John Ch.M. Jorna

DE TWEE KANTEN VAN EEN MEDAILLE

Bijna heel mijn leven leef ik al op de grens van het Romeinse Rijk, op de limes. In onze omgeving worden regelmatig vondstan uit die Romeinse tijd gedaan. Fectio bij het huidige Fort bij Vechten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie was een belangrijke Romeinse versterking. Het bewaakte de splitsing van Rijn en Vecht. Een uitbreiding van het Romeinse Rijk naar het Noorden is er nooit gekomen. Waar het mij nu om gaat is de waardering waarmee we hier terugkijken op die Romeinse periode. Feitelijk waren we een soort kolonie van de Romeinen. De Zuidelijke Nederlanden leverden voedsel voor de Romeinse legioenen. De Romeinen gebruikten  Germaanse legioenen om elders de bevolking onderworpen te houden en zo waren hiet militairen uit Roemenië gelegerd. De zegels op de dakpannen vertellen het ons. We kijken helemaal niet wraakzuchtig terug op die Romeinse bezetting, eerder met een zekere trots. We hebben veel van de Romeinen geleerd. In Nijmegen staat midden op het Trajanusplein bij de Waalbrug een standbeeld van Keizer Trajanus. Niemand in Nederland verwacht van de burgemeester van Rome of van de President van Italië dat hij naar Nederland komt om hier zijn excuses aan te bieden voor die eeuwen van Romeinse bezetting. We betreuren het dat veel van de Romeinse beschaving weer verloren ging tijdens de onrustige periode van de grote volksverhuizing. Toch laat de opstand onder leiding van Claudius Civilis zien, dat ook toen de hier gevestigde Germaanse Batavieren niet helemaal tevreden waren. Dat is die andere kant van de medaille.

Bij alle terechte protesten tegen de slavenhandel door de West Indische compagnie, de zogenaamde driehoeks handel lees ik in mijn dagblad nooit meer, waarom de Spanjaarden en andere Europeanen hun plantagearbeiders helemaal in Afrika gingen halen. Ze maakten aanvankelijk gebruik van inheemse werkkrachten, maar die bleken niet bestand tegen dit zware werk, evenmin tegen het werken in de zilvermijnen. Uit “menslievendheid” stelde een priester Dominicaan voor dan maar sterke zwarten uit Afrika te laten komen. Ik lees nu in Wikipedia, dat er sprake was van een tekort aan arbeidskrachten. Dat zou geleid hebben tot de slavenhandel.

In alle koloniën zijn vreselijke dingen gebeurd. Mensen kwamen daarom in opstand. Die opstanden tegen het “wettig gezag” werden dan weer bloedig onderdrukt door “onze” helden van het KNIL. In mijn jeugd, zag ik in Arnhem die gepensioneerde oud-KNIL-lers vanuit hun huisvesting in Huize Bronbeek aan de Velperweg in hun blauwe uniformen rond wandelen. Daar had je respect voor. We wisten niet beter.

Gelukkig zie je overal mensen tot bezinning komen. In de Verenigde Staten wordt in steeds meer staten de slavernij afgeschaft. Gevluchte slaven worden geholpen. Er wordt zelfs een Burgeroorlog tussen Noord en Zuid uitgevochten. Zwarten worden er nog steeds gediscrimineerd.

In Nederlands Oost Indië kwam het tot de “ethische politiek”. Men wilde de inheemse bevolking beter behandelen. Nederland heeft er veel moderne ontwikkeling gebracht: wegen, spoorlijnen, havens, vliegvelden, irrigatiesystemen, medische zorg en goed onderwijs.  Het zou goed zijn om die positieve effecten van het kolonialisme beter onder de aandacht te brengen van mensen, die alleen maar afgeven op die periode van onderdrukking. Elke medaille heeft twee kanten. Ik ben benieuwd wat ik daarvan kan merken in de hernieuwde canon.

13e Jaargang, Nr. 621.

HET ZWARTE SCENARIO

Het is gelukkig niet zo ver gekomen, maar de IC-artsen begonnen er al serieus rekening mee te houden. Patiënten werden vanuit de brandhaard Noord-Brabant over heel Nederland verspreid en er gingen tientallen Corona-patiënten naar Duitse ziekenhuizen. Alles was er op gericht om het dreigende tekort aan Intensive Care-bedden op te heffen. Toen al is men begonnen te werken aan een document, waarvan artsen gebruik zouden kunnen maken als ze voor de vraag komen te staan wie in aanmerking mag komen voor het laatste beschikbare IC-bed.

Hoe gaan artsen te werk bij een eventuele plaatsing van een patiënt in een IC-bed? Ze vragen zich eerst af, of een zieke er beter van zal worden of dat het juist negatief zal werken. Van mij zelf weet ik zo al, dat een langdurige plaatsing in een IC-bed niet goed zal werken. Bij mijn laatste operatie aan mijn tong werd niet gekozen voor een langdurige narcose. Zelf vreesde ik weer last van delier te krijgen. Mijn lichamelijke conditie is niet meer zo geweldig, dat ik zo’n langdurige narcose zou kunnen verdragen. Het betekent gewoon – zoals ik al eerder schreef – dat ik gewoon niet besmet mag worden. Dus demonstranten tegen de Corona-maatregelen: Mede namens vele ouderen worden jullie van harte bedankt. Mijn overlijdenskans is weer eens flink toegenomen.

De eerste selectie vindt plaats op medische gronden. Bleef een grote groep patiënten over, die in aanmerking kwam voor een IC-bed. Wat te doen bij een tekort? Eerste uitgangspunt is, dat allen gelijke rechten hebben. Dat zegt onze Grondwet. We mogen geen onderscheid maken. Hoe hoog in aanzien dan ook of hoe belangrijk iemand is, hij of zij krijgt geen voorrang. Toch verlieten de opstellers van het document al onmiddellijk dit uitgangspunt en mijns inziens wel terecht. Zorg-personeel, dat door onvoldoende bescherming Corona had opgelopen zou voorrang krijgen. Dat zal nu niet meer aan de orde zijn. Geïnfecteerden zouden al lang ziek zijn geworden en bij een eventuele tweede golf of een toekomstige pandemie door een ander levensbedreigend virus zal er voldoende beschermend materiaal beschikbaar zijn: kleding, gezichtsmaskers, handschoenen en brillen.

Een volgend uitgangspunt kreeg veel kritiek: Jong gaat voor oud. Het wordt verdedigd met de mening, dat jongeren veel langer van hun genezing zullen profiteren en daarmee ook de samenleving, die van hun kennis en vaardigheden gebruik zal kunnen maken. Er valt wel wat tegen in te brengen. Ook een jongere kan na enkele jaren overlijden door ziekte, ongeval of zelfdoding. Een oudere van bijvoorbeeld 65 jaar kan nog vele jaren leven en daarbij zeer zinvol voor zich zelf en voor anderen bezig zijn. Maar vooral: de Grondwet verbiedt onderscheid te maken naar leeftijd. Anderzijds: Er moet wel gekozen worden. Er is nog maar één IC-bed beschikbaar en er zijn voor dat ene bed twee of meer kandidaten. Wat is het meest rechtvaardig of moeten we zeggen het minst onrechtvaardig?

Er is aan loten gedacht. Dat betekent willekeur. Ik vraag mij af of er aan de mogelijkheid is gedacht de patiënten te vragen of ze zelf afstand willen doen van hun “recht” op een IC-bed. Daarbij kan ik mij wel iets voorstellen. Dan denk ik aan die priester, die in de plaats trad van een huisvader met meerdere kinderen, toen die in een concentratiekamp gefusilleerd dreigde te worden. Offervaardigheid kan iemand tot zo’n daad brengen. We moeten er dus over nadenken en er samen over discussiëren of de levenssituatie van patiënten toch een rol mag spelen. Mag de man of vrouw gered worden, die op het punt staat het vaccin tegen Corona te ontwikkelen en daarmee duizenden te redden?  Of moeten we dat maar met een gerust hart aan zijn medewerkers overlaten? Mocht het ooit zo ver komen, dan kunnen we er geen dagen of weken over nadenken. Een beslissing moet zeer snel genomen worden. Daarom moet de discussie nu gevoerd worden.

13^e Jaargang, Nr. 620.

BLIND TOEPASSEN VAN REGELS GEEFT VOORAL VERDRIET

Lievelde is een klein dorp aan de spoorlijn Zutphen-Winterswijk ter hoogte van het veel grotere Lichtenvoorde. Lievelde heeft ook elk jaar een kermis behalve in 2020, want zulke grote festiviteiten mogen niet in verband met de Coronacrisis. De kermiscommissie ging diep aan het nadenken. Digitaal kermis vieren in digitale botsautootjes of in digitale draaimolens ronddraaien? Dat was geen reële oplossing, want het internet biedt alleen beeld en geluid. Zo ontstond het idee van een concert door een popband en een dj. Maar waar? Diverse artiesten traden op bij een eco-boerderij, bij een museum en in de Christus Koningkerk aan het Koningsplein. Of de commissie het wist weet ik niet. Onze kermis is in de Middeleeuwen ontstaan als een Plechtige Heilige Mis bij gelegenheid van het feest van de kerkwijding. Zo bezien was het een prachtidee, om de popband in de kerk te laten optreden. Het bestuur van de lokale kerk, de locatieraad stelde wel strenge regels. Geen publiek, geen metal- of hardcore-muziek, maar alleen beschaafde gezellige pop. Bij de locatieraad kwam geen enkele klacht binnen. Het hele dorp had genoten en was een beetje getroost vanwege alle ellende waarmee de Coronacrisis gepaard gaat. Ik vermoed, dat onze Hemelse Vader en Zijn Zoon alleen maar blij waren, dat in hun Godshuis gastvrijheid werd verleend aan dit troostrijke muziekoptreden.

Helaas leven we in ons Aartsbisdom onder een regime, dat kerkelijke regels en wetten uitzonderlijk belangrijk vindt. Pastoor Herman de Jong viert aanstaande woensdag, 17 juni zijn vijfentwintigjarig priesterfeest. Misschien woont er in Lievelde of omgeving wel iemand, die regels ook erg belangrijk vindt en daarom het aartsbisdom op de hoogte stelt. Dus raadpleegde hij zelf het aartsbisdom. Daar zijn ze uitstekend op de hoogte van alle regels. Een paar jaar terug was er in Bunnik ook al zo’n akkevietje. De pastoor, die van niets wist kreeg wel de opdracht in een viering boete te doen vanwege de ontheiliging van het kerkgebouw. Dat moet straks in Lievelde ook gebeuren. Intussen zit daar de kerk op slot en zijn de gewijde hosties uit het tabernakel verwijderd. In deze manier van denken kunnen ze niet langer in deze ontheiligde kerk bewaard worden.

Zelfs de allergrootste godsgeleerden bekennen, dat geen mens in staat is te weten hoe en wat God is. Uit de Bijbel komt elke keer weer een ander beeld van God naar voren. Als kind was God voor mij de alwetende almachtige heerser over hemel en aarde en het ganse heelal. God was streng en strafte ons voor onze zonden. Zo zien sommige mensen de Coronacrisis als een straf voor de zonden van de mensheid. Eigenlijk sinds het Tweede Vaticaans Concilie  is een totaal ander Godsbeeld bij gelovige mensen gaan leven. God is Liefde. God is ons nabij. Hij is midden onder ons. Hij houdt van ons. Hij zorgt voor ons. Wij hebben een heel vertrouwelijke band met God. Hij is onze grote vriend. We bespreken in gedachten al onze zorgen met Hem. Als de pastoor niet het aartsbisdom had geraadpleegd, maar God om raad had gevraagd, dan had God hem ingefluisterd om toch vooral de muziek in Zijn Huis gastvrij te ontvangen. Bij zijn installatie als pastoor heeft hij echter een dure eed moeten zweren om alle regels te handhaven. Wat moet je dan?

De mensen in Lievelde hebben het er uiteraard bijzonder moeilijk mee. Stuur ze maar een troostrijke kaart of steek een kaarsje voor ze op. Ik raad ze aan om vooral kracht te zoeken bij hun gemeenschapszin en hun onderlinge liefde om zo hun verdriet te boven te komen. Als ik biechtvader van de bisdom- leiding zou zijn, dan zou mijn penitentie voor alle zonden tegen de liefde zijn, elke dag tien keer het confiteor te bidden en het diepgaand te overdenken. Maar gelukkig ben ik geen biechtvader. Sterkte daar in Lievelde!

13e Jaargang, Nr. 619.

WIE KRIJGT DE SCHULD VAN EEN TWEEDE CORONA-UITBRAAK?

Onder aanvoering van de Telegraaf werd er al onmiddellijk geroepen over het onverantwoord gedrag van de te dicht opeen gepakte demonstranten bij de betoging op de Dam. Het aantal was inderdaad veel groter dan bij anti Zwarte Piet betogingen of bij slavernij herdenkingen. Dat was ook de reden waarom het te verwachten aantal demonstranten veel te laag werd geschat, vermoed ik. Het is inmiddels wel duidelijk dat de moord op George Floyd slechts de lont in het kruitvat was. Mensen kwamen demonstreren omdat ze te vaak zelf discriminatie en racisme ervaren of omdat hun vrienden en vriendinnen het hun vertellen. Als er in Nederland geen discriminatie zou bestaan, dan zou er ook niet gedemonstreerd hoeven worden en zouden we ons nu niet bezorgd hoeven maken over een tweede Coronagolf. Als die er toch komt, ligt de schuld bij de mensen, die hun medemensen discrimineren, bij de mensen van de PVV en FvD. De schuld ligt bij velen, die de demonstranten van onverantwoord gedrag beschuldigen. Zulke mensen beseffen nauwelijks hoe vaak zij de Rechten van de Mens schenden.

Het aantal mensen, dat last heeft van discriminatie is veel groter, dan dat van onze zwarte medeburgers. Mark Rutte probeert de aandacht af te leiden van de echte discriminatie door weer over Zwarte Piet te beginnen. Ik heb al eerder uiteengezet, dat ik weiger mijn zwarte medeburgers als zielige mensen te beschouwen en dat je dus maar afstand van een oud volksgebruik moet doen omdat het zo zielig is als ze zich Zwarte Pietje horen noemen. Ik heb ook al eerder uiteengezet, dat zwarte en witte mensen tot slaaf zijn gemaakt en dat zwarte en witte mensen de daders waren bij slavenjachten en slavenhandel. Het zou goed zijn als onze zwarte medeburgers zich daarvan eens beter bewust zouden worden. De slachtofferrol past hen niet.

Om welke discriminatie gaat het dan wel? Net als in sommige schoolklassen wordt op de werkvloer veelvuldig gepest. Iedereen kan slachtoffer zijn, maar bij buitenlanders hebben de pesterijen vaak een racistisch karakter. In zo’n sfeer van racisme wenst men ook geen buitenlanders als collega. Een buitenlandse naam onder een sollicitatiebrief zorgt voor het ongelezen terzijde leggen. Medewerkers van uitzendbureaus krijgen vaak te horen, dat men liever geen buitenlanders ziet komen. Nogal wat uitzendbureaus overtreden de wet en gaan er gemakkelijk in mee.

Leerlingen van MBO, HBO en WO met een buitenlandse naam hebben vaak de grootste moeite om een stageplek te vinden. Daarom waren er ook zoveel jongeren onder de demonstranten. Het zijn problemen, die al jaren spelen, maar wat heeft Mark Rutte eraan gedaan?

We kijken vaak met afschuw naar de rassendiscriminatie in de USA. Maar veel verschijnselen uit de USA zien we ook in Nederland. George Floyd werd vermoord tijdens zijn arrestatie, maar nog maar kort geleden kwam ook in Nederland een arrestant om door politiegeweld bij zijn arrestatie. Veel buitenlandse jongeren klagen over het feit, dat ze veel vaker dan hun witte vriendjes worden staande gehouden door de Nederlandse politie Als buitenlanders in een zeer dure auto rijden, wordt er te gemakkelijk gedacht, dat die auto wel gestolen zal zijn. Gelukkig wordt er door de politieleiding geprobeerd door cursussen het denken van de medewerkers zo te beïnvloeden, dat racisme bij hen geen rol meer speelt. Zo hopen we ook, dat de samenstelling van de politiekorpsen minder eenzijdig wit gaat worden.

De narigheid is wel, dat een deel van vooral de Marokkaanse jongeren te vaak ongewenst gedrag vertoont als sissen, fluiten of naroepen van meisjes.  Marokkaanse en Antilliaanse jongeren vormen een te groot deel van de bevolking van jeugdgevangenissen en dat is al vele jaren het geval. Als je steeds weer achtergesteld wordt kom je, lijkt mij, eerder tot vervelend of zelfs crimineel gedrag. Er valt nog heel wat werk te verzetten.

Vooroordelen bestrijden onder witte Nederlanders wordt flink bemoeilijkt door het Islamitisch terrorisme. Alle Islamieten zouden zich daartegen moeten verzetten, maar alle anderen moeten zich ervan bewust worden, dat alle onrecht in de wereld een voedingsbodem voor dit terrorisme vormt. Terroristen strijden ook tegen westerse economische en politieke overheersing., tegen neokoloniaal gedrag van bijvoorbeeld multinationals.

13e Jaargang, Nr. 618.

Dinsdag, 2 juni 2020

Gisterenavond ergerden wij ons vreselijk bij het kijken naar Op1. De presentatoren deden hun uiterste best om Burgemeester Halsema van Amsterdam onderuit te halen. Tsja, vanaf het begin zijn er rechtse lieden, die het onverdraaglijk vinden, dat onze hoofdstad een GroenLinkse burgemeester heeft.

De onverwacht grote en zeer terechte opkomst van demonstranten kreeg alle aandacht, maar aan de reden van de demonstratie werd nauwelijks aandacht besteed. Zo roept Trump voortdurend over de relschoppers, de plunderingen en de brandstichtingen, maar schenkt nauwelijks aandacht aan het extreme misdadige politiegeweld. De enorme rassendiscriminatie in de USA, die de brandstof voor de rellen levert komt nog minder aan de orde. Het is buitengewoon kwalijke journalistiek.

Eerder kreeg ik een boodschap van de mondiale actiegroep Avaaz. Ze begonnen met de laatste woorden van George Floyd. Ik heb dit deel van hun mail hieronder gekopieerd.

Dit zijn de laatste woorden van George Floyd, een 46-jarige man die stierf nadat een Amerikaanse politieagent zijn knie bijna negen minuten lang op zijn nek gedrukt hield:

“Dat is mijn gezicht
ik heb niets ergs gedaan
alsjeblieft
alsjeblieft
alsjeblieft ik krijg geen adem
alsjeblieft
alsjeblieft iemand
alsjeblieft
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
alsjeblieft
(onhoorbaar)
ik krijg geen adem, mijn gezicht
sta toch op
ik krijg geen adem
alsjeblieft, een knie op mijn nek
sh*t ik krijg geen adem
ik zal
ik kan niet bewegen
mama
mama
ik kan niet
mijn knie
mijn nek
ik kan niet meer
ik kan niet meer
ik ben claustrofobisch
mijn maag doet pijn
mijn nek doet pijn
alles doet pijn
een beetje water
alsjeblieft
alsjeblieft
agent, ik krijg geen adem
dood me niet
ze gaan me doden
komaan alsjeblieft
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
ze gaan me doden
ze gaan me doden
ik krijg geen adem
ik krijg geen adem
alsjeblieft meneer
alsjeblieft
alsjeblieft
alsjeblieft ik krijg geen adem”

Vervolgens sloot hij zijn ogen en hield het smeken op. Even later werd George Floyd doodverklaard.

Onze Tweede Kamer veroordeelde unaniem het feit, dat zoveel mensen opeengehoopt op de Dam demonstreerden. Halsema gaf het grondwettelijk recht op demonstratie voorrang en deed geen poging de demonstratie zo snel mogelijk te ontbinden. Zo’n poging zou waarschijnlijk mislukken en veel ellende veroorzaken. Dit is gebeurd en laten we hopen, dat er geen mensen besmet zijn geraakt. De demonstranten hebben bewust dat risico genomen.

Wat mag van de Tweede Kamer worden verwacht? Wij vinden, dat er een motie behoort te worden ingediend, waarin onze volksvertegenwoordigers de dood van George Floyd door politiegeweld veroordelen en de Amerikaanse regering oproepen om te gaan werken aan het beëindigen van de vreselijke achterstelling van de gekleurde Amerikanen.

13e Jaargang, Nr. 617.

WORDT DE GEEST VAARDIG OVER EUROPA?

We vieren het Christelijk feest van Pinksteren. De Heilige Geest daalt neer over de vrienden van Jezus van Nazareth in de gedaante van kleine vlammetjes, vurige tongen. Opeens vatten ze moed en gaan op straat in Jeruzalem luidkeels het verhal van Jezus vertellen. Er waren in Jeruzalem ook toen al veel vreemdelingen en die hoorden deze Galileeërs hen in hun eigen taal toespreken. Velen werden volgeling van deze Jezus. Vandaag zijn het alleen wat betreft de Rooms-Katholieken 1,2 miljard.

Je zou wensen dat in de Europese Unie ook zo’n Pinksterwonder geschiedt. De Coronacrisis wordt steeds meer ook een economische crisis. Geen wonder als in meerdere lidstaten de economie vele weken voor een groot deel is stilgelegd. De afgelopen weken is er volop gekibbeld over de manier waarop we uit deze crisis zullen komen. Zwaar getroffen landen als Italië en Spanje verwachten honderden miljarden aan steun.  De zuinige vier, wat boos ook de vrekkige vier genoemd, Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden willen wel helpen, maar dan mag Europa geen leningen uitschrijven, waar de lidstaten gezamenlijk voor opdraaien. Ze vrezen een dure rekening voor hen als welvarende landen.

De Euopese Commissie heeft na veel overleg achter de schermen een herstelplan gelanceerd met veel slimme oplossingen. Samen met de normale Europese begroting omvat het 1850 miljaard Euro. Een deel van het geld wordt gegeven als gift, een deel kan worden geleend. Economisch zwakke gebieden en de Euopese landbouw houden hun geld uit de Europese begroting en daarmee is Oost-Europa tevreden gesteld. De enorme leningen worden afgelost met behulp van nieuwe inkomstenbronnen voor de Europese Unie. De kolossale multinationale ondernemingen gaan fatsoenlijk belasting betalen, evenals de techbedrijven als Microsoft, Google en de mediaondernemingen. Zo wordt iets gedaan aan de jarenlange klachtenover het nauwelijks betalen van winstbelasting. En aan het verkrijgen van hulp worden pittige voorwaarden verbonden. De lidstaten moeten bij het herstel van hun economie deze ook duurzaam maken. Zo wordt hopelijk een toekomstige klimaatcrisis met een veel te hoge zeespiegelstijging voor komen. Het aflossen van de leningen begint pas in 2027 en de lidstaten mogen er dertig jaar over doen. Dit plan doet de zuinige vier voor geen centje pijn.

Toen ik gisteren op Eerste Pinksterdag het commentaar van de Groene Europarlementariër Bas Eickhout beluisterde, dacht ik: “Ja de Geest is vaardig geworden over de Europese Commissie en natuurlijk vooral over de Europese ambtenaren en de vertegenwoordigers van de lidstaten, die in vertrouwelijk overleg het plan tot ontwikkeling hebben gebracht. Er moet nog veel gedaan worden aan Europese wetgeving en dat zal waarschijnlijk niet van een leien dakje gaan, maar we hoeven niet pessimistisch te zijn. De eenheid van de Europese Unie is voorlopig gered. Als straks de getroffen economieën zich hebben hersteld kan Nederland weer volop exporteren. We krijgen in de Unie een aantal moeilijke jaren, maar we komen erdoor.

Het Verenigd Koninkrijk is zwaar getroffen door de Coronacrisis en de Britse economie zal er fors onder lijden. Hoe het Verenigd Koninkrijk tot herstel zal komen? Ik vraag het me af. Maar als ze nog steeds EU-lid zouden zijn, dan zou het wel gemakkelijker opgelost kunnen worden. Of je dat uit een Britse mond zal kunnen horen, betwijfel ik.

13e Jaargang, Nr. 616.