Archive for mei, 2011

Andalusië en Marokko 2

dinsdag, mei 31st, 2011

MAROKKO, LAND IN ONTWIKKELING

Als je van Tarifa in Spanje naar Tanger in Marokko vaart dan heb je in Tanger niet het gevoel, dat je plotseling in een andere wereld bent. Maar toch! Plotseling zijn er mannen, die de koffers naar de bus vervoeren en de veerhaven maakt een wat versleten indruk, maar het uiterlijk van de stad en de verkeersdrukte zijn hetzelfde. De lunch in het visrestaurant geeft wat meer taalproblemen bij de menukeuze. Ik verwachtte stukjes van verschillende vissoorten en kreeg een bord met allerlei visjes en garnalen. Het hotel bood de gelegenheid eindelijk wat tot rust te komen en in de zon een boek te lezen. Alles was er gelijkvloers en dat hadden we in Andalusië nergens meegemaakt.

Moet ik nu het hele reisprogramma gaan beschrijven? Zo’n opsomming lijkt mij niet erg interessant. De route ging via Asilah naar Rabat. Van Rabat via Volubilis en Meknes naar Fez. Van Fez naar Marrakech met een koffiestop in Ifrane en een lunch in Khenifra. Van Marrakech vlogen we via Agadir terug naar Schiphol.

Wat waren voor mij hoogtepunten? In Rabat twijfel ik tussen het indrukwekkende Mausoleum van Mohammed V en een simpel volksbuurtje Bab Oudiah met witte huizen met blauwe deuren langs smalle straatjes bij de monding van de WadiBou Regreg. De ruïnestad Volubilis zat onterecht niet in het reguliere programma, maar we hebben het wel bezocht. Van deze vroegere Romeinse nederzetting is slechts een deel blootgelegd en daar is al veel te zien. Fraaie mozaïeken vallen daarbij het meeste op. Jammer, dat het er zo heet was. In Meknés waren we maar kort. Daarbij vielen mij vooral de enorme voormalige bergplaatsen voor graan op met eronder waterkelders. In Fez hebben we kennis gemaakt met het Marokkaanse ambacht: tegelmozaïeken, die tot in Australië en de USA worden verkocht; leerlooierijen en leerbewerking, handweven, metaalbewerking van brons of messing en een zilverachtig metaal, siertronen voor bruiloften en een huidenbeurs, waar gelooide huiden met handjeklap van eigenaar verwisselden. Het betekende overigens wel uren door de smalle straatjes van de souk met honderden winkeltjes sjokken. Maar wat een activiteit en drukte!

Marrakech was kort ervoor in het nieuws geweest met een aanslag in een toeristenrestaurant aan het grote centrale plein. Het restaurant was nu verborgen achter steigerdoek en ervoor lagen nog steeds bloemen. Heel leuk was het bezoek aan een kruidenwinkel, waar vooral de dames op verschillende manieren aan hun trekken kwamen en de omzet vergrootten.

Vanuit Marrakech wipten we even naar de Hoge Atlas en zagen de sneeuw in de verte. We dronken muntthee bij een Marokkaanse familie. Net als bij Marokkanen hier een kamer met gemakkelijke zitbanken rondom! Het mooiste moet je voor het laatst bewaren: Dat werd de Majorelletuin, gesticht door Jacques Majorelle met honderden subtropische planten en gebouwen in een diepblauwe kleur, afgewisseld met rood en geel geschilderd. Later was de tuin in het bezit van de modeontwerper Yves Saint-Laurent en Pierre Bergé. Ik maakte er in drie kwartier veertig foto’s. Zoveel moois was er te zien.

Marokko is een land in ontwikkeling. Overal onderweg zag je scholen met erg veel leerlingen. Vooral in en om de steden waren enorme nieuwe wijken en nog steeds veel bouwactiviteiten. Ik had zulke nieuwe wijken best eens met deskundige begeleiding van nabij willen bekijken, want het leek mij een interessant mengsel van moderne stedenbouwkundige principes en Moors geïnspireerde bouwstijl. Bij elke stad ook flinke bedrijventerreinen met moderne bedrijvigheid. Een goed ontwikkeld winkelapparaat, enerzijds de traditionele souks, anderzijds moderne supermarchés in de buitenwijken voor het welvarende deel van de bevolking. Moderne luchthavens in Marrakech en Agadir al waren er niet de gates zoals op Schiphol. De landbouw leek mij van een heel behoorlijk niveau: bevloeide tuinbouw, graanteelt, veehouderij. Ik zag er maar zelden bodemerosie. Maar ook veel beroepsbedelaars en bedelende kinderen, lastige straatverkopers en veel in onze ogen onnodige baantjes als koffersjouwers. We zijn niet echt in de armere delen van Marokko geweest.

Ik hoop, dat Marokko de kans krijgt een rustige ontwikkeling naar meer en goed gespreide welvaart door te maken. Het land heeft veel potentie. Ik ben blij deze reis gemaakt te hebben. Mits met goede begeleiding lijkt mij Marokko een land, dat de toerist veel te bieden heeft. Je krijgt van een deel van de Nederlandse Marokkanen niet altijd een positieve indruk, terwijl anderen je juist verrassen met hun schitterende carrière. Ik ben het land en zijn bewoners – waar ik nota bene nog les over heb gegeven in Vwo zes! – nog weer beter gaan begrijpen. Aanbevolen!

Jaargang 4, Nr. 163.

Woord- en Communievieringen (RK)

donderdag, mei 26th, 2011

 

Dit artikel is eerder gepubliceerd in de Editie Odijk van het aprilnummer van Open Venster, parochieblad van de Johannes XXIII parochie in de Kromme Rijnstreek.

 

“Waar twee in Mijn naam tezamen zijn ben Ik in hun midden”

Soms doet een viering je echt wat. Afgelopen zondag bekende ik na afloop, dat mijn ogen af en toe vochtig werden. Ik moest later vaak terug denken aan een moment tijdens de overweging toen het muisstil werd in de kerk. Pastor Lilian vertelde over wat er met haar gebeurde toen ze haar neefje als pas geboren baby midden op een groot bed zag liggen. Helemaal niet de wolk van een kind, zoals we elkaar toewensen. En toch raakte ze diep ontroerd, dat dit mogelijk was. Dat zo’n kind zo maar geboren wordt en leeft en met alles er op en er aan. Dat was Gods werk. Gods aanwezigheid in ons midden werd voor haar opeens zichtbaar. Een Godservaring. Je wordt er warm van en heel gelukkig, zoals de drie apostelen, die bij Jezus op de berg waren, toen Hij voor hun ogen van gedaante veranderde, het evangelie van die zondag. Ze wilden er wel altijd blijven. Zo’n kostbaar moment tijdens een woord- en communieviering toont weer eens aan, dat alleen al door zo’n persoonlijke ervaring God in ons midden komt. Een woord- en communieviering is niet aan vaste formuliergebeden gebonden en door de keuze van lezingen of gebeden kan ik evenzeer in mijn hart geraakt worden. Dat kan ook door de bijzondere harmonie en de merkbare zorg, die je in zo’n woord- en communieviering vaak aantreft. Het is geen routine, maar elke keer weer nieuw. Dat zorgt ervoor, dat je meer geboeid blijft en er met je aandacht bij blijft.

Het zal in de nabije toekomst vaker voorkomen, dat er geen priester beschikbaar is om in de Eucharistie voor te gaan. Veel mensen hebben de indruk, dat de bisdomleiding dan een sterke voorkeur heeft om de mensen naar die ene kerk in Houten te laten reizen om daar de Eucharistie mee te vieren. Ik wil de waarde daarvan niet ontkennen. Het samen parochie zijn wordt er door versterkt, maar een echte binding is er niet zo maar. Dat vraagt vele jaren. Samen met Bunnik en Werkhoven vormen we al sinds 1964 één gemeente en toch zijn de sociale contacten met mensen uit Bunnik en Werkhoven minder dan in ons eigen dorp. Daarbij vormen familiecontacten een uitzondering. Het is om veel redenen belangrijk het gemeenschapsgevoel in de nog betrekkelijk kleine dorpsgemeenschap Odijk zo sterk mogelijk te houden. We hebben elkaar nodig. Juist om dat gemeenschapsgevoel sterk te houden, er te zijn voor elkaar is het belangrijk, dat er dan toch elk weekend een viering in elke geloofsgemeenschap is. Veel mensen voelen dat ook zo.

De bijzondere eigen waarde van een woord- en communieviering zit ook in het feit, dat het geen gewijde mannen zijn, die er in voorgaan. De viering wordt vaak door een groep voorbereid. Dat merk je, want iedereen komt weer met eigen gedachten en vragen bij de lezingen en in de overweging of de keuze van gebeden of liederen komt dat terug. Het geheel wordt er rijker door. Overigens kan ook een priester zich zo samen met anderen voorbereiden op een viering, maar dat vraagt tijd. En tijd is voor priesters steeds meer een schaars goed.

Het zijn ook vaak vrouwen, die in een woord- en communieviering voorgaan. Of het zijn gehuwde mannen of vrouwen. Een gehuwde man of vrouw kijkt toch anders tegen het leven aan en heeft andere ervaringen en andere emoties dan een celibatair levende priester. Dat merk je aan hun aanpak en aan hun overweging. Ze staan dichter bij het dagelijks leven van de kerkgangers. Anderzijds is het goed, dat een celibatair met wat meer afstand tot het gezinsleven voorgaat, want door die afstand krijg je een andere kijk. Mooi dus die afwisseling.

Vaker dan vroeger zullen eigen parochianen voorgaan. Zo laten ze ook hun eigen verantwoordelijkheid voor onze plaatselijke geloofsgemeenschap zien. Juist als je mensen zo’n taak toevertrouwt, bevestig je hun verantwoordelijkheidsgevoel. Soms zie je, hoe een “moderne” pastoor hen wegstuurt, want die leken hebben er geen verstand van en ze houden zich niet aan de regels en ze zingen liederen van Oosterhuis. We kunnen ons nauwelijks voorstellen, hoe zulke mensen geestelijk verwond worden.

Pastorale werkers mogen niet voorgaan in een eucharistieviering. U moet niet denken, dat iedereen dat weet!  Veel pastoraal werkers voelen zich klem zitten. Ze weten heel goed, wat de parochianen van hen verwachten. Soms is dat in strijd met de voorschriften. In hun werk raken ze verkrampt doordat ze steeds bang zijn ongewild een regeltje te overtreden en vrezen dan ontslagen te worden. Ze hebben ook vaak het gevoel niet echt geaccepteerd te worden door de leiding van het bisdom. Ze worden gedoogd. Dat lijkt mij reden om hen waar dan ook moreel te steunen, hun het gevoel te geven, dat ze goed werk doen en dat je hen dankbaar bent. En ze evengoed tips te geven voor een nog betere aanpak. De mooiste steun geef je een pastoraal werker door de viering bij te wonen, waarin ze voorgaan. Hoe meer mensen hoe meer hun leven zin krijgt.

Zo maar zeven redenen om zondags juist wel die woord- en communieviering bij te wonen. Die heeft een geheel eigen waarde. 

Ritueel slachten

woensdag, mei 25th, 2011

TYRANNIE?

Ik heb de laatste weken heel wat gelezen over ritueel slachten. Typisch zo’n onderwerp, waar je niet goed weg mee weet. Ik geloof, dat er een rationele verklaring is voor de voorschriften voor wat ritueel slachten genoemd wordt. Dat vind ik al een vreemde omschrijving, want deze wijze van slachten is zeker geen godsdienstige rite, een manier om Jahweh/Allah te eren en te aanbidden of om bij God iets af te smeken. Ik denk, dat na eeuwen ervaring men ontdekt heeft, dat deze wijze van slachten het beste resultaat oplevert, het smakelijkste vlees. Dus werd er een voorschrift van gemaakt, dat vervolgens een religieuze status kreeg. Door God geïnspireerd. Daardoor gaat het gebod veel absoluter gelden. Als men ervan afwijkt overtreedt men een Goddelijke wet.

Nu moet je niet denken, dat religieuze leiders zo maar een Goddelijke wet kunnen of willen afschaffen. Ze zijn zich van het ontstaan van die wet niet meer bewust. Ze willen in hun denken en handelen niet tegen de Goddelijke wetten in gaan. Zelfs in het Christendom, waar de bijbelwetenschappers proberen te achterhalen, wat de schrijver in zijn tijd bedoeld heeft, is het moeilijk om moderne inzichten geaccepteerd te krijgen.

Als dus een democratische meerderheid in het Nederlandse parlement het slachten overeenkomstig door God gegeven wetten wil verbieden, dan gaat zo’n meerderheid keihard en dwars tegen de diepste overtuiging van medeburgers in. Dat is niet overeenkomstig de Nederlandse traditie. Wij zijn gewend om altijd rekening te houden met gewetensbezwaren, die bij een deel van de bevolking leven. Elke burger moet overeenkomstig zijn overtuiging kunnen leven, zolang anderen geen schade daarvan ondervinden.

Maar die dieren dan? Ten eerste is elke vorm van slachten aanvechtbaar en zijn er grote twijfels over welke vorm het minste dierenleed veroorzaakt. Maar tegenover het fysieke leed van duizenden dieren staat het geestelijk leed, het hartzeer van honderdduizenden Joodse en Islamitische medeburgers. Het gaat dan niet om de pijn, dat ze zich niet meer aan hun spijswetten kunnen houden; het gaat veel meer om de zielensmart niet meer als volwaardig medeburger te worden geaccepteerd. Zo kwam ik in gedachten tot deze vraag:

“Moeten wij nu de Tyrannie verdrijven, die de harten van onze Joodse en Islamitische medeburgers zo zeer doorwondt?”

Aan u de uitnodiging deze vraag in uw hart en geest te overwegen. Nederland is in de 16e eeuw gegrondvest op de idee, dat op religieus gebied dwang uit den boze is.

Andalusië en Marokko

zondag, mei 22nd, 2011

UITRUSTEN VAN EEN VAKANTIE

Het was een schitterende vakantie, maar ontzettend zwaar door de hitte tot zo’n 40°C afgewisseld met regenperiodes, te weinig rust tijdens een excursie of rondwandeling, verkoudheid door de airconditioning en diarree door te weinig hygiëne. We ontdekten, dat mijn vrouw en ik de oudsten waren, maar daar lag het niet aan, want ook de anderen hadden last van de zwaarte van het programma. De reisleidster was overigens vakvrouw genoeg om al snel in te grijpen en het wat rustiger aan te doen. Dus hebben we volop kunnen genieten van stedenschoon, cultuur en kunst en afwisselende landschappen. Spanje en Marokko zijn voortdurend in het nieuws, maar onderweg hebben we weinig van politieke onrust kunnen merken en eigenlijk evenmin veel van de economische problemen. Ondanks dat was het een leerzame vakantie en ook heel prettig door de uitstekende reisleidster Joke of Johanna in Spanje en Marokko. Het was ook een heel gezellige reis met leuke mensen met veel humor.

We vlogen van Schiphol naar Malaga, dat evenveel passagiers verwerkt als Schiphol. In Mijas konden we een middagje acclimatiseren en de volgende dag ging het richting Granada met onderweg een kleine wandeling door Alhama de Granada. In Granada stonden het Alhambra met (moderne) tuinen, de kathedraal en de kerk met graven van Spaanse koningen op het programma. Van Granada ging de bus naar Cordoba, maar onderweg wandelden we door een kleinere stad Priego de Cordoba, heel fotogeniek met witte huizen met veel geraniums aan smalle straatjes. Langs een binnenweg keerden we terug op de doorgaande route en dan zie je nog veel beter hoe prachtig dit heuvelland met duizenden olijfbomen wel is. In Cordoba heeft vooral het bezoek aan de voormalige moskee de Mezquita met daarin een kathedraal veel indruk op ons gemaakt. De tocht naar Sevilla werd onderbroken in Carmona, waar de kerk vanwege de maandag(?) gesloten bleek, maar waar de koffie goed smaakte. De kathedraal van Sevilla met o.a. het graf van Columbus en een schitterend geheel verguld altaar was een hoogtepunt en het Alcazar paleis met tal van binnentuinen en schitterende wandmozaïeken was evenzeer indrukwekkend, maar we maakten ook een boottocht op de Guadalquivir en wandelden door de smalle straatjes van de vroegere joodse wijk. Op een avond bezochten we een flamenco-show. Ik merk, dat ik moeite heb mij alles weer te herinneren, want je raakt overstelpt met indrukken.

Hoe was Spanje nu, nadat we er in 1994 voor het laatst waren geweest, maar toen niet in Andalusië? Het lijkt mij, dat Spanje zich nog steeds volop ontwikkelt. Er zijn inmiddels uitstekende autosnelwegen en ook de overige wegen worden goed onderhouden. Je krijgt niet de indruk, dat je in een economisch achtergebleven land bent. In dit deel van Spanje valt de nadruk wel heel sterk op toerisme. De afhankelijkheid van toerisme maakt het land kwetsbaar. Politieke onrust schrikt toeristen af, maar ook de hoge benzineprijzen. Dan maar wat dichter bij huis op vakantie. Toch kun je landen als Spanje, Portugal, Griekenland en Ierland uitstekend helpen door er massaal op vakantie te gaan. En als je van kunst en cultuur houdt, van stedenschoon en mooie landschappen, dan is Andalusië een uitstekkende keus, maar ook een luie strandvakantie of een bergwandelvakantie of een pelgrimage zijn mogelijkheden in Spanje.

Op 11 mei voeren we van Tarifa met een snelle veerboot naar Tanger. Daar konden we onze horloges een uur terugzetten. Dat zorgde ervoor, dat de vijfenzeventigste verjaardag van mijn vrouw 25 uur duurde. Een volgende keer meer.

Jaargang 4, Nr. 162.