John Ch.M. Jorna

KOMEN DE BRITTEN EINDELIJK TOT EEN BESLUIT?

Theresa May is er de afgelopen jaren niet in geslaagd samen met het parlement tot een oplossing van de Brexit te komen. Het Lagerhuis toonde een voortdurende verdeeldheid. Gaat het Boris Johnson wel lukken. Het lijkt mij zeker, dat de EU niet bereid zal zijn aan de eisen van Boris toe te geven.  Ook al dreigt Johnson met een No Deal Brexit, de EU zal niet toegeven, want Ierland zal dwars liggen. Maar als Johnson dreigt met een No Deal Brexit dan zal hij waarschijnlijk al snel een motie van wantrouwen voorgeschoteld krijgen.  Die wordt dan aangenomen en dan komen er opnieuw verkiezingen. Als de Brexit-partij van Farage mee doet wordt de uitslag uitermate onzeker. Het mooiste zou zijn dat anti-Brexiteers een meerderheid verkrijgen en de hele Brexit wordt afgeblazen. Voor het Verenigd Koninkrijk en voor de hele EU zou dat beter zijn. De economie van het Verenigd Koninkrijk maakt geheel deel uit van de EU en van de wereldeconomie. Hoe minder hinderpalen in de vorm van grenzen, hoe soepeler de economie zal draaien, zeker als regels ervoor zorgen, dat de economie soepel draait. Dat snapt Boris uitstekend. De enige reden, dat hij voor Brexit opteert is, dat hij daardoor Minister=President kan worden.

Als de No Deal Brexiteers de verkiezingen zouden winnen, dan komt er een aantal jaren van enorme wanorde. Voordat er door het Verenigd Koninkrijk met allerlei landen handelsovereenkomsten zijn gesloten, zijn er waarschijnlijk wel ruim tien jaar voorbij. Hoe bedrijven gaan reageren is eveneens een vraag. Vertrekken er uit het Verenigd Koninkrijk?  Ontstaat er forse werkloosheid?  Er hebben zich internationale bedrijven in het UK gevestigd vanwege de grote koopkrachtige Europese markt. Wat doen ze als hun fabriek opeens niet meer in de EU gevestigd is? Verhuizen ze naar het vasteland? 

We weten het allemaal niet . Voor het Uk duurt de onzekerheid voorlopig voort..  Ik ben benieuwd.

Jaargang 12, Nr. 575. 

GAAT ZE AL HAAR BELOFTEN WAAR MAKEN?

De verdeling van de belangrijke banen was voor de regeringsleiders van de EU dit keer een zware opgave.  De Spitsenkandidaat van de christendemocraten leek mij geen sterke figuur. Frans Timmermans van de Sociaaldemocraten wekte veel weerstand bij een aantal Oost-Europeanen. Hij had ze op de vingers getikt, omdat in Polen en Hongarije de rechtsstaat niet voldoende gehandhaafd werd. In Polen probeerde men een aantal onafhankelijke rechters te lozen en ze te vervangen door mensen uit de regeringspartij.  Dat is natuurlijk hartstikke fout., strijdig met het principe van de scheiding der machten. Nu krijgt Timmermans dezelfde baan als die hij heeft en kan hij doorgaan met de bescherming van de rechtsstaat. 

Ursula Von der Leyen heeft geen Europese ervaring., behalve dan haar deelname aan de ministersraden., maar haar ministersportefeuilles waren niet van sterk Europees belang.. Als je dan aan de tand gevoeld wordt over zaken als klimaat, landbouw, milieu, belastingontwijking en -ontduiking en het witwassen van zwart geld, dan kun je slechts oppervlakkige antwoorden geven. Zo maak je geen sterke indruk. Bovendien heeft de Duitse Bondsregering in sommige zaken geheel andere standpunten dan het Europees Parlement. De regeringen willen af van het systeem van Spitsenkandidaten. Duitsland wil belastingvoordelen voor grote ondernemingen, net als Nederland. Het Europees Parlement  wil, dat ondernemingen winstbelasting betalen in het land waar ze die winst behalen.  Ursula Von der Leyen moet dus enorm omschakelen en dat heeft ze zo goed gedaan, dat ze een aantal sociaaldemocraten wist te overtuigen en met een krappe meerderheid van 9 stemmen gekozen werd tot nieuwe Voorzitter van de Europese Commissie. Daarbij heeft ze zich duidelijk gedistantieerd van anti-Europapartijen en populisten.. Dat is heel slim, want zo wekte ze vertrouwen van de echte democraten.

Haar wacht nog een aantal pittige opgaven. Als er in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe regering is, zal die proberen opnieuw te onderhandelen over de Brexit. Ik vermoed, dat de Europese regeringsleiders, verenigd in de Europese Raad, de poot stijf zullen houden. Dan komt er een Brexit zonder een goede overeenkomst en dus met allerlei  onopgeloste problemen. Zware problemen bij de onderlinge handel bijvoorbeeld, want er is geen vrijhandel tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU. Mijn oogdruppels komen er vandaan. Ik moet maar afwachten of ze beschikbaar blijven. Britse autofabrieken ontberen al snel vitale onderdelen.  Die Britten beseffen kennelijk niet, dat er al heel lang sprake is van een Europese economie. Al die bedrijven uit al die lidstaten zijn met elkaar vervlochten. Juist daarom zijn er ook steeds meer Europese regels nodig. om al die connecties soepel te laten draaien. Soms zijn die regels lastig. Je kunt niet altijd meer doen wat je wilt. Je hebt meer administratie of je moet je productie aanpassen bij Europese kwaliteitsnormen. Consumentenbonden dringen daar op aan. De EU krijgt de schuld. Het vraagt een Europese Commissie, met een sterk leiderschap. Ursula Von der Leyen zal niet met zich moeten laten sollen.

Dat geldt ook voor de belastingen.  Internationale bedrijven hebben zeer veel zeer kundige goed betaalde lobbyisten in Brussel zitten. Maar het is van de zotten, dat die bedrijven enorme winsten maken en daarover niet of nauwelijks belasting betalen. Ze profiteren van onze goed geschoolde arbeidskrachten, van onze infrastructuur, van onze dienstverleners, van onze overheden. Dan mag daar best iets tegenover staan. Dat vindt de overgrote meerderheid van de burgers in Europa.  Het klimaatprobleem is duidelijk grensoverschrijdend en vraagt Europese regelgeving, zodat bedrijven niet meer met de smoes kunnen komen, dat door die enorme kosten hun concurrentiepositie in gevaar komt. Zal Ursula Von der eyen voldoende kracht tonen om de noodzakelijke regelgeving te realiseren? Ik wens haar alle succes.

Jaargang 12, Nr. 574.

DIE ABSOLUTE GEHOORZAAMHEID EIST

De leiding van het Aartsbisdom Utrecht eist absolute gehoorzaamheid van alle medewerkers. Als een pastor wordt geïnstalleerd, moet hij een dure eed zweren, dat hij alle regels strikt zal handhaven. Gewetensvrijheid wordt geen enkele ruimte geboden. Ik ben er echt van geschrokken toen ik dat de eerste keer meemaakte.

Kardinaal Eijk houdt zich zelf te vaak niet aan de regels van de Wereldkerk. Elk bisdom behoort een ‘Diocesane Pastorale Raad’ te hebben. Toen Bisschop Eijk naar Utrecht kwam, was een van zijn eerste beslissingen de Diocesane Pastorale Raad op te heffen. Tot nu toe is hij op dat besluit niet terug gekomen. Dat maakt het voor hem nog moeilijker zich in te leven in de gedachten en gevoelens, die bij de mensen leven. Zo denkt hij ten onrechte, dat de mensen de H. Eucharistie niet als het kloppend hart van het geloofsleven beleven. Zo gaat iemand fouten maken bij het leiding geven aan de grote geloofsgemeenschap van het aartsbisdom.

Het aan de eredienst onttrekken van een kerk is aan strikte regels gebonden. Ik denk, dat in vele gevallen een kerk terecht dicht gaat. Er zijn te weinig mensen en te weinig inkomsten. Helaas gaan sommige fanatieke medewerkers soms wat onzorgvuldig om met de regels. In Silvolde werd de geloofsgemeenschap verrast door de verkoop van de kerk aan de “Vrienden van Mauritius”. Zonder dat de geloofsgemeenschap als geheel – zoals dat verplicht is – werd geraadpleegd werd de kerk aan de eredienst onttrokken. Nu blijkt uit de druk bezochten vieringen, dat dit volkomen ten onrechte was. De kerk kon het financieel ruim bolwerken en er waren voldoende vrijwilligers.. Op Palmzondag, Witte Donderdag, Paaszaterdag en Eerste Paasdag zorgden zij voor druk bezochte vieringen. En ja geheel buiten verantwoordelijkheid van pastoor en bisdom. De Geest waait waar hij wil. De vieringen trokken zelfs de aandacht van RTV Oost en het landelijke Tv-journaal. 

Al voorafgaand aan het Tweede Vaticaans Concilie werd er hard gewerkt aan liturgische vernieuwing. Men ging terug naar de oorsprong van de H. Eucharistie, namelijk het Laatste Avondmaal. Daardoor kwam er meer aandacht voor het maaltijdkarakter van de H. Eucharistie. Dat kwam tot uiting in de plaats van de priester aan het altaar. Priester en gelovigen schaarden zich om de tafel. De onderlinge verbondenheid van priester en gelovigen kreeg meer nadruk. Dat wordt door de mensen ook heel sterk ervaren. We deden en doen wat Jezus ons gevraagd heeft: het Brood breken en de Wijn drinken tot Zijn gedachtenis. Dit was geen verenging maar een verbreding: Offer én Maaltijd.  Zie bladzijde 20.

Een concilie van Paus samen met de bisschoppen van de Wereldkerk vormt het hoogste leergezag van de Kerk. Daarom is het zo jammer, dat van de enorme vernieuwing, die het Tweede Vaticaans Concilie heeft gebracht zo weinig is geïmplementeerd. Dat is een heilige plicht van iedere bisschop. Het lijkt erop, dat Kardinaal Eijk een van die bisschoppen is, die de implementatie eerder saboteert, dan er zich voor inspant.  De collegialiteit krijgt binnen het aartsbisdom nauwelijks vorm. Eijk beslist. Punt uit. Als een bisschoppensynode tot duidelijke uitspraken is gekomen en Paus Franciscus met de grootste zorgvuldigheid dit in een document heeft neergelegd, oefent de aartsbisschop openlijke kritiek en probeert vooral het gezag van Paus Franciscus te ondergraven.  Is dat gehoorzaamheid?

Het lijkt mij heel goed, dat wij als gelovigen ons terdege verdiepen in de enorme rijkdom van de H. Eucharistie. Dat is een mooi ideaal. Het ellendige is, dat van dit mooie ideaal niets terecht gaat komen door de vernielzucht, die uit de drie laatste bladzijden van de Pastorale Brief spreekt.  In de openingsritus van de H.Mis en bij de afsluiting wordt ons vrede gewenst  en dan is er de vrede, die we elkaar toewensen voorafgaand aan de Communie. Al die vredeswensen worden teniet gedaan door de oorlogsverklaring aan de Woord- en Communieviering. Hoe kunnen we zo op waardige wijze het Jaar van de H. Eucharistie vieren?  Wat een vreselijke tragiek.

Jaargang 12, Nr. 573.

RECHT WORDT ONRECHT, GELIJK WORDT ONGELIJK

Het priestertekort roept bij mij verschillende gedachten op. Ik vraag mij af, waarom er in Nederland zo weinig roepingen zijn. Het Tweede Vaticaans Concilie heeft het verplichte celibaat tegen de verwachtingen in gehandhaafd. Je zag toen veel priesters het ambt verlaten. Het waren vaak goede mensen, die de Kerk trouw bleven en probeerden toch voor het Volk Gods dienstbaar te blijven. Tegelijk zag je het aantal priesterkandidaten snel teruglopen. Er waren meerdere jaren zonder ook maar één kandidaat voor het priesterschap.  Pas de laatste tien jaar worden de gevolgen goed voelbaar. Er zijn nogal wat regionale parochies met rond de acht geloofsgemeenschappen, die het met één priester moeten doen. Onze pastoor heeft acht geloofsgemeenschappen en samen met de parochie tussen Lek en Waal nog eens acht geloofsgemeenschappen.We zien een keer in de vier of vijf weken een priester. Soms zegt iemand: “Dat is nou de werking van de goddelijke voorzienigheid”.  Waarom?  Van passieve katholieken zijn we actieve zich verantwoordelijk voelende volgelingen van Jezus van Nazareth geworden. Van makke schapen zijn we herders voor elkaar geworden./ Zo’n ontwikkeling vergt een andere stijl van leiding geven en een andere manier van geloven,  vol vertrouwen de leiding van de geloofsgemeenschappen aan leken gelovigen in handen geven. Luisteren. Vragen. Suggesties geven. De vrijwilligers zelf laten ontdekken, dat het anders beter zal gaan.  Pastoor of bisschop zijn wordt een totaal ander ambt. En dat terwijl de kerk nog steeds uitgaat van een hiërarchische structuur en taakopvatting. Paus Franciscus geeft het goede voorbeeld door steeds met zijn mede-bisschoppen in een synode te overleggen. De Duitse bisschoppen gaan zeer gelovig de synodale weg bewandelen van overleg met theologen, priesters, diakenen, kloosterlingen en gewone gelovigen. Die Duitse bisschoppen hebben pas echt lef.

Maar intussen zitten wij met dat enorme priestertekort. We kunnen niet vaak meer de H. Eucharistie vieren. We passen ook niet met zijn allen in zo’n kleine dorpskerk.. Eerst de mensen van de liturgische werkgroepen, later gesteund door universitair opgeleide pastoraal werkers m/v  zochten naar een viering, die kon inspireren en de gemeenschap tot steun zou kunnen zijn.. Samen eten is een heel sterk teken van gemeenschap. Zo kwamen we uit bij de Woord- en Communievieringen. Aanvankelijk vonden sommigen het maar surrogaat, maar men ging begrijpen, dat er een nieuwe vorm van samen vieren was ontstaan, nog niet volmaakt, maar daaraan ging iedereen werken.  Voor velen werden die vieringen een troostvol samen zijn in een tijd met nauwelijks nog priesters. Zelfs waar kerken gesloten zijn, komen de gelovigen nog samen om samen gemeenschap te vieren. Waar velen in Zijn naam tezamen zijn, daar is God in hun midden. Kon onze bisdomleiding nu maar eens echt geloven in deze belofte uit het Heilig Evangelie. Misschien zit de geloofscrisis ook bij hen.

Regels zijn er niet voor niets, maar een leider moet er met wijsheid mee omgaan. Een bestuurder die keihard de regels toepast zal kunnen merken, dat dit tot onrecht kan leiden.. Sociale wetten kennen de nodige regels, maar als de toepassing ervan er toe leidt, dat mensen in armoede vervallen, dan leidt zelfs de best doordachte regelgeving tot onrecht. Nu al zien we, dat in krimpgebieden allerlei voorzieningen verdwijnen. Winkels gaan dicht, scholen worden gesloten, het onderhoud van wegen en groen wordt verwaarloosd. Dan gaat ook de kerk nog dicht. Vooral oudere mensen raken in een isolement.. Dan wordt er bij verkiezingen een proteststem uitgebracht. Waar het geld regeert, ontstaan te vaak onrechtvaardige situaties.. Juist onze kerk zou daarvoor moeten waken. Met het Kerkelijk Wetboek in de hand heeft onze bisschop het grootste gelijk van de wereld.  Ik hoor mensen soms zeggen, dat onze bisschop alleen de echte heel trouwe katholieken wil overhouden. De rest gaat toch verloren. Aan de hemelpoort zal Petrus hem vertellen of hij daarmee gelijk heeft gehad.

Jaargang 12, Nr. 572.