HELPT AL DAT BIDDEN EIGENLIJK WEL?
We staan aan het begin van de Vredesweek. Traditioneel wordt die georganiseerd door de Vredesbeweging PAX. Die is ontstaan door het samengaan van Pax Christi en het IKV, het Interkerkelijk Vredesberaad. Het doel van de week is vooral bezinning: Hoe kunnen we zelf werken aan vrede? Hoe belangrijk is de wetenschap, die het vredesvraagstuk bestudeert? Hoe kunnen we vredesactivisten steunen? Maar ook het gebed is van belang. Je richt je tot God en vraagt om vrede. Hoe God werkt begrijpen we eigenlijk niet. Maar vrede komt er niet vanzelf. Daar moeten we aan werken.
Aanstaande dinsdag, 17 september is het tachtig jaar geleden, dat de Operatie Market Garden begon met luchtlandingen bij allerlei bruggen over kanalen in Noord Brabant en de Nederlandse rivieren de Maas, de Waal en de Rijn. Als de bruggen over deze wateren bezet konden worden en het Britse leger zo snel naar het Noorden zou kunnen oprukken, zouden de Geallieerden sneller Nazi Duitsland kunnen bezetten en zo een eind aan de oorlog kunnen maken. Helaas konden de Britten de Rijnbrug bij Arnhem net niet lang genoeg vasthouden, Het Zuiden werd bevrijd. Het Noorden maakte de Hongerwinter mee. Als kind maakte ik dit alles mee. Ik weet wat oorlog kan inhouden.
Op veel plaatsen in de wereld woeden oorlogen. Soms zijn het burgeroorlogen. Een opstandige beweging strijdt tegen het nationale bewind. Het is meestal het gevolg van het sociale onrecht in zo’n land. Maar veel meer aandacht trekken het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Tijdens de Sowjet Unie was Oekraïne economisch erg belangrijk. Het was de “Graanschuur” van de USSR. De Donbas leverde veel steenkool. Met het ijzererts uit de Oeral was er een forse IJzer- en Staalindustrie. Ik kan mij voorstellen, dat het voor de Russische leiding moeilijk te verdragen is dit rijke gebied te moeten missen. Toch had elke republiek van de Sowjet Unie het recht uit te treden. Dat is ook massaal gebeurd.
Het conflict tussen Israël en Hamas trekt vooral de aandacht door de vele burgerslachtoffers in het gebied. Dat leidt tot veel protesten. Dat was nou juist ook de bedoeling van Hamas met hun moordpartij van 7 oktober 2023. Door al die slachtoffers kreeg het Palestijnse vraagstuk eindelijk weer wat aandacht van de rest van de wereld. Wij denken, dat een Twee-Staten-oplossing het beste is. Fanatieke Palestijnen accepteren het bestaan van de staat Israël niet. Die staat Israël moet verdwijnen. Voor het Joodse volk is de staat Israël een veilig tehuis. Nergens in de wereld voelden Joden zich echt veilig. Na de Holocaust moest er een wezenlijke oplossing komen, een zelfstandige Joodse staat. Ze wilden terug naar het Land van hun Vaderen. Dat leerde ook het Zionisme, een beweging onder Joden om terug te keren naar wat toen Palestina heette. Tegelijk was dat voor de Palestijnen onverdraaglijk. Dat moest wel tot herhaalde conflicten leiden.
Als je dit zo leest zakt je de moed in de schoenen. Het lijken van die onoplosbare conflicten. Maar ik als Europeaan ken mijn Europese geschiedenis. Eeuwenlang laaiden in Europa weer oorlogen op. Wij in Nederland gaven de oorlogen met de Britten voor het gemak maar een nummer: De eerste, de tweede, de derde en de vierde Engelse Zeeoorlog.
Toen kwam de Tweede Wereldoorlog. Die was zo verschrikkelijk met bombardementen op steden, eerst Engelse steden, maar daarna Duitse steden. Toen het eindelijk tot een wapenstilstand kwam ontstond de idee van “Nooit meer Ooolog”. Zo groeide de EGKS uiteindelijk uit tot de Europese Unie, waarin nationale staten afstand doen van veel soevereiniteit en vreedzaam met elkaar samenwerken. Altijd zijn er weer idioten, die nationalistisch denken en die terug willen naar het verleden. Geef ze geen kans.
Dat vreedzaam samenwerken in een Europese Unie is een voorbeeld voor de hele wereld. Het christelijke vredesdenken heeft bij die Europese Eenwording een grote rol gespeeld. Als we deze week een Vredesweek hebben is er zeker reden voor dankbaarheid voor bijna tachtig jaar vrede in Europa.
18e Jaargang, Nr. 805.