John Ch.M. Jorna

WAARDOOR AL DIE VERSCHILLEN?

Er zijn flink wat gemeenten die nog nauwelijks of helemaal niet vluchtelingen hebben gehuisvest. Dat kan zijn doordat er geen mogelijkheden zijn om mensen te herbergen, maar vaak zijn er ook andere redenen. Men is bevreesd voor die vreemde mensen en men is bang, dat er narigheid van komt. Winkeldiefstallen, woninginbraken of aanrandingen. Hier in Odijk was er een mevrouw, die beweerde, dat zij ’s avonds haar hondje niet meer zou durven uitlaten. Die huisvesting voor enkele statushouders komt er overigens wel. Ik dacht toen: Die mevrouw moet maar vrijwilligster worden bij Vluchtelingenwerk. Dan is ze vlug van haar angst af..

Bij het Tv-journaal kwam naar voren, dat juist de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant een veel kleiner aandeel in de opvang van vluchtelingen hebben, dan ze op grond van de regels zouden moeten hebben. Toen bedacht ik, dat juist in deze drie provincies de economie sterk groeit. Meer werkgelegenheid betekent tegelijk ook meer woningen nodig. Dan is de opvang van buitenlanders een extra lastige opgave. Denk aan ASML in Veldhoven met plotseling zo’n drieduizend monteurs meer nodig. Denk aan de windmolens op de Noordzee vanuit Rotterdam of aan het EU-bureau voor geneesmiddelen, dat in verband met de Brexit vanuit Engeland naar Amsterdam kwam.

Maar is dat waar? In het Science Park bij de Universiteit Utrecht komt werkgelegenheid voor 15.000 mensen. Maar in de stad Utrecht en de randgemeenten wordt volop gebouwd en Utrecht huisvest voldoende statushouders. Maar in Utrecht is GroenLinks-PvdA de grootste partij en niet de PVV of de VVD en dus wordt er gewoon hard gewerkt aan de opvang van vluchtelingen.

Ik moest er vanmorgen bij een oecumenische viering aan denken. Het Lucas- Evangelie vertelde het verhaal van de Barmhartige Samaritaan. Een man was op reis van Jeruzalem naar Jericho. Bij onze reis naar Israël leerden we dat gebied kennen: onherbergzame halfwoestijn met hier en daar een struik een afwisseling van heuvels en dalen. Daar werd die man door rovers overvallen. Lelijk toegetakeld lag hij daar langs de weg. Een priester kwam voorbij, maar hij liep met een boog om het slachtoffer heen. Zo ook een leviet, een tempeldienaar. Toen kwam er een Samaritaan. Hij waste de wonden met olie en verbond ze. Hij zette de man op zijn ezel en ging met hem naar een herberg daar langs die weg. Hij gaf de herbergier geld om voor de gewonde man te zorgen. Toen vroeg Jezus aan de Schriftgeleerde: Wie was nu de naaste van de gewonde man. Het antwoord was: Hij die hem barmhartigheid verleende. Dat was heel bijzonder, want Samaritanen waren niet geliefd bij de Joden. Zo leerde Jezus die Schriftgeleerde en ons, dat ook vreemdelingen, die op ons pad komen onze naasten zijn. Het is zo jammer, dat zoveel Nederlanders hun Christelijke wortels zijn verloren en die les van Jezus van Nazareth niet meer kennen.

Overigens is daar op die plaats nog steeds een herberg, nu met de naam De Barmhartige Samaritaan. Nu maar hopen, dat we spoedig weer het Heilige Land kunnen bezoeken. Die Israëliërs en Gazanen zijn elkaars naasten. Mogen ze dat echt gaan beseffen.

17^e Jaargang, Nr. 788.

HOUDEN WE HET VOL?

Het zal zo’n vijftien jaar geleden zijn, dat een goed ingevoerde parochiaan tegen me zei: “Over vijf jaar is het hier afgelopen.” Maar inmiddels draaien we nog steeds door. Veel vrijwilligers zijn overleden of wegens hoge leeftijd gestopt. Maar er zijn opvolgers gekomen. Er zijn nog steeds een aantal lekenvoorgangers. Er zijn twee koren, het Dames- en Herenkoor Vox Odicensis en het koor Multiple Voice met iets jongere mensen. Er zijn een aantal kosters en we worden tegenwoordig bij het binnen komen welkom geheten. Maar we maken ons wel bezorgd, want we zien weinig jongeren in onze vieringen. Dat komt ook doordat veel jongeren elders een opleiding volgen of al elders een baan hebben. Maar er vestigen zich ook veel jonge mensen in het dorp en in de uitbreiding Odijk West. Daarvan zien we maar weinig nieuwe ingezetenen tijdens de vieringen. Binnenkort gaan we ons daar samen over bezinnen. Dit stuk is bedoeld als een soort inleiding op die discussies.

Veel mensen lijden onder een geloofscrisis. Ze geloven niet in het bestaan van een God. Ze denken, dat er wel iets moet zijn. Het heelal en de wereld om ons heen kan er toch niet zo maar gekomen zijn. Er moet toch een oorzaak van ons bestaan zijn. Er moet toch “iets” zijn. Maar geloven in een persoonlijke God is weer heel iets anders. We geloven in een God, die voor ons zorgt, ons leidt en behoedt. Maar hoe moeten we ons God dan voorstellen? Dat is nu juist een probleem, want je een voorstelling maken van God is onmogelijk. Eigenlijk mag het niet. Als we het zouden kunnen, zouden we aan God gelijk gezien kunnen worden. We kunnen Gods werk alleen maar ervaren en dan moeten we ook nog geloven, dat het het werk van God is.

Toch komt het tamelijk vaak voor, dat mensen een “Godservaring” hebben. Midden in de natuur ervaren ze de schoonheid van de Schepping en zijn plotsklaps intens gelukkig.  Dat komt echt voor. Aan de Radboud Universiteit is een apart instituut, dat zich met Godservaringen bezig houdt en ze hebben het behoorlijk druk. Maar ja, al die twijfelaars zijn daarvan meestal niet op de hoogte. Het interesseert hen ook niet.

Vooral onder ouderen met herinneringen aan vroeger is er een grote weerstand tegen al die geboden en verboden van de Kerk. Mensen willen vrij zijn. Ze willen hun eigen weg door het leven bepalen, niet gedwongen worden. Vrijheid is hun ideaal. Zelfs politieke partijen hebben het woord vrijheid in hun naam. Maar ja, dat geeft wel problemen. Vooral mensen, die erg rijk zijn willen niets van die rijkdom afstaan. Van het lot van de armen in onze samenleving trekken ze zich niets aan. Naastenliefde en rechtvaardigheid behoren niet tot hun idealen. Of als mensen hun land ontvlucht zijn, omdat er mensen gemarteld worden als ze tegen het autocratische bewind zijn en als ze in Nederland een veilig heenkomen zoeken, dan zijn ze niet bereid om te zorgen voor voldoende huisvesting. Al die vluchtelingen zijn bepaald niet eerlijk over alle gemeenten verdeeld.  Ze roepen dan dat ze geen Islamieten naar Nederland willen halen, maar de deugd van gastvrijheid is hen zeer kennelijk volkomen vreemd. Tsja, maar Jezus van Nazareth heeft ons juist geleerd gastvrij te zijn en rechtvaardig en eerlijk.

Die Kerk is allesbehalve volmaakt. We denken dan onmiddellijk aan het kindermisbruik door priesters of kloosterlingen. Dat heeft lang kunnen bestaan doordat velen eenvoudige gelovigen zich niet konden voorstellen, dat zo’n heilige pastoor of frater of zuster, zich daaraan schuldig zou kunnen maken. Nu wordt er stevig en consequent tegen opgetreden. Wie kent niet de verhalen over pastores, die er een gelukzalig leventje op na hielden met heerlijke diners en veel wijn. En waarom mogen Rooms-katholieke priesters niet huwen, terwijl dit bij Anglicanen, Lutheranen, Oud Katholieken allemaal heel gewoon is?

Je ziet nu, dat er veel mensen zijn, die al die misstanden als argument gebruiken om de Kerk te verlaten. Zelf vind ik, dat het juist een reden moet zijn om in die Kerk keihard te werken aan het wegwerken van die misstanden. De boodschap aan die kerkverlaters en geloofstwijfelaars moet nu juist zijn, dat we ze nodig hebben om tot een betere Kerk te komen, waar mensen voor elkaar zorgen, zich het lot aantrekken van eenzamen en zieken en gehandicapten en armen. Dat gebeurt in onze geloofsgemeenschap ook volop, maar dat is bij velen volkomen onbekend. Dus we moeten deze boodschap ook aan iedereen luidkeels verkondigen. We moeten bij velen hun ongeloof proberen weg te nemen.

Gaan we het daarmee redden? Ik weet het niet. Ik weet wel, dat die mensen, die in 1946 begonnen met het sparen voor een eigen kerk en dat volhielden tot 1964 toen de kerk er echt kwam geen last hadden van twijfel Ze hielden vol. Ze zijn een voorbeeld voor ons. Vandaag en morgen en overmorgen.

17^e Jaargang, Nr. 787.

ER VALT DIT JAAR IETS TE GEDENKEN

Zestig jaar geleden was het 1964. In ons persoonlijk leven, maar ook in onze gemeenschappen gebeurde het een en ander. In september begon ik met per week achttien uur als docent Aardrijkskunde aan het Niels Stensen College in Utrecht. Ik zou dertig jaar werken aan het NSC tot ik gebruik kon maken van de DOP-regeling. Oudere leraren mochten vervroegd met een soort VUT/vervroegde uittreding, zodat jongere collega’s aan het werk konden. Als alles goed gaat ben ik dus 1 september 2024 dertig jaar uit het onderwijs, waar ik ruim veertig jaar in gewerkt heb.

Kort voordat ik aan het NSC begon was onze oudste dochter geboren. Die hoopt dus dit jaar zestig te worden.  Intussen ben ik dan negentig jaren jong.

In 1964 was ik leider van de oudere scoutingleden. Die heetten toen voortrekkers en ik was hun oubaas. Die namen herinneren aan de Boeren in Zuid-Afrika. Ik hoor ze nu niet meer. Een paar van mijn voortrekkers waren lid van de Arnhemband van de toen nog bestaande Katholieke Verkenners. Ze hadden met de band opgetreden in Odijk, waar een nieuwe kerk was ingezegend. Daarvan was de vroegere Arnhemse Kapelaan Hubert Bary pastoor. Na afloop hadden ze wat rond gewandeld in het toen nog heel kleine dorp. De mensen riepen hun naar binnen. Kom binnen. Dan krijg je koffie met gebak. Dat Odijk leek me een pracht dorp, al was ik er nog nooit geweest. Het betekent, dat onze H. Nicolaaskerk in september zestig jaar bestaat. Alle reden om een feestje te bouwen. Ze zijn al druk bezig een Feestcommissie op te richten.

Bij die kerk hoort een toren met bovenin een goed verlicht uurwerk. In Odijk weten we hoe laat het is. Dat uurwerk is een geschenk van de gemeente Odijk. Het aanbieden van dat cadeau was het laatste besluit van de kleine gemeenteraad van Odijk. Ik neem aan, dat het besluit genomen is in de opkamer van Restaurant Het Wapen van Odijk. Daar vergaderde de Raad van de Gemeente Odijk. Maar per 1 september werd de Gemeente Odijk samengevoegd met Bunnik en Werkhoven. De Gemeente Bunnik met de buurtschappen Vechten en Rhijnauwen en  de dorpen Bunnik, Odijk en Werkhoven bestaat dus dit jaar op 1 september zestig jaar. Het is een smalle langgerekte gemeente van Utrecht tot bij de watertoren tussen Werkhoven en Cothen. Daar begint de Gemeente Wijk bij Duurstede. Aan de noordzijde wordt de Gemeente Bunnik begrensd door de gemeenten Zeist en Utrechtse Heuvelrug. Aan de Zuidzijde liggen we tegen de Gemeente Houten aan.

De Gemeente Bunnik is een echte Kromme Rijngemeente. De Kromme Rijn was vroeger een hoofdtak van de Rijn. Dit deel van de Rijn verzandde steeds meer. In 1122 werd die Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede afgedamd. Het Rijnwater stroomde voortaan via de Lek naar de Noordzee.  De Kromme Rijn is een smalle rivier. Bij die rivier vind je een aantal kastelen Oud Amelisweerd en Nieuw Amelisweerd tussen Utrecht en Bunnik evenals Kasteel Rhijnauwen. In Bunnik kasteel Cammingha en bij Werkhoven Kasteel Beverweerd. Bij die kastelen horen weer fraaie landgoederen. Langs de Kromme Rijn vormt een jaagpad  een wandelroute tussen Utrecht en Wijk bij Duurstede.

De drie dorpen van de Gemeente Bunnik zijn in die zestig jaar flink gegroeid en op dit moment wordt er vooral bij Odijk flink gebouwd. In de gemeente Utrecht komt er veel werkgelgenheid bij en de mensen, die er werken willen er graag wonen. Zo is de Raad van de gemeente ook gegroeid van 15 naar 17 raadsleden. De Gemeente Bunnik heeft dus een woonfunctie, maar je vindt er nog veel agrarisch gebied en samen met de landgoederen en de Kromme Rijn vormt Bunnik een groene long voor de stad Utrecht. Al zestig jaar vervult Bunnik de taak van een recreatieve uitloop voor de mensen uit de stad Utrecht. Het lijkt mij goed bij het komend jubileum bij deze functies van de Gemeente Bunnik stil te staan.

17^e Jaargang, Nr. 786.

EN VOORUITBLIK

Als ik aan het jaar 2023 denk, krijg ik vooral het gevoel van veel narigheid. Doordenkend komen er ook vreugdevolle momenten naar voren. De vaste bezoekers hebben er veelal reeds in gedeeld. Ik verloor mijn enige zus. Ze was al zo’n vijf jaar bedlegerig. Voor haar was het bepaald geen pretje. Haar dood was als zo vaak een bevrijding. Toch is het leuk om een streekblad te ontvangen, waarin over haar een lovend artikel staat. Ik mag trots zijn op mijn zus Angèle.

Zo stierven hier in het dorp een aantal verdienstelijke mensen, waarmee ik vaak ben opgetrokken. Dan is de eerste, die ik noem Arda. Ze was jarenlang godsdienstlerares op de openbare school. Als er dan een kamp was met groep acht (toen nog de zesde klas), ging ze mee, net als mijn vrouw. Dat was genieten. Ze werkte ook mee aan het “Veertigdagenboekje”, een verzameling teksten ter overweging in de Vastentijd. Haar lidmaatschap van de “Coalitie voor de Mensenrechten” vond ik het meest bijzonder. Jarenlang was er in de Vredesweek in september een bijeenkomst onder het thema Mensenrechten. Ik vond dat altijd heel bijzonder. Arda was ook de vrouw, die met het idee van een Noodfonds Bunnik kwam. Soms kloppen mensen in nood aan bij de gemeente, maar die kan hen niet helpen. Ze vallen onder geen enkele regeling. Dan biedt het Noodfonds Bunnik een oplosing., De drie Caritas-afdelingen van de Rooms-Katholieke Geloofsgemeenschappen en de drie Diaconieën brengen de helft van het fonds bijeen en de gemeente de andere helft.

Tsja, en Jos Aben. Een eenvoudig man. We kenden hem vroeger als eierboer, die wekelijks bij zijn klanten eieren bezorgde. Daarna maakte ik hem mee bij volleybal en de laatste jaren bij het koffie drinken na de viering in onze H. Nicolaaskerk. Opeens was hij er niet meer.

Bij alle narigheid denk ik ook aan de vele oorlogen: Oekraïne, Gaza, Jemen, Soedan, Mali, Venezuela en van die kleine lokale conflicten, die maar zelden de krant halen. Ik dacht soms, dat er eindelijk een eind zou komen aan al die oorlogen. We gingen de zinloosheid begrijpen. Maar elke keer zijn er weer machtsbeluste idioten als Poetin en de Hamas-beweging, die weer beginnen.

Maar er waren ook leuke dingen. We vierden in mei de verjaardagen van mijn vrouw en mij samen en nodigden veel familieleden uit. Corona had het een paar jaar moeilijk gemaakt elkaar te ontmoeten. Het was mooi weer en zowel in de tuin als binnen was het reuze gezellig. Dan was er het familieweekend in het Lauwersmeergebied. Een groot succes, omdat iedereen zich voluit inzette En eindelijk maakten we kennis met die leuke vriendin van een kleinzoon. Een andere kleinzoon beëindigde zijn studie en ging zijn digitale baan vanuit Spanje uitvoeren.

En er waren twee jubilea. In 1972 nam ik het initiatief om een Scouting-groep in Odijk op te richten. Die bestond nu vijftig jaar. In 1997 hielp ik bij de oprichting van een lokale progressieve partij, Perspectief 21, waarin PvdA en GroenLinks samenwerken. In maart 1998 kwamen er vier leden van P21 in de Bunnikse Raad. De fractie groeide elke periode en vormt al jaren de grootste partij in de Gemeente Bunnik. We hebben twee wethouders naast een van D66. CDA en VVD vormen de oppositie. Best aardig, dat men landelijk ons goede voorbeeld heeft gevolgd.

En dan het jaar 2024. Wat staat ons te wachten. Vrede op aarde? Daar kunne we met Kerstmis alleen maar over zingen. Een nieuwe regering? Als het een vier-partijen-regering wordt, dan is het voor links vast verdienstelijk oppositie te voeren.

In Odijk vieren we in 2024 het zestigjarig bestaan van onze H. Nicolaaskerk. Die werd door de toenmalige veel kleinere groep Katholieken met jarenlang sparen zelf opgericht. Dat valt zeer te bewonderen.

En als ik het vol houd, dan hoop ik in het jaar 2024 de negentigjarige leeftijd te bereiken. Dat is echt iets om op vooruit te blikken.

17^e Jaargang, Nr. 785.

OF FIJNE FEESTDAGEN?

Bij een club van mijn vrouw werd het traditionele Kerstdiner opeens het Eindejaar diner. Christelijke feestdagen worden door sommige mensen dood gezwegen. Kerstkaarten laten kerstbomen zien en Kerstmannen en elanden en arresleden, maar niets van het echte Kerstgebeuren, de geboorte van Jezus in een grot, die door de herders als stal werd gebruikt, want in de herberg was voor Maria en Jozef geen plaats meer. Dan doet mij dat denken aan de actualiteit. Voor vreemdelingen is in Nederland geen plaats meer. Het doet mij ook denken aan Kerstmis 1944. Alle Arnhemmers waren door de Duitse bezetters uit huis en haard verdreven . De stad werd door hen tot krijgsbuit verklaard. Er zijn stiekem gemaakte foto’s van Duitse vrachtwagens, die meubels en andere waren uit huizen slepen, want er zijn in Nazi-Duitsland tekorten.

Toch vierden de Katholieke evacuees (zo werden vluchtelingen toen genoemd) in een protestant wijkgebouw Samuel de Nachtmis. Pater Picard M.S.C. was daar onze zielzorger. Later was hij op het Katholiek Gelders Lyceum onze godsdienstleraar. Maar als ik nu aan een jonge vrouw vraag of ze weet wat we met de feestdagen  en nu Kerstmis vieren blijft zij het antwoord schuldig. Is dat de schuld van de buitenlanders? Nee, we zijn zelf de schuldigen, die onze cultuur om zeep helpen. Het is niet alleen de kennis van het christelijk geloof, die verloren gaat, ook allerlei christelijke opvattingen gaan verloren. Want die Jezus van Nazareth, waarvan de wereld morgen de geboorte viert leerde ons om vreemdelingen zonder huis gastvrij bij ons op te nemen. Je kunt het allemaal terugvinden in de verhalen over Jezus in de vier evangeliën in het Nieuwe Testament van de Bijbel.

Ook al ben je helemaal niet godsdienstig, je kent vast wel het gezegde “Doe het kwaad , dat u geschiedt, ook aan een ander niet”. Eigenlijk komen al die gedragsregels daarop neer. We kunnen best weer opnieuw vluchteling worden en dan hopen we elders goed opgevangen te worden. Ondenkbaar? Als die zeespiegelstijging flink hoger uitpakt dan we nu berekend hebben en Laag Nederland moet vluchten, dan is het al zover. Ook al duurt het nog lang, het is best mogelijk. Ik lees pessimistische verhalen over de kwade bedoelingen van Vladimir Poetin. Moeten we straks vluchten voor de Russen?

Gelukkig zijn er nog veel goede mensen in Nederland. Ze werken als vrijwilliger bij een voedselbank. Ze werken als vrijwilliger bij vluchtelingenwerk/Taalmaatje en leren buitenlandse vluchtelingen goed Nederlands spreken en verstaan. Of werken bij de Zonnebloem of het Rode Kruis en bezoeken regelmatig eenzame mensen of organiseren gezellige bijeenkomsten. Er zijn in Nederland heel veel vrijwilligers en ze doen allemaal heel goed werk  zonder er voor betaald te krijgen. Ze volgen het goede voorbeeld van hun ouders. Het is een kwestie van goed opvoeden. Maar lukt dat nog in het ik-tijdperk? Wat moet een kind met ouders, die er de kantjes vanaf lopen?

Kerstmis is ook een moment van bezinning. Hoe is het  afgelopen jaar met Nederland gegaan. Wat vind ik van de uitslagen van de verkiezingen voor de Tweede Kamer? Hoe denk ik over 2,5 miljoen mensen die op een partij hebben gestemd, die niet veel op heeft met vreemdelingen? Hoe doet mijn woongemeente het bij de woningbouw? Komen er voldoende  (minstens 30%) sociale huurwoningen bij? Doet mijn woongemeente haar best om vluchtelingen op te vangen? Wat vind ik van mensen, die zo tegen vreemdelingen opvang te keer gaan? Oei wat een moeilijke vragen. Maar een Zalig Kerstfeest komt er niet vanzelf. Daar moeten we met zijn allen hard aan werken

17^e Jaargang, Nr. 783.

EEN STERFTEOVERSCHOT  EN TOCH GROEI

Nederland is een van de dichtst bevolkte landen van Europa en toch blijft het aantal inwoners maar toenemen. Ik ken jonge mensen, die vinden, dat ze daarom geen kinderen willen krijgen. Een lager aantal inwoners zou ons land een prettiger leefklimaat geven.

Er worden in Nederland al vanaf 1975 zo weinig kinderen geboren, dat er op den duur een bevolkingsdaling gaat optreden. Per vrouw worden gemiddeld
1,5 tot 1,7 kinderen geboren. Voor een constante bevolking zijn gemiddeld 2,1 kinderen per vrouw nodig. Er waren nog veel ouderen, maar die zijn nu vrijwel allemaal met pensioen.  Daardoor treden er flinke tekorten op de arbeidsmarkt op. Vooral in het onderwijs en de zorg zijn die tekorten zorgwekkend. In andere sectoren zijn ook tekorten, maar die worden door buitenlanders opgevuld. Er wordt in veel sectoren Engels gesproken, maar juist in het onderwijs en in de zorg is het wenselijk dat mensen Nederlands spreken en verstaan. Het gemopper over de vele arbeidsmigranten is dus dwaas. Die mensen zijn heel hard nodig en het bedrijfsleven heeft dat dan ook duidelijk laten blijken.

Tsja, maar die mensen moeten ook ergens kunnen wonen en dus zijn gemeenten actief bij het zoeken naar oplossingen, bijvoorbeeld door flex-woningen in mijn eigen gemeente Bunnik en onze buurgemeente Houten. Je daartegen verzetten is dus erg dom. Veel arbeidsmigranten gaan na een tijd weer terug naar hun eigen land. Ze hebben met de hoge lonen in Nederland flink gespaard om in hun moederland een eigen huis te kunnen bouwen. Maar er zijn ook arbeidsmigranten, die zich definitief in Nederland vestigen. Dat bijna voortdurende vestigingsoverschot maakt het sterfteoverschot onder de oorspronkelijke Nederlanders meer dan goed. Zo blijft het aantal inwoners toenemen.

Ik moet nog zien, dat de huidige vier partijen inderdaad zover komen, dat ze een regering kunnen vormen met het daarbij horende coalitieakkoord. Het zou heel dom zijn, wanneer daarin wordt afgesproken het aantal arbeidsmigranten fors te beperken. De tekorten op de arbeidsmarkt zouden ernstige schade aan onze economie toebrengen.

17^e Jaargang, Nr. 782.

HOORT NIET IN ONZE REGERING

In de bijeenkomsten van een kabinet worden ook vertrouwelijke NAVO-zaken besproken. Iemand, die op vriendschappelijke voet met de Russische president Poetin verkeert, hoort daarvan geen weet te hebben. Zo’n iemand is Geert Wilders. Voor mij is dat al een doorslaggevende reden om de PVV duidelijk te maken, dat van de vorming van een kabinet met de PVV geen sprake kan zijn, ook al is die PVV de grootste partij.

Ik vrees, dat het gros van de PVV-stemmers daar geen weet van heeft gehad en nog niet heeft. De meesten van hen lijken me niet buitengewoon goed op de hoogte van dit soort zaken. Het is ook niet voor niets, dat de uitslagen van onze verkiezingen voor grote ongerustheid bij internationale organisaties als de EU en de NAVO hebben gezorgd.

Dat is nog maar een reden om de heer Wilders duidelijk te maken, dat een kabinet met de PVV er niet in zit. Wilders heeft in de afgelopen jaren ook veel vijanden gemaakt door zijn spottende opmerkingen in debatten en maar al te vaak nogal persoonlijke aanvallen.

Voorts zou de PVV een groot deel van haar programma moeten inslikken. Veel punten zijn voor andere partijen volkomen onacceptabel. Denk aan geen steun meer voor Oekraïne, uit de EU stappen, niet geloven in een klimaatverandering en een zeespiegelstijging of natuur onbelangrijk vinden en 140 KM per uur op de autosnelwegen rijden met meer CO₂ uitstoot en meer ernstige ongevallen..

We weten niet welke zeer capabele goed opgeleide en ministeriabele lieden stiekem met de PVV sympathiseren en bij de kabinetsvorming uit de kast zouden kunnen komen. Maar of zulke lieden voldoende geaccepteerd zullen worden door de Tweede Kamer valt te betwijfelen.

De besprekingen tussen de vier partijen, PVV, VVD, NSC en BBB zullen dus vooral gericht zijn op de vraag: “Hoe komen we eronder uit? “. Want afgezien van allerlei persoonlijke bezwaren begrijpen met name VVD en NSC dat ze aardig wat kiezers zullen verliezen als ze met de PVV in zee gaan. Veel mensen hadden geen enkel vermoeden, dat ze plotseling tot PVV-kompanen zou worden. Dan zal de conclusie worden, dat de vorming van een kabinet met de PVV niet mogelijk is.

Maar wat dan? Pieter Omtzigt zal dan waarschijnlijk pleiten voor de vorming van een zakenkabinet met niet duidelijk partijgebonden vakministers. Zou de Kamer er niet mee instemmen dan blijft slechts de optie van nogmaals verkiezingen over. Het land zal toch een regering nodig hebben. Te hopen is, dat die conclusie er al spoedig zal liggen. Niet alle partijen zullen juichen bij nog eens verkiezingen.  Ons kiezersvolkje heeft voor een moeilijk op te lossen probleem gezorgd.

17^e Jaargang, Nr. 782.

SLECHT VOOR ONS LAND

Als kind maakte ik de Tweede Wereldoorlog mee. We hoorden geallieerde bommenwerpers over komen, die Duitse steden gingen bombarderen. We waren blij, dat er weer flink wat Duitsers zouden sterven. Achteraf  realiseerde ik me, dat dat blij zijn om de dood van mensen niet goed was. Toen wij bevrijd waren en de Duitsers zich hadden overgegeven, ging de oorlog tegen Japan nog een tijd door totdat daar de twee kernbommen op Nagasaki en Hirosjima vielen en ook Japan capituleerde. Ik ging begrijpen dat oorlog iets vreselijks is. Ik leerde bij geschiedenis, dat Europa steeds weer geteisterd is door oorlogen. Door betere wapens werden de gevolgen steeds ernstiger. Zo werd ik voorstander van een Verenigd Europa. De titel van het opstel voor Nederlands bij het eindexamen HBS-b was “De Verenigde Staten van Europa”. In mijn lessen aardrijkskunde toonde ik mij altijd weer een groot voorstander van de Europese integratie. Ik was blij met de EGKS en blij met de EEG. Uiteindelijk werd dat de Europese Unie. Door de vrijhandel tussen de lidstaten en door het vrij verkeer van werknemers en kapitaal nam de welvaart enorm toe. Frankrijk en Duitsland werkten nu samen in plaats van met elkaar oorlog te voeren. Er is al zo’n vijfenzeventig jaar vrede en welvaart door ons samengaan in de EU. Dan raak je verbijsterd door de Brexit. Maar de schrik slaat me om het hart als een op de vier Nederlanders op een partij stemt, die wil, dat Nederland uit de EU stapt. Zo’n partij is ongeschikt om regeringsverantwoordelijkheid te dragen.

Ze zijn boos omdat de EU soms met steun van de Nederlandse premier wetten uitvaardigt, waar zij het niet mee eens zijn. Tijdens de Coronapandemie sloten veel landen hun grenzen. Noodgedwongen gingen Nederlanders in hun eigen land op vakantie. En wat hoorde je vervolgens? We hebben nu ontdekt hoe mooi ons land eigenlijk wel is. Natuurlijk moeten we dat ondanks alle autowegen en alle stedengroei liefst zo houden. De veehouderij en het autoverkeer stoten veel stikstofverbindingen uit. Dat zijn eigenlijk meststoffen. Die meststoffen dwarrelen neer op onze bossen en heidevelden. Te veel mest is niet goed en zo gaat onze natuur kapot. Jammer voor al die mensen, die zo genoten van de schoonheid van ons land en jammer voor de mensen die hun geld met toerisme verdienen. In het ik-tijdperk denken veehouders vooral aan hun eigen bedrijf en niet aan de campings en hotels in onze natuurgebieden. De EU wil, dat overal het natuurschoon behouden blijft. Wat vindt U?

Kent u het begrip “Koude Oorlog“ nog? Ik herinner mij, dat ik heel kort na de bevrijding tegen mijn vader zei: “Wat is het toch fijn, dat we nu eindelijk vrij zijn. Het antwoord van mijn vader joeg mij schrik aan. “Ik ben bang voor een nieuwe vijand, de Russische communisten”. Tot 1989 duurde die angst voor de Russen. Alle lidstaten van de Navo zorgden ervoor goed bewapend te blijven. Tussen Oost en West richtten de lidstaten van het Warschau-Pakt het IJzeren Gordijn op. Toen we met ons gezin op vakantie waren in Wieda in de Harz keken we vanaf een heuveltje naar de Oost-Duitsers, die bezig waren dat IJzeren Gordijn nog verder te versterken. Dat was in 1974. Zo maakte ik nog vaker kennis met dit IJzeren Gordijn en met de tweedeling van Berlijn en de Muur tussen Oost en West. In die tijd was een zekere Poetin voor de Russische geheime dienst in Oost-Duitsland actief. We zijn eigenlijk bang, dat hij het niet goed kan hebben, dat al die Oost-Europese landen nu lid zijn van de EU en van de NAVO. We vertrouwen hem niet erg. Maar een zekere Wilders is bevriend met hem. Zo’n Russen vriend mag nooit premier van Nederland worden.

17^e Jaargang, Nr. 781.

IK WAS EEN VREEMDELING EN GIJ HEBT MIJ NIET VERWELKOMD

Die woorden uit het evangelie van deze zondag lieten mij vandaag niet los. Eigenlijk slaan ze op het laatste oordeel. De koning vertelt, wie er niet naar het eeuwige leven in het paradijs zullen overgaan. In een van mijn vorige columns wees ik op de secularisatie, waardoor veel mensen zich vrij achten te doen wat ze zelf graag willen. Ze voelen zich vrij en niet meer gebonden aan Gods geboden. Tsja, die Partij voor de Vrijheid. Ik schreef er toen bij, dat er gelukkig heel veel geseculariseerde mensen zijn, die erg goed voor hun naasten zorgen. Die naasten zijn ook de buitenlanders, die leven in Nederland.

Maar wat was mijn eerste reactie. Ik was blij omdat GroenLinks-PvdA boven de VVD waren geëindigd, maar wat een schrik, toen de enorm hoge score van de PVV bekend werd. Zijn er zoveel vreemdelingenhaters in Nederland? Er is veel mis in Nederland en veel mensen zijn terecht ontevreden. Geven ze dan nu  allemaal de schuld aan de buitenlanders? Dat er een enorm tekort is aan woningen; is dat de schuld van de buitenlanders. Welnee, buitenlandse bouwvakkers helpen mee met woningen te bouwen. Dat er een tekort is aan zorgmedewerkers, is dat de schuld van de buitenlanders? Welnee er werken heel wat buitenlanders in de zorg. Zelfs in het Nederlandse onderwijs werken buitenlanders.

Ik kreeg associaties met 90 jaar geleden. In Duitsland was veel werkloosheid en er werd in 1933 een niewe bondskanselier gekozen. Die man gaf de schuld van alle narigheid aan de Joden. We weten nu hoe vreselijk het vervolg was. De Holocaust kostte 6 miljoen Joden het leven en daarnaast stierven ook nog zigeuners en homoseksuelen in de gaskamers van de concentratiekampen. Ik geloof niet, dat ons dat nu te wachten staat, maar heel veel mensen hebben de lessen van de geschiedenis kennelijk niet geleerd. Ik heb begrepen, dat veel PVV-stemmers uit ontevredenheid op die partij hebben gestemd. Een interessant onderzoek leert, dat in veel hoogontwikkelde welvarende landen veel mensen stemmen op partijen als de PVV, omdat ze zich niet echt gewaardeerd voelen. Het zijn – gelukkig maar- niet allemaal vreemdelingenhaters. Tegelijk geldt voor mij, dat we waakzaam moeten blijven.

Maar hoe moet het nu met de kabinetsformatie? Men roept, dat gezien de uitslagen de meerderheid van de kiezers een rechts kabinet wensen. Dat moge zo zijn, maar als je het PVV-programma leest, dan moet Wilders daar 90% van inslikken willen fatsoenlijke partijen als de VVD, BBB en NSC met hem in zee willen gaan. Dat zie ik nog niet zo vlug gebeuren.

Maar hoe dan wel? Moeten GroenLinks-PvdA en CU met VVD, NSC en BBB in zee gaan. Dat wordt al heel moeilijkgezien de verschillen. Ik zie twee mogelijkheden: Een zakenkabinet onder leiding van Pieter Omtzigt met een zekere mate van steun van de genoemde partijen of de tweede mogelijkheid: opnieuw naar de stembus.

Is er voor mij nu geen enkel lichtpuntje? Het mooie is, dat in de gemeente Bunnik en bijna alle omliggende gemeenten – Utrecht, De Bilt-Bilthoven, Zeist en Utrechtse Heuvelrug – GroenLinks-PvdA als grootste partij hebben gekozen. Tsja en met ons folderen hebben we daar toch een beetje aan mee geholpen.

17^e Jaargang, Nr 780.

HOE HELPEN WE ZE?

We waren aan het folderen in een buurdorp, waarvan we weten dat het gemiddeld wat conservatiever is dan de andere dorpen van onze gemeente. Een jonge vrouw was bezig haar tuin vrij te maken van afgevallen bladeren. Ze heeft het met haar tuin best moeilijk, want aan de overkant staan reusachtige bomen. Toen ze zag, dat ik folders van GroenLinks had, liet ze merken, dat ze van die partij niets moest hebben. Waarom? Vroeg ik. Ze vond, dat GroenLinks ervoor zorgde, dat allerlei buitenlanders maar in Nederland blijven hangen. Ik legde uit, dat er in Nederland grote tekorten optreden op de arbeidsmarkt. Dat komt doordat vanaf 1975 erg weinig baby’s zijn geboren en dan krijg je op den duur te weinig mensen om het werk te doen. Bedrijven halen dan mensen uit het buitenland. Wie moet anders de appels plukken? Onze streek kent veel fruittelers. Maar zei ze: “Ik ga niet stemmen. Het is allemaal zo’n rotzooitje.” Wat je ook probeert, haar krijg je niet naar de stembus.

Als je wilt kiezen, moet je jezelf vragen stellen. Voor mij is de meest principiële vraag of je kiest voor je eigenpersoonlijk belang of voor het algemeen belang. De meeste partijen gaan uit van dat persoonlijk belang van een bepaalde groep. Ze richten zich bijvoorbeeld op rijke mensen, die al vlug vinden, dat ze te veel belasting betalen. Of ze vragen veel aandacht voor bedrijven, die zich met goederenvervoer bezig houden per vrachtauto of vrachtschip of transportvliegtuig. Dan moet je veel investeren in infrastructuur: wegen, havens, luchthavens. Mensen die werken in de zorg merken, dat het moeilijk is om voldoende collega’s te werven. Misschien willen ze wel als de lonen wat hoger worden. Het gaat hen om de patiënten. Die moeten voldoende zorg krijgen. Zo zijn er allerlei belangen. We willen immers allemaal graag, dat alles goed werkt in Nederland. Dat in alle  behoeften wordt voorzien.

Moet je nu naar al die programma’s kijken? Ik vind eigenlijk van niet. Het is beter een goede krant te lezen, al dan niet op papier of digitaal en er zo achter te komen, wat een partij in de praktijk presteert. Wat komt er van al die mooie praatjes eigenlijk terecht? Maar ja, dan moet je wel kunnen lezen. Er zijn veel analfabeten in Nederland. Die moeten het van radio en Tv hebben. En je kunt ook met mensen praten, waar je vertrouwen in hebt. Maar iedere burger hoort eigenlijk ervoor te zorgen, dat hij goed geïnformeerd is.

Voor kiezers, die nu nog zweven zijn de kieswijzers of stemwijzers een mooi hulpmiddel. Deskundigen stellen over allerlei onderwerpen dertig stellingen op, die met actuele politiek te maken hebben. Die leggen ze voor aan de politieke partijen. Wat vindt deze partij ervan? Zijn ze het helemaal oneens of oneens of twijfelen ze of zijn ze het eens of zijn ze het er helemaal mee eens. Als je over al die dertig stellingen jouw mening hebt gegeven, kan de computer gemakkelijk uitmaken met welke partij je het vooral eens bent en zo komt er een stemadvies uit. Als ik dat doe kom ik meestal prima bij GroenLinks-PvdA uit. Maar ja, ik zorg ervoor, dat ik goed op de hoogte ben. Ik ben ook lid van GroenLinks. Dat heb ik van huis uit mee gekregen. Mijn vader is al in 1953 plotseling overleden. Ik vraag me wel eens af, wat hij nu zou stemmen.

Nederland is inmiddels sterk geseculariseerd. Velen zijn geen lid meer van een kerk en geloven niet meer in een God. Ze vinden het geweldig, dat ze nu heel vrij zijn en niet meer aan allerlei geboden en verboden hoeven te gehoorzamen. Die vrijheid leidt er wellicht toe, dat ze hun stem vooral laten bepalen door hun eigen belang. Waarom zou je nog rekening houden met al die mensen onder de armoedegrens?  Maar dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn. Velen zijn dan wel niet meer godsdienstig, maar ze hebben veel voor een ander over.

Maar goed; we hebben tegenwoordig een bijzondere paus daar in Rome. Hij heet paus Franciscus. Hij is genoemd naar de Heilige Franciscus van Assisië. Die hield erg van arme mensen en hij hield erg van de natuur. Zo is het ook met paus Franciscus. Hij schreef in 2015 een boekje en pleitte ervoor, dat we heel zuinig moeten zijn op de Schepping, dus op de planeet aarde. En hij wil ook graag, dat we ervoor zorgen, dat er op de wereld geen armoede meer is.  Hij scheef ook, dat er een groep heel rijke mensen is. Voor hen is het nooit genoeg. Als je schoon wilt produceren in je fabrieken en je arbeiders goed wilt betalen, kost dat extra veel geld. De winst wordt minder en dat willen ze niet. Dus blijven ze vervuilen en de natuur vernielen en de armoede blijft. Mijn partij Groenlinks-PvdA zegt we zijn groen en sociaal. We zijn voor de natuur en voor de arme mensen. Toch zijn er bij die partij ook heel veel mensen, die niet (meer) gelovig zijn.

Ik denk, dat zwevende kiezers onder mijn lezers nu voldoende stof hebben om te weten, wat ze op 22 novermber moeten stemmen. Veel succes.

17^e Jaargang, Nr. 779.