John Ch.M. Jorna

 WANNEER KOMT ER VREDE VOOR DE OEKRAÏNERS?

Voor de bewoners van Cherson was er even het gevoel, dat er een begin was van een vredesproces. Ik ken dat blije gevoel van bevrijd worden. Ik maakte het midden april 1945 als tienjarige mee, toen we na twee dagen in de frontlinie van een militair hoorden: “i Am a Canadian.” Het was niet een Duitser, die we om hulp voor twee gewonden wilden vragen. Het was een bevrijder. Iedereen was blij, maar mijn vader vreesde toen al een mogelijke Russische opmars. Onder Stalin was de Sovjet Unie niet erg populair onder Rooms-Katholieken. Daar werden veel priesters vermoord. In de graanschuur van de Sovjet Unie, de Oekraïne was hard opgetreden tegen agrariërs, die niet wilden meewerken aan de collectivisatie. Dat zijn de Oekraïners niet vergeten en de Russen doen helemaal geen moeite om minder smerig op te treden. Velen zijn bezig in de bevrijde gebieden bewijzen te verzamelen van Russische oorlogsmisdaden. Poetin is daarbij de ergste oorlogsmisdadiger.

“Vrede en Alle goeds is de Franciscaanse vredesgroet. Ik gebruik die altijd als we in de kerk bij een viering elkaar vrede toewensen. Dan weet ik vaak dat sommigen het moeilijk hebben. Daarom is de toevoeging “Alle Goeds” voor mijn gevoel wel mooi. We zijn er om elkaar te helpen. We steunen elkaar bij ziekten en als dan de dood volgt gaat de hulp verder. Maar we helpen ook als mensen het financieel moeilijk hebben of maar geen baan kunnen vinden. Bedenk daarbij, dat je niet kerkgebonden hoeft te zijn om hulp te krijgen. Soms werken we ook samen met de gemeente. Er zijn immers noodgevallen, die onder geen enkele overheidsregeling vallen. Dat “Alle Goeds” kan veel inhouden. Bij vrede denken we vooral aan geen oorlog, maar vrede kan ook slaan op jouw hart, dat niet vredig is, maar boos of ongerust of ongelukkig. Er kan ruzie zijn met de familie of met de buren en als zo’n conflict tot een oplossing komt is er weer vrede in je hart. Soms ben ik bang, dat er in onze samenleving te weinig aandacht is voor die kleine vrede. Er is veel agressie. Er zijn mensen, die door de politie beveiligd moeten worden. Dat wordt steeds erger. Er groeit een mentaliteit om dreigenten toe te passen om je zin te krijgen. Er is een politieke partij, die dat gedrag zelfs aanmoedigt. Soms denk je; is er nog vrede in onze samenleving? Bij de corona- demonstraties of bij de boerenprotesten dachten we soms, dat het wel oorlog leek. Sommige actievoerders dreigden daar ook mee. Als die maatregelen doorgaan, dan wordt het oorlog. We spreken vaak over een crisis: de klimaatcrisis, de financiële crisis, de stikstofcrisis, maar eigenlijk zou je ook kunnen spreken over een democratiecrisis. Velen weten niet meer hoe je je in een democratisch land hoort te gedragen. Tsja, zei Rutte; er is werk aan de winkel.

15^e Jaargang, Nr. 737.

BEVOLKINGSKRIMP GOED GEMAAKT DOOR IMMIGRATIE

De achttienjarige Iris Willems woont met haar ouders en twee jongere zussen in Partij aan de Geul. Zij maakte de overstromingsramp mee en is daardoor erg ongerust geworden over de verandering van het klimaat wereldwijd. Het is een intelligent meisje met gymnasiumopleiding  en bezig met een tussenjaar. Ze realiseert zich, dat de wereld tal van rampen te wachten staat en dat ontlokte haar de uitspraak dat ze zich afvraagt of met al die rampen in het vooruitzicht het nog wel verantwoord is om kinderen te krijgen. Mijn oudste kleindochter kwam op bezoek en ik vertelde haar hierover. Haar reactie was, dat onder haar leeftijdsgenoten veel meer jonge vrouwen zijn, die met dergelijke uitspraken komen. Zoals velen in Nederland dacht ze dat er nog sprake was van een fors geboortenoverschot. Ik vroeg haar hoeveel kinderen er per vrouw in Nederland geboren worden. Dat wist ze niet, zoals velen in Nederland.

Tussen 1970 en 1975 daalde het aantal jaarlijkse geboorten met zo’n honderdduizend. Sindsdien schommelt het vruchtbaarheidscijfer tussen de 1,5 en 1,8 geboorten per vrouw. Wil je een constant bevolkingsaantal krijgen, dan moet het vruchtbaarheidscijfer 2,1 geboorten per vrouw zijn. Het sterftecijfer bleef lange tijd laag. De geboortenpiek van 1946 is nu 76 jaar. Als al die mensen nog wat ouder zullen zijn gaat het sterftecijfer stijgen en krijgen we een sterfteoverschot.

Nu er zoveel jaren weinig kinderen zijn geboren is de beroepsbevolking kleiner geworden en daardoor zijn er veel tekorten op de arbeidsmarkt.  Een tekort aan leerkrachten kun je moeilijk of niet door immigratie oplossen. Dat geldt ook voor politieagenten. Daar neem je geen buitenlanders voor.

Daarom vind ik de angst om kinderen te krijgen vanwege toekomstige rampen eigenlijk al een ramp op zich. Wie moeten straks zorgen voor al die oudjes? Wie moeten zorgen voor onze veiligheid? Wie moeten onze kinderen onderwijs geven? Hoe begrijpelijk de angst van Iris en veel andere jonge vrouwen ook is, het is beter om je over je angsten heen te zetten.

15^e Jaargang, Nr. 736.

EEN AANVULLEND COMMENTAAR

De slotuizending gisteren op zondagavond 6 november werd verzorgd door een panel vanl deskundigen, die zich bezig houden met de vraag hoe je het best het publiek tot een duurzame levensstijl kunt brengen en zo de negatieve invloed van de mens op het klimaat kunt verminderen. De kernvraag ging om de twee mogelijke wegen naar een oplossing. Moet de overheid ingrijpen of is het mogelijk het publiek zo te beïnvloeden, dat mensen massaal voor een duurzame levensstijl kiezen.

Eerst enkele voorbeelden van aantasting van ons milieu. Een natte moeson was er altijd al in Zuid en Oost Azië. Door de hoge zomertemperaturen in het binnenland ontstaat in Centraal Azië een lage drukgebied in de zomer. De wind waait daar naartoe en de vochtige oceaanlucht zorgt voor veel neerslag. Maar in Pakistan viel veel meer neerslag dan wat veertig jaar terug normaal was. Een groot deel van Pakistan raakte overstroomd.
Andere voorbeelden: In de Duitse middelgebergten waren er altijd al forse onweersbuien, maar in de Eifel waren  vorig jaar de buien zo hevig, dat in het dal van de Ahr overstromingen zorgden voor enorme verwoestingen, die nog steeds niet volledig hersteld zijn. Zo zorgde hevige neerslag in Duitse en Belgische delen van het stroomgebied van de Geul voor overstromingen in Valkenburg. Tsja, de verandering van het klimaat. Ik vertel mensen dan, dat ik die hevige buien veertig jaar geleden al voorspeld heb tijdens mijn aardrijkskundelessen.
Maar tegelijk zijn er gebieden, waar enorme droogte voorkomt zoals in de Hoorn van Afrika (Somalië), waar hongersnood optreedt en in Australië en Californië met vreselijke bosbranden als gevolg.
De Noordelijke Ijszee is veel eerder ontdooit en bevaarbaar dan vroeger. Het landijs van Groenland dreigt te smelten en als al dat ijs gesmolten is, geeft dat een merkbare stijging van de zeespiegel. Zo smelt ook het ijs van gletsjers in de hooggebergten. Dat is niet leuk voor het deel van Nederland, dat nu al onder de zeespiegel ligt. Kunnen we Laag Nederland redden? Veel koraaleilanden liggen maar enkele meters boven zeeniveau. De bewoners moeten straks hun land ontvluchten en zo worden ze klimaatvluchtelingen.

Ik zou nog veel meer voorbeelden kunnen geven van de enorme rampzalige gevolgen van de verandering van het klimaat. Bij de grote massa ontbrak tot voor kort die kennis geheel. Het zou zo’n vaart niet lopen. Ook nu nog vliegen mensen naar allerlei exotische bestemmingen en denken nauwelijks of helemaal niet aan de vreselijke gevolgen. Een partij als Forum voor Democratie maakt zich onder domme mensen populair door de klimaatverandering nog steeds te ontkennen. Hoe bestaat het, denk ik dan. Die partij richt zelfs middelbare scholen op. Leren de kinderen daar straks, dat er geen sprake is van klimaatverandering? Gaan leraren daar straks gewetenloos tegen alle wetenschappelijke inzichten in? De inspectie moet daar wel heel erg goed controleren.

Met kennis alleen kom je er niet. Mensen moeten ook over een goed gevormd geweten beschikken. Mijn wetenschappelijke kennis heeft mij ertoe gebracht het vliegen tot het uiterste te beperken, zeker binnen Europa. Als je goed zoekt, blijken er allerlei groepsreizen te zijn, waarbij niet gevlogen wordt. De Europese Unie kan samen met de lidstaten er voor zorgen dat alle korte vluchten worden afgeschaft en tegelijk het reizen per spoor goedkoper wordt.

Zo zijn we toch beland bij de rol van overheden. Wat mij opviel was, dat mensen bij het zoeken naar oplossingen niet op de eerste plaats denken aan hun eigen verantwoordelijkheid, maar bijna automatisch roepen, dat de overheid moet ingrijpen. Ik moest weer denken aan de houding van onze leerlingen. Vanaf 1964 was het lange tijd zo, dat leerlingen eisten, dat hun persoonlijke verantwoordelijkheid door de docenten erkend werd.. Maar vrij plotseling veranderde dat. Leerlingen eisten, dat de leraren ervoor zouden zorgen, dat zij zouden slagen. Dat ze er zelf hard voor zouden moeten werken erkenden ze nauwelijks. Wat waren ze in die welvaartsstaat van toen gewend? Ze kregen meestal alles wat hun hartje begeerde en ouders voelden zich zelf tekort schieten als ze niet alle wensen van hun kinderen vervulden. Zo moesten wij leraren ook al hun wensen vervullen en zo moest de overheid ook alle wensen van de burgers vervullen. Die manier van denken is nog steeds niet helemaal verdwenen. Het leidt tot veel kritiek op de overheid en slechts een geringe bereidheid om iets te doen voor de gemeenschap. Zulke verwende nesten vormen vaak de achterban van Forum voor Democratie. Ze wensen niet verantwoordelijk te zijn voor het tot stand komen van een op duurzaamheid gerichte samenleving. Daar hebben ze hun personeel voor. Dat gebrek aan maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft in de uitzending naar mijn smaak te weinig aandacht gekregen.

15^e Jaargang, Nr. 735.