overal is het oppervlaktewater ernstig vervuild. Nergens elders in Europa is het zo erg. Te veel stikstof (NO_x) komt ook door het verkeer. De overgang op elektrische aandrijving zorgt op termijn voor een oplossing.

Waarom draait het met de klimaatcrisis. Over de hele wereld wordt het warmer. Hoe komt dat? Dat komt door een versterkt broeikaseffect. Onze atmosfeer houdt meer zonnewarmte vast doordat er meer broeikasgassen in de atmosfeer zitten. Koolzuurgas (prik in limonades) CO₂ ontstaat bij de verbranding van steenkool, aardolie en aardgas.  Als we die brandstoffen minder gebruiken, neemt het broeikaseffect niet zo sterk toe. Met meer windmolens en zonnepanelen zijn de kolencentrales voor de elektriciteitsopwekking niet meer nodig. Inmiddels komt al 40% van de elektriciteit van wind en zon. Als we het klimaat steeds warmer laten worden, smelt het ijs van Groenland en Antarctica en stijgt de zeespiegel. Wat heb je liever, windmolens of een door de stijgende zeespiegel overstroomd laag Nederland?

Woningnood kennen we uit de tijd, dat we op een woning zaten te wachten om te kunnen trouwen. Dat was in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Het was een nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Als er nu nieuwe wijken worden gebouwd krijg je ook meer autoverkeer, eerst bij het bouwen en daarna van de bewoners. De stikstofcrisis en de klimaatcrisis worden dan versterkt. Daarom komen er geen bouwvergunningen los. Tsja, waar kies je voor?

De oorlog van Rusland tegen Oekraïne veroorzaakt bij ons hoge gasprijzen, waardoor ook allerlei producten duurder worden. Groente uit kassen, brood, dat in ovens wordt gebakken en andere bakkersproducten en ga zo maar door. Veel mensen komen niet meer uit met hun lage inkomen, zelfs niet met de steunmaatregelen. Dus stem ik voor een eerlijkere inkomenspolitiek.

Nederland is een welvarend land en er is een grote vraag naar arbeidskrachten. Van de vluchtelingen uit de Oekraïne hebben er velen al heel snel werk gevonden. Maar de woningnood maakt het heel moeilijk om alle vluchtelingen goed op te vangen. Dat komt ook doordat  er te weinig betaalbare huurwoningen zijn gebouwd en er ook veel van zijn verkocht. We hebben immigranten nodig, maar we hebben niet gezorgd voor voldoende woningen. Maar als je nu prima woont, moet je dan rekening houden met al die mensen, die slachtoffer zijn van het tekort aan woningen. Moet je bij het stemmen alleen denken aan jouw eigen belang of moet je jouw stem laten bepalen door het algemeen belang? Ik vind, dat het algemeen belang voorop hoort te staan. Juist daarom stem ik woensdag, 15 maart op GroenLinks!

Ik heb een paar debatten gehoord, maar die vraag over algemeen belang of eigenbelang heb ik niet horen stellen. Het is me wat.

Rest nog de vraag over de waterschapsverkiezingen.  Schoon water door een streng toezicht op lozingen is van groot belang om te kunnen zwemmen in de natuur en voor het waterleven: om planten en dieren te beschermen. Een goed financieel beleid is belangrijk, als je maar niet te zuinig bent, waardoor de veiligheid in gevaar komt en de waterzuivering onvoldoende is. GroenLinks steunt Lijst 1 van Water Natuurlijk,

16^e Jaargang, Nr.753.

VERKIEINGSFOLDERS HUIS AAN HUIS

De Gemeente Bunnik hoort bij de wat kleinere gemeenten, GroenLinks heeft er bijna honderd leden. Toch scoort GroenLinks er wat betreft percentage stemmen altijd behoorlijk hoog. Landelijk zitten we bij de top tien wat betreft percentage GroenLinksstemmers. Tevoren doen we dan ook goed ons best. Affiches plakken op de verkiezingsborden. Vaak doen we het ook aan de achterkant, want daar komen de wandelaars voorbij. Op de laatste zaterdagen staan we bij de winkelcentra. Daar krijgen we vaak boeiende gesprekken. En vrijwel overal bezorgen we onze verkiezingsfolders en dit jaar tegelijk met de folders van Water Natuurlijk voor de waterschapsverkiezingen.

Zo waren we afgelopen donderdag aan het flyeren in Werkhoven. Het is daar allemaal laagbouw met flinke tuinen. Dat schoot niet steeds erg op. Veel paadjes naar de voordeur hadden allerlei enge trapjes en oneffenheden. We hadden afgesproken, dat we bij een Ja Nee sticker zouden aanbellen. Bijna steeds werd er open gedaan. Vrijwel iedereen vond dat netjes en vooral de folder van Water Natuurlijk werd erg op prijs gesteld. De mensen bekenden, dat ze er weinig van af weten. Wat doet het waterschap? Daar weten ze nog wel een antwoord op, maar welke partijen er allemaal in het waterschapsbestuur zitten is een moeilijker vraag. Een mijnheer wist al, dat hij als lid van die partij op de CU zou stemmen, maar de folder van Water Natuurlijk accepteerde hij graag. Er was een man, die geen folder nodig had. Daarom had hij ook de sticker op zijn deur. Ik zei: Maar wij moeten voorlichting geven. Hij kwam wel op een andere manier aan informatie. Toen heb ik maar niet verder gevraagd.

We waren bijna klaar. Ik moest nog vier voordeuren en zette er stevig de pas in. Opeens klapte ik languit naar voren en kwam plat op mijn buik terecht. Mijn bril was verbogen. Een ‘oortje’ was er uit gevlogen. Gelukkig vonden we het onbeschadigd terug. Dat was even schrikken, maar ik kwam er goed vanaf. Tsja, je moer er wat voor over hebben om jouw partij weer een succes te bezorgen.

16^e Jaargang, Nr. 752.

NUMMER 9 OP DE LIJST VAN GROENLINKS IN DE PROVINCIE UTRECHT

Yvon werd op 21 januari 1961 geboren in Utrecht Zuilen. Haar vader was tweede stuurman op de grote vaart en was dus vaak maandenlang van huis. Haar moeder werkte bij de Gruyter. Haar vader was afkomstig uit Scheveningen en de familie werkte veelal als schipper. Haar moeder was van boerenafkomst in de buurt van Haaften.  Yvon had dus grootouders in Scheveningen en in Haaften. Het gezin verhuisde naar Amsterdam, want dat was de thuishaven voor vaders schip. 

Na de Havo ging Yvon naar de Grafische School in Utrecht en bekwaamde zich in grafische vormgeving. Ze vond werk bij het Utrechts Nieuwsblad, eerst aan de Drift in Utrecht en later in Houten. Pas veel later haalde Yvon in Engeland een diploma Master of Business Administration (MBA). Voordat ze een tijd wethouder was in Bunnik werkte ze als interim manager. Nu begeleidt ze groepen mensen, die als groep willen gaan samen wonen. Dat is niet eenvoudig, zodat menige groep weer uiteenvalt, maar er zijn voorbeelden van geslaagde projecten. Dat werk doet ze nog steeds, naast serveerwerk bij het Wapen van Odijk en als het mooi weer is in haar theetuin aan de Boomgaardweg. Als vrijwilliger werkt ze bij het Waterliniemuseum op het Fort bij Vechten als educatiecoördinator bij de begeleiding van leerlingen. En ze is nu voorzitter van de GroenLinksafdeling Bunnik, Odijk en Werkhoven. Yvon heeft een goed gevulde agenda.

Yvon is in 1983 in de gemeente Bunnik komen wonen en ze is heel vaak binnen deze gemeente verhuisd.

Toen ze bij het Utrechts Nieuwsblad werkte, werd ze al snel lid van de ondernemingsraad en ze sloot zich aan bij een FNV-bond. Binnen de FNV werd ze ook lid van de Vrouwenbond en kwam ze op voor vrouwenrechten. Ze noemt zich feministe. Dat allemaal samen wekte bij haar de belangstelling voor politiek. Ze is dus ook erg blij met die negende plaats op de lijst van GroenLinks.

GroenLinks heeft nu acht zetels in de Staten van Utrecht, maar de nummer 1 is gedeputeerde. Als deze situatie voortduurt  en GroenLinks weer een gedeputeerde krijgt, komt Yvon in de Provinciale Staten. Maar ze weet, dat in de politiek niets zeker is. U, lezer kan de onzekerheid iets verminderen, door Yvon uw stem te geven. Als u tenminste in de provincie Utrecht woont.

Als ze statenlid wordt heeft de portefeuille Wonen haar voorkeur, want daar ligt een forse deskundigheid. Maar met haar werk op het Waterliniemuseum en haar opleiding Grafische Vormgeving kan ze ook werken in de sector Kunst en Cultuur. Een ander thema dat haar raakt is Inclusiviteit. Dat wil zeggen, dat mensen op allerlei terreinen mogen meedoen.

Wat maakt deze verkiezingen belangrijk voor de Gemeente Bunnik? Dan gaat het vooral over woningbouw, want elke randgemeente van de stad Utrecht heeft een bouwopdracht. Al die nieuwe inwoners geven veel verkeer en daarvan krijgt onze gemeente zeker een portie van mee. Dan denk je aan de A27. Blijft Amelisweerd gespaard?  Die landgoederen zijn een onderdeel van een groene long langs de Kromme Rijn. Zo moet met name de provincie zorgen, dat het landschap van de Nieuwe Hollandse Waterlinie het unieke karakter behoudt. 

De provincie heeft in het verleden de auto vaak alle ruimte gegeven en de verkeersveiligheid te weinig aandacht gegeven. Oudere inwoners uit Odijk herinneren zich de situatie, dat het kruispunt Zeisterweg-Burgweg en de N229 nog geen verkeerslichten had. Tot er een dodelijk ongeluk gebeurde, waarbij de moeder van een groot gezin verongelukte. De provincie wil tot nu toe de N229 niet omleggen en dus blijft Kersenweide gescheiden van het dorp met alle voorzieningen. Hopelijk komt er, met de bouw van 1200 nieuwe woningen in de Kersenweide, wel een omlegging of een goede fiets-loopverbinding met de rest van Odijk in het vizier.

Afgelopen zondag, werd er een record hoeveelheid groene elektriciteit opgewekt met behulp van zonnepanelen en windmolens. Dat is belangrijk, want we moeten af van elektriciteitscentrales, die met gas of steenkool gestookt worden. Ze veroorzaken de opwarming van het klimaat en daarmee de stijgende zeespiegel. Het is maar de vraag of onze kleinkinderen Laag Nederland dan droog kunnen houden. De tegenstanders van windmolens moeten eerlijker voor dat dilemma uitkomen.

Onze kleine provincie heeft toch veel verschillende landschappen. Weidegebied met laagveen, Rivierengebied met fruitteelt, veehouderij en wat akkerbouw, Zeeklei bij de Eem met veehouderij, de Bethunepolder met heel veel kwel en de droogmakerijen met oude wadafzettingen in het Noordwesten van de provincie, Dekzand met veehouderij in de Vallei en op de dekzandruggen akkers met snijmais en grasland in de laagten, Stuifzanden tegen de Heuvelrug aan, de Stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug met bos en heide. De provincie Utrecht kent dus een grote afwisseling en dat maakt de provincie zo aantrekkelijk als woongebied en door te veel verstedelijking en wegenaanleg kan die aantrekkelijkheid ernstig verstoord worden Daar wil GroenLinks voor waken. Aan Yvon zal het niet liggen. Ze is helemaal weg van het Kromme Rijnlandschap zoals we dat in de gemeente Bunnik kennen.

Tenslotte: De fracties van GroenLinks en de Partij van de Arbeid hebben een Manifest opgesteld met gemeenschappelijke doelstellingen. In de komende periode willen de twee fracties er samen aan gaan werken. Dat belooft wat. Yvon wil niets liever dan daar aan mee werken.

16^e Jaargang, Nr. 751.

VERSCHILLEN IN VOORZIENINGEN NIVEAU

De gemeente Bunnik is langgerekt en strekt zich vanaf de gemeentegrens van de stad Utrecht over ongeveer 15 KM in zuidoostelijke richting uit langs de Kromme Rijn. Komend van de stad Utrecht is er eerst de buurtschap Vechten. Al spoedig volgt het grootste dorp Bunnik aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem. Dan na de kruising met de A12 volgt Odijk en weer 3 KM verder het dorp Werkhoven. De provinciale weg N229 verbindt de A12 met de dorpen en verder met het dorp Cothen en het stadje Wijk bij Duurstede. Cothen heeft een goede verbinding met Doorn. Odijk met Driebergen, Zeist en Houten, Werkhoven met Houten en Bunnik aan de A12 met Zeist. Bunnik heeft een NS station voor stoptreinen en Odijk is vooral gericht op NS station Driebergen-Zeist, waar ook Intercity’s stoppen.

Komend van de stad Utrecht bij Stadion Galgenwaard passeren we eerst een tweetal landgoederen, Amelisweerd en Rhijnauwen met zeer fraaie parkaanleg. Bij de buurtschap Vechten met restaurant ligt een groot fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie met een Waterliniemuseum en daarbij de resten  van het Romeinse fort Fectio. Twee verdedigingslinies kruisen hier elkaar, naast de Waterlinie de limes, de grens van het Romeinse Rijk.

Bunnik is het grootste dorp van de gemeente en begon als eerste te groeien onder invloed van de suburbanisatie na de Tweede Wereldoorlog. Daar vind je behalve winkels voor de eerste levensbehoeften ook speciaalzaken als een opticien, elektrische apparaten, bloemen. een Hema, restaurants, een vishandel, een wijnhandel, een boekhandel, een juwelier. In Bunnik zijn vier basisscholen, twee RK, een Openbaar en een christelijke  Er is een zorgcentrum en een verzorgingshuis met ook een verpleegafdeling. In het dorp is een Protestante kerk en de RK Barbarakerk. In Bunnik zijn veel kantoren, want het was goedkoper dan in de stad. Zo zit er het hoofdkantoor van de BAM, de grootste Nederlandse bouwonderneming. Het universiteitscentrum De Uithof zit op fietsafstand. De fraaie landschappelijke omgeving is een groot voordeel voor wandelliefhebbers, maar tegelijk een nadeel. Het dorp Bunnik heeft nauwelijks ruimte voor uitbreiding. Al met al biedt Bunnik een prettig woonklimaat voor mensen, die op De Uithof werken, In het algemeen zijn de inwoners hoogopgeleid en koopkrachtig.

Verdergaand in de richting Wijk bij Duurstede komen we in een grote bocht van de Kromme Rijn bij het dorp Odijk. Al onmiddellijk zien we het vrij nieuwe gemeentehuis met daarnaast de sportvelden en het gebouw van Scouting Katimavik en de ijsbaan en de Algemene Begraafplaats. Alles in de zone dichtbij de drukke A12. Rond het dorp ligt de Singel met aan de kant van de Kromme Rijn bungalows rond een pleintje en binnen de Singel verschillende woonwijken, gescheiden door groenzones. Vroeger ging het verkeer door het dorp en daar aan de Meent vind je de winkels voor de eerste levensbehoeften en vlak daarbij de slager, de apotheek en een drukkerij aan de Boomgaardweg. Aan de zuidzijde van de Meent vind je de oude dorpsherberg, Het Wapen van Odijk en het protestante Witte Kerkje. Aan de Noordzijde de RK H. Nicolaaskerk van 1964. Odijk was tot 1960 erg klein en had dus nauwelijks winkels: twee bakkers, een kruidenier en een smid en fietsenzaak een Rabobank, een garage met benzinepomp en een openbare school. Als kinderen naar een RK school wilden moesten ze naar Bunnik lopen en dat gold tot 1964 ook voor de kerkgang. Maar de Odijkers waren slim. Als we flink groeien, dan zijn er veel meer voorzieningen mogelijk. Nieuwkomers waren zeer welkom. En Odijk blijft groeien, helaas wel aan de overzijde van de N229. Utrecht trekt veel bedrijven en organisaties. De mensen, die er werken moeten ook ergens wonen. Elke randgemeente van de stad heeft daarom een bouwopdracht, ook de groene gemeente Bunnik. Aan de Zuidzijde van Odijk zijn andere voorzieningen bij elkaar: Drie scholen en Peuterspeelzaal bij elkaar in één gebouw met er boven woningen. Er is de Hof van Rijnwijck met woningen voor ouderen. Vervolgens een medisch centrum met huisartsen, tandartsen en tandtechniek, Fysiotherapie en een fitneszaal. Daarnaast de sporthal met sportcafé en dorpshuis. Niet ver ervandaan is een kinderdagverblijf. Die oude Odijkers hadden het goed gezien. Het dorp is voor de primaire voorzieningen niet meer afhankelijk van Bunnik. Er zijn zelfs twee supermarkten: een Boni en een grote Jumbo. Die trekken ook klanten uit Werkhoven.

Werkhoven heeft dan wel ook woonforensen, maar is qua waarden toch meer een plattelandsdorp. De Protestante kerk is niet aangesloten bij de Protestante Kerk van Nederland, maar is erg behoudend en merkwaardigerwijs geldt dat ook voor de RK Kerk. Maar de geloofsgemeenschappen van de Barbara in Bunnik, de Nicolaas in Odijk en de Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming in Werkhoven werken steeds nauwer samen en daardoor nemen de verschillen af. Werkhoven heeft alleen een RK Basisschool. De Christelijke school moest door te weinig leerlingen worden opgeheven. Het zal niet lang meer duren en dan heeft Werkhoven nog één winkel, namelijk de bakker. Kort geleden verdween de kleine supermarkt. Een beperkte keuze en iets hogere prijzen. Veel Werkhovenaren reden liever naar Odijk. Je kunt voor een onsje kaas in Werkhoven nergens meer terecht. Drie KM buiten het dorp in wel een kaasboerderij. Werkhoven heeft gekozen voor langzame groei en geen eigen supermarkt. Er zijn in Nederland kleine dorpen, waar de dorpssuper met vrijwilligers overeind wordt gehouden. Het dorp wordt er minder aantrekkelijk door, maar sommige mensen vinden kennelijk: Werkhoven, klein maar fijn.    

15^e Jaargang, nr. 750.

GAAT NEDERLAND EINDELIJK HARD DOORPAKKEN?

Gelukkig hebben we in Nederland geen verwoestende aardbevingen. En toch…. En toch zijn wij het zelf, die ons land verwoesten. We vergiftigen het oppervlaktewater met te grote hoeveelheden drijfmest. We vernietigen de biodiversiteit en laten planten en dieren in ons land uitsterven door de uitlaatgassen van onze voertuigen, schepen en vliegtuigen en de uitstoot van allerlei industrieën. We beperken de visstand door overbevissing. We verpesten de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater en vergiftigen onze atmosfeer. En als de zeespiegelstijging straks tegenvalt helpen al die deltadijken niet meer en verdwijnt de helft van Nederland onder de zeespiegel. Tenzij we tijdig andere keuzes maken.

Al lang is de bemesting al veel hoger dan de regels voor de rest van Europa toestaan. Al meerdere keren hebben rechters uitspraken gedaan over ons milieubeleid, dat veel te slap is en niet effectief. Er zijn heel wat goedwillende boeren, die het milieu een goed hart toedragen en zich aan de regels houden of een nieuwe aanpak uitproberen. Maar inmiddels is het wel duidelijk geworden. Al die boeren samen hebben gewoon te veel runderen, varkens, kippen, schapen en geiten voor een klein land als Nederland Al die landbouwhuishouddieren produceren gewoon te veel mest en dus moet het aantal dieren omlaag en heel fors. Het aantal dieren moet worden gehalveerd.

In de buurt van natuurgebieden moeten veel agrarische bedrijven gewoon verdwijnen of overschakelen van veeteelt op akkerbouw of fruitteelt. Dan moet daarvoor wel een markt zijn. Op een bijeenkomst met ook een GroenLinks lid van de Tweede Kamer gaf zij de indruk dat het er nu toch van gaat komen. Ook bij Op1 sprak een voorstander van de verandering zeer overtuigend en een boer stribbelde nauwelijks tegen. Besef daarbij wel, dat het voor een boer, die als de zoveelste generatie op het familiebedrijf werkt heel erg moeilijk wordt als het bedrijf wordt opgekocht en de grond een andere bestemming krijgt, bijvoorbeeld bos of natuur. Ik vroeg of er nog steeds suïcide voorkomt en dat is zo en ook onder jongeren, die opeens geen toekomst meer zien. Wij mensen in de stad zijn vaak gewend om met ons vingertje naar die boeren te wijzen. Die zijn de grote vervuilers. Maar het beleid wordt vaak bepaald door banken of andere kapitaalverschaffers. De invloed van de agrarische industrieën, de groothandel en de supermarkten is niet te verwaarlozen en tenslotte zijn er de consumenten, die hun eitje of hun glas melk of hun stukje vlees niet willen missen. We zijn met zijn allen verantwoordelijk voor de aantasting van het milieu. We moeten dus niet mopperen als ons belastinggeld wordt gebruikt om de fundamentele verandering in ons grondgebruik mogelijk te maken.

15^e Jaargang, Nr. 749.

IS HET MOGELIJK EN VERSTANDIG?

Binnenkort is het 25 jaar geleden, dat de eerste fractie van Perspectief 21 zitting naam in de Raad van de Gemeente Bunnik. Deze lokale partij is opgericht door de plaatselijke afdelingen van de Partij van de Arbeid en GroenLinks. Hun leden zijn automatisch lid van P21. Deze partij heeft een eigen bestuur met liefst ook leden van beide partijen en de raadsleden van P21 zijn vaak ook lid van GroenLinks of van de PvdA, maar dat is niet verplicht. P21 heeft immers ook leden, die geen lid zijn van een landelijke partij. Er zijn ook gemeenten waar een gemeenschappelijke kieslijst van de twee partijen aan de verkiezingen mee doet en de afdelingsbesturen steeds weer moeten overleggen of samen beslissen over zaken. Dat besturenoverleg is bij P21 niet nodig. De twee partijen doen los van elkaar aan de verkiezingen voor Provinciale Staten, de Tweede Kamer en het Europees Parlement mee.

Bij de verkiezingen in 1994 haalde GroenLinks ruim twee van de vijftienraadszetels en de PvdA net geen twee. In 1998 ging de nieuwe partij Perspectief 21 naar vier raadszetels, in 2002 naar vijf en in 2006 naar zes zetels en in 2010 naar zeven. We hebben nooit een absolute meerderheid gehaald. Gelukkig maar. De Collegevorming verliep vaak moeizaam. Het verschil tussen P21 en CDA en de Liberalen (VVD en D66) was nogal groot. In 2018 steeg het aantal raadszetels naar totaal 17, waarvan P21 er acht veroverde. Helaas splitsten zich er drie vanaf. In 2022 haalde P21 zes van de 17 zetels binnen en het CDA vijf, waarvan een door voorkeursstemmen. Zij zit niet meer in de CDA-fractie. VVD en D66 haalden beide drie zetels. P21 en D66 vormen het college. Wij hebben al jaren twee van de drie wethouders. We hebben een forse bouwopdracht en daarnaast vormen de windmolens een heet hangijzer. Het kost ons, vermoedelijk, stemmen. Maar al met al, doet de fusiepartij van GroenLinks en de Partij van de Arbeid het heel behoorlijk. Fusiepartijen en gemeenschappelijke kieslijsten komen vooral in kleinere gemeenten voor. In een grotere fractie valt het werk beter te verdelen. In grote gemeenten zijn de fracties vanzelf al groter. Misschien daardoor ontgaat het verschijnsel aan de redacties van de landelijke dagbladen. Het grootstedelijke publiek is daardoor slecht op de hoogte van wat er in de suburbs gebeurt. Na de twee congressen in Den Bosch ga ik mij afvragen of men landelijk het goede voorbeeld van Bunnik gaat volgen. Het begint er op te lijken.

Een landelijke fusie van GroenLinks en PvdA wordt vooral verdedigd door er op te wijzen, dat de fusiepartij de sterke punten van beide partijen kan combineren: Bij GroenLinks de aandacht voor landschap, milieu, klimaat en het daarvoor actie voeren, vaak op een originele manier. Bij de Partij van de Arbeid is de grote ervaring als bestuurders en de aandacht voor sociale wetgeving en ondernemingsrecht van belang. Er is vanzelfsprekend veel meer op te noemen en er zijn veel meer overeenkomsten dan verschillen. Wel belangrijk zijn de verschillen in partijcultuur. Dat zie je bij heel veel fusies en ik heb er enkele meegemaakt, zoals een samengaan van een Atheneum-Havo-scholengemeenschap met een Mavo en het fuseren van vier Scouting-bewegingen tot het ene Scouting Nederland. En GroenLinks is het duidelijkste voorbeeld van een fusiepartij. Een Europamedewerker beweerde, dat de amendementen van de Afdeling Bunnik ervoor hebben gezorgd, dat GroenLinks zich erg voor de Europese integratie opstelt. Ons oordeel over de EU had ook kunnen worden, dat die hele Europese samenwerking een kapitalistisch complot is. Een mens kan wat meemaken.

Als we het enthousiasme van de twee congressen op het grote publiek kunnen overbrengen en als we ons optimistisch tonen naar de gewone mensen kan naar mijn mening een landelijke fusie op den duur een groot succes worden. Daar gaan we voor!

15^e Jaargang, Nr. 748.