John Ch.M. Jorna

MENSEN TWIJFELEN ERAAN

Als je een krant leest of naar het journaal kijkt wordt een flink deel ervan aan berichten en beschouwingen over oorlogen in de wereld gewijd: Oekraïne, Gaza, Libanon, Zuid Soedan, Yemen en soms nog burgeroorlogen elders. Dan is het een tijdje rustig rond Israël en dan begint het weer. Dan ga je er vanzelf aan twijfelen of Israël ooit langdurig in vrede zal kunnen leven, in een veilig tehuis na die vreselijke Holocaust.

Toch zijn er mogelijkheden om tot langdurige vrede te komen. Ik denk aan het Romeinse Rijk. Het strekte zich uit rond de Middellandse Zee en werd in Europa begrensd door de Limes. Ik woon al bijna mijn hele leven aan die Limes. Ik ben geboren in Arnhem en woonde daar van  1934 tot 1967. En nu woon ik al weer ruim 57 jaar in Odijk aan de Kromme Rijn. Dat riviertje was in de Romeinse tijd de hoofdstroom en langs die rivier stonden forten, zoals Fectio tussen Utrecht en Bunnik. Langs de Limes stonden ook wachttorens en er liep een weg langs, zodat Romeinse soldaten zich snel konden verplaatsen. In dat grote Romeinse Rijk heerste eeuwen lang bijna voortdurend vrede, de Pax Romana. Dat zorgde binnen dat enorme rijk voor veel welvaart. In diverse musea kun je dat goed zien, bijvoorbeeld in Leiden, Nijmegen en Heerlen.

Eeuwen later ontstond het Rijk van Karel de Grote. Dat Karolingische Rijk bestond langere tijd, maar werd opgedeeld in een Oostelijk en een Westelijk deel plus een Midden deel, waar Oost en West vaak om gestreden hebben. Helaas.

Intussen verbreidde het Christendom zich uit over geheel Europa. Vrede was voor de volgelingen van Jezus Christus het grote ideaal. In de periode tussen Zijn Verrijzenis – Dat vieren we met Pasen – en Zijn Hemelvaart verscheen ‘Hij meerdere keren aan Zijn leerlingen en begroette hen dan met de woorden: “Vrede zij U.” Als de paus op zondag samen met duizenden mensen op het Sint Pietersplein het Angelus bidt, dan smeekt hij altijd ook om vrede. Hij stuurt gezanten naar oorlogvoerende partijen en probeert te bemiddelen om tot vrede te komen. Tijdens een viering in de kerk bidden we om vrede en wensen elkaar “De vrede van Christus” terwijl we elkaar een hand geven. Voor mij is dat altijd weer een ontroerend moment. Als de invloed van pausen en de Kerk groot was kregen we vaak een langdurige periode van vrede. We spreken over de Pax Christi, tevens de naam van de Katholieke Vredesbeweging.

Eerder noemde ik het feit, dat er sinds 1945 in Midden en West-Europa geen grote oorlogen meer zijn geweest. Volgend jaar leven we tachtig jaar in vrede in Europa. Het bestaan van de Europese Unie is de belangrijkste garantie voor een vreedzaam Europa. Moge het zo zijn en blijven.

18^e Jaargang, Nr. 810.

Dinsdag, 23 oktober 2024

KAN EEN AMBTENAAR ER NOG AAN MEEWERKEN?

Komen rijksambtenaren bij het beleid van de huidige regering niet in gewetensnood? Sommige ministers wensen zich niet meer aan internationale verdragen te houden of aan de regels van de Europerse Unie en nog vaker is hun beleid strijdig met de idealen van het Christendom of andere overtuigingen. Wat moet je dan als ambtenaar? Je hebt overeenkomstig je geweten en volgens nationale wetten en internationale verdragen advies gegeven zoals je dat al jaren gewend was, maar de bewindspersoon besluit heel anders. Als je als ambtenaar dat beleid moet uitvoeren wat doe je dan?

Stel je bent jurist en je hebt je gespecialiseerd in internationaal recht. Je hebt gewerkt op Onze ambassades en nu werk je op het Ministerie van migratie.. Al sinds de Middelbare School weet je, dat er in de EU vrij verkeer is van kapitaal en arbeid en nu wil minister Faber de komst van Bulgaren, Roemenen en Polen afremmen omdat het huisvesten van die buitenlanders zo’n probleem is. Als ambtenaar hoor je daar loyaal aan mee te werken terwijl je weet, dat dit beleid strijdig is met de regels van onze Europese Unie. De Tweede Kamer hoort de Minister te controleren en in dit geval terug te fluiten. En wat doen de fruitkwekers in mijn Kromme Rijngebied? Naar mijn overtuiging behoren ze  naar de rechter te stappen. Wat doe ik zelf? Ga ik in gesprek met de boeren? Schrijf ik een stuk in een huis-aan-huisblad? Ben je als burger moreel verplicht actie te ondernemen tegen beleid dat strijdig is met de wet of met jouw levensovertuiging?

Veel ouders (en grootouders) hebben PVV gestemd, omdat ze geloven, dat er voor hun kinderen (of kleinkinderen) geen woningen beschikbaar zijn . Die vluchtelingen of asielzoekers hebben in een mum van een tijd een huis en voor ons kleinkind schiet er geen huis over. Er zijn gemeenten, die de woningbouw afremmen omdat ze graag klein blijven en zo de traditionele levensstijl kunnen handhaven. Uw kinderen worden de dupe van een dergelijk beleid. Houdt dus uw Gemeenteraad in de gaten. Wordt lid van een politieke partij en stel dit soort zaken aan de orde. Zo moeilijk is dat niet.

Dertig jaar geleden stopte ik als aardrijkskundeleraar. Ik ging met prepensioen. Ik weet dus het nodige van bodem, water en klimaart. Daarom schrijf ik er af en toe ook over. Ik praat erover. Soms vinden mensen dat niet prettig Ze blijven liever vasthouden aan hun overtuiging opgedaan bij allerlei media. Ik leg

maar eens uit. De orkaan en de tornado’s, die kort geleden over Florida raasden veroorzaakten ZESTIG MILJARD DOLLARS schade. Hoe ontstond die orkaan. Door het hogere gehalte aan kooldioxide wordt er meer zonnewarmte door de atmosfeer vast gehouden. Daardoor werd het water van de Golf van Mexico extra warm. Er verdampte veel water. Als die waterdamp condenseert (weer water wordt) komt de energie van de eerdere verdamping weer vrij. Daardoor krijgt de orkaan extra veel energie, dus veel stormkracht. Als de Amerikanen Trump weer als president kiezen kunnen de Amerikanen weer lekker kolen, gas en olie stoken en zo het gehalte kooldioxide omhoog jagen. Toekomstige orkanen winnen dan aan kracht.

Ik zou willen, dat al die geografen, ecologen, biologen, natuurkundigen, meteorologen, klimatologen, oceanografen, bodemkundigen, geofysici en andere aardkundigen zich vaker laten horen. Schrijf stukjes op uw website of in de lokale huis-aan-huisbladen. Soms denk ik, dat ik de grootste rampen niet meer mee zal maken en denk vervolgens aan mijn kinderen en kleinkinderen. Zorgen we zelf voor het Eind der Tijden? Worden we pas wakker als het zo ver is? Dus te laat.

!8^e Jaargang, Nr.809.

VOORBEELD VOOR PALESTIJNEN

Wie een staatkundige kaart van Europa uit de periode vóór de Tweede Wereldoorlog bekijkt, ziet dat grote delen van het huidige Polen toen Duits waren. In Noord-Oost Polen lag toen het Duitse gebied Oost-Pruisen met Koningsberg als hoofdstad. Die stad heet nu Kaliningrad en is deel van de nu Russische Noordelijke helft van Oost-Pruisen. Het Zuiden is Pools. Zuidwest-Polen was Duits Wroclav heette toen Breslaua. In veel Oosteuropese staten waren Duitse kolonies.

Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog het Rode leger oprukte sloegen overal de Duitstalige inwoners op de vlucht en dat ging na de oorlog nog lang door. Er waren weliswaar verenigingen van Ost-Flüchtlingen, maar zij werden overal in Duitsland als inwoners opgenomen. Er is in Duitsland totaal geen sprake van wraakgevoelens of van ideeën om het vroegere Duitse gebied weer terug te veroveren.

Als je de geschiedenisboekjes  bekijkt, zie je de eeuwen door steeds weer oorlogen in Europa. Nederland kent de Tachtigjarige oorlog tegen de Spaanse overheersing, die eindigde met de Vrede van Münster. Later hadden we de inval van de Fransen en weer later hield de fransman Napoleon in Europa thuis. Frankrijk en Duitsland in 1870-1871 en in 1914-1918 de Eerste Wereldoorlog en vervolgens 1940-1945 de Tweede Wereldoorlog. Die oorlogen werden steeds vreselijker. Er kwamen steeds betere wapens. Denk aan militaire vliegtuigen.

Toen in 1945 de Tweede Wereldoorlog eindigde en met ook de kernbommen op Hirosjima en Nagasaki in Japan, heerste in Europa een sfeer van NOOIT MEER OORLOG ! Men wist hoe vreselijk  een oorlog kan zijn. Robert Schuman woonde in Elzas-Lotharingen. Dat gebied was tijdens de Eerste Wereldoorlog Duits. Hij vocht aan de Duitse kant tegen de Fransen. De Duitsers verloren. De Duitse keizer vluchtte naar Nederland en woonde op Huis Doorn. Maar Elzas-Lotharingen werd nu Frans en Robert Schumann vocht tijdens die Tweede Wereldoorlog aan de Franse kant. Hij begreep de dwaasheid van een oorlog. Als Frans Minister kwam hij met een plan om Kolen, IJzer en Staal onder een supranationaal gezag te plaatsen. Zonder staal kun je een oorlog wel vergeten. Die Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) groeide in de loop van de twintigste eeuw uit tot de Europese Unie. In die EU werken allerlei Europese volkeren vreedzaam samen. We hebben sinds 1945 in Europa al geen oorlog meer. Volgend jaar TACHTIG jaar geen oorlog in Europa mede dankzij de Europese Unie.

Wat gebeurde er in Palestina? Er vestigden zich daar in de vorige eeuw Joden uit de hele wereld. Ze kochten er grond en begonnen vooral landbouwbedrijven. Na de Tweede Wereldoorlog met de Holocaust, 6 miljoen Joden door de Duitsers vermoord, nam de vaak clandestiene immigratie sterk toe. Dat grote aantal Joodse inwoners verklaarde zich onafhankelijk. Tijdens de Onafhankelijks oorlog vluchtten veel Palestijnen uit hun woongebied naar de omliggende staten en naar delen van Palestina, die niet door de Joden waren veroverd.

Toen werd er vergeleken met de Ost-Flüchtlingen in Duitsland naar mijn inzicht een grote fout gemaakt. De gevluchte Palestijnen kwamen in kampen terecht. Ze werden door hun buren niet als medeburgers in hun land opgenomen. Zo bleef het probleem bestaan. De gevluchte Palestijnen willen nog steeds hun woongebied terug. En zo komt het elke keer weer tot een oorlog tussen Israël en Arabieren. Met steun van vooral de VS weet Israël zich steeds te handhaven.

Het protest van de pro-Palestijnse jongeren zou zich moeten richten op al die Arabische staten, die de Palestijnse vluchtelingen niet liefdevol in hun eigen land hebben opgenomen. Het protest zou zich moeten richten tegen allen, die steeds weer het conflict laten oplaaien in plaats van te streven naar vreedzaam samenleven met het Joodse volk, dat onder de Holocaust zo vreselijk geleden heeft  en naar het inzicht van velen in de wereld een veilig tehuis verdient. Als Hamas en Hezbollah zich richten op economische opbouw van hun gebieden in een vreedzame samenwerking met Israël dan kan het Midden Oosten meer gaan lijken op het Europa van de Europese Unie. Wat een mooie droom. Laat de hele wereld maar bidden, dat deze droom werkelijkheid wordt.

18^e Jaargang, Nr. 808.

POPULAIRE PAUS

Onze paus Franciscus is een bijzondere man. Hij weet goed te luisteren, is begripvol, Hij is vergevingsgezind, Hij is open naar andere religies en zelfs naar mensen zonder een religie, hij heeft begrip voor de problemen waardoor onze wereld wordt geteisterd zoals armoede, ongelijkheid in rijkdom, macht en kennis. Hij was nog maar kort paus, toen hij al de encycliek ”Laudate si” publiceerde. Daarin kwam het klimaat probleem als de aantasting van Gods Schepping en de armoede aan de orde. Eenvoudig gezegd: De aantasting van Gods Schepping en de armoede in de wereld hebben een gemeenschappelijke oorzaak. Als mensen een rechtvaardig loon moeten ontvangen, dan kost dat een bedrijf geld Zo ook als een bedrijf schoon wil produceren.  De bazen en de aandeelhouders willen niet, dat hun winst wordt aangetast. De lonen blijven laag. Het bedrijf blijft vervuilen.

Ik heb gemerkt, dat zo’n encycliek voor veel mensen best moeilijk te begrijpen is. Toch weet Franciscus de mensen aan te spreken. Voor veel mensen in België was hij zeer welkom. Ook voor veel Nederlandse katholieken, die voor de afsluitende Eucharistieviering in het Koning Boudewijn stadion naar Brussel reisden. Er werden zelfs bussen uit Groningen gesignaleerd.

Zo pratend met elkaar vroegen we ons af of deze paus ooit naar Nederland zou komen. Een vorig pausbezoek aan Nederland werd bepaald geen succes. Demonstranten traden echt beledigend op. Een rondrit door Den Bosch trok nauwelijks belangstelling. Ik denk niet, dat de Nederlandse bisschoppen het aan zullen durven zelfs deze paus uit te nodigen voor een bezoek aan Nederland.

Paus Franciscus was uitgenodigd door de Katholieke Universiteit van Leuven, die het 600-jarig bestaan viert. In zijn studententijd had Franciscus deze universiteit bezocht. Hij toonde zich ook blij met de bijzondere ideeën, die aan deze universiteit opbloeien. De rector van de universiteit was niet verlegen bij zijn welkomst rede. Hij pleitte voor vrouwelijke priesters.

Er was nog een heel andere reden waarom de paus naar België kwam. In allerlei beroepsgroepen komt misbruik van kinderen voor. Het kwam in veel landen ook voor, dat priesters of andere kerkleden zoals zusters of broeders daders waren (en zijn). Toen het massale karakter van het misbruik duidelijk werd is er niet steeds adequaat gereageerd. De dader moet niet alleen uit zijn kerkelijk ambt worden gezet, maar ook voor het burgerlijk recht veroordeeld worden. Hij (soms zij) moet zo mogelijk het slachtoffer schadeloos stellen en anders moeten zijn meerderen de schade vergoeden. Maar nog veel belangrijker is, dat er een proces van verzoening op gang komt. De kerk moet schuld bekennen en hulp bieden van deskundige hulpverleners.

Naar mogelijke daders dient de Kerk zeer duidelijk te zijn over de sancties. Er moet ook een goed toegerust meldpunt komen. Eigenlijk mag van elke katholiek verwacht worden, dat hij of zij zeer waakzaam is en de kinderen opvoedt tot grote weerbaarheid. Of dat in België allemaal goed geregeld is, weet ik niet. Vijftien slachtoffers mochten bij de paus op bezoek en openlijk hun verhaal vertellen. Dat lucht sowieso al op. Maar de paus luisterde en toonde begrip en medeleven en beloofde schadevergoeding. Niet iedereen was tevreden, maar de meeste deelnemers hadden de warmte en de eerlijke aandacht van deze paus echt gevoeld en voelden zich getroost.

18^e Jaargang, Nr. 807.

P