John Ch.M. Jorna

DE GEVOLGEN VAN EEN NO DEAL BREXIT

Uit angst voor een Brexit zonder een goede overeenkomst met de rest van de EU wordt in het Verenigd Koninkrijk op grote schaal gehamsterd. Men vreest, dat allerlei vitale importartikelen vanwege grenscontroles met grote vertraging het land zullen binnenkomen.  Maar het omgekeerde is net zo goed het geval, zo lijkt het tenminste.

Ik schreef een ingezonden brief naar de Volkskrant en die werd nog geplaatst ook. Op mijn oogdruppels stond een adres in Engeland en ik vreesde, dat ik bij een no deal Brexit niet tijdig over de druppels zou kunnen beschikken. Daarom belde ik het Nederlandse kantoor van deze multinational. Men stelde mij onmiddellijk gerust.  Uit voorzorg had de onderneming alle medicijnregistraties verplaatst naar Ierland. Ik kreeg ook bericht, dat het betreffende medicijn in België wordt gemaakt. Voor mij is er dus geen centje pijn. Mijn oogdruppels zijn als erkend medicijn voor de gehele EU geregistreerd en vanuit België komen ze zonder problemen naar de gehele EU.

Een kopie van het stukje ging naar mijn apotheek, zodat ze ook andere patiënten gerust zouden kunnen stellen. Het stukje had ook de aandacht getrokken van de Nederlandse apothekersorganisatie de de KNMP.  Zij stelden mijn apotheek op de hoogte en in de mail werd ook naar hun website verwezen. De KNMP volgt de ontwikkelingen op de voet. De rijksoverheid heeft ook maatregelen genomen. Het CBG heeft een lijst opgesteld van zogenaamde ‘kritieke geneesmiddelen’ . Het zijn geneesmiddelen, die nog bij een bedrijf in het Verenigd Koninkrijk staan geregistreerd  Bij een no deal Brexit vervalt dan de erkenning voor de EU. Maar de Geneesmiddelenwet voorziet in een dergelijke situatie.  De overheid kan besluiten voor een bepaalde periode  de invoer van deze kritieke geneesmiddelen en de verkoop ervan toch toe te staan. Wat betreft Geneesmiddelen van Brits fabrikant kunnen we er straks toch over beschikken.

Het zou uiteraard veel beter zijn als het VK deel blijft uitmaken van de gemeenschappelijke markt en er dus geen belemmeringen zijn bij de grens tussen de EU en het VK. Dan kunnen bijvoorbeeld auto onderdelen zonder problemen van het continent naar autofabrieken op de Britse eilanden. Britse auto’s worden dan niet met hoge invoerrechten belast. Al die voorstanders van een Brexit lijken geen idee te hebben van de vele negatieve gevolgen.  En eigenlijk gaat het vooral om een ding, het vrijverkeer binnen de EU van arbeidskrachten uit de lidstaten. De grens tussen Noord Ierland en de republiek Ierland mag geen buitengrens van de EU worden., We wachten maar weer af.

Jaargang 12, Nr. 578.

HOE BEREIKBAAR ZIJN MENSEN?

Steeds meer mensen schaffen hun vaste telefoon af. Mooi denk je, als je hun mobiele nummer weet. Nu zijn ze ook bereikbaar als ze niet thuis zijn. Dan krijg je een computerstem, die je mededeelt, dat dit toestel momenteel niet in gebruik is. Tsja, dat kan zo zijn.  Kennelijk is het toestel uitgeschakeld. De eigenaar wenst niet gestoord te worden. Daar kan een goede reden  voor zijn. Later nog maar eens proberen.  Als je dezelfde mededeling steeds opnieuw krijgt, ga je je af vragen of de gewenste eigenaar een ander nummer heeft. bij een nieuw toestel. Het wordt wel een probleem. hoe kan ik die persoon alsnog bereiken. Vroeger had je nog een telefoonboek. Je kon ook op Internet zoeken, maar daar vergaat je tegenwoordig de lol. Het gewenst nummer is verborgen tussen de nummers van mensen, die reclame wensen te maken. Vis het gewenst nummer maar eens uit de massa.

Maar het kan ook anders. Je belt. Je hoort de telefoon over gaan. Dan komt de voice-mail.  De eigenaar kan helaas de telefoon nu niet aannemen, maar hij/zij belooft zo snel mogelijk terug te bellen. Maar wat is zo snel mogelijk? Binnen een half uur?  Na de volgende maaltijd? Eind van de dag? Twee dagen later?  Soms zegt iemand dan als je de gewenst persoon maar zelf belt, dat hij zijn voice-mail nooit afluistert. Je vraagt je soms af of iemand vlug kijkt wie er belt en dan maar niet opneemt. Hij heeft geen zin om naar jouw geleuter te luisteren. Dat is natuurlijk niet zo, maar je gaat het wel denken.

Hoe doen wij het zelf?  Wij hebben nog een vaste telefoon en die heeft bij ons de voorkeur. We worden er het liefst op gebeld en we bellen er zelf altijd mee. Als we weg zijn geweest, zien we vaak een rood knipperlicht in de vorm van een envelopje. Er is een bericht. Welk nummer heeft gebeld. We proberen het nummer te bellen, want we vinden, dat mensen ons niet zo maar bellen. Ze hebben een gegronde reden. Dus bel je terug.

Ik heb een grote voorkeur voor de telefoon. Er is contact van mens tot mens, maar dan moet er ook een zinnige reden voor zijn.  Soms zijn er mensen, die bellen en die zitten net op dat moment in een dip.  Dan luister ik, probeer mee te leven, me in de ander te verplaatsen. Het is fijn als je merkt, dat de ander weer is opgelucht of zelfs weer kan lachen. Dat gaat niet met een E-mail en misschien wel met een appje. Maar het gaat om het reageren op elkaar, om de emotie te horen, soms zelfs het huilen. Omdat ik weet, dat mensen soms zulke redenen hebben om je op te bellen, zal ik de telefoon altijd aannemen.

Wat kan de reden zijn, dat mensen de telefoon maar laten rinkelen?  Meestal zijn ze gewoon niet thuis of elders in huis of in de tuin en horen ze de telefoon niet. Maar ik ben ook bang, dat mensen tegenwoordig op zo veel manieren benaderd worden: Vaste telefoon, mobiel, appje, E-mail,  Facebook, Mensen worden overspoeld en het wordt ze te veel.  Ik zie het vaak in de trein. Het eerste wat ze doen als ze rustig zitten is alle berichten lezen. Daar zijn ze vaak een flinke tijd mee bezig. Vaak ben ik blij, dat ik alleen maar een simpel ouderwets mobieltje heb voor bellen, gebeld worden en om te sms-en. 

Hoe hoor je je te gedragen in deze moderne wereld met een te veel aan communicatie?  Zorg, dat je altijd je telefoon opneemt en als je een oproep gemist hebt, zo snel mogelijk terug belt. Ga er vanuit, dat iemand, die belt, dat niet zomaar doet.  Als je midden in een belangrijk gesprek zit, neem op en zeg, dat je snel terug belt. Laat de beller niet raden, waarom hij geen antwoord krijgt. Ik zit wel met een probleem. Ik heb geen voice-mail of antwoordapparaat. Als ik een dagje weg ben of langer weg ben met vakantie, dan is er niemand, die de telefoon opneemt. Goede bekenden weten dat.  En nog één vraag: Wie schrijft een etiquetteboek voor moderne communicatie?

Jaargang 12, Nr. 577.

GEZICHTSBEDEKKENDE KLEDING

Het is komkommertijd en de kranten moeten ergens over schrijven en de actualiteitenrubrieken moet aandacht besteden aan de actualiteit. Uitgerekend in deze tijd wordt het boerkaverbod van kracht voor openbare gebouwen, ziekenhuizen en openbaar vervoer. Een ontstellend hoog percentage van de bevolking juicht het verbod op gezichtsbedekkende kleding toe. Heel goed ontwikkelde Nederlandse vrouwen vertellen bij Eva Jinek, dat ze bang worden als ze een vrouw met een boerka tegenkomen. Kan het provincialer? Nederland is een land waar mensen uit de gehele wereld elkaar ontmoeten en zich vaak ook voor langere of korte tijd vestigen. Ons land wordt overstroomd door toeristen. In Leiden passeerde ons een jeugdgroep uit Taiwan. Veel Nederlanders bezoeken Turkije of Indonesië, waar ze ook vrouwen op straat kunnen tegenkomen met gezichtsbedekkende kleding. Andersom bezoeken welgestelde toeristen uit het Midden Oosten Nederland en soms dragen ze dan gezichtsbedekkende kleding. Het is een vorm van mondialisering, dat we overal vrouwen met gezichtsbedekkende kleding kunnen tegenkomen.

Blijft dit zo? De islamitische wereld is in een emancipatieproces gewikkeld. en dan zijn de mensen erg op het eigene gericht. Onze voortdurende weerstand tegen alles wat met de islam te maken heeft versterkt eerder het streven om echt islamitisch te zijn. De Nederlandse Rooms-katholieken waren Roomser dan de paus toen ze met hun emancipatie bezig waren en intussen stevig gediscrimineerd werden.. Toen de Rooms-katholieken door vrijwel iedereen in Nederland geaccepteerd werden, was er veel minder behoefte aan het versterken van het eigen katholieke karakter. Zo werden ze veel vatbaarder voor het secularisatieproces. Ik vermoed, dat de islamieten in Nederland sneller zullen emanciperen naar mate ze als volwaardige Nederlanders erkend worden. Dan zal hun behoefte aan een boerka ook afnemen.

Honderd jaar geleden was het voor een Nederlandse dame hoogst onfatsoenlijk  als ze haar enkel liet zien. Mijn moeder, geboren in 1907 sprak er later nog met ergernis over. Zelf zat ik op een kleuterschool bij de Zusters van Liefde, Zuster Philomena en Zuster Gaudentia. Die waren geheel bedekt, behalve de handen en het gezicht. Voor hun gezicht zat een koker met een zwarte sluier erover heen. Als kleutertje vroeg ik me altijd af of die nonnen wel haren hadden, want die bleven volkomen onzichtbaar. Toen kwam Paus Johannes XXIII en die zette de ramen van de Kerk wijd open naar de wereld. Ook de nonnen begrepen, dat ze zich moesten aanpassen. Die boerka-achtige kleding werd afgeschaft en ze kregen een normale rok, blouse en vest en een kruisje.. Die enorme aantallen nonnen en fraters zijn voor het onderwijs en de zorg niet meer nodig. Toch ontstaan er ook vandaag religieuze groeperingen, die zich in hun kleding enigszins onderscheiden. Priesters met hun witte boord zijn duidelijk herkenbaar. Doen we daar moeilijk over? 

Lieve mensen, gedraag je als een wereldburger en accepteer de mensen zoals ze zijn. Dan lost het zich vanzelf op.

Jaargang 12, Nr. 576.

KOMEN DE BRITTEN EINDELIJK TOT EEN BESLUIT?

Theresa May is er de afgelopen jaren niet in geslaagd samen met het parlement tot een oplossing van de Brexit te komen. Het Lagerhuis toonde een voortdurende verdeeldheid. Gaat het Boris Johnson wel lukken. Het lijkt mij zeker, dat de EU niet bereid zal zijn aan de eisen van Boris toe te geven.  Ook al dreigt Johnson met een No Deal Brexit, de EU zal niet toegeven, want Ierland zal dwars liggen. Maar als Johnson dreigt met een No Deal Brexit dan zal hij waarschijnlijk al snel een motie van wantrouwen voorgeschoteld krijgen.  Die wordt dan aangenomen en dan komen er opnieuw verkiezingen. Als de Brexit-partij van Farage mee doet wordt de uitslag uitermate onzeker. Het mooiste zou zijn dat anti-Brexiteers een meerderheid verkrijgen en de hele Brexit wordt afgeblazen. Voor het Verenigd Koninkrijk en voor de hele EU zou dat beter zijn. De economie van het Verenigd Koninkrijk maakt geheel deel uit van de EU en van de wereldeconomie. Hoe minder hinderpalen in de vorm van grenzen, hoe soepeler de economie zal draaien, zeker als regels ervoor zorgen, dat de economie soepel draait. Dat snapt Boris uitstekend. De enige reden, dat hij voor Brexit opteert is, dat hij daardoor Minister=President kan worden.

Als de No Deal Brexiteers de verkiezingen zouden winnen, dan komt er een aantal jaren van enorme wanorde. Voordat er door het Verenigd Koninkrijk met allerlei landen handelsovereenkomsten zijn gesloten, zijn er waarschijnlijk wel ruim tien jaar voorbij. Hoe bedrijven gaan reageren is eveneens een vraag. Vertrekken er uit het Verenigd Koninkrijk?  Ontstaat er forse werkloosheid?  Er hebben zich internationale bedrijven in het UK gevestigd vanwege de grote koopkrachtige Europese markt. Wat doen ze als hun fabriek opeens niet meer in de EU gevestigd is? Verhuizen ze naar het vasteland? 

We weten het allemaal niet . Voor het Uk duurt de onzekerheid voorlopig voort..  Ik ben benieuwd.

Jaargang 12, Nr. 575. 

GAAT ZE AL HAAR BELOFTEN WAAR MAKEN?

De verdeling van de belangrijke banen was voor de regeringsleiders van de EU dit keer een zware opgave.  De Spitsenkandidaat van de christendemocraten leek mij geen sterke figuur. Frans Timmermans van de Sociaaldemocraten wekte veel weerstand bij een aantal Oost-Europeanen. Hij had ze op de vingers getikt, omdat in Polen en Hongarije de rechtsstaat niet voldoende gehandhaafd werd. In Polen probeerde men een aantal onafhankelijke rechters te lozen en ze te vervangen door mensen uit de regeringspartij.  Dat is natuurlijk hartstikke fout., strijdig met het principe van de scheiding der machten. Nu krijgt Timmermans dezelfde baan als die hij heeft en kan hij doorgaan met de bescherming van de rechtsstaat. 

Ursula Von der Leyen heeft geen Europese ervaring., behalve dan haar deelname aan de ministersraden., maar haar ministersportefeuilles waren niet van sterk Europees belang.. Als je dan aan de tand gevoeld wordt over zaken als klimaat, landbouw, milieu, belastingontwijking en -ontduiking en het witwassen van zwart geld, dan kun je slechts oppervlakkige antwoorden geven. Zo maak je geen sterke indruk. Bovendien heeft de Duitse Bondsregering in sommige zaken geheel andere standpunten dan het Europees Parlement. De regeringen willen af van het systeem van Spitsenkandidaten. Duitsland wil belastingvoordelen voor grote ondernemingen, net als Nederland. Het Europees Parlement  wil, dat ondernemingen winstbelasting betalen in het land waar ze die winst behalen.  Ursula Von der Leyen moet dus enorm omschakelen en dat heeft ze zo goed gedaan, dat ze een aantal sociaaldemocraten wist te overtuigen en met een krappe meerderheid van 9 stemmen gekozen werd tot nieuwe Voorzitter van de Europese Commissie. Daarbij heeft ze zich duidelijk gedistantieerd van anti-Europapartijen en populisten.. Dat is heel slim, want zo wekte ze vertrouwen van de echte democraten.

Haar wacht nog een aantal pittige opgaven. Als er in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe regering is, zal die proberen opnieuw te onderhandelen over de Brexit. Ik vermoed, dat de Europese regeringsleiders, verenigd in de Europese Raad, de poot stijf zullen houden. Dan komt er een Brexit zonder een goede overeenkomst en dus met allerlei  onopgeloste problemen. Zware problemen bij de onderlinge handel bijvoorbeeld, want er is geen vrijhandel tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU. Mijn oogdruppels komen er vandaan. Ik moet maar afwachten of ze beschikbaar blijven. Britse autofabrieken ontberen al snel vitale onderdelen.  Die Britten beseffen kennelijk niet, dat er al heel lang sprake is van een Europese economie. Al die bedrijven uit al die lidstaten zijn met elkaar vervlochten. Juist daarom zijn er ook steeds meer Europese regels nodig. om al die connecties soepel te laten draaien. Soms zijn die regels lastig. Je kunt niet altijd meer doen wat je wilt. Je hebt meer administratie of je moet je productie aanpassen bij Europese kwaliteitsnormen. Consumentenbonden dringen daar op aan. De EU krijgt de schuld. Het vraagt een Europese Commissie, met een sterk leiderschap. Ursula Von der Leyen zal niet met zich moeten laten sollen.

Dat geldt ook voor de belastingen.  Internationale bedrijven hebben zeer veel zeer kundige goed betaalde lobbyisten in Brussel zitten. Maar het is van de zotten, dat die bedrijven enorme winsten maken en daarover niet of nauwelijks belasting betalen. Ze profiteren van onze goed geschoolde arbeidskrachten, van onze infrastructuur, van onze dienstverleners, van onze overheden. Dan mag daar best iets tegenover staan. Dat vindt de overgrote meerderheid van de burgers in Europa.  Het klimaatprobleem is duidelijk grensoverschrijdend en vraagt Europese regelgeving, zodat bedrijven niet meer met de smoes kunnen komen, dat door die enorme kosten hun concurrentiepositie in gevaar komt. Zal Ursula Von der eyen voldoende kracht tonen om de noodzakelijke regelgeving te realiseren? Ik wens haar alle succes.

Jaargang 12, Nr. 574.

DIE ABSOLUTE GEHOORZAAMHEID EIST

De leiding van het Aartsbisdom Utrecht eist absolute gehoorzaamheid van alle medewerkers. Als een pastor wordt geïnstalleerd, moet hij een dure eed zweren, dat hij alle regels strikt zal handhaven. Gewetensvrijheid wordt geen enkele ruimte geboden. Ik ben er echt van geschrokken toen ik dat de eerste keer meemaakte.

Kardinaal Eijk houdt zich zelf te vaak niet aan de regels van de Wereldkerk. Elk bisdom behoort een ‘Diocesane Pastorale Raad’ te hebben. Toen Bisschop Eijk naar Utrecht kwam, was een van zijn eerste beslissingen de Diocesane Pastorale Raad op te heffen. Tot nu toe is hij op dat besluit niet terug gekomen. Dat maakt het voor hem nog moeilijker zich in te leven in de gedachten en gevoelens, die bij de mensen leven. Zo denkt hij ten onrechte, dat de mensen de H. Eucharistie niet als het kloppend hart van het geloofsleven beleven. Zo gaat iemand fouten maken bij het leiding geven aan de grote geloofsgemeenschap van het aartsbisdom.

Het aan de eredienst onttrekken van een kerk is aan strikte regels gebonden. Ik denk, dat in vele gevallen een kerk terecht dicht gaat. Er zijn te weinig mensen en te weinig inkomsten. Helaas gaan sommige fanatieke medewerkers soms wat onzorgvuldig om met de regels. In Silvolde werd de geloofsgemeenschap verrast door de verkoop van de kerk aan de “Vrienden van Mauritius”. Zonder dat de geloofsgemeenschap als geheel – zoals dat verplicht is – werd geraadpleegd werd de kerk aan de eredienst onttrokken. Nu blijkt uit de druk bezochten vieringen, dat dit volkomen ten onrechte was. De kerk kon het financieel ruim bolwerken en er waren voldoende vrijwilligers.. Op Palmzondag, Witte Donderdag, Paaszaterdag en Eerste Paasdag zorgden zij voor druk bezochte vieringen. En ja geheel buiten verantwoordelijkheid van pastoor en bisdom. De Geest waait waar hij wil. De vieringen trokken zelfs de aandacht van RTV Oost en het landelijke Tv-journaal. 

Al voorafgaand aan het Tweede Vaticaans Concilie werd er hard gewerkt aan liturgische vernieuwing. Men ging terug naar de oorsprong van de H. Eucharistie, namelijk het Laatste Avondmaal. Daardoor kwam er meer aandacht voor het maaltijdkarakter van de H. Eucharistie. Dat kwam tot uiting in de plaats van de priester aan het altaar. Priester en gelovigen schaarden zich om de tafel. De onderlinge verbondenheid van priester en gelovigen kreeg meer nadruk. Dat wordt door de mensen ook heel sterk ervaren. We deden en doen wat Jezus ons gevraagd heeft: het Brood breken en de Wijn drinken tot Zijn gedachtenis. Dit was geen verenging maar een verbreding: Offer én Maaltijd.  Zie bladzijde 20.

Een concilie van Paus samen met de bisschoppen van de Wereldkerk vormt het hoogste leergezag van de Kerk. Daarom is het zo jammer, dat van de enorme vernieuwing, die het Tweede Vaticaans Concilie heeft gebracht zo weinig is geïmplementeerd. Dat is een heilige plicht van iedere bisschop. Het lijkt erop, dat Kardinaal Eijk een van die bisschoppen is, die de implementatie eerder saboteert, dan er zich voor inspant.  De collegialiteit krijgt binnen het aartsbisdom nauwelijks vorm. Eijk beslist. Punt uit. Als een bisschoppensynode tot duidelijke uitspraken is gekomen en Paus Franciscus met de grootste zorgvuldigheid dit in een document heeft neergelegd, oefent de aartsbisschop openlijke kritiek en probeert vooral het gezag van Paus Franciscus te ondergraven.  Is dat gehoorzaamheid?

Het lijkt mij heel goed, dat wij als gelovigen ons terdege verdiepen in de enorme rijkdom van de H. Eucharistie. Dat is een mooi ideaal. Het ellendige is, dat van dit mooie ideaal niets terecht gaat komen door de vernielzucht, die uit de drie laatste bladzijden van de Pastorale Brief spreekt.  In de openingsritus van de H.Mis en bij de afsluiting wordt ons vrede gewenst  en dan is er de vrede, die we elkaar toewensen voorafgaand aan de Communie. Al die vredeswensen worden teniet gedaan door de oorlogsverklaring aan de Woord- en Communieviering. Hoe kunnen we zo op waardige wijze het Jaar van de H. Eucharistie vieren?  Wat een vreselijke tragiek.

Jaargang 12, Nr. 573.

RECHT WORDT ONRECHT, GELIJK WORDT ONGELIJK

Het priestertekort roept bij mij verschillende gedachten op. Ik vraag mij af, waarom er in Nederland zo weinig roepingen zijn. Het Tweede Vaticaans Concilie heeft het verplichte celibaat tegen de verwachtingen in gehandhaafd. Je zag toen veel priesters het ambt verlaten. Het waren vaak goede mensen, die de Kerk trouw bleven en probeerden toch voor het Volk Gods dienstbaar te blijven. Tegelijk zag je het aantal priesterkandidaten snel teruglopen. Er waren meerdere jaren zonder ook maar één kandidaat voor het priesterschap.  Pas de laatste tien jaar worden de gevolgen goed voelbaar. Er zijn nogal wat regionale parochies met rond de acht geloofsgemeenschappen, die het met één priester moeten doen. Onze pastoor heeft acht geloofsgemeenschappen en samen met de parochie tussen Lek en Waal nog eens acht geloofsgemeenschappen.We zien een keer in de vier of vijf weken een priester. Soms zegt iemand: “Dat is nou de werking van de goddelijke voorzienigheid”.  Waarom?  Van passieve katholieken zijn we actieve zich verantwoordelijk voelende volgelingen van Jezus van Nazareth geworden. Van makke schapen zijn we herders voor elkaar geworden./ Zo’n ontwikkeling vergt een andere stijl van leiding geven en een andere manier van geloven,  vol vertrouwen de leiding van de geloofsgemeenschappen aan leken gelovigen in handen geven. Luisteren. Vragen. Suggesties geven. De vrijwilligers zelf laten ontdekken, dat het anders beter zal gaan.  Pastoor of bisschop zijn wordt een totaal ander ambt. En dat terwijl de kerk nog steeds uitgaat van een hiërarchische structuur en taakopvatting. Paus Franciscus geeft het goede voorbeeld door steeds met zijn mede-bisschoppen in een synode te overleggen. De Duitse bisschoppen gaan zeer gelovig de synodale weg bewandelen van overleg met theologen, priesters, diakenen, kloosterlingen en gewone gelovigen. Die Duitse bisschoppen hebben pas echt lef.

Maar intussen zitten wij met dat enorme priestertekort. We kunnen niet vaak meer de H. Eucharistie vieren. We passen ook niet met zijn allen in zo’n kleine dorpskerk.. Eerst de mensen van de liturgische werkgroepen, later gesteund door universitair opgeleide pastoraal werkers m/v  zochten naar een viering, die kon inspireren en de gemeenschap tot steun zou kunnen zijn.. Samen eten is een heel sterk teken van gemeenschap. Zo kwamen we uit bij de Woord- en Communievieringen. Aanvankelijk vonden sommigen het maar surrogaat, maar men ging begrijpen, dat er een nieuwe vorm van samen vieren was ontstaan, nog niet volmaakt, maar daaraan ging iedereen werken.  Voor velen werden die vieringen een troostvol samen zijn in een tijd met nauwelijks nog priesters. Zelfs waar kerken gesloten zijn, komen de gelovigen nog samen om samen gemeenschap te vieren. Waar velen in Zijn naam tezamen zijn, daar is God in hun midden. Kon onze bisdomleiding nu maar eens echt geloven in deze belofte uit het Heilig Evangelie. Misschien zit de geloofscrisis ook bij hen.

Regels zijn er niet voor niets, maar een leider moet er met wijsheid mee omgaan. Een bestuurder die keihard de regels toepast zal kunnen merken, dat dit tot onrecht kan leiden.. Sociale wetten kennen de nodige regels, maar als de toepassing ervan er toe leidt, dat mensen in armoede vervallen, dan leidt zelfs de best doordachte regelgeving tot onrecht. Nu al zien we, dat in krimpgebieden allerlei voorzieningen verdwijnen. Winkels gaan dicht, scholen worden gesloten, het onderhoud van wegen en groen wordt verwaarloosd. Dan gaat ook de kerk nog dicht. Vooral oudere mensen raken in een isolement.. Dan wordt er bij verkiezingen een proteststem uitgebracht. Waar het geld regeert, ontstaan te vaak onrechtvaardige situaties.. Juist onze kerk zou daarvoor moeten waken. Met het Kerkelijk Wetboek in de hand heeft onze bisschop het grootste gelijk van de wereld.  Ik hoor mensen soms zeggen, dat onze bisschop alleen de echte heel trouwe katholieken wil overhouden. De rest gaat toch verloren. Aan de hemelpoort zal Petrus hem vertellen of hij daarmee gelijk heeft gehad.

Jaargang 12, Nr. 572.

EN DE SCHAPEN, DIE VERSTROOID RAAKTEN IN DE MASSA

En Hij sprak in gelijkenissen.
De wolf is terug in Nederland. Een wolvenpaar heeft drie jonge wolven gekregen. Als die welpen zijn opgegroeid kan zich een horde vormen. Boeren op de Veluwe zijn er niet blij mee. Het wild, reeën, edelherten en wilde zwijnen vormen groepen en zoeken zo veiligheid. Hoe gaat het met de schapen, die op de heidevelden grazen? Zij kunnen daar niet overnachten. Ze zoeken bescherming in de schaapskooi of achter sterke, hoge rasters. De herder zorgt er voor, dat de schapen zoveel mogelijk bijeen blijven.
Dan ontvangen de verschillende herders plotseling een boodschap van een hoge functionaris ergens in de grote stad, dat alle schapen bijeen gebracht moeten worden in een megastal.. De herders denken en zeggen het ook hardop tegen elkaar: Is die man daar in de grote stad nu helemaal gek geworden? Hoe houden wij onze kuddes bijeen en zorgen, dat de heide vrij van opslag blijft? Want elke kudde heeft zo zijn taak.

Als Jezus zo’n gelijkenis vertelde vroegen Zijn leerlingen vaak om uitleg. Het verhaal slaat op een pastorale brief, een heel boekwerkje met prachtige illustraties van onze Aartsbisschop, de opperherder van ons bisdom. Die brief is opgesteld als voorbereiding op het komende jaar van de H. Eucharistie. Het is een mooie brief, waarin als een stuk catechese het wezen van de H. Eucharistie volgens de Rooms-Katholieke leer wordt uiteengezet. De oorsprong vanuit het Joodse Paasmaal ter herdenking van de bevrijding uit de slavernij in Egypte krijgt geen aandacht. Evenmin de reden om in de liturgie na het Tweede Vaticaans concilie de volkstaal in te voeren en de priester achter het altaar met het gezicht naar de mensen voor te laten gaan in de Maaltijd des Heren ofwel de H. Eucharistie. De nadruk ligt vooral op de rol van de priester, die bij de consecratie brood en wijn verandert in het H. Lichaam en Bloed van Christus.. Er wordt niet of nauwelijks een verband gelegd tussen de H. Eucharistie en de actualiteit van de wereld waarin we leven, zoals ik dat op 26 mei 2019 in een blog deed. Er worden heel wat kansen gemist. Er is wel een boeiende verhaal over een Vietnamese Kardinaal, door het communistisch bewind in een donkere cel opgesloten, die toch heel primitief de H. Mis in het duister opdroeg. In de Eucharistie herdenken we het Offer van Zijn leven, dat Jezus bracht aan het kruis. Vandaag gebeurt het nog herhaaldelijk dat priesters tijdens de H. Mis hun leven geven. Ze worden vermoord.

Ik kan mij voorstellen, dat onze aartsbisschop uit herderlijke zorg meent zijn gelovigen nog eens heel uitvoerig de Rooms-Katholieke leer over de H.Eucharistie te moeten uiteen zetten. Beter was het geweest de noden van zijn gelovigen als uitgangspunt te nemen. Een herder bekommert zich om zijn schapen. Jezus gebruikte het beeld van de goede herder niet voor niets zo vaak. Ik herinner mij een episode in de geschiedenis van onze geloofsgemeenschap. De pastoor bleek de celibaatsverplichting niet vol te kunnen houden en vertrok van de ene op de andere dag.  Zouden we nog wel een pastoor krijgen? Veel mensen waren er ongerust over. In de pauze van een bijeenkomst met de Deken zei ik hem, dat de mensen zo bang waren. Hij kon ze gerust stellen. Wat een opluchting.  Het priestertekort zou toch komen. Wij begrepen, dat wij als geloofsgemeenschap zelf  verantwoordelijkheid moesten gaan dragen. Er kwam een goed werkzame structuur voor alle taken en mensen gingen zich voorbereiden op hun opdrachten. Zo draait de geloofsgemeenschap heel behoorlijk.  Er is een sterke onderlinge verbondenheid. We zijn er voor elkaar en komen samen in Jezus’Naam met Hem in ons midden.

Welke principiële fout maakt de bisdomleiding? Deze drie theologisch geschoolde bisschoppen met specialisatie in medische ethiek, kerkelijke kunst en rechten missen het ruimtelijk inzicht in sociale verbanden en hun werkzaamheid. Al sinds 1964 bestaat de gemeente Bunnik uit de drie dorpen, Bunnik Odijk en Werkhoven. Een echte eenheid vormen ze nog steeds niet. De dorpen verschillen van karakter.  Samenwerken van de drie geloofsgemeenschappen vergt veel extra inspanning. Elk dorp heeft een eigen sportcomplex, ook al zouden sommige partijen om financiële redenen wel een complex voor de hele gemeente willen, dan kost hen dat bij verkiezingen stemmen. Maar in elk dorp komt van alles tot stand en vaak met veel vrijwilligers.  Twee voorbeelden uit Odijk. Er kwam een algemene begraafplaats en die wordt steeds door vrijwilligers onderhouden. Met steun van de twee kerken kwam een coöperatie tot stand, de Huiskamer van Odijk. Er worden allerlei diensten verleend.

Wat bracht de H. Nicolaasparochie, nu Geloofsgemeenschap sinds 1946 tot stand? Onze kerk is een initiatief van de Odijkse katholieken, die van 1946 tot 1964 het geld bijeen brachten om de kerk te bouwen.  Die werd in de loop der jaren verbouwd en audiologisch verbeterd. Er kwam veel kunst in de kerk. Vooral het grote crucifix van Pastoor Omer Giellit ontroert mij elke keer weer. Maar er kwam ook een zaaltje en een mortuarium en een keukentje en de dagkerk werd geschikt gemaakt om samen koffie te drinken. Elke maand is er op een zondagmiddag een bijeenkomst om mensen uit hun eenzaamheid te halen en elke maand een maaltijd voor alleenstaanden samen met het Witte Kerkje. Zieke en  eenzame of rouwende mensen worden regelmatig bezocht door goed toegeruste leden van de bezoekgroep. De drie Protestante en de drie Rooms-Katholieke kerken hebben samen met de gemeente Bunnik een Noodfonds Bunnik opgericht. Dat biedt hulp aan mensen in nood, die onder geen enkele regeling vallen. We steunen de Voedselbank. De Caritaswerkgroep helpt mensen in de problemen. De Zonnebloem is voor iedere zieke zeer actief. Tijdens elke viering is er naast de collecte voor het werk van de geloofsgemeenschap een collecte voor een goed doel.. Aan dit alles en nog veel meer een eind maken lijkt mij een misdaad te vergelijken met een roofmoord., In ieder geval is het een zware zonde, die niet vergeven wordt zo lang men er in volhardt.

Er is nog een nood in onze gemeenschap, zoals in zo veel gemeenschappen. We lijden onder de sterke individualisering. Veel jonge mensen van rond de vijftig jaar doen veel goed werk, vaak als vrijwilliger in de vele verenigingen of heel individueel. Ik hoor bijvoorbeeld over mensen, die steeds met een dementerende persoon gingen wandelen. Maar we zien ze niet meer in de kerk. Ze steunen de kerk wel financieel. We maken ons ongerust over de opvolging van de tientallen vrijwilligers in onze geloofsgemeenschap. Daarom zijn we een revitaliseringsproject begonnen en proberen op de behoeften van deze groep in te spelen. Het zal duidelijk zijn, dat de ingrepen, die in uw herderlijke brief worden aangekondigd dit project ernstig gaan verstoren.

Hoe kunnen we het door u gesignaleerde probleem oplossen? Ik denk aan een zondagse Woord- en Gebedsdienst. Na afloop is er na een korte onderbreking de mogelijkheid voor zieken, mensen met een beperking, revaliderenden, ouderen boven de 75 jaar en hun mantelzorgers de mogelijkheid van een Communieviering volgens de richtlijnen van de Nationale Raad voor de Liturgie. Ik mag hopen, dat een dergelijke oplossing u verlost van uw zorgen over de praktijk van de Woord- en Communievieringen. Wij kunnen uit alle macht proberen, dat er in elk dorp een plek van gebed en contact met onze Heer blijft. God mag uit Jorwerd zijn verdwenen, we houden Hem graag in de dorpen van de Kromme Rijnstreek.

Jaargang 12, Nr. 571.

EEN GOUDEN JUBILEUM

Adri Verweij is een bijzonder iemand. Hij vierde vandaag met honderden kerkgangers in een volle H. Nicolaaskerk  zijn gouden priesterjubileum. Hij heeft een wat ongebruikelijke carrière achter de rug In 1969 werd hij priester gewijd. In de Nederlandse kerk was dat een wat wilde tijd.. Na het Tweede Vaticaans Concilie waren velen zeer enthousiast, want nu zou de grote vernieuwing van de Kerk beginnen. Priesters werden meer een van ons in plaats van een hooggeplaatst persoon, waar je eerbiedig mee om moest gaan. Het was de tijd van de jongerenkoren en de beatmissen en het Pastoraal Concilie in Noordwijkerhout.  Veel priesters verwachtten de afschaffing van het verplichte celibaat. Toen de celibaatsverplichting gehandhaafd bleef onder invloed van conservatieve krachten van de Romeinse Curie traden veel priesters uit hun ambt en het aantal priesterstudenten daalde sterk. Vooral in Europa zitten we nu met de brokken van dit beleid.. Maar er zijn lichtpuntjes.

Adri werkte eerst in het jeugd- en jongerenpastoraat in Arnhem-Malburgen en Zutphen. Ik denk, dat velen zich hem nog herinneren. Daarna werkte hij bij het omroeppastoraat. De uitzendingen kwamen uit een vaste kerk en het omroeppastoraat experimenteerde volop met bijzondere teksten. Tsja, dat was niet naar de zin van sommige hoge heren, die de teugels strak aantrokken. Jammer  voor al die mensen, die voortaan de pastorale zorg van het omroeppastoraat moesten ontberen, maar ja, voor conservatieve kerkelijke leiders zijn de regeltjes belangrijker dan de mensen, die zorg behoeven. Het tragische is dan steeds, dat ze er zelf van overtuigd zijn, dat ze de juiste weg bewandelen.  Voor Adri wachtte een nieuwe uitdaging. Het aantal parochiepriesters was zo sterk gedaald, dat juist de oudere mensen herderlijke steun gingen ontberen. Adri Verweij kreeg de opdracht een vorm van seniorenpastoraat te ontwikkelen. Toen de pastorie in Odijk vrij kwam, ging hij daar wonen, midden in de provincie om van daar uit contacten te ontwikkelen met verzorgingshuizen en lokale afdeling van de Katholieke Bond voor Ouderen (KBO). In het blad van de KBO schreef hij steeds weer een column en zo werd hij ook weer landelijk bekend. Het was mij in die tijd een genoegen als verslaggever op te treden van zijn werkcongressen. Helemaal rustend is Adri nog niet, want regelmatig wordt hij nog om advies gevraagd. Als zo iemand jubileert is er alle reden voor een feestje.

Een lichtpuntje was vanmorgen het Geloofsgesprek op NPO 2 met een pas gewijde jonge priester, werkzaam in Sint Nicolaasga, een katholieke enclave in Friesland. Er worden in Nederland nog steeds mensen tot priester gewijd al zijn die mensen nogal eens van buitenlandse herkomst. Europa wordt steeds meer een missiegebied. Ik ben bang, dat veel jongeren zo ze al denken aan het priesterschap terugschrikken voor de celibaatsverplichting.. Er is weinig kans op een andere houding van de Curie-medewerkers in Rome. Zelfs paus Franciscus toont zich terughoudend. Van de Duitsers kun je veel zeggen, maar als ze een probleem zien, gaan ze vaak snel werken aan een oplossing. Zo hebben de Duitse Bisschoppen besloten met de hele Duitse kerk de Synodale Weg te gaan bewandelen: een lange periode van studie en overleg over de grote problemen van de kerk. Natuurlijk zijn er behoudende figuren bij en sceptici, maar ik hoop, dat daar bij onze oosterburen de goede Geest gaat waaien. Soms zijn de problemen elders in de wereld nog een graadje erger dan hier. In het onmetelijke tropische regenwoud van het Amazonebekken zijn sommige dorpen zo geïsoleerd, dat er maar zelden een priester komt. Die mensen ontberen soms meer dan een jaar de troost van de H. Eucharistie. Er is nu voorgesteld om de informele leiders in die dorpen, die nu als leken het geloof levend weten te houden maar wel een gezin hebben toch tot priester te wijden. Dat voorstel mocht van Rome zo maar gepubliceerd worden.  Met de jaren word je wijs. Dat schijnt zelfs te gelden voor die oude heren van het Vaticaan..

Deze blog klinkt wat positiever dan die van vorige week. Wat mij deze week vooral erg trof, was een bericht uit Hongkong. Daar werd door miljoenen gedemonstreerd tegen de uitleveringswet.  Christelijke groepen zongen daarbij een Paashymne:  Sing to the lord, Hallelujah, Hallelujah. Dat lied werd door die miljoenen demonstranten overgenomen. Het werd voor allen een soort strijdlied als indertijd het lied “We shall overcome” Dat terwijl christenen: Anglicanen, andere protestanten en Rooms-Katholieken samen maar 11,5% van de bevolking uitmaken. Ik vind het heel bijzonder.

Jaargang 12, Nr. 570.

EEN COMMERCIEEL ZAAKJE OF IETS UIT HET HART?

Eigenlijk heb ik zelden iets van Vaderdag gemerkt. Misschien jaren geleden, toen de kinderen op de kleuterschool zaten en iets moois voor Papa mochten maken, maar dat is ruim 45 jaar geleden. Nu ben ik door mijn jongste dochter uitgenodigd voor het diner.. Ik moet bekennen, dat mij dat toch wat doet.

Bij het woord ‘Vader’ moet ik vaak denken aan een cursusleider, die in het dagelijks leven leraar godsdienst was op een Technische School ofwel een school voor vmbo.  Hij had vaak ruige knapen in de klas, maar als hij het feest van deze zondag, Drievuldigheidszondag moest behandelen, kon hij nooit over God de Vader spreken. Voor de meeste mensen klinkt het woord ‘vader’ als iemand, die zorgt voor zijn kinderen, ze beschermt, veiligheid biedt, voor ze opkomt en voor de kost zorgt.  Maar de jongens in zijn klassen hadden vaak nare ervaringen met hun vader: mishandeling, dronkenschap, drugsgebruik, huiselijk geweld ook naar hun moeder en hun zusjes, soms misbruik en vaak contact met de politie.. Als je het woord ‘vader’ met zulke narigheid associeert, ga je God liever niet als een Vader zien.

Gelukkig vormen criminele vaders maar een klein deel van alle vaders. Toch beantwoorden tegenwoordig heel wat vaders allesbehalve aan het ideaalbeeld.. Sommigen wekken de indruk, dat het heel gewoon, heel aanvaardbaar is je vrouw en kinderen in de steek te laten en met een veel jongere vrouw aan de zogenaamde tweede leg te beginnen. Ze noemen het onbeschaamd een positieve ontwikkeling, dat je tegenwoordig niet je hele leven aan één vrouw gebonden bent. Ik vermoed, dat duizenden jongeren psychisch ernstig beschadigd raken door wat ze op dit terrein meemaken. Ze leren niet echt om lief te hebben. Ze missen immers het goede voorbeeld.  Het wordt lastig om later zelf tot een goede en duurzame relatie  te komen. 

Mijn eigen vader als voorbeeld heeft geleid tot een sterke maatschappelijke betrokkenheid. Mijn vader was politiek sterk verbonden het de R.K. Staatspartij en later met de KVP.  Het kostte mij wel moeite de KVP los te laten. Ik schortte mijn lidmaatschap op. De KVP en later het CDA bleef even rechts en weinig sociaal betrokken. Je merkte weinig van hun inspiratie uit het Evangelie. Recent is daar een pittige reactie op gekomen en ik ben benieuwd of die doorzet. Het gaat erom, dat vaders in veel meer opzichten een voorbeeld voor hun kinderen zouden moeten zijn. Zo vraag ik mij af, wat voor een voorbeeld van hun ouders de jongeren van Forum voor Democratie gehad hebben, Wat een stelletje egotrippers. Het is echt geen wonder, dat deze partij eigenlijk in geen enkele provincie is geroepen mee te besturen. Hun hele leven lijkt erop gericht er zelf beter van te worden in plaats van het algemeen belang te dienen.  Zo kom ik op Vaderdag toch weer bij de politiek terecht.

Jaargang 12, Nr. 569.