WAT HEBBEN VERKIEZINGEN NOG VOOR ZIN?
Politieke partijen vertegenwoordigen in Nederland belangengroepen. De VVD is er voor het bedrijfsleven en de welgestelde burgerij, de mensen met kapitaal. Het CDA ook wel, maar vooral voor de boerenstand en daarmee verwante bedrijvigheid en nog enigszins voor de belangen van de kerken en het bijzonder onderwijs en nog een beetje voor godsdienstige waarden van ouderen. De PvdA en de SP voor de vakbonders GroenLinks voor ecologische waarden, pacifisme, ontwikkelingswerk. Dan zijn er steeds meer partijen, die zich afzetten tegen buitenlanders. D66 is er voor de intellectuelen, die (nog) niet veel verdienen en voor mensen met seculiere opvattingen. Zo kan ik nog best een tijd doorgaan. Want de politieke versnippering duidt op veel deelbelangen.
Het huidige politieke bestel wordt niet alleen door een sterke versnippering gekenmerkt. Er zijn in onze samenleving ook een vrij groot aantal fundamentele problemen, die dringend om een oplossing vragen. Voor mij is het klimaatprobleem zeer belangrijk. Hier niet om de hittegolven en de daarmee samenhangende bosbranden. In Nederland en andere laag gelegen gebieden zoals koraaleilanden en delta’s kijkt men vooral naar het smelten van gletsjers en ijskappen en de daarmee gepaard gaande zeespiegelstijging. Amerikaanse vastgoedondernemingen beleggen in Nederlandse woningen en drijven zo de prijzen en de huren op. Ze beseffen niet hoe onzeker zo’n belegging op de lange termijn is als half Nederland onder water komt te staan. Daarmee hangt ook samen de energietransitie .Tsja, we moeten echt naar groene stroom en je dan maar verzetten tegen windmolens. Hoe lossen we het tekort aan arbeidskrachten op? Hoe zorgen we voor voldoende gezond voedsel? Er is in Nederland nog steeds een ernstige ongelijkheid. Wat doen we eraan? Er is een fors tekort aan woningen. Daar schreef ik al eerder over.
Politici, die werken aan de kabinetsformatie zouden kunnen bedenken, dat we met al die loeizware problemen in een nationaal kabinet onze krachten zouden moeten bundelen, . Elke partij heeft zo zijn stokpaardjes en op die terreinen veel deskundigheid bijeen gebracht.. De voornaamste deskundigheid van de nu formerende partijen is vooral niet te veel geld uitgeven. Problemen oplossen kost geld aan deskundigen en arbeidskrachten een materialen,. Dan maar liever je ogen sluiten voor al die problemen. Doen straks de historici dat ook? Nee beste Mark en Wopke, die zullen straks een hard oordeel over jullie vellen. Ik zal dat niet meer meemaken. Jammer, want het is altijd leuk als de geschiedenis je gelijk geeft en als je hoogleraar parlementaire geschiedenis weer eens een lekker cynisch college over Wopke en Mark kunt geven. Vooral niet de krachten bundelen. Vooral jouw partij te schande maken. Wat gaat Petrus straks bij de hemelpoort tegen jou zeggen, Wopke? En Mark, geloof jij eigenlijk aan Petrus bij de hemelpoort? Ik merk er niet zo veel van.
14e Jaargang, Nr. 683.
IN VEEL LANDEN OVER DE GEHELE WERELD LIJDEN VEEL JONGEREN ERAAN
Avaaz is een van oorsprong Amerikaanse , maar nu mondiale actiegroep, die opkomt voor mensenrechten, milieu, ecologie en klimaat. Soms zorgen ze door publiciteit, dan weer door juridische stappen en door beïnvloeding van politici hun doelen te bereiken. Zo hebben ze een onderzoek gefinancierd onder jeugd en jongeren in tal van landen over de gehele wereld. Welke invloed hebben de klimaatveranderingen op het denken en voelen van de jongeren? Duizenden jongeren werden daarover vragen gesteld. De resultaten zijn representatief te noemen voor jongeren over de hele wereld. Het is dan ook niet verwonderlijk, dat vooral jongeren deelnemen aan demonstraties, klimaatmarsen en juridische processen.
Enkele resultaten. Van de jongeren zegt 45%, dat klimaatangst hun dagelijks leven beïnvloedt. Hoe ze spelen, eten, , studeren en slapen wordt door de klimaatveranderingen beïnvloed. Van die jongeren vindt 75%, dat de toekomst angstaanjagend is.. In Portugal vindt 81% dit en in de Filippijnen zelfs 92%. Geen wonder, want daar komen tropische stormen voor met overstromingen verwoeste gebouwen en infrastructuur. Daar is onze toekomst al zichtbaar, net als in het dal van de Ahr in de Duitse Eifel
58% zegt, dat overheden mij en/of toekomstige generaties verraden en 84% zegt, dat hun overheden te weinig doen om een klimaatramp te voorkomen. Van die jongeren vraagt 38% zich af of ze er verstandig aan doen zelf kinderen te krijgen. Wat voor een toekomst zal hun kind straks te wachten staan? Al sinds 1975 worden er in Nederland minder kinderen geboren om een sterfteoverschot te voorkomen. Dus geen 2,1 kind gemiddeld per vrouw, maar slechts 1,6 à 1,7 gemiddeld per vrouw. Als er niet zoveel immigranten ons land binnen kwamen, zou het aantal inwoners afnemen. Dus zijn er te weinig arbeidskrachten, Er zijn landen in Europa waar nog veel minder kinderen worden geboren.
Anderzijds zijn er ook jongeren, die geen offers willen brengen om de klimaatcrisis tegen te gaan. De noodzakelijke maatregelen kosten veel geld en minder verre vliegreizen maken is niet leuk. Ze stemmen met een gerust hart op een politieke partij van klimaatontkenners. Het is echt ongelooflijk dat er goed ontwikkelde mensen zijn, die rustig beweren, dat er van een klimaatverandering geen sprake is.
Goed wetenschappelijk onderzoek met als resultaat goede publiciteit is dus hard nodig. Het onderwijs moet bij meerdere vakken er aandacht aan besteden. Uit mijn eigen ervaring weet ik, dat het denken van kinderen ook gesteund moet worden door hun ouders. Ouders zouden hun kinderen moeten aanmoedigen politiek actief te zijn en aan acties tegen klimaataantasting deel te nemen.
Het was in juli 27 jaar geleden, dat ik het onderwijs met vervroegd pensioen verliet. Ik vertelde bij mijn afscheid dat er toen al kinderen bij mij aanklopten, die zich toen al ongerust maakten over de aantasting van het milieu. Daar zou ons docententeam iet aan moeten doen. De jaren erna kwam er een milieuactie week. Hoeveel scholen schenken gericht aandacht aan die aantasting van ons leefmilieu en hoeveel ouders juichen dat van harte toe?
14e Jaargang, Nr. 682.
WAT DOEN WE IN VREDESNAAM?
Elk jaar is er in de derde week van september de Vredesweek. We staan een week lang stil bij het thema Vrede. We, dat zijn de vele kerkgenootschappen in Nederland, waarbij de interkerkelijke vredesbeweging Pax een leidende rol speelt. Pax is ontstaan door het samengaan van de Rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi en het voornamelijk Protestante Interkerkelijk Vredesberaad, IKV. Op allerlei plaatsen in Nederland zijn er bijeenkomsten en in de weekendliturgieën wordt eveneens aandacht aan het thema Vrede gegeven.
Hier in Odijk was er zoals elk jaar een oecumenische kerkelijke viering en daarbij werd nadrukkelijk de vraag gesteld of de enorme verdeeldheid onder de volgelingen van Jezus van Nazareth wel in overeenstemming is met ons streven naar vrede. Zouden we niet veel meer moeten werken aan een samengaan van al die christelijke kerken? En zijn we er dan, mocht dat ooit lukken? Neen, want er zijn veel meer godsdiensten. We moeten ook streven naar een goede relatie met Joden, Islamieten, Boeddhisten en Hindoes en andere godsdiensten. Al die leiders van christelijke kerken en van al die andere godsdiensten zouden best zich wat meer kunnen inspannen om tot meer verbondenheid te komen.
En wij gewone gelovigen? Boeit het thema ons? Streven we naar goede relaties met mensen uit ons dorp of onze wijk, die lid zijn van andere kerken? Of hebben we stiekem toch een beetje de pest aan die anderen?
Intussen spraken het zich christelijk noemende CDA en twee hoofdzakelijk seculiere liberale partijen VVD en D66 op het landgoed De Zwaluwenberg bij Hollandse Rading over de kabinetsformatie. Ze concludeerden, dat een minderheidskabinet niet wenselijk was. Komen ze deze week verder? Wat doen al die politieke partijen in vredesnaam?
Inmiddels zijn we bijna twee generaties verder na de enorme demonstraties tegen de kernwapens van begin jaren tachtig in de vorige eeuw. Moeten we nog bang zijn voor een oorlog met kernwapens. Een van de risico’s van kernwapens is, dat ze in handen van een onstabiele regeringsleider tot ongelukken zouden kunnen leiden. Trump is niet bepaald een voorbeeld van psychische stabiliteit en hij was nauwelijks op de hoogte van de effecten van kernwapens. China dacht , dat hij een oorlog wilde beginnen. Een Amerikaanse generaal moest zijn Chinese collega bellen om hem gerusg t te stellen. Waarom zijn kernwapens in vredesnaam niet al lang verboden? Er zijn boekenvol geschreven over de verschrikkingen van een kernoorlog.
Dan zijn er nog de vele lokale conflicten zoals in Jemen, Syrië en Irak, Mali, Ethiopië, Zuid-Soedan, Somalië, Mozambique, het Noorden van Nigeria en Gaza. We leven bepaald niet in een vreedzame wereld. Anderzijds. In Afrika zijn er heel wat landen, waar het allemaal uitstekend gaat. Als dat besef niet bij je leeft, kun je zo gemakkelijk de moed verliezen.
Er is nog steeds veel werk aan de winkel. We moeten er keihard aan werken en staatshoofden en rebellenleiders oproepen in Vredesnaam eens op te houden met al die gewapende conflicten. Aan wapenfabrikanten en wapenhandelaren en aan aandeelhouders van hun bedrijven moeten we steeds weer de vraag stellen waar ze in vredesnaam met bezig zijn.
Morgenavond ga ik weer naar de traditionele avond van onze Bunnikse “Coalitie voor de Mensenrechten” in ons Gemeentehuis in Odijk. Komt u ook?
14e Jaargang, Nr. 681.
EN VERANTWOORDELIJKHEID
Wij Nederlanders vormen een vrijheidslievend volk. Twee politieke partijen dragen het woord “vrijheid” zelfs in hun naam. Het zijn niet bepaald door mij geliefde partijen. Dat duidt erop, dat het begrip “Vrijheid” ook vraagtekens oproept. Bij “Vrijheid” denken we vooral aan de bevrijding van de Duitse bezetters bij het eind van de Tweede Wereldoorlog. Elk jaar vieren we de “vrijheid” op 5 mei. Die vrijheid van dwang, angst, gevangenschap, verraad en dood. Dit jaar al 75 jaar lang vrijheid is het waard gevierd te worden.
Wij zijn trouwe kijkers naar het opinieprogramma Op1 ’s avonds rond 22,15 of 22.35 uur op NPO 1. Deze week trad er een dame op, die vrijheid eiste om je zelf al dan niet tegen Corona te laten vaccineren. Ze verzette zich hevig tegen een mogelijke vaccinatieverplichting. Ze wil zich ook niet laten vaccineren. Ze eiste de vrijheid op om zich niet te laten vaccineren. .Het was de bedoeling, dat er een discussie met een voorstander van vaccinatie zou ontstaan. Ik kreeg de indruk dat sommige gasten van het programma ietwat gegeneerd luisterden.
Vrijheid is nooit onbeperkt. De grenzen van de vrijheid liggen daar waar ze de vrijheid van anderen in gevaar brengen. In onze democratie maken we samen afspraken over wat niet mag. Maarten van Rossem zei aan het slot van deze discussie, dat hij na afloop ook niet met 200 Kilometer per uur van Amsterdam naar Utrecht zou jakkeren.
Toch is de vaccinatievrijheid waardevol. Mijn woongemeente Bunnik zit met een hoge vaccinatiegraad in de top tien van Nederlandse gemeenten. Als ik iemand vraag waarom hij of zij zich heeft laten vaccineren is het antwoord veelal “Er zijn twee redenen. Ik doe het om mij zelf te beschermen tegen infectie door het Coronavirus. De tweede reden is om anderen te beschermen tegen infectie. Ik voel mij verantwoordelijk voor anderen.” Nu ik veel minder kans loop (weer) corona te krijgen , is de kans anderen te besmetten ook veel kleiner. Die dame bij Op1 was zich kennelijk niet bewust van haar verantwoordelijkheid voor anderen. Daarom begrijp ik de vaccinweigeraars uit de Bible Belt ook niet goed. Als je je niet laat vaccineren loop je meer kans de ziekte te krijgen. Dan kun je ook anderen besmetten. Die ander kan aan deze ziekte sterven. Als gelovig Christen wil je toch niet de dood van die ander – door jou besmet – op je geweten hebben?
Als je als samenleving de vrijheid alle kansen wil geven, moet je goed weten of iedereen zijn verantwoordelijkheid kent. Zorgt iedereen ervoor anderen niet te besmetten? Veel vaccinatieweigeraars voelen zich kennelijk niet verantwoordelijk. Zo is het ook met andere besmettelijke ziekten. En verder, hoe voed jij je kinderen op? Gun je ze in toenemende mate vrijheid, maar leer je ze tegelijkertijd ook zich verantwoordelijk te gedragen? Laat je het in je huwelijk niet te gemakkelijk op een scheiding aankomen of voel je steeds je verantwoordelijkheid voor de kinderen uit jouw huwelijk geboren? Hoe is jouw verkeersgedrag? En jouw milieugedrag? Veel gedrag is een zaak van verantwoordelijke burgers. De overheid kan niet iedereen bij de hand houden. Vrijheid hoort altijd met verantwoordelijkheid samen te gaan.
14e Jaargang, Nr. 680.
WAT TE DOEN ME DIE KLUNZEN IN DEN HAAG?
De kabinetsformatie sleept zich voort. Zijn dit nu bewindslieden, die zich echt verantwoordelijk voelen en zich echt verantwoordelijk gedragen? Het lijkt erop, dat grote ondernemingen en hun rijke leiders achter de schermen aan de touwtjes trekken met mijnheer Mark Rutte als hun zetbaasje. Zoals hij zich nu gedraagt, laat hij overduidelijk zien, dat Rutte IV er NIET moet komen. Het grote bedrijfsleven wil kennelijk niet echt werken aan een beteugeling van de klimaatcrisis, wil niet echt een fatsoenlijk minimumloon realiseren, vindt het alleen maar mooi als de door hen gebouwde woningen gigantische prijzen opbrengen en vindt, dat de stikstofproblematiek maar beter niet al te snel moet worden opgelost. Als door de stikstofcrisis op veel plaatsen geen huizen gebouwd mogen worden, dan breng de wel gebouwde huizen weer meer op. Laat de kassa’s maar rinkelen. Verbijsterd vraag ik mij af, wat voor tuig het is, dat in Nederland aan de touwtjes trekt.
Moet er nu echt een minderheidskabinet komen? Zeker niet. Zo’n minderheidskabinet zou met wisselende meerderheden gaan regeren. Maar die partijen, die het kabinet dan steunen, kunnen niet van buiten af binnen het kabinet achter de schermen kijken. Smeerlapperij als in de afgelopen jaren ligt dan weer op de loer. Voor mij geen minderheidskabinet. D66 zal gewoon moeten weigeren daaraan mee te werken en opnieuw eisen, dat de combinatie PvdA-GL in het kabinet komt. Zo niet, dan gaat D66 de Nederlandse kiezers een oordeel vragen. D66 stelt dan nieuwe verkiezingen voor. Daar zal vooral het CDA sterk tegen zijn gezien de huidige peilingen. Het spel moet maar eens keihard gespeeld worden. Nederland heeft recht op een kabinet, dat breed genoeg is om te gaan werken aan echte oplossingen voor al die fundamentele problemen, die ons mooie land teisteren.
14e Jaargang, Nr. 679.
ONVERANTWOORDELIJK GEDRAG VAN VVD EN CDA
Nederland staat voor tal van grote problemen, die dringend om een oplossing vragen. Het zijn wereldproblemen als de klimaatopwarming, de zeespiegelstijging, de energietransitie, Corona en toekomstige nieuwe virussen, hongerproblemen, lokale oorlogen zoals in Jemen en het internationale terrorisme, de enorme ongelijkheid in kennis, macht en welvaart. Ook binnen Nederland zijn vraagstukken als de woningnood, personeelstekorten en daarmee in samenhang arbeidsmigratie, het op een hoger peil brengen van de medische zorg ook in verband met corona, de ongelijkheid in inkomen, kennis en macht, herziening van het belastingstelsel en een betere werkwijze van de Tweede Kamer. Je zou verwachten, dat de politieke partijen en met name VVD, CDA en D66 hun uiterste best doen om zo snel mogelijk tot een nieuw kabinet te komen. Daarvan komt maar weinig terecht.
Veel van deze problemen treffen een groot deel van de bevolking. Dan vraagt een oplossing een brede steun van het Nederlandse publiek. Dan is een brede samenstelling van een kabinet zeer wenselijk. Elke partij heeft stokpaardjes en daardoor ook speciale deskundigheden. Dat maakt een regering als geheel alleen maar sterker. Maar niets daarvan. CDA en VVD wensen de combinatie PvdA en GroenLinks niet in een nieuw kabinet. Van de VVD kun je dat verwachten. Dat is de partij, die per definitie het eigenbelang van de rijken hoog in het vaandel draagt. Ze accepteren liever het voortbestaan van eerder genoemde problemen dan een oplossing die van hen via de belastingen offers vraagt. In hun villadorpen en de luxe stadswijken kunnen ze gemakkelijk ontsnappen aan luchtvervuiling, criminaliteit en sociale onrust. Daarbij komt nog, dat er VVD-ers zijn, die bijvoorbeeld glashard ontkennen, dat er een klimaatprobleem is. Zijn ze nou echt zo dom of willen ze de waarheid rustig ontkennen wanneer hun anders geld gaat kosten. Dat verstandige VVD-ers bereid zijn naar zulke idiote partijgenoten te luisteren kan alleen maar uit eigenbelang of partijbelang verklaard worden.
Van Hoekstra en zijn CDA zou je mogen hopen, dat ze de C in hun naam enige eer aan willen doen: Behoud van de schepping, bestrijding van de armoede in eigenland en daarbuiten, goed onderwijs en fatsoenlijke minimumlonen. Het CDA past ook een zekere bescheidenheid, want ze hebben bij de laatste verkiezingen fors verloren en als Pieter Omtzigt met zijn vele voorkeursstemmen niet voor vijf zetels had gezorgd was de achteruitgang nog veel sterker geweest. Het CDA gaat door vergrijzing en secularisatie steeds verder achteruit en de overblijvende leden hebben weinig meer met christelijke idealen. Als het gaat om het behoud van de schepping en bestrijding van de armoede kun je beter bij GroenLinks terecht en juist die partij wordt door VVD en CDA met afschuw bejegend. Het lijkt erop, dat VVD en CDA niet echt bereid zijn aan de grote problemen te gaan werken en zeker niet, wanneer het hen geld gaat kosten.
Regelmatig krijgen linkse politici de vraag waarom ze nu ineens met Rutte willen samenwerken, terwijl ze een paar maanden geleden nog een motie van wantrouwen tegen hem steunden. Juist in een kabinet kunnen ze een terecht gewantrouwde Rutte het best in de gaten houden. Wil Rutte hen daarom niet in een kabinet Wil hij liever doorgaan met liegen en bedriegen? Zijn er ook eerlijke fatsoenlijke, betrouwbare VVD-ers? Misschien zouden zij die meneer Rutte eens flink de oren kunnen wassen en ervoor kunnen zorgen, dat de grootste partij van Nederland zich eindelijk eens echt verantwoordelijk toont.
14e Jaargang, Nr. 678.
WE KONDEN HET AL TWINTIG JAAR ZIEN AANKOMEN
De poging om van buitenaf van Afghanistan een modern land te maken was gedoemd om te mislukken. De Sovjet Unie had zich al veel eerder uit het land terug getrokken en ook eerdere pogingen het land te koloniseren liepen op niets uit. Al die strijdlustige stammen waren niet bereid een sterke centrale regering te aanvaarden. Men was aan de traditionele cultuur gehecht. En dat gold voor elk van de vele stammen weer afzonderlijk. Het woeste karakter van het landschap bood alle mogelijkheden voor gewapend verzet. Bovenop de gehechtheid aan de eigen stam met de eigen cultuur kwam in de gehele Islamitische wereld een toenemend verzet tegen de overheersende rol van het kapitalistische Westen in de wereld De strijd was een uitloper van antikolonialisme van na de Tweede Wereldoorlog. Vroegere koloniën werden onafhankelijke staten en die onafhankelijkheid wilde ook Afghanistan. In dat land was vanuit een ‘madrassa’, een Koranschool een groep van geloofsleerlingen ontstaan, de Taliban. Deze groep wilde in heel het land en ook daarbuiten een fundamentalistische vorm van de Islam vestigen. Daarom steunden zij ook bin Laden en boden hem langdurig onderdak. Eigenlijk is het opzienbarend, dat de zogenaamde Vrije Wereld het daar nog zo lang heeft volgehouden.
Wij vinden onze manier van leven de beste die er in de wereld is. Eigenlijk zouden alle landen in de wereld onze manier van leven moeten overnemen. Wij kennen democratie, een goed bestuurssysteem op elk niveau, een goed rechtssysteem. We houden ons aan de Mensenrechtenverdragen en aan de vrijheden van de Verklaring van de Rechten van de Mens. We kennen de vrijheden uit onze Grondwet. En toch.
In de gehele “vrije wereld” is een enorme ongelijkheid in inkomen en bezit, in kennis en macht. Voor velen is er geen eigen huis, geen fatsoenlijke baan, geen mogelijkheid om op vakantie te gaan. De vrijheid van de een gaat vaak ten koste van de vrijheid van de ander. Je kunt in ons land gemakkelijk scheiden en minstens één op de drie huwelijken loopt stuk. Staan beide partijen na zo’n scheiding er even goed voor? Wat betekent het voor eventuele kinderen?
Er komen allerlei vormen van discriminatie voor en het lijkt of dit steeds erger wordt. Hatelijkheden tijdens sportwedstrijden, minder gemakkelijk een stageplek of een baan vinden en alleen maar een huis in een verwaarloosde buurt. Zelf zijn ze ook niet volmaakt. Soms discrimineren ze homo’s en vrouwen. Vooral ook de eigen meisjes en vrouwen.
Waar het hier om gaat is, dat het voor de Taliban niet erg moeilijk was om dat westerse streven naar een moderne samenleving verdacht te maken. Zo volmaakt zijn die westerlingen niet. Trap er maar niet in. Ik kan ze geen ongelijk geven.
Toch hebben de Afghanen en ook de Taliban de afgelopen twintig jaar kennis gemaakt met veel positieve aspecten van de Westerse manier van samenleven. Ze zien, dat de sterk toegenomen deelname van vrouwen in het arbeidsproces en daarbij ook op een steeds hoger niveau. Het Glazen Plafond is aan het verdwijnen. Ze merken maar al te goed hoe gelukkig meisjes zijn met hun onderwijs en hoe trots hun ouders zijn. Al die scholing is nodig voor goede medische zorg, voor een goed bestuur voor een goede economie en voor een goede rechtspraak. Waar gaan de Taliban voor kiezen? Nog steeds Islamitisch fundamentalisme, voor vrouwenonderdrukking, voor veel dwang en weinig vrijheid?
Of zoeken ze naar een moderne interpretatie van Islamitische waarden, voor goed onderwijs voor jongens én meisjes, voor een goed bestuur en voor goed overleg met de verschillende stammen? Gaan ze op hun eigen manier hun land moderniseren?
Mij gaat het erom, dat in de media nu vooral de nadruk ligt op al het negatieve nieuws en dus eigenlijk op anti- Taliban propaganda. Daarom vind ik het heel mooi, dat de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid heeft besloten de Afghanen niet in de steek te laten en in het land te blijven. Dat hoor je niet op radio of Tv en lees je niet in de krant. Maar ja, zo zijn de media nu eenmaal. Goed nieuws is geen nieuws.
14e Jaargang, Nr. 677.
AANBWVOLEN VOOR VAKANTIE IN EIGEN LAND
Als je vanuit Amerongen aan de Nederrijn de Utrechtse Heuvelrug oversteekt kom je in de Utrechtse Vallei bij het dorpje Overberg met een groot agrarisch gebied en veel natuur er omheen. Onderweg ben je het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug gepasseerd, de Amerongse Berg, 69,9 meter boven NAP. In Nederland noemen we zo’n molshoop een berg en ook de benaming Heuvelrug is overdreven, want pas boven de 200 meter boven de zeespiegel spreken we van heuvels. Waarom is dit zo’n bijzonder stukje van ons lage landje bij de Noordzee?
De Utrechtse Heuvelrug met het Gooi is een stuwwal. Tijdens de een na laatste ijstijd, het Saalien, zo,n 200.000 jaar geleden drong een enorme ijsmassa het gebied van nu de Utrechtse-Gelderse Vallei binnen. De bodem werd uitgehold en aan weerszijden werden de lagen rivierafzettingen, klei en zand en leem en grint in bevroren toestand opgestuwd. Ze liggen nu schuin en zijn soms geplooid. In zandafgravingen kon je die gestuwde lagen mooi zien. Het ijs liet er ook enorme rotsblokken achter. Dat kan alleen door ijs zijn gebeurd. Niet door stromend water of door de wind. In de voormalige zandafgraving bij Maarn is een verzamelingen van de enorme zwerfstenen te zien. Ook in Overberg zie je her en der zulke rotsblokken In de laatste ijstijd, het Weichselien is de stuwwal wat afgevlakt en werden smeltwaterdalen gevormd. Aan de voet van de stuwwal werd een langzaam aflopende laag smeltwaterafzettingen neergelegd. Daarop ligt Overberg.
In het gebied geldt, dat het hoe lager hoe natter is. De nattere delen zijn geschikt als grasland. Kom je hoger dan zie je maisakkers en nog hoger kom je bij de hei en vooral veel bos.
Tot laat is de 19e eeuw lieten de boeren schapen grazen op de heide. De Heuvelrug was bijna geheel met heide bedekt. In de winter stonden de schapen in de potstal. Daarin werden heideplaggen gestrooid en met dat mengsel uit de potstal werden de akkers bemest. Met de komst van de kunstmest werden de schapen als mestproducent overbodig.. De Heuvelrug werd vrijwel overal bebost en de houten palen werden in de kolenmijnen in Zuid-Limburg als stutten gebruikt. Als er wat vaak plaggen werden gewonnen kon het onderliggende zand gaan stuiven. Soms vormen zich dan stuifduintjes. Die zijn we met het stuifzand tijdens onze wandelingen ook tegen gekomen.
Van die Heuvelrug komt heel wat water. Soms stroomt het over de oppervlakte, maar vooral het uit de diepte opwellende kwelwater is belangrijk. Voor de landbouw moet het gebied goed ontwaterd worden. Er zijn dan ook greppels en sloten van boven naar beneden. Zo krijg je een strokenverkaveling met percelen van rond de 150 meter breed en gescheiden door greppels of sloten met bomen en struiken. Die stroken zetten zich voort in het bos. Overal die ZZW-NNO verlopende stroken grond en af en toe ook paden. Wegen en paden dwars op die overheersende richting zijn er veel minder. Die bijzondere fraaie structuren van het landschap wordt dwars doorsneden door een drukke weg van Overberg naar Veenendaal en die heet dan ook de Dwarsweg. Modernere doorsnijdingen zijn de A12 en de spoorlijnen Utrecht-Arnhem en bij Overberg de spoorlijn naar Veenendaal en Rhenen.
Daar aan die Dwarsweg en die spoorlijn lag ons vakantieverblijf het Landal Green Park “De Amerongse Berg”. Op zo’n ruim 150 met brede strook is de grond wat opgehoogd en staan 87 vakantiebungalows van uitstekende kwaliteit en vaak veel luxe en goede voorzieningen. Er is een overdekt zwembad en voor de kinderen veel speelgelegenheid. Het personeel is buitengewoon attent. Na ons verblijf van 12 dagen in verband met een verbouwing in ons huis dacht ik, dat ik er best nog eens naar toe zou willen. Er valt daar nog zo veel te zien.
Mij moet van het hart, dat een ding mij dwars zit. Het hangt samen met de structuur van het landschap. De bosstrook aan de oostzijde van het park is goed toegankelijk en vormt een goede verbinding met het zuidelijk gelegen gebied van heide, zandverstuivingen en bos op de stuwwal. Aan de westzijde wordt het park begrensd door een strook van 300 meter hooiland en daarna door bos, dat hier bij een landhuis tot privé terrein is verklaard. In dat gebied aan de westzijde vind je geen gebaande wegen. Zo vormt het een blokkade voor wandelingen in Westelijke richting. Je moet dan over de druk bereden Dwarsweg. Langs een kavelgrens zou een pad aangelegd kunnen worden. Het park wordt dan nog aantrekkelijker voor wandelaars.
En dan nog een puntje. Je treft vierkante paaltjes aan bij wandelroutes. Met een pijltje wordt de wandelaar de weg gewezen. Tot je merkt, dat er meer wandelingen zijn met dezelfde paaltjes. Dan kom je wel eens erg ver van huis. Ik weet voor een volgende keer, dat ik maar eens goed moet gaan googelen.
Overberg kent nog de nodige voorzieningen voor toeristen. We hebben in het Bosrestaurant lekker gegeten. Daarnaast is een modern hotel en er zijn recreatievoorzieningen. Het park ligt op loopafstand van NS-station Veenendaal West. Het nabije Veenendaal biedt tal van voorzieningen. Met de trein kun je naar Rhenen en daar lokt Ouwenhand’s Dierenpark. Ook op die Grebbeberg is de begraafplaats voor Nederlandse militairen, die hier in de meidagen van 1940 zijn gesneuveld. Op veel plekken in de Vallei vind je nog de forten van de Grebbelinie. Voor een vakantie in eigen land kun je in Overberg goed terecht.
14e Jaargang, Nr.676.
Onderstaand stuk is overgenomen van de website van KRO=NCRV en vormt een aanvulling en correctie op mijn blog over het Canadese kostschoolschandaal. Het valt te betreuren, dat velen de verhalen voor waar hebben aangenomen en zelfs hun lidmaatschap van de Kerk hebben opgezegd. Kennelijk fantaseren kerkhaters er flink op los.
Ottawa/Wenen, 29 juli 2021 – Er was in Canada de 20ste eeuw geen sprake van culturele genocide op inheemse kinderen op katholieke kostscholen. Dat zegt de Argentijnse publicist, politiek filosoof en wetenschapper Pablo Muñoz Iturrieta tegenover het persagentschap Kathpress.
Pablo Muñoz Iturrieta, die al jaren in Canada woont, zegt dat er in de media en politiek “geschiedvervalsing” wordt bedreven. Hij ontkent dat de kindergraven die de afgelopen maanden op diverse plaatsen in Canada werden gevonden, erop wijzen dat religieuzen de inheemse leerlingen systematisch en hardhandig van hun etnische en culturele identiteit zouden hebben beroofd en hun lijken in anonieme massagraven zouden hebben gedumpt.
Sinds eind mei hebben berichten over de ontdekking van meer dan duizend kinderlijkjes in de omgeving van zogenoemde ‘residentiële scholen’, wereldwijd voor opschudding gezorgd. Het was al lang bekend dat deze anonieme graven bestonden: een regeringscommissie had die in 2015 al in een rapport beschreven, benadrukt Munoz. Alle recent ‘ontdekte’ graven stonden er volgens hem al in.
De Canadese premier Justin Trudeau stelde de graven opnieuw ter discussie. De bewindsman riep daarbij paus Franciscus op naar Canada te komen en in naam van de Kerk de inheemse bevolking om vergeving te vragen voor het leed dat haar was aangedaan.
Muñoz Iturrieta merkt op dat niet vergeten mag worden dat de katholieke kostscholen de inheemse kinderen in opdracht van de Canadese staat onderwijs bood. Waar de kerk van wordt beschuldigd is grotendeels onhoudbaar, benadrukt hij. Er was zeker geen sprake van het “opdringen” van de christelijke cultuur, aangezien de inheemse bevolking reeds lange tijd christen was, met een eigen inheemse geestelijkheid vanaf het midden van de zeventiende eeuw.
“De missionarissen gingen uiterst voorzichtig om met de cultuur van de inheemse bevolking. Het feit dat zij vandaag de dag nog steeds hun eigen taal spreken, is vooral te danken aan katholieke priesters”, aldus de in Argentinië geleerde tegenover Kathpress. Evenzo werd het onderwijs op de katholieke residentiële scholen hoofdzakelijk in de inheemse talen gegeven.
In de begintijd van de Indian Residential Schools stuurden families hun kinderen er vrijwillig naartoe, waarbij het aanbod van betere voeding, bescherming tegen de kou in de wintermaanden en het leren van een vak een rol speelden.
In 1920 voerde Canada de leerplicht in. De leiding van de internaten zou gedreigd hebben met politiegeweld als de scholieren naar hun families waren gevlucht. Niet waar, zegt Muñoz. “Maar er zijn berichten dat individuele leerlingen ziek werden van tuberculose en de stammen wilden hun kinderen niet meer naar school sturen uit angst voor besmetting.” Als gevolg daarvan werd een medisch toelatingsexamen voor nieuwe leerlingen ingevoerd, voegt hij toe.
In ieder geval waren ook tuberculose – waartegen in Canada pas rond 1950 een vaccinatieprogramma werd ingevoerd – en vooral de Spaanse grieppandemie van 1918 tot 1920 de belangrijkste doodsoorzaak van de kinderen wier lichamen nu in het geding zijn, benadrukt de Canadese publicist. In plaats van begraven te worden in “massagraven”werden de doden begraven in individuele graven, elk met zijn eigen kruis. Het feit dat de namen er niet op stonden was uit respect voor een overeenkomstige inheemse traditie, zegt Muñoz. De namen van de overledenen werden echter in de dossiers opgenomen – “wat nooit zou zijn gebeurd in het geval van een daadwerkelijke genocide”.
Munoz ontkent niet dat er gevallen waren van seksueel misbruik van kinderen op residentiële scholen, naast het vanuit het huidige perspectief zeer twijfelachtige geweld in het onderwijs – dat vroeger wijdverbreid was op alle scholen. Een herwaardering is hier belangrijk, maar men moet hier ook een onderscheid maken: “De gevallen van misbruik die vandaag bekend zijn in de katholieke kerk van Canada hebben hoofdzakelijk betrekking op de jaren 1970 en 1980, toen de inheemse scholen reeds waren opgeheven”. Een direct verband leggen met de lijken van de kinderen is niet terecht, zegt hij.
Muñoz, die doceert aan verschillende universiteiten in Canada, de VS en Argentinië, maakt zich grote zorgen over de gevolgen van het op overdrijvingen gebaseerde verhaal over de graven. Zo zijn er de afgelopen twee maanden in Canada al 52 kerken in brand gestoken, waaronder historische kerken in inheemse reservaten en gebedshuizen van migrantengemeenschappen van verschillende denominaties. “De regering heeft nog niets gedaan om dit te stoppen of om de gebeurtenissen te onderzoeken en uit te zoeken wie de daders zijn”, klaagt hij.