John Ch.M. Jorna

GAAN ER VEEL WAARDEN VERLOREN?

Je hebt van die dagen, dat een bepaald onderwerp steeds weer opnieuw opduikt. Dat had ik vandaag met “waarden”. Het zijn opvattingen, die ons gedrag bepalen. Aan waarden worden normen ontleend. Dat zijn geboden of verboden. Volgens mijn waarden mag een bepaald gedrag niet of wordt een bepaald gedrag juist voorgeschreven.  Veel vormen van gedrag leiden tot een “ruimtelijke neerslag”. Dat wil zeggen, dat het invloed heeft op wat we rondom ons zien. Als een bevolking bos erg waardevol vindt, is er een grote kans, dat je in het landschap bossen aantreft. Daarom moet je als geograaf ook rekening houden met de waarden, die bij een bevolking leven, wil je de inrichting van het landschap verklaren. Dit ter inleiding.

Vanmorgen beluisterde ik het Tv-programma “Geloofsgesprek”. Het was de laatste keer, dat Leo Fijen met iemand over zijn of haar geloof sprak. Voortaan nemen anderen het van Leo over. Hij sprak met de emeritus bisschop van Roermond. Die was namens de Nederlandse bisschoppen indertijd verantwoordelijk voor de contacten met de media. Volgens die bisschop dreigde allerlei christelijke waarden verloren te gaan. Mensen weten zich niet meer als goede christenen te gedragen. Zo kwamen ze op het idee voor het programma. Voor mij waren die gesprekken vaak heel interessant en inspirerend. Je moet iets voor de mensen om je heen over hebben. Dat is zo’n opvatting. Gelukkig is dat nog vaak het geval. Die mensen om je heen noemen we onze naasten. Maar ook buitenlanders op de vlucht voor een wrede dictator komen Nederland binnen en ook zij zijn onze naasten. Dat besef dreigt bij velen te verdwijnen. Als christen, maar ook als islamiet of als humanist of als boeddhist of als jood hoor je iets voor je naasten over te hebben. Steeds meer Nederlanders delen deze waarde niet meer Want een kwart van de kiezers stemde op een partij, die zegt een hekel te hebben aan buitenlanders, aan onze naasten. Dat is voor mij een teken, dat christelijke waarden verloren gaan.

Wat nu komt is niet zo’n prettig Bijbelverhaal. God sprak tot Abraham. Neem je zoon Izaäk mee naar de berg Moria en offer je zoon. Toen het zover was en Abraham zijn mes pakte verscheen er een geitje en een stem sprak.1 Je hebt gehoorzaamd, maar neem nu het geitje als offerdier. Toen beloofde God, dat Abraham veel nakomelingen zou krijgen en dat er een groot volk zou ontstaan, dat zou heersen over de aarde.

In het licht van de huidige Gaza-oorlog schrok ik. Zou Gods belofte nog steeds gelden? Ik sprak er met de voorganger over. Ik zei, dat ik zo bang was, dat het gedrag van veel Israëliërs bepaald wordt door zulke Bijbelteksten en dat het neerkijken op Palestijnen zo verklaard kan worden. Maar ook gelovige christenen worden er door beïnvloed. Waardoor is de vrome Katholiek Joe Biden, de Amerikaanse president, zo fanatiek pro-Israël? Ook ik ben wel pro-Israël, maar ik blijf ook kritisch. Je moet je vrienden op hun fouten wijzen, vind ik.`

18^e Jaargang, Nr. 781.

BLIJFT GELUKKIG VOORLOPIG BESTAAN

Ik heb twee keer acht stel zonnepanelen. De oudste panelen stammen nog uit de vorige eeuw en leveren ondanks de gunstiger ligging ten opzichte van het zuiden maar ongeveer drie tiende van wat de nieuwere zonnepanelen produceren. Maar samen leveren ze toch zoveel elektriciteit, dat mijn energierekening wat betreft elektriciteit erg laag is. Bedenk daarbij, dat wij als pensionado’s  niet vaak afwezig zijn, ook niet meer voor vergaderingen in de avond. Hartje zomer is de opbrengst per etmaal wel twintig kWh. Vandaag was het maar 0,8 kWh.

Als we dan de vaatwasser of de wasmachine laten draaien werken die vrijwel geheel op zonnestroom. Eigenlijk altijd, want ik heb bij Eneco een abonnement op Hollandse stroom van zon en wind. Maar we laten niet elke dag die stroomverslinders draaien. Dan kunnen we de niet zelf verbruikte zonnestroom terugleveren aan het net. De vergoeding daarvoor heet salderen. Die terug aan het net geleverde stroom wordt weg gestreept tegen de stroom, die we ’s avonds gebruiken. Daarmee verdienen eigenaars van zonnepanelen dus flink wat geld. Over die zelf geproduceerde stroom wordt geen belasting geheven. Dat komt overeen met de groenten en snijbloemen, die we in onze moestuin telen.

Het probleem is, dat de energieleveranciers kosten hebben vanwege die zonnestroom. Ze moeten de aan het net geleverde stroom nauwkeurig meten, administreren en verrekenen met hun klanten. Die kosten verrekenen ze door de prijs van de stroom wat hoger te maken. Zo betalen mensen zonder zonnepanelen mee aan de kosten van de aan het net geleverde stroom van zonnepanelen. Daarom roepen ze alsmaar, dat die salderingsregeling moet worden afgeschaft. Daar zit iets in. De kosten zouden voor rekening van de bezitters van zonnepanelen en ook wel van de energieondernemingen moeten komen. Niet iedereen kan zonnepanelen aanschaffen. Ze wonen in een flat of in en huis , dat geen geschikt dak heeft of ze kunnen het financieel niet aan. Dan is het niet eerlijk, dat ze voor hun elektriciteit een wat hogere prijs moeten betalen.

Anderzijds is het helemaal afschaffen van de salderingsregeling ook niet eerlijk. Dan krijgen de energiemaatschappijen gratis stroom, die ze aan hun klanten kunnen leveren.

Die salderingsregeling is er niet voor niets. Op al die daken met zonnepanelen wordt veel elektriciteit geproduceerd. Zo is er minder gas of zelfs steenkool nodig om de elektriciteitscentrales te laten draaien. Er wordt minder koolzuurgas geproduceerd en het broeikaseffect van al die CO₂ wordt wat minder. De opwarming van het klimaat wordt door al die zonnepanelen tegen gegaan. Door die opwarming smelt veel ijs. Daardoor stijgt de zeespiegel en voor ons land is dat heel belangrijk, want een groot deel ligt al onder of maar net boven de zeespiegel. Soms ben ik bang, dat onze kleinkinderen straks niet meer in de stad Utrecht kunnen wonen. Worden ze straks klimaatvluchtelingen? De mensen, die nu leven of in de jaren na 1850 geleefd hebben zijn mede verantwoordelijk voor de stijging van het broeikaseffect van de atmosfeer en het warmer worden van het wereldklimaat.

17^e Jssrgang. Nr. 790.

HOE GAAT PITER OMTZIGT VERDER?

Zonder de twintig Kamerzetels van Nieuw Sociaal Contract (NSC) is een rechts kabinet niet mogelijk. Toch beweren onderzoekers van de publieke opinie, dat een meerderheid van de NSC-kiezers dat wil. Maar de wat beter geïnformeerde NSC-fractie in de Tweede Kamer voelt er weinig voor met de PVV in een kabinet te gaan zitten. Volgens de NSC-statuten mag de Tweede Kamerfractie daarover beslissen. Maar ja, de PVV wist een kwart van de kiezers aan zich te binden en werd zo de grootste partij. Dan wordt het moeilijk de huidige PVV buiten te sluiten. Toch zijn daar veel redenen voor.

De PVV is geen echte politieke partij. Behalve Geert Wilders kent de partij geen leden. Een verkiezingsprogramma en een kieslijst wordt niet vastgesteld door een ledencongres. Er is geen ledencongres, want er zijn geen leden. Geert bepaalt in zijn eentje het partijprogramma en de kieslijst. Als ik bij de PVV zou horen, zou ik dat volkomen onacceptabel vinden.  Een kamerlid is wettelijk vrij om zelf zijn stem te bepalen. Weliswaar kennen de fracties de zogenaamde fractiediscipline, maar als er een goede reden voor is, mag een kamerlid daarvan afwijken.

Ik zou het zeer kwalijk vinden als Geert Wilders inderdaad minister-president wordt. Dan krijgt hij zitting in de Europese Raad, de vergadering van regeringsleiders van de lidstaten. Die neemt uiteindelijk de besluiten over wetsvoorstellen en andere belangrijke zaken, zoals bijvoorbeeld de steun aan Oekraïne. Wilders schijnt een vriendje van Poetin te zijn. Hoe staat hij dan tegenover hulp aan Oekraïne? Als Minister-President krijg je ook de beschikking over allerlei geheime NAVO-informatie. Is dat in het geval Wilders wel vertrouwd? De EU heeft ook besluiten genomen over de beveiliging van de buitengrenzen. Dat is een kolfje naar zijn hand voor Geert. Zijn houding tegenover buitenlanders, die naar Nederland komen is zeer afwijzend. Daarin toont hij zich zeer on-Nederlands. Ons land kent een eeuwenlange traditie van toevluchtsoord te zijn voor hen, die om hun geloof werden vervolgd. Godsdienstvrijheid is in onze Grondwet opgenomen. Ook al zou Wilders al zijn anti-Islamitische ideeën opgeven, dan vertrouw ik hem voor geen cent.

Voldoende redenen voor het NSC om liever niet samen met Wilders regeringsverantwoordelijkheid te dragen. Hij gaf als reden om niet meer bij de gesprekken te komen, dat stukken over mogelijke financiële tegenvallers bij alle ministeries zo laat ter beschikking kwamen. Daarover wordt nogal laconiek gedaan. Mogelijk terecht. De werkelijke redenen zijn allerlei bezwaren tegen de PVV, maar dat zegt hij liever niet over een partij, die een kwart van de kiezers achter zich kreeg.

Toen ik las over een flink deel van alle Nederlandse gemeenten, die nog geen asielzoekers hebben opgevangen, vroeg ik mij af, waar die afkeer van buitenlanders toch vandaan komt. En ik dacht weer aan de NSB met de afkeer tegen Joden, die uiteindelijk in Duitsland tot de Holocaust leidde. Toen waren het de Joden. Nu zijn het de Islamieten. De deugd van naastenliefde is bij velen uit het pakket van Nederlandse waarden verdwenen , zo lijkt het. Het stemt mij niet tot vreugde. Ik ben ongerust over de toekomst van ons land.

17^e Jaargang, Nr.789.

EN HET GEBOORTECIJFER

In 1946 was er na de blijdschap over de bevrijding een forse geboorte piek en in de jaren daarna tot in de zestiger jaren bleef het geboortecijfer hoger dan in de jaren dertig. Die mensen zijn nu tussen de 57 en 77 jaar oud. Tussen 1971 en 1975 daalde het geboortecijfer in Nederland spectaculair. Er werden per jaar zo’n honderd duizend minder kinderen geboren.  Dat lage geboortecijfer is er nog steeds.

Neem aan, we hebben 10 paren. Dat zijn 20 mannen en vrouwen. Willen die zorgen voor voldoende opvolging, dan moeten ze samen 21 kinderen krijgen. Die ene baby meer is omdat er toch vaak een zuigeling jong sterft. Maar die tien koppels krijgen maar zestien of zeventien kinderen. Dat levert na zo’n twintig tot vijfentwintig jaar te weinig vervangende arbeidskrachten op.

Doordat er in Nederland al jaren te weinig baby’s geboren worden, moeten de bedrijven werknemers uit het buitenland aantrekken. Dat geldt voor tuinbouwbedrijven en voor fruittelers. De ervaren Nederlandse fruitplukkers zijn inmiddels te oud geworden. Het geldt ook voor de slachterijen. Voor de opslag van goederen en het vervoer worden ook vaak buitenlanders ingeschakeld.

Dat maakt het logisch, dat de vier partijen, die nu de mogelijkheid van de formatie van een rechts kabinet  bespreken het over dit onderwerp niet eens kunnen worden. De BBB wil arbeidsmigranten toelaten, want de landbouw vraagt erom en ook de VVD wil het bedrijfsleven graag draaiende houden ook al zijn daarvoor arbeidsmigranten nodig. PVV en NSC vinden, dat er juist minder arbeidsmigranten moeten komen.

Binnen die grote groep arbeidsmigranten bestaan nog enorme verschillen. Als ze willen werken in de fruitteelt, de tuinbouw in het Westland of de slachterijen moeten ze minstens geoefend zijn. Er is ook veel ongeschoold werk voor arbeidsmigranten. Maar dan hoor je plotseling de president van ASML in Veldhoven protesteren tegen de roep om minder arbeidsmigranten toe te laten. Bij ASML bestaat het personeel voor 40% uit buitenlanders, veelal kennismigranten. Zulke hoogwaardige bedrijven zijn er meer in Nederland. Denk ook aan de ziekenhuizen en de universiteiten en daarmee verbonden bedrijven en instellingen. Door de Brexit moest een EU geneesmiddelen bureau van Engeland verhuizen naar Amsterdam. Zo zijn er meer internationale instellingen met veel buitenlandse werknemers in Nederland gevestigd. Denk aan het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof in Den Haag. Eigenlijk zijn die rechters ook arbeidsmigranten.

Zouden er nog mensen zijn, die bij buitenlanders denken ”Die lui pikken onze baantjes in.” Ik vrees van wel. Veel mensen zijn bang, dat die lui die tijdelijk, bijvoorbeeld voor de oogst naar Nederland komen hier blijven, zich hier vestigen en het tekort aan woningen opdrijven.  Al die buitenlanders, ook asielzoekers doen een beroep op woonruimte. Het is een kwestie van politiek fatsoen, dat je bij de planning van de woningbouw ook met die vraag naar woonruimte rekening houdt. Gemeenten, die juist geen buitenlanders willen en daarom weinig bouwen, krijgen te maken met de spreidingswet. Nu moeten ze wel.

Nederland heeft een eeuwenlange geschiedenis als toevluchtsoord voor mensen die vanwege religie of politiek niet langer in hun thuisland kunnen blijven. Er kwamen Portugese Joden naar Nederland, Franse en Belgische protestanten, Duitse Lutheranen en zij verrijkten wetenschap en economie met hun kennis. Bedenk daarbij wel, dat de nationale grenzen vroeger van veel minder betekenis waren. Ik vermoed, dat heel wat kiezers op die vier rechtse partijen, die zo moeilijk doen en deden over migratie een of meer voorouders uit het buitenland hebben. Anders waren zij er niet geweest.

17^e Jaargang, Nr. 790.