John Ch.M. Jorna

NUMMER 9 OP DE LIJST VAN GROENLINKS IN DE PROVINCIE UTRECHT

Yvon werd op 21 januari 1961 geboren in Utrecht Zuilen. Haar vader was tweede stuurman op de grote vaart en was dus vaak maandenlang van huis. Haar moeder werkte bij de Gruyter. Haar vader was afkomstig uit Scheveningen en de familie werkte veelal als schipper. Haar moeder was van boerenafkomst in de buurt van Haaften.  Yvon had dus grootouders in Scheveningen en in Haaften. Het gezin verhuisde naar Amsterdam, want dat was de thuishaven voor vaders schip. 

Na de Havo ging Yvon naar de Grafische School in Utrecht en bekwaamde zich in grafische vormgeving. Ze vond werk bij het Utrechts Nieuwsblad, eerst aan de Drift in Utrecht en later in Houten. Pas veel later haalde Yvon in Engeland een diploma Master of Business Administration (MBA). Voordat ze een tijd wethouder was in Bunnik werkte ze als interim manager. Nu begeleidt ze groepen mensen, die als groep willen gaan samen wonen. Dat is niet eenvoudig, zodat menige groep weer uiteenvalt, maar er zijn voorbeelden van geslaagde projecten. Dat werk doet ze nog steeds, naast serveerwerk bij het Wapen van Odijk en als het mooi weer is in haar theetuin aan de Boomgaardweg. Als vrijwilliger werkt ze bij het Waterliniemuseum op het Fort bij Vechten als educatiecoördinator bij de begeleiding van leerlingen. En ze is nu voorzitter van de GroenLinksafdeling Bunnik, Odijk en Werkhoven. Yvon heeft een goed gevulde agenda.

Yvon is in 1983 in de gemeente Bunnik komen wonen en ze is heel vaak binnen deze gemeente verhuisd.

Toen ze bij het Utrechts Nieuwsblad werkte, werd ze al snel lid van de ondernemingsraad en ze sloot zich aan bij een FNV-bond. Binnen de FNV werd ze ook lid van de Vrouwenbond en kwam ze op voor vrouwenrechten. Ze noemt zich feministe. Dat allemaal samen wekte bij haar de belangstelling voor politiek. Ze is dus ook erg blij met die negende plaats op de lijst van GroenLinks.

GroenLinks heeft nu acht zetels in de Staten van Utrecht, maar de nummer 1 is gedeputeerde. Als deze situatie voortduurt  en GroenLinks weer een gedeputeerde krijgt, komt Yvon in de Provinciale Staten. Maar ze weet, dat in de politiek niets zeker is. U, lezer kan de onzekerheid iets verminderen, door Yvon uw stem te geven. Als u tenminste in de provincie Utrecht woont.

Als ze statenlid wordt heeft de portefeuille Wonen haar voorkeur, want daar ligt een forse deskundigheid. Maar met haar werk op het Waterliniemuseum en haar opleiding Grafische Vormgeving kan ze ook werken in de sector Kunst en Cultuur. Een ander thema dat haar raakt is Inclusiviteit. Dat wil zeggen, dat mensen op allerlei terreinen mogen meedoen.

Wat maakt deze verkiezingen belangrijk voor de Gemeente Bunnik? Dan gaat het vooral over woningbouw, want elke randgemeente van de stad Utrecht heeft een bouwopdracht. Al die nieuwe inwoners geven veel verkeer en daarvan krijgt onze gemeente zeker een portie van mee. Dan denk je aan de A27. Blijft Amelisweerd gespaard?  Die landgoederen zijn een onderdeel van een groene long langs de Kromme Rijn. Zo moet met name de provincie zorgen, dat het landschap van de Nieuwe Hollandse Waterlinie het unieke karakter behoudt. 

De provincie heeft in het verleden de auto vaak alle ruimte gegeven en de verkeersveiligheid te weinig aandacht gegeven. Oudere inwoners uit Odijk herinneren zich de situatie, dat het kruispunt Zeisterweg-Burgweg en de N229 nog geen verkeerslichten had. Tot er een dodelijk ongeluk gebeurde, waarbij de moeder van een groot gezin verongelukte. De provincie wil tot nu toe de N229 niet omleggen en dus blijft Kersenweide gescheiden van het dorp met alle voorzieningen. Hopelijk komt er, met de bouw van 1200 nieuwe woningen in de Kersenweide, wel een omlegging of een goede fiets-loopverbinding met de rest van Odijk in het vizier.

Afgelopen zondag, werd er een record hoeveelheid groene elektriciteit opgewekt met behulp van zonnepanelen en windmolens. Dat is belangrijk, want we moeten af van elektriciteitscentrales, die met gas of steenkool gestookt worden. Ze veroorzaken de opwarming van het klimaat en daarmee de stijgende zeespiegel. Het is maar de vraag of onze kleinkinderen Laag Nederland dan droog kunnen houden. De tegenstanders van windmolens moeten eerlijker voor dat dilemma uitkomen.

Onze kleine provincie heeft toch veel verschillende landschappen. Weidegebied met laagveen, Rivierengebied met fruitteelt, veehouderij en wat akkerbouw, Zeeklei bij de Eem met veehouderij, de Bethunepolder met heel veel kwel en de droogmakerijen met oude wadafzettingen in het Noordwesten van de provincie, Dekzand met veehouderij in de Vallei en op de dekzandruggen akkers met snijmais en grasland in de laagten, Stuifzanden tegen de Heuvelrug aan, de Stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug met bos en heide. De provincie Utrecht kent dus een grote afwisseling en dat maakt de provincie zo aantrekkelijk als woongebied en door te veel verstedelijking en wegenaanleg kan die aantrekkelijkheid ernstig verstoord worden Daar wil GroenLinks voor waken. Aan Yvon zal het niet liggen. Ze is helemaal weg van het Kromme Rijnlandschap zoals we dat in de gemeente Bunnik kennen.

Tenslotte: De fracties van GroenLinks en de Partij van de Arbeid hebben een Manifest opgesteld met gemeenschappelijke doelstellingen. In de komende periode willen de twee fracties er samen aan gaan werken. Dat belooft wat. Yvon wil niets liever dan daar aan mee werken.

16^e Jaargang, Nr. 751.

VERSCHILLEN IN VOORZIENINGEN NIVEAU

De gemeente Bunnik is langgerekt en strekt zich vanaf de gemeentegrens van de stad Utrecht over ongeveer 15 KM in zuidoostelijke richting uit langs de Kromme Rijn. Komend van de stad Utrecht is er eerst de buurtschap Vechten. Al spoedig volgt het grootste dorp Bunnik aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem. Dan na de kruising met de A12 volgt Odijk en weer 3 KM verder het dorp Werkhoven. De provinciale weg N229 verbindt de A12 met de dorpen en verder met het dorp Cothen en het stadje Wijk bij Duurstede. Cothen heeft een goede verbinding met Doorn. Odijk met Driebergen, Zeist en Houten, Werkhoven met Houten en Bunnik aan de A12 met Zeist. Bunnik heeft een NS station voor stoptreinen en Odijk is vooral gericht op NS station Driebergen-Zeist, waar ook Intercity’s stoppen.

Komend van de stad Utrecht bij Stadion Galgenwaard passeren we eerst een tweetal landgoederen, Amelisweerd en Rhijnauwen met zeer fraaie parkaanleg. Bij de buurtschap Vechten met restaurant ligt een groot fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie met een Waterliniemuseum en daarbij de resten  van het Romeinse fort Fectio. Twee verdedigingslinies kruisen hier elkaar, naast de Waterlinie de limes, de grens van het Romeinse Rijk.

Bunnik is het grootste dorp van de gemeente en begon als eerste te groeien onder invloed van de suburbanisatie na de Tweede Wereldoorlog. Daar vind je behalve winkels voor de eerste levensbehoeften ook speciaalzaken als een opticien, elektrische apparaten, bloemen. een Hema, restaurants, een vishandel, een wijnhandel, een boekhandel, een juwelier. In Bunnik zijn vier basisscholen, twee RK, een Openbaar en een christelijke  Er is een zorgcentrum en een verzorgingshuis met ook een verpleegafdeling. In het dorp is een Protestante kerk en de RK Barbarakerk. In Bunnik zijn veel kantoren, want het was goedkoper dan in de stad. Zo zit er het hoofdkantoor van de BAM, de grootste Nederlandse bouwonderneming. Het universiteitscentrum De Uithof zit op fietsafstand. De fraaie landschappelijke omgeving is een groot voordeel voor wandelliefhebbers, maar tegelijk een nadeel. Het dorp Bunnik heeft nauwelijks ruimte voor uitbreiding. Al met al biedt Bunnik een prettig woonklimaat voor mensen, die op De Uithof werken, In het algemeen zijn de inwoners hoogopgeleid en koopkrachtig.

Verdergaand in de richting Wijk bij Duurstede komen we in een grote bocht van de Kromme Rijn bij het dorp Odijk. Al onmiddellijk zien we het vrij nieuwe gemeentehuis met daarnaast de sportvelden en het gebouw van Scouting Katimavik en de ijsbaan en de Algemene Begraafplaats. Alles in de zone dichtbij de drukke A12. Rond het dorp ligt de Singel met aan de kant van de Kromme Rijn bungalows rond een pleintje en binnen de Singel verschillende woonwijken, gescheiden door groenzones. Vroeger ging het verkeer door het dorp en daar aan de Meent vind je de winkels voor de eerste levensbehoeften en vlak daarbij de slager, de apotheek en een drukkerij aan de Boomgaardweg. Aan de zuidzijde van de Meent vind je de oude dorpsherberg, Het Wapen van Odijk en het protestante Witte Kerkje. Aan de Noordzijde de RK H. Nicolaaskerk van 1964. Odijk was tot 1960 erg klein en had dus nauwelijks winkels: twee bakkers, een kruidenier en een smid en fietsenzaak een Rabobank, een garage met benzinepomp en een openbare school. Als kinderen naar een RK school wilden moesten ze naar Bunnik lopen en dat gold tot 1964 ook voor de kerkgang. Maar de Odijkers waren slim. Als we flink groeien, dan zijn er veel meer voorzieningen mogelijk. Nieuwkomers waren zeer welkom. En Odijk blijft groeien, helaas wel aan de overzijde van de N229. Utrecht trekt veel bedrijven en organisaties. De mensen, die er werken moeten ook ergens wonen. Elke randgemeente van de stad heeft daarom een bouwopdracht, ook de groene gemeente Bunnik. Aan de Zuidzijde van Odijk zijn andere voorzieningen bij elkaar: Drie scholen en Peuterspeelzaal bij elkaar in één gebouw met er boven woningen. Er is de Hof van Rijnwijck met woningen voor ouderen. Vervolgens een medisch centrum met huisartsen, tandartsen en tandtechniek, Fysiotherapie en een fitneszaal. Daarnaast de sporthal met sportcafé en dorpshuis. Niet ver ervandaan is een kinderdagverblijf. Die oude Odijkers hadden het goed gezien. Het dorp is voor de primaire voorzieningen niet meer afhankelijk van Bunnik. Er zijn zelfs twee supermarkten: een Boni en een grote Jumbo. Die trekken ook klanten uit Werkhoven.

Werkhoven heeft dan wel ook woonforensen, maar is qua waarden toch meer een plattelandsdorp. De Protestante kerk is niet aangesloten bij de Protestante Kerk van Nederland, maar is erg behoudend en merkwaardigerwijs geldt dat ook voor de RK Kerk. Maar de geloofsgemeenschappen van de Barbara in Bunnik, de Nicolaas in Odijk en de Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming in Werkhoven werken steeds nauwer samen en daardoor nemen de verschillen af. Werkhoven heeft alleen een RK Basisschool. De Christelijke school moest door te weinig leerlingen worden opgeheven. Het zal niet lang meer duren en dan heeft Werkhoven nog één winkel, namelijk de bakker. Kort geleden verdween de kleine supermarkt. Een beperkte keuze en iets hogere prijzen. Veel Werkhovenaren reden liever naar Odijk. Je kunt voor een onsje kaas in Werkhoven nergens meer terecht. Drie KM buiten het dorp in wel een kaasboerderij. Werkhoven heeft gekozen voor langzame groei en geen eigen supermarkt. Er zijn in Nederland kleine dorpen, waar de dorpssuper met vrijwilligers overeind wordt gehouden. Het dorp wordt er minder aantrekkelijk door, maar sommige mensen vinden kennelijk: Werkhoven, klein maar fijn.    

15^e Jaargang, nr. 750.

GAAT NEDERLAND EINDELIJK HARD DOORPAKKEN?

Gelukkig hebben we in Nederland geen verwoestende aardbevingen. En toch…. En toch zijn wij het zelf, die ons land verwoesten. We vergiftigen het oppervlaktewater met te grote hoeveelheden drijfmest. We vernietigen de biodiversiteit en laten planten en dieren in ons land uitsterven door de uitlaatgassen van onze voertuigen, schepen en vliegtuigen en de uitstoot van allerlei industrieën. We beperken de visstand door overbevissing. We verpesten de bodem, het grondwater en het oppervlaktewater en vergiftigen onze atmosfeer. En als de zeespiegelstijging straks tegenvalt helpen al die deltadijken niet meer en verdwijnt de helft van Nederland onder de zeespiegel. Tenzij we tijdig andere keuzes maken.

Al lang is de bemesting al veel hoger dan de regels voor de rest van Europa toestaan. Al meerdere keren hebben rechters uitspraken gedaan over ons milieubeleid, dat veel te slap is en niet effectief. Er zijn heel wat goedwillende boeren, die het milieu een goed hart toedragen en zich aan de regels houden of een nieuwe aanpak uitproberen. Maar inmiddels is het wel duidelijk geworden. Al die boeren samen hebben gewoon te veel runderen, varkens, kippen, schapen en geiten voor een klein land als Nederland Al die landbouwhuishouddieren produceren gewoon te veel mest en dus moet het aantal dieren omlaag en heel fors. Het aantal dieren moet worden gehalveerd.

In de buurt van natuurgebieden moeten veel agrarische bedrijven gewoon verdwijnen of overschakelen van veeteelt op akkerbouw of fruitteelt. Dan moet daarvoor wel een markt zijn. Op een bijeenkomst met ook een GroenLinks lid van de Tweede Kamer gaf zij de indruk dat het er nu toch van gaat komen. Ook bij Op1 sprak een voorstander van de verandering zeer overtuigend en een boer stribbelde nauwelijks tegen. Besef daarbij wel, dat het voor een boer, die als de zoveelste generatie op het familiebedrijf werkt heel erg moeilijk wordt als het bedrijf wordt opgekocht en de grond een andere bestemming krijgt, bijvoorbeeld bos of natuur. Ik vroeg of er nog steeds suïcide voorkomt en dat is zo en ook onder jongeren, die opeens geen toekomst meer zien. Wij mensen in de stad zijn vaak gewend om met ons vingertje naar die boeren te wijzen. Die zijn de grote vervuilers. Maar het beleid wordt vaak bepaald door banken of andere kapitaalverschaffers. De invloed van de agrarische industrieën, de groothandel en de supermarkten is niet te verwaarlozen en tenslotte zijn er de consumenten, die hun eitje of hun glas melk of hun stukje vlees niet willen missen. We zijn met zijn allen verantwoordelijk voor de aantasting van het milieu. We moeten dus niet mopperen als ons belastinggeld wordt gebruikt om de fundamentele verandering in ons grondgebruik mogelijk te maken.

15^e Jaargang, Nr. 749.

IS HET MOGELIJK EN VERSTANDIG?

Binnenkort is het 25 jaar geleden, dat de eerste fractie van Perspectief 21 zitting naam in de Raad van de Gemeente Bunnik. Deze lokale partij is opgericht door de plaatselijke afdelingen van de Partij van de Arbeid en GroenLinks. Hun leden zijn automatisch lid van P21. Deze partij heeft een eigen bestuur met liefst ook leden van beide partijen en de raadsleden van P21 zijn vaak ook lid van GroenLinks of van de PvdA, maar dat is niet verplicht. P21 heeft immers ook leden, die geen lid zijn van een landelijke partij. Er zijn ook gemeenten waar een gemeenschappelijke kieslijst van de twee partijen aan de verkiezingen mee doet en de afdelingsbesturen steeds weer moeten overleggen of samen beslissen over zaken. Dat besturenoverleg is bij P21 niet nodig. De twee partijen doen los van elkaar aan de verkiezingen voor Provinciale Staten, de Tweede Kamer en het Europees Parlement mee.

Bij de verkiezingen in 1994 haalde GroenLinks ruim twee van de vijftienraadszetels en de PvdA net geen twee. In 1998 ging de nieuwe partij Perspectief 21 naar vier raadszetels, in 2002 naar vijf en in 2006 naar zes zetels en in 2010 naar zeven. We hebben nooit een absolute meerderheid gehaald. Gelukkig maar. De Collegevorming verliep vaak moeizaam. Het verschil tussen P21 en CDA en de Liberalen (VVD en D66) was nogal groot. In 2018 steeg het aantal raadszetels naar totaal 17, waarvan P21 er acht veroverde. Helaas splitsten zich er drie vanaf. In 2022 haalde P21 zes van de 17 zetels binnen en het CDA vijf, waarvan een door voorkeursstemmen. Zij zit niet meer in de CDA-fractie. VVD en D66 haalden beide drie zetels. P21 en D66 vormen het college. Wij hebben al jaren twee van de drie wethouders. We hebben een forse bouwopdracht en daarnaast vormen de windmolens een heet hangijzer. Het kost ons, vermoedelijk, stemmen. Maar al met al, doet de fusiepartij van GroenLinks en de Partij van de Arbeid het heel behoorlijk. Fusiepartijen en gemeenschappelijke kieslijsten komen vooral in kleinere gemeenten voor. In een grotere fractie valt het werk beter te verdelen. In grote gemeenten zijn de fracties vanzelf al groter. Misschien daardoor ontgaat het verschijnsel aan de redacties van de landelijke dagbladen. Het grootstedelijke publiek is daardoor slecht op de hoogte van wat er in de suburbs gebeurt. Na de twee congressen in Den Bosch ga ik mij afvragen of men landelijk het goede voorbeeld van Bunnik gaat volgen. Het begint er op te lijken.

Een landelijke fusie van GroenLinks en PvdA wordt vooral verdedigd door er op te wijzen, dat de fusiepartij de sterke punten van beide partijen kan combineren: Bij GroenLinks de aandacht voor landschap, milieu, klimaat en het daarvoor actie voeren, vaak op een originele manier. Bij de Partij van de Arbeid is de grote ervaring als bestuurders en de aandacht voor sociale wetgeving en ondernemingsrecht van belang. Er is vanzelfsprekend veel meer op te noemen en er zijn veel meer overeenkomsten dan verschillen. Wel belangrijk zijn de verschillen in partijcultuur. Dat zie je bij heel veel fusies en ik heb er enkele meegemaakt, zoals een samengaan van een Atheneum-Havo-scholengemeenschap met een Mavo en het fuseren van vier Scouting-bewegingen tot het ene Scouting Nederland. En GroenLinks is het duidelijkste voorbeeld van een fusiepartij. Een Europamedewerker beweerde, dat de amendementen van de Afdeling Bunnik ervoor hebben gezorgd, dat GroenLinks zich erg voor de Europese integratie opstelt. Ons oordeel over de EU had ook kunnen worden, dat die hele Europese samenwerking een kapitalistisch complot is. Een mens kan wat meemaken.

Als we het enthousiasme van de twee congressen op het grote publiek kunnen overbrengen en als we ons optimistisch tonen naar de gewone mensen kan naar mijn mening een landelijke fusie op den duur een groot succes worden. Daar gaan we voor!

15^e Jaargang, Nr. 748.