John Ch.M. Jorna

BESCHERMING MINDERHEDEN CRUCIAAL

Alle aandacht gaat nu uit naar onze problemen: terrorisme in Europa en de maar niet eindigende vluchtelingenstroom. Wat de Syrische burgeroorlog voor de gewone mensen in dat land betekent ontgaat de meeste Nederlanders Toch werken de dagelijkse bombardementen, het gebrek aan vrijheid en de wederzijdse wreedheden zo ontwrichtend, dat mensen om hun lijfsbehoud het land ontvluchten als ze daartoe tenminste in staat zijn. Dat hangt af van de financiële positie. Intussen werken die pushfactoren maar door. Mensen worden uit hun land weggedrukt.

Goed nieuws is geen nieuws. In de media krijgen vooral de problemen met de opvang, de incidenten tussen asielzoekers onderling en de protesten van sommige Nederlanders veel aandacht. Dat voedt de ongerustheid van veel mensen, de angst voor de onbekende vreemdelingen. Wat er allemaal goed gaat, de geweldige inzet van veel vrijwilligers en de materiële hulp van velen krijgen veel minder aandacht. Ik was op een bijeenkomst van de Linker Wang en mijn vrouw op een ontmoeting georganiseerd door GroenLinks Bunnik. Allebei raakten we onder de indruk van alle positieve ontwikkelingen.

Maar intussen vraag ik mij steeds af of er nog toekomst is voor Syrië. Zal het land ooit nog vrede kennen? Zullen de strijdende partijen daar vroeg of laat de krankzinnigheid van het elkaar uitmoorden gaan inzien? Zoals wij na eeuwen steeds weer oplaaiende oorlogen in Europa zeventig jaar geleden besloten tot vreedzaam samenleven in een Verenigd Europa. Zoals de strijd tussen Protestanten en Katholieken in Noord-Ierland is geëindigd evenals het conflict tussen witten en zwarten in het Zuid-Afrika van de Apartheid.

In eerdere blogs heb ik gewezen op de vele minderheidsgroepen in Syrië, die onder het bewind van Assad daar konden leven te midden van een Soennitische meerderheid. Van een democratie naar Westers model hebben die minderheidsgroepen weinig goeds te verwachten. Dat maakt het allemaal zo hopeloos. Ik sprak erover met een GroenLinkskamerlid. Wat is eigenlijk het standpunt van GroenLinks over de toekomst van Syrië? Ik kreeg geen duidelijk antwoord. Ik zei, dat bij elke oplossing van het Syrische conflict de veilige positie van de minderheidsgroepen gegarandeerd moet worden. Assad en zijn aanhang moeten erbij betrokken worden. Alle partijen begaan in Syrië de meest verschrikkelijke misdaden. Assad is niet de enige. Maar hoe maak je de Syriërs duidelijk, dat democratie bescherming van en respect voor minderheiden inhoudt?

In Europa is dit een normale zaak. Het loopt niet overal helemaal positief, maar de principes van vrijheid en gelijke rechten voor iedereen gelden in elk land. Eigenlijk zou het verblijf van die duizenden vluchtelingen in Europa een lange demonstratie moeten zijn van de werking van onze democratie, van onderlinge verdraagzaamheid en respect, van coalitievorming, van compromissen in de politiek van eerbied voor de universele mensenrechten. Ze zouden vooral kennismoeten maken met onze lessen van de geschiedenis, onze literatuur en de enorme verscheidenheid aan culturele uitingen nu en in het verleden. En dat alles zonder hen ons model op te dringen, maar slechts als voorbeelden ter inspiratie bij het bedenken van hun nieuwe Syrië.

Dat vraagt van ons een enorme verantwoordelijkheid. Velen van ons tonen zich zeer gastvrij en hulpvaardig, maar vreemdelingenhaat past niet in de Europese cultuur en zeker niet in de Nederlandse cultuur. Ons land is altijd open en gastvrij geweest. Zo zou de komst van al die Syriërs wel eens heel goed kunnen uitwerken. Met optimisme kom je verder.

Jaargang 8, Nr. 385.

MEER TOERISME

Mede gesteund door de Europese Unie is het Kromme Rijngebied veel attractiever geworden voor toeristen. Ik schreef er al eerder over. Er zijn nu nieuwe ontwikkelingen. Het Kromme Rijnpad van Utrecht naar Wijk bij Duurstede is gekozen tot de meest aantrekkelijke wandelroute in de provincie Utrecht. Daar ben ik het helemaal mee eens. Vanuit Utrecht begint de route bij het Ledig Erf, het zuidelijke puntje van de binnenstad. Daar mondt de Kromme Rijn uit in de stadsgracht. Het eerste stuk door de stad is aardig met een gevangenis, een park, het stadion Galgewaard en de toegangsweg naar het universiteitscentrum de Uithof. Voor architectuurliefhebbers is er op de Uithof heel wat interessants te zien. Voorbij het zwembad Krommerijn en restaurant het Tolhuys komen we bij de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen. Ze liggen in de gemeente Bunnik, maar zijn eigendom van de gemeente Utrecht. Ze worden vooral op mooie zomerdagen enorm druk bezocht. Oud Amelisweerd is een tijd het zomerpaleis geweest van koning Lodewijk Napoleon. Er zijn kamers met chinees behang. Nu herbergt het gebouw het Armandomuseum. Maar dicht erbij is het Waterliniemuseum in het Fort bij Vechten sinds kort geopend. De Volkskrant roemde de bijzondere architectuur, maar de inhoud van het museum is eveneens de moeite waard. Vanaf de rand van Utrecht wandel je steeds in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Horeca vind je in het gebied ook. Voorbij Kasteel Rhijnauwen wandelen we tussen weilanden, boomgaarden en moerasbossen langs de rivier voorbij het dorp Bunnik, een golfbaan en onder het spoor en de snelweg door naar Odijk, dat in een grote bocht van  de rivier is gebouwd. Het afgelopen jaar is het waterschap daar druk bezig geweest natuurvriendelijke oevers aan te leggen met strandjes, vissteigertjes en aanlegplaatsen. De rivier is op veel plaatsen breder geworden, maar voor een deel ondiep. Het is de bedoeling, dat daar waterplanten gaan groeien. Interessant is ook een nevengeul vanuit de Langbroeker wetering, waar je de werking van stromend water kunt observeren. Bij een picknick tafel bij de stuw met vistrap vind je een groot paneel met uitleg. Het ooievaarsnest is dit jaar niet bewoond geweest. Daarvoor gaven alle werkzaamheden te veel onrust. De route gaat verder op de andere oever langs het dorp, de tennisbaan en de nieuwste wijk naar het jaagpad richting Werkhoven. Daar kom je langs Kasteel Beverweerd, twee eeuwen door een tak van de Nassaus bewoond geweest. Nu is het bekend door een schilder, die de stijl van beroemde kunstenaars perfect nabootst in geheel nieuwe schilderijen. De route loopt nu niet steeds direct langs de rivier, maar is niet minder aantrekkelijk. Onlangs liepen we door tot de bushalte bij kasteel Hardenbroek en gingen we per bus terug naar Odijk. Dat is het leuke van de route. Je komt steeds weer dichtbij bushaltes van lijn 41 Utrecht – Wijk bij Duurstede. Misschien komen we elkaar binnenkort tegen. Ik moet voor mijn gezondheid veel wandelen.

Jaargang 8, nr. 384.

Meer openheid bij benoemingen op hoge posten

Avaaz, een mondiale pressiegroep is een handtekeningenactie gestart om de Tweede Kamer te verplichten een debat te wijden aan de wijd verbreide vriendjespolitiek bij benoemingen van hoge ambtenaren, burgemeesters, commissarissen van de koning en hoge rechters. Vooral leden van politieke partijen worden op cruciale posten gedumpt om zo meer politieke macht te kunnen uitoefenen. Het is een bekend fenomeen en ouders plaatsen hun kinderen op bepaalde middelbare scholen, zodat hun kinderen daar al kunnen beginnen aan het opbouwen van een netwerk. Ik laat nu eerst Avaaz aan het woord.

Ik heb deze petitie ondertekend. Al deze politiek getinte benoemingen leiden tot veel moeilijk te controleren macht en invloed. Land niet altijd worden de best beschikbare mensen benoemd. Grote delen van de bevolking worden buitengesloten Je ziet steeds weer dezelfde families vertegenwoordigd in bestuurlijk Nederland. Sommige mensen maken terecht bezwaar tegen het erfelijk karakter van het koningschap. Dan zou je nog veel meer bezwaar moeten maken aan deze ondoorzichtige praktijken bij benoemingen.

Toch valt op dit alles wel wat af te dingen. Slechts 2,5% van de volwassen Nederlanders is lid van een politieke partij. Ik heb wel lagere percentages gehoord. Het is veel meer geweest. Voor mijn gevoel hoor je lid te zijn van een politieke partij al zijn er redenen te bedenken om dat niet te zijn. Toen ik voorzitter was van een plaatselijke Scoutinggroep koos ik er voor geen lid te zijn. Het zou bij contacten met de subsidiërende overheid problemen kunnen geven. Als heel veel mensen lid zijn van een politieke partij wordt de indruk vermeden, dat mensen alleen maar lid worden om carrière te maken.

Ik moest ook weer denken aan een artikel, dat ik tientallen jaren geleden schreef over de besluitvorming bij leerplannen, examenprogramma’s en examenaanpak bij mijn vak aardrijkskunde. Ik liet zien, dat het maar enkele tientallen mensen waren, die het beleid bepaalden: KNAG-bestuurders, lerarenopleiders, universiteitsmedewerkers, vak-inspecteurs, leerplanmedewerkers, examenmakers , methodeschrijvers en enkele enthousiaste collega’s. De andere collega’s moesten vervolgens het beleid uitvoeren. Daarover werd veel gemopperd en veel kritiek was waarschijnlijk terecht. Maar waarom kwamen al die mopperaars nooit op vergaderingen? Waarom richtten ze geen werkgroepen op, die het beleid kritisch gingen volgen? Ze bleven aan de kant staat en hielden op die manier het systeem in stand. Mijn Avaaz-vrienden wijzen op het Britse systeem. We kunnen toch een Nationaal Beraad oprichten, dat alle benoemingen kritisch gaat volgen. Dat Beraad zal dan regelmatig rapporten publiceren, waarin kwalijke praktijken en overduidelijke vriendjespolitiek aan de kaak worden gesteld. Zo’n Nationaal Beraad zou een forse druk leggen op de politiek om een eerlijker systeem voor belangrijke benoemingen tot stand te brengen.

Jaargang 8, Nr. 383.

DE DRIEDELING VAN BUNNIK BLIJFT

Binnenkort is het mogelijk om vanuit de richting Utrecht buitenom het dorp Bunnik naar de A12 en via de N229 naar Odijk, Werkhoven, Cothen en Wijk bij Duurstede te rijden. En natuurlijk ook naar Houten, Langbroek en Doorn. Dat gaat een forse ontlasting van de Bunnikse traverse betekenen, maar verkeer naar de Bunnikse wijken en via de Sportlaan – Koelaan naar Zeist zal de traverse blijven gebruiken. Perspectief 21 de lokale progressieve partij organiseerde afgelopen woensdag, 28 oktober een brainstormavond over de kansen voor verbetering van de leefbaarheid, de veiligheid en de bereikbaarheid. Ik ben geen inwoner van het dorp Bunnik, maar ik heb wel belang bij de verkeerssituatie aldaar.

Wat is voor mij en voor andere inwoners van Odijk en Werkhoven belangrijk? We moeten op een prettige manier door Bunnik naar de winkels aldaar, naar Zeist, naar de Uithof en naar Utrecht kunnen fietsen. Ook per auto en per lijnbus 41 moeten de winkels als de boekhandel, de fotoshop, de vishandel, de bloemist de Blokker in Bunnik bereikbaar blijven. Als Bunnik veel verkeer trekt, moet de ontsluiting van het dorp daar kansen toe bieden. Met alle drukte roepen mensen soms: We sluiten de boel af. Dat kan natuurlijk niet.

Waardoor trekt Bunnik zo veel verkeer? Bunnik heeft veel eigen werkgelegenheid, vooral kantoren met het bedrijventerrein De Twaalf Apostelen als belangrijkste verkeersaantrekker. Het ligt aan de Westzijde van het dorp en ongunstig ten opzichte van de afritten van de A12 en de dorpen langs de N229. De gemeente verwacht, dat het verkeer naar de Twaalf Apostelen buitenom zal rijden en dan via een stukje traverse naar het kantorengebied, maar dat is nog maar de vraag. Eigenlijk moeten we de toekomstige ontwikkelingen eerst afwachten, voordat verdere plannen kunnen worden gemaakt. Maar ontmoediging van het verkeer via de traverse lijkt logisch.

Hoe kunnen we de leefbaarheid van Bunnik bevorderen door de traverse tussen de Van Zijldreef en de Julianalaan aan te passen? Een interessante suggestie was de hoofdrijbaan te reserveren voor autoverkeer en voor parkeren. Door verschuiving van de wegas kan de snelheidsbeperking tot 30 KM/uur worden afgedwongen. De parallelwegen kunnen dan voor fietsers en voetgangers worden bestemd, die niet langer gehinderd worden door autoverkeer en geparkeerde auto’s.

Bunnikers zouden het geweldig vinden wanneer het dorpscentrum meer een eenheid wordt met een dorpsplein met terrasjes en leuke winkels, een echte ontmoetingsplaats. Dan zou het parkeren meer naar de randen van het centrum moeten. Winkeliers roepen dan, dat hun klanten voor hun winkel willen parkeren. Mensen zijn nogal dubbel in hun verlangens. Het aantrekkelijke van het Bunnikse winkelcentrum is het gratis, maar door de blauwe zone toch beperkt parkeren. Voor een ondergrondse parkeergarage zal geen geld zijn. Dat kan ook niet gratis, maar zo zou een aantrekkelijker winkelgebied kunnen ontstaan. Het is maar wat je wilt.

De Julianalaan is eigenlijk qua profiel een woonstraat, maar moet helaas veel verkeer verwerken. Zeist heeft veel werkgelegenheid en het personeel komt ten dele via de A12 en via de N229 door Bunnik naar Zeist. Men hoopt, dat de tunnel onder het spoor bij station Driebergen-Zeist een ontlasting voor Bunnik zal betekenen. Veel kantoren zitten aan de Westzijde van Zeist en dan is de route via Bunnik sneller. Een rechtstreekse aansluiting van Bunnik op de A12 is onmogelijk en niet alleen vanwege de hoge kosten, maar ook vanwege de verkeer aantrekkende werking op een punt bij Slot Zeist, waar Zeist dat terecht liever niet heeft. De Julianalaan zal druk blijven.

Jaargang 8, Nr. 382.

JE KUNT TOCH BEST EEN GOED MENS ZIJN ZONDER BIJ EEN CLUB TE HOREN

Deze week heb ik gecollecteerd voor de Brandwondenstichting. Het was echt wel een succes, want op de ruim 120 adressen kreeg ik maar twee keer een pertinente weigering. Het was erg koud met een snerpende wind ook nog. De mensen zeiden ook, dat het koud was. Opeens antwoordde ik: “Als zoveel mens zo veel geven krijg ik het er warm van.” Ik kreeg vaak een glimlach terug al moesten veel mensen er eerst even over nadenken. Het duidt op een levend gemeenschapsgevoel. Mensen met brandwonden moet je echt helpen. Het waren allerlei mensen: man of vrouw, jong of oud, welvarend of met een krappe beurs. Achter zo’n collecte zit een forse organisatie. Als je brandwondenslachtoffers wilt helpen kun je dat nooit alleen.

Die ervaring heb ik heel vaak in mijn leven opgedaan. Een scoutinggroep oprichten of een lerarenclub of een lokale politieke partij; je doet het nooit alleen. Zelfs dit blog schrijven. Ik heb uiteraard een provider nodig, maar als ik die vier tot vijfduizend unieke bezoekers per maand niet had, dan had al dat schrijven geen zin. Zonder het te beseffen vormen al die mensen een kenmerkende groep.

Ik heb het al vaker geschreven. Het einde van de verzuiling heeft mensen van een soort tehuis beroofd. Binnen de zuil waren er voor mensen in nood vele mogelijkheden. Vaak wordt er tegenwoordig geconstateerd, dat er nogal wat mensen lijden aan eenzaamheid. In ons diaconaal beraad praten we er vaak over. Het blijkt nogal moeilijk om zulke mensen echt uit hun eenzaamheid te verlossen, zelfs als onze bezoekgroep contact met ze heeft. Maar heel veel mensen horen tegenwoordig nergens meer bij. Hoe bereik je die? We stuitten op het probleem, dat mensen zelf geen auto meer kunnen rijden. Ze kennen niemand, die hen kan helpen en voor een taxi is er geen geld. Zo hebben we nu in Odijk een coöperatie opgericht, waarvan iedereen lid kan worden voor 2 Euro per maand. Dan kun je gebruik maken van de dienst “Chauffeur van Odijk”. Het idee is bij de kerken opgekomen, maar juist om iedereen te helpen, hebben we het bij die coöperatie ondergebracht. Elke Odijkenaar kan er vrijwilliger worden en iedereen kan er gebruik van maken. Zo ontstaan overal nieuwe verbanden, waar mensen onderdak vinden.

Lord Robert Baden Powell zag als zijn opdracht in het leven de wereld een klein beetje beter achter te laten dan je hem gevonden hebt. Dat idee vind ik nog steeds zeer inspirerend. Tegelijk besef ik, dat ik in mijn eentje weinig kan. Ja, ik kan een goed mens zijn zonder bij een kerk of een levensbeschouwing of een beweging te horen, maar als ik werkelijk wat wil bereiken, dan kan ik dat nooit alleen. In onze geloofsgemeenschap van de H. Nicolaas in Odijk beseffen we dat allemaal heel goed. We vormen een warme gemeenschap. We zijn er voor elkaar en we zijn er voor al die anderen. Elke zondag vieren we die gemeenschap. Als iemand ernstig ziek is leven velen met hem of haar en de familie mee. Als iemand overlijdt komen honderden mensen naar zijn afscheid. We staan niet alleen.

Een geloofsgemeenschap draait niet om allerlei geboden en verboden, zoals sommigen nog steeds denken. Natuurlijk zijn er kerkelijke potentaten, die hun uiterste best doen dat oude beeld te handhaven. Intussen zijn we druk bezig die wereld waarin we leven een klein beetje beter achter te laten dan we hem gevonden hebben. Jezus van Nazareth is een inspirerend voorbeeld.

Wat zou het fijn zijn als zeer veel jonge mensen zouden ontdekken, wat de waarde en de vreugde is van samen gemeenschap zijn.

Jaargang 8, Nr.380.

DE WAARDEN VAN SECULIERE MEDEBURGERS

Onlangs hoorde ik samen met een groep Rooms-katholieken een boeiende lezing over de groeiende tegenstelling tussen arm en rijk in de wereld. Het onderwerp komt ook in de toespraken en de geschriften van paus Franciscus voortdurend terug. In zijn encycliek Laudato si legt de paus een voortdurend verband tussen het milieuvraagstuk en de armoede. De hele lezing was sterk bijbels gefundeerd. Jezus van Nazareth leert ons hoe wij met de minsten der Zijnen om moeten gaan. Denk daarbij aan de vluchtelingen, die in grote aantallen Europa binnen komen. Na de lezing stelde ik de vraag welke aanknopingspunten er zijn bij die mensen, die aan de Bijbel geen boodschap hebben. Wat kan hen motiveren om de eigen rijkdom te matigen en de armen bij te staan. Wat kan hun houding tegenover Gods schepping verbeteren? De spreker was niet gewend om zich tot die doelgroep van seculiere medeburgers te richten. Maar sindsdien heeft mijn vraag mij bezig gehouden.

Hulp aan armen, verdrukten, zieken, eenzamen, stervenden vormt de kern van de boodschap van Jezus van Nazareth. Je moet er altijd zijn voor je naasten. God liefhebben en de naasten gelijk je zelf is het voornaamste gebod. In moderne woorden: het draait om solidariteit. In elke menselijke beschaving leefde dat besef. Een horde jagers en verzamelaars kon niet overleven zonder onderlinge solidariteit. Dan weer de een , dan weer de andere jager kwam met een jachtbuit binnen en dan was het samen delen vanzelfsprekend, want een volgende keer had een ander het geluk. Bij sommige volkeren zie je prachtige woonhutten en als we ons afvragen hoe iemand zo’n hut in zijn eentje kan bouwen, hoor je dat het hele dorp mee gewerkt heeft. Iemand, die er altijd de kantjes van afloopt krijgt geen hulp. Solidariteit is altijd iets wederzijds.

Dat besef is door de individualisering bij een flink deel van de bevolking weg gezakt. De jonge hoog opgeleide werknemer dopt zijn eigen boontjes. Hij zorgt voor een goed salaris, prima secundaire arbeidsvoorwaarden en een auto van de zaak. Hij weet, dat de baas hem nodig heeft. Daarom is hij ook geen lid van een vakbond. Aan een cao heeft hij geen boodschap. Misschien is dat tijdens de crisis veranderd. Afspraken, die berusten op eigenbelang van werkgever en werknemer houden in een crisissituatie moeilijk stand. In deze tijd zie je hoe werknemers in onderlinge solidariteit een fatsoenlijk loon moeten afdwingen. De arbeidsonrust neemt toe. Er zijn bedrijven, waar de baas zich steeds weer solidair toont met zijn werknemers. Hij geeft een fatsoenlijk loon, maar toont ook interesse in het wel een wee van zijn mensen. In zo’n onderneming zijn de werknemers bereid tot maximale inzet. Ze leveren kwaliteit. Ze komen met goede ideeën. Het besef van onderlinge afhankelijkheid en daarmee de noodzaak van solidariteit moet weer terugkomen in de samenleving. Uit eigenbelang is het verstandig solidair te zijn.

De grootste misdaad van Geert W. is, dat hij de arbeiders van Nederlandse komaf opzet tegen arbeiders van buitenlandse komaf. Zij pikken onze banen in. Zo verstoort hij hun onderlinge solidariteit en daar lijden ze allemaal onder. Het is strijdig met de waarden van christendom en socialisme en het is zeer on-Nederlands. De individualisering, die ontaard is tot egoïsme maakt dit mogelijk. Als mensen dat nu eens gingen inzien.

Dezelfde egoïstische houding zie je terug in het milieugedrag van sommige mensen. Vandaag hoorde ik op het nieuws, dat mensen het roetfilter op hun auto laten uitschakelen om harder te kunnen rijden en minder brandstof te gebruiken. Het roet in de atmosfeer is letterlijk dodelijk voor lijders aan astma en COPD. Hetzelfde geldt voor het Volkswagenschandaal, dat waarschijnlijk meer merken zal treffen. Ik vind dit echt crimineel gedrag.

Bij welke mensen kun je nu aankloppen om steun voor de bescherming van natuur en milieu? Wie zijn de mensen, die de waarde van een schoon milieu en van natuurbehoud inzien? Mensen. die ook bereid zijn daar consequenties aan te verbinden. Ik dacht aan aanhangers van de Dierenpartij en GroenLinks, aan donateurs van Natuurmonumenten en de provinciale landschappen, milieuclubs als Milieudefensie, Greenpeace en Natuur en Milieu, Joden en christenen, die Gods schepping willen beschermen, wetenschappers en bedrijven, die zich met natuur en milieu bezighouden. Ik vrees, dat ze allemaal samen een minderheid vormen. In discussies merk ik vaak, dat argumenten, die redeneren vanuit het eigenbelang van mensen vaak nog het meest aanspreken. Het gaat om je gezondheid. Het gaat om de toekomst van je kinderen. Straks is er nog veel meer geld nodig om de schade te herstellen. Denk aan de enorme kosten, die we moeten maken om droge voeten te houden, dus een antwoord te vinden op de stijgende zeespiegel. Zelfs kennis en inzicht van het probleem leiden niet tot een gedragsverandering. Toch is die ommekeer in je doen en laten nodig. Liefst voor het te laat is.

Jaargang 8, Nr.379.

EEN BELABBERD IDEE

Het is zo’n belabberd idee, dat we ons af kunnen vragen of het de bedoeling is de hele referendummogelijkheid om zeep te brengen. Dat ligt uiteraard ook aan de vraagstelling. Als je vraagt of iemand voor of tegen het associatieverdrag is, dan vraag je het verdrag inhoudelijk te beoordelen. Slechts een zeer klein deel van de bevolking is daartoe in staat. Ik ook niet.

Dat gold ook voor het Grondwetsreferendum. Mensen stemden niet of ze stemden tegen omdat ze er niets van begrepen. Mensen stemden tegen om het kabinet dwars te zitten. Sommigen waren gewoon tegen de Europese Unie als idee. Ze wilden geen Europese samenwerking in wat voor vorm dan ook. Ze zagen in de EU een neoliberaal complot. Ze begrepen niet dat alleen de EU voldoende macht heeft om de internationale neoliberale elite tot de orde te roepen.

Het kan ook zijn, dat de vraag gaat luiden of men voor of tegen een associatieverdrag met Oekraïne is. De mensen achter de referendumaanvraag beweren, dat het een stap is in de richting van een volledig lidmaatschap en ze noemen Kroatië als voorbeeld. Er zijn echter veel meer landen met een associatieverdrag en zijn geen tekenen, dat ze snel lid willen of kunnen worden. De Kopenhagen regels zijn zeer streng. Denk aan Turkije, dat al heel lang geassocieerd is. Het land maakt in de huidige binnenlandse politieke verhoudingen geen enkele kans op een lidmaatschap. Ook de Oekraïne voldoet in de verste verte niet aan de Kopenhagencriteria. Anderen willen geen enkele uitbreiding meer van de EU. De groei van de EU is echter een “natuurlijk” proces. De economieën van aangrenzende landen raken steeds meer met de EU verknoopt. Er is steeds meer onderlinge handel. Bedrijven vestigen zich over en weer. Jonge mensen komen hier studeren en andersom. Het wederzijds toerisme neemt toe. Het land heeft de wetgeving geheel aangepast aan de EU regels en wetten. Dit buurland voldoet ook voor 100% aan de Kopenhagen criteria. Formeel is er geen lidmaatschap, maar in de praktijk is de grens al weggevallen. Wat staat in zo een situatie een volledig lidmaatschap nog in de weg? Denk aan Noorwegen en Zwitserland. Ze zouden zo lid kunnen worden, maar moeten het wel zelf willen.

Rusland is de grootste tegenstander van het associatieverdrag. Door het uiteenvallen van de Sovjetunie zijn de oude economische banden minder sterk geworden. De Donbass leverde steenkool voor de ijzer- en staalindustrie. De vruchtbare lössgrond maakte van het land de korenschuur van de Sovjetunie. Nu gaat dit land zich op het Wersten richten en dat is economisch slecht verteerbaar, maar nog veel meer militair-strategisch. Dat het de wens is van de meeste inwoners is voor Rusland geen argument. Men roept, dat het fascisten zijn, die los van Rusland willen. Daar zit wat in. In de 2^e Wereldoorlog werkten nogal wat Oekraïners samen met de Nazi’s. Daarna was er nog jarenlang verzet van partizanen tegen het communistische bewind. Ook kerkelijk zijn er verschillen. Dit alles maakt het moeilijker om aan de Kopenhagen criteria te voldoen. Anderzijds maken intensieve contacten met het Westen de kans groter, dat het land zich ontwikkelt tot een fatsoenlijke democratische samenleving. Eigenlijk is er geen reden om tegen een associatieverdrag te zijn, tenzij men Poetin van dienst wil zijn.

Jaargang 8, Nr.378.

SLINKSE BEPERKING VAN DIE VRIJHEID

Het was deze week Vredesweek. Hebt u het gemerkt? In uw dagblad? Op de TV of de radio bij de nieuwsberichten? Ik heb via de officiële kanalen niets gehoord. In de kerk was er een oecumenische gebedsdienst gewijd aan het thema en op de maandagavond was er een thema-avond van de Bunnikse Coalitie voor de Mensenrechten, een bundeling van kerken en organisaties als Amnesty en Vluchtelingenwerk. Die avond was in de lokale pers aangekondigd en er waren flink wat mensen. Maar voor het grote publiek werd de Vredesweek doodgezwegen. Zo kun je op slinkse wijze de vrijheid van meningsuiting saboteren. Dan zien we, dat mensen van alles moeten verzinnen om toch maar de aandacht van de media te trekken. Iedereen kan zeggen wat hij wil, maar hij wordt door niemand gehoord.

De avond werd ingeleid door Prof. Dr. Theo de Wit, theoloog en filosoof en gespecialiseerd in ‘religie en politiek’. Na een inleiding volgde een discussie aan de hand van vier stellingen. In de eerste kwam aan de orde, dat in Nederland vrijheid van meningsuiting bestaat met enkele beperkingen. Je mag niet beledigen, je mag niet iemand belasteren en smaad is verboden. Daarbuiten heerst onbeperkte vrijheid. Ik vind dat de theorie, maar ik constateer, dat er al tientallen jaren een proces woedt, waarbij men probeert de vrijheid van meningsuiting voor levensovertuigingen en religies in te perken. We zien dat momenteel gebeuren in omroepland. Kleine omroepen op religieuze basis moeten binnenkort stoppen: IKON, RKK, Joodse Omroep en een Islamitische zendgemachtigde. Natuurlijk zullen de secularisten zeggen, dat hun taken toch worden overgenomen door bijvoorbeeld de KRO-NCRV, maar zo gaat het altijd. Kleine doelmatige activiteiten met een goed contact met de achterban en met een hoge waardering moeten opgaan in een groter geheel, waarbij de specifieke identiteit niet meer is te handhaven. Soms wordt beweerd, dat publiek geld niet mag worden gebruikt om een religieuze boodschap te verkondigen. Wel die achterbannen hebben net zo goed hun bijdrage aan dat publieke geld geleverd. Elke keer komt het bezuinigingsargument naar voren om het werkelijke doel te verbloemen. Religie moet achter de voordeur verdwijnen. Voor zich zelf wil men absolute vrijheid en daarbij zijn religieuze waarden alleen maar lastig. Op dezelfde manier zijn instellingen wegbezuinigd, die maatschappelijk waardevol jeugd- en jongerenwerk op godsdienstige basis ondersteunden. Mbo-scholen en Hbo-instellingen werden samengevoegd tot mega instituten zonder enige identiteit. Ook daar golden weer zogenaamde financiële argumenten. Hoe het dan met de financiën gaat hebben we gezien. Niet voor niets streeft men langzamerhand weer naar kleinschaligheid.

Secularisatie en individualisering wijs ik niet af, maar daarbij moet je altijd rekening willen houden met de ander. Individualisering moet niet leiden tot egoïsme, zoals je nu ziet bij de houding tegenover de vluchtelingenproblematiek. Gelukkig zijn er nog heel veel mensen voor wie naastenliefde of solidariteit nog van betekenis zijn. Zulke mensen stemmen niet in met de groeiende tweedeling in de maatschappij. Ze zijn niet gelukkig met de materialistische levenshouding van velen. Maar wat wil je als mensen zich afsluiten voor momenten van bezinning op wat echt belangrijk is in het leven. Daarom ben ik blij, dat mijn weblog nog mag in dit land. Er zijn landen waar het bloggers slechter vergaat.

Jaargang 8, Nr. 377.

POOLGEBIEDEN BEDREIGD

Shell is begonnen met boren in de bodem van de Noordelijke IJszee bij Alaska. De risico’s zijn evident. Kruiend ijs kan het boorplatform beschadigen als het niet tijdig kan worden weggesleept. Een eventuele lekkage zoals bij het BP platform in de Golf van Mexico zal hier veel ernstiger gevolgen hebben. De oliesmurrie verwijderen is hier zeer moeilijk en kostbaar en de lichtere delen verdampen door de lage temperaturen nauwelijks. Shell beweert uiteraard, dat er allerlei veiligheidsmaatregelen zijn genomen. De aard van een eventuele ramp is moeilijk te voorspellen. Zelfs als echte rampen uitblijven, dan is olievervuiling in beperkte mate vrijwel zeker.

Het dierlijk leven wordt al ernstig bedreigd door het smelten van het ijs. IJsberen leven ook op het ijs en vangen hun prooien uit de zee. Walrussen en zeehonden zijn zeer gevoelig voor de giftige olieresten. Denk ook aan de zeevogels. Greenpeace is op dit terrein zeer deskundig. Nu juridische bezwaren niet zijn gehonoreerd roept Greenpeace de consumenten te hulp. Duizenden hebben reeds toegezegd niet meer bij Shell te tanken. Ik nodig elke bezoeker van deze site uit hun voorbeeld te volgen en dit aan Greenpeace te laten weten. Voor Shell gelden slechts financiële argumenten. Die kunnen ze krijgen en dat geldt ook voor de aandeelhouders.

Boren in de Noordelijke IJszee is beter mogelijk doordat het gebied een groter deel van het jaar ijsvrij is. Dat komt natuurlijk door de opwarming van het klimaat, een gevolg van het versterkte broeikaseffect. Daaraan leveren de door Shell geproduceerde brandstoffen een forse bijdrage. Sommige vrezen een geheel afsmelten van het ijs in de Noordelijke IJszee. Anderen juichen het toe, want dan worden allerlei delfstoffen in de zeebodem beter bereikbaar. De omliggende staten beginnen al gebieden te claimen en daarbij is Rusland het meest inhalig. De ecologische schade zal in dit kwetsbare gebied enorm zijn. Het zal velen nauwelijks deren. Met name de inwoners van de Verenigde Staten zijn gewend om alle hulpbronnen te exploiteren ongeacht de schade voor de natuur. Dat doen ze al eeuwenlang en ze leren never en nooit van de rampen, die ze daarbij veroorzaken. Denk aan de Dust Bowl en de Tennessee Valley. Hebzucht brengt wat te weeg.

Als het ijs van de Noordelijke IJszee smelt zorgt dat niet voor een stijging van de zeespiegel. Maar als het ijs op de omliggende landgebieden en vooral de ijskap van Groenland smelt geeft dat een forse zeespiegelstijging. Dat hoeft niet zo te zijn. Meer water zorgt voor meer verdamping en dus ook meer neerslag in de omliggende gebieden. Een sneeuwdek reflecteert het zonlicht en zo wordt het nog kouder. Maar voorlopig smelten de Groenlandse gletsjers in versneld tempo af en door de vervuiling van het ijsoppervlak gaat het smelten van de ijskap sneller dan verwacht. Er wordt minder zonlicht teruggekaatst. Vrijwel overal gaat het smelten zo snel, dat het niet meer wordt gecompenseerd door winterse sneeuwval. Dat geldt ook voor het Zuidpoolgebied.

Als alle sneeuw en ijs op onze planeet zou smelten stijgt de zeespiegel meer dan honderd meter. Dat is niet zo waarschijnlijk. De gemiddelde jaartemperaturen liggen er zo ver onder de 0⁰ Celsius, dat de jaartemperatuur onder de 0^o Celsius blijft. Wat wel kan is, dat het omliggende zeeijs rond Antarctica smelt. Daardoor kunnen de gletsjers sneller zeewaarts bewegen, ijsbergen opleveren, die vervolgens smelten. Ook de sneeuw op de hooggebergten overal op de wereld kan geheel wegsmelten. Alle voorspellingen hebben een flinke onzekerheidsmarge. We lopen in ieder geval een fors risico. We denken het in deze eeuw nog wel uit te kunnen houden. We hebben al de nodige maatregelen genomen en we gaan daarmee verder. Maar ons land is zeer kwetsbaar en dat geldt voorveel meer grootstedelijke kustgebieden. Denk aan Londen, New York, Shanghai, Tokio, Stockholm, Kopenhagen, Buenos Aires en denk ook aan arme landen al Bangladesh en de koraaleilanden in de Grote Oceaan.

Als zelfs de altijd traag reagerende Roomse Kerk nu met een encycliek komt over het milieu, dan schijnt een alarm terecht. We kunnen niet meer net doen of er niets aan de hand is.

Jaargang 8, Nr. 376.