John Ch.M. Jorna

WAT BEWEEGT EUROSCEPTICI?

Eurosceptici willen geen federaal Europa. Het f-woord voor federalisme boezemt hen evenveel afkeer in als tot voor kort het h-woord voor hypotheekrenteaftrek. En zoals het jarenlang een taboe was om over de afschaffing van de hypotheekrenteaftrek te praten, zo is het nu een taboe geworden om zelfs maar te denken aan een federaal Europa. In 1952 koos ik als onderwerp voor mijn eindexamenopstel HBS-b uit het lijstje de titel “De Verenigde Staten van Europa”. Ik zou de rel wel eens willen meemaken als een eindexamencommissie zo’n titel nu op de lijst zou zetten.

Overal in Europa kennen we het systeem van een vertegenwoordigende democratie. We kiezen onze volksvertegenwoordigers en die hebben verstand van zaken. We vertrouwen erop, dat zij de door ons gewenste beslissingen zullen nemen. Dat geldt in Nederland voor Gemeenteraden, Provinciale Staten en voor de Eerste en Tweede Kamer. De Gemeenteraad houdt zich bezig met plaatselijke zaken en we verwachten niet, dat een kamerlid daarover een zinnig oordeel kan hebben. Omgekeerd laten we beslissingen over onze rijksbelastingen over aan de Eerste en Tweede Kamer en er zijn maar een paar Kamerleden, die er echt verstand van hebben. We hanteren het principe van de subsidiariteit, ook wel soevereiniteit in eigen kring genoemd. We regelen zaken op een zo laag mogelijk niveau het dichtst bij de burger. Over een nieuwe wijk beslist de gemeenteraad. Betekent die wijk echter een te zware aantasting van het landschapsschoon dan is er de provincie, die een rode contour heeft vastgesteld. De wijk mag daar niet buiten komen. Geeft die nieuwe wijk veel extra verkeer, dan besluit de provincie waar de nieuwe ontsluitingsweg komt of welke provinciale weg verbreed moet worden. Het Rijk gaat echter over autosnelwegen, die de landsdelen met elkaar verbinden. In de periode 1954-1956 fietste ik twee keer per week de route Arnhem-Zevenaar-Elten v.v., de internationale route naar het Ruhrgebied. Dat was in het donker niet zonder risico, want na Babberich ontbrak een fietspad. Nu is er de E35, in Nederland de A12 en in Duitsland de A3. Gelukkig maar! Dat heeft langdurig overleg met Duitsland gevraagd. Bij het spoor stopt de Betuwelijn voorbij Zevenaar. Wij willen die goederenlijn graag doortrekken. Wat gaat dat internationale overleg ontzettend traag. Zou het niet vlotter gaan als een bovennationale instantie de beslissing zou kunnen nemen? Dat lijkt me heel logisch. Dan wordt er wel een stukje soevereiniteit afgestaan. De autosnelweg en de goederenspoorlijn zijn beide erg hard nodig. Als Duitsland maar niet tot een besluit komt, bijvoorbeeld onder druk van Bremen en Hamburg, dan zou het doelmatig zijn als de Europese Unie de touwtjes in handen zou kunnen nemen. Zover is het nog niet.

Het gaat dus om soevereiniteit. Daarbij gaat het om 1^e. een grondgebied, 2^e. een drager van de zeggenschap en 3^e. diegenen, die aan dat gezag onderhorig zijn, de inwoners. In de discussie over Europa gaat het om staten. Een staat heeft een grondgebied. Binnen dat grondgebied gelden de wetten van die staat. In elke staat komen die wetten weer anders tot stand en zijn er weer anderen, die de wetten uitvoeren en weer anderen, die overtreders van de wetten veroordelen. Er is dus een wetgevende macht, in Nederland de Tweede en Eerste Kamer, er is een uitvoerende macht, de regering geholpen door veel ambtenaren en er een rechtsprekende macht, geholpen door de politie, die overtreders opspoort.

Wat blijkt nu? Vrijwel geen enkele staat is nog in staat de soevereiniteit goed te handhaven. Daar praten we liever niet over, want het is niet leuk als je vast stelt, dat elke staat in meerdere opzichten faalt. We houden liever de schijn op, dat we in Nederland alles prima voor elkaar hebben. Geldt dat voor grensoverschrijdende criminaliteit? Welnee. Mensenhandel? Kijk naar de rosse buurten. Autodiefstal? Gestolen auto’s gaan de hele wereld over. Zwart geld en belastingontduiking? We werken er zelf aan mee. Internationaal terrorisme? We doen ons best. Defensie? Zonder NAVO zijn we nergens. De meest wezenlijke kerntaak van de staat is te zorgen voor veiligheid en daarin faalt elke staat.

Die veiligheid geldt ook voor ons voedsel en voor allerlei apparaten, die we gebruiken. Als we overal in Europa dezelfde kwaliteitseisen stellen, vergemakkelijkt dat de handel en kunnen we de productie door standaardisatie goedkoper maken. Het is dan ook niet voor niets, dat er door het bedrijfsleven intensief gelobbyd wordt in Brussel. Soms is die lobby wel in het voordeel van het bedrijfsleven en de aandeelhouders, maar niet in het voordeel van de burgers. Denk aan de voortdurende verlaging van de winstbelasting. Dan zie je enorme winstuitkeringen en extreme beloningen voor de topmensen, terwijl in het land de armoede toeneemt. Staten worden tegen elkaar uitgespeeld. Daar zou Europa iets tegen moeten doen. Dat maakt een sterk Europa noodzakelijk. We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Dan is er een goede stuurman nodig. Voor mij is het onbegrijpelijk dat Eurosceptici dat niet zien. Tenzij ze horen tot hen die nu van zwakke staten en een zwakke EU profiteren. Is de PVV de steunpilaar van de graaiers in het bedrijfsleven?
Jaargang 6, Nr. 303.

Blogs van weinig betekenis?

Hebben politieke bloggers veel invloed? Dat vroeg ik mij af in mijn blog van 3 januari 2014. Ik refereerde aan een onderzoek waaraan ik had mee gedaan. Bij toeval stuitte ik op de betreffende E-mail. Het onderzoek is keurig afgerond en heeft zelfs een dissertatie opgeleverd. Ik heb de samenvatting doorgenomen.

Tom Bakker ging er bij zijn onderzoek van uit, dat de verwachting bestond, dat de nieuwe media zo veelvuldig gebruikt zouden worden, dat ze een belangrijke rol in de politiek zouden gaan spelen. Daarbij richtte hij zich vooral op politieke bloggers, die regelmatig politieke onderwerpen in hun blogs behandelen. Uit zijn onderzoek bleek, dat de blogs relatief weinig bezoekers trekken en dat ook betrekkelijk weinig mensen een eigen politiek weblog hebben. Eigenlijk verandert er in de politiek niet zo veel door de moderne media. Net als vroeger zijn maar weinig mensen actief in de politiek en volgen maar weinig mensen de politiek echt intensief. Op het Wereld Wijde Web is dat niet anders.

Tom Bakker onderscheidt drie typen politieke bloggers: 1. Bloggers die de landelijke politiek volgen en van commentaar voorzien. Ze schrijven vaak columns. 2. Bloggers, die lokaal actief zijn, vaak in een actiegroep. 3. Bloggers, die nieuwsoverzichten samenstellen vaak met veel links. Op mijn weblog schrijf ik over zo’n grote verscheidenheid aan onderwerpen, dat ik in ieder geval bij groep 1 en groep 2 behoor. Het gaat dan bij mij vaak over landelijke onderwerpen, maar vrijwel altijd relevant voor GroenLinks en vaak ook kritisch naar GroenLinks. Doordat mijn publicaties niet alleen op mijn eigen site verschijnen, maar ook op www.planeetgroenlinks.nl en onder blogs op de website van De Linker Wang is het lezerspubliek ongeveer drie keer zo groot als uit de statistiek blijkt. Als ik merk, dat na een publicatie het dagelijkse bezoekersaantal plotseling toeneemt of als een daarbij behorende zoekterm extra veel voorkomt, dan kan ik zo concluderen, dat het onderwerp belangstelling trekt en de bezoekers beïnvloed worden. Omdat ik de bezoekers vooral wil laten nadenken, wil veel bezoek niet zeggen, dat al die mensen nu opeens naar mijn standpunt overhellen.

Ik ben er van overtuigd, dat een aantal bloggers vrij veel invloed hebben. Hans Verbeek wijst er regelmatig op, dat de gemakkelijk winbare delfstoffen steeds schaarser worden. Het wordt duurder delfstoffen te winnen; op termijn zo duur, dat de delfstof niet meer gewonnen kan worden. Die gedachte zag ik vanmorgen plotseling terug in een opiniestuk van Liesbeth van Tongeren in de Volkskrant. Als ik uitleg, dat groen en links altijd samen horen te gaan, omdat juist de minderdraagkrachtigen het meest te lijden hebben onder de milieuvervuiling, heeft dat bij GroenLinks zeker invloed.

Buiten de politiek schrijf ik ook kritisch over kerkelijke zaken. Ook daarbij treden hogere bezoekersaantallen en frequente zoektermen op. De laatste tijd komt er steeds meer georganiseerd verzet tegen kerksluitingen en als ik daarover schrijf zie ik weer die effecten.

In de tijd, toen de realisatie van het Rijsbruggerweg tracé tussen Houten en de A12 nog niet besloten was, publiceerde ik daar veel over. Dat leidde tot veel bezoek van mijn weblog.

Als er al invloed is van bloggers, dan is die waarschijnlijk nooit bij het grote publiek, maar bij een bepaalde doelgroep. Alleen als je toevallig als een van de eersten over de dreigende crisis in Griekenland schrijft of over de rellen in Turkije afgelopen zomer, dan trekt dat de aandacht. Maar als oudere heer wordt dat allemaal wat minder en toch hoop ik, dat mijn publiek wat aan mijn stukken heeft.

T.P. Bakker: Citizens as political participants. The myth of the active online audience? UvA 2013 ISBN 9 789 46191 613 6. Ook in te zien op Internet.

Jaargang 6, Nr. 302.

OOK EEN GELOVIGE KENT TWIJFELS

Ook gelovigen worden beïnvloed door de secularisatie, de idee, dat alleen het menselijk inzicht en de moderne wetenschap in staat zijn de mensen de weg naar de waarheid te wijzen. Er zijn allerlei redenen om te twijfelen aan het bestaan van een God die het kwaad, dat mensen elkaar aandoen toelaat. Of die een wereld heeft geschapen waar steeds weer epidemieën en natuurrampen met duizenden slachtoffers voorkomen. Of die God, waar je steeds weer je gebeden tot richt en die maar niet luistert. Al die religies kennen weer hun eigen God en welke is dan de ware? Misschien ben je opgegroeid in een Kerk met een zwaar zondenbesef, waarbij je steeds weer bedreigd wordt met straf al hier op aarde: ziekte, armoede, ongeval, of waar die straf je straks wacht in het hellevuur. Geloven in een algoede God, die bij je is en je leidt, ook in nare tijden is niet zo gemakkelijk. Het bestaan van God of het niet bestaan van God valt niet te bewijzen. We kunnen God met onze zintuigen niet waarnemen. Soms hebben mensen mystieke ervaringen. Ze ervaren Zijn liefde. Ze ervaren Zijn werk in hun omgeving of in de wereld. Je moet je er voor open stellen en dat is niet zo eenvoudig als je alle geloof als ballast overboord hebt gezet. Dan pas ervaar je de vrijheid om jouw leven naar eigen inzicht in te richten. Dat wordt zeer positief gevonden, maar als je om je heen kijkt zie je hoe moeilijk het voor veel mensen is hun weg door het leven te vinden zonder TomTom met antwoorden op levensvragen.

De Bijbel is een heel raar boek. Vooral in het Oude Testament vind je vreselijke verhalen over oorlogen, moordpartijen, opstanden, verwoestingen, zondigheid, heldhaftige veroveringen, straffen van Jahwe, allemaal even gruwelijk. Het verhaal over het lijden van Jezus van Nazareth stemt evenmin tot blijheid. Maar er zijn ook heel mooie passages. Velen houden van de psalmteksten, wat minder van de manier waarop ze gezongen worden. In de Wijsheidsboeken tref je soms raadgevingen aan, die drieduizend jaar later nog steeds actueel zijn. In de vier evangeliën vraag je je steeds af of het allemaal echt gebeurd is. Ik vind dat onbelangrijk. De Bijbel is geen geschiedenisboek, ook geen geologie- of biologieboek. In de Bijbel vind je verhalen, die jou iets willen zeggen. Maar die Bijbel is geschreven in een andere tijd en voor andere mensen. Je moet je steeds afvragen, wat de auteur in die tijd aan de mensen van toen heeft willen leren. Moderne bijbelwetenschappers richten zich daar heel sterk op. Het is alleen jammer, dat in preken daarvan vaak nog weinig te merken is. Het zou om de vraag moeten gaan, wat de auteur toen wilde zeggen en wat wij daar vandaag nog aan hebben. In eerste instantie wordt die moderne Bijbeluitleg door sommigen als schokkend ervaren. Als je gewend bent de tekst letterlijk te nemen en je hoort dan, dat het heel anders bedoeld is, dan voel je je beetgenomen, bedrogen door die kerk. Maar uiteindelijk ga je beseffen hoeveel rijker, die Bijbel is, dan je oppervlakkig zou denken.

In de kerk gebeuren en gebeurden heel vaak ergerlijke dingen, zodat je gaat twijfelen of je nog wel bij die club wil horen. Vroeger was er vaak sterke druk op echtparen om veel kinderen te krijgen. Het zondebesef werd aangewakkerd, zodat mensen in angst voor de hel leefden. Soms werd de dwang ook economisch. Als de pastoor het niet wilde, kreeg je geen baan. De laatste jaren wordt er veel bekend over misbruik van minderjarigen door priesters en broeders. Waakzaamheid blijft geboden en niet alleen naar de kerken. Misbruik kan overal voorkomen. De laatste jaren zijn het vooral de conservatieve bisschoppen en priesters, die met hun autoritaire optreden veel ergernis geven. Weer anderen vinden, dat vrouwen een belangrijker rol in de kerk zouden moeten spelen. De wijding van vrouwen tot diaken is wel het minste, dat in ere hersteld moet worden. De behandeling van niet katholieke, maar wel gedoopte partners en de behandeling van gescheiden mensen kun je vaak ronduit wreed noemen.

Moet ik nog verder gaan? Als je dit leest dan is er maar een conclusie: weg met die club. Maar dan vergeet je de andere kant van de medaille. Er zijn nog veel goed functionerende geloofsgemeenschappen, waar de mensen er voor elkaar zijn. De mensen voelen zich er thuis. Ze worden geïnspireerd door goed verzorgde vieringen. Er is aandacht voor elkaar en er zijn initiatieven als er problemen opduiken als eenzaamheid, overbelaste mantelzorgers of armoede. Het enige dat zorg baart bij al die vrijwilligers in zo een levende gemeenschap is het gebrek aan opvolgers. Wie gaan straks het stokje van de huidige vrijwilligers overnemen? Ook al heb je – denk je – zelf geen behoefte aan een kerk, die kerkgemeenschap van mensen, die trouw zijn aan elkaar, heeft wel behoefte aan jou.

Jaargang 6, Nr. 301.

GEWOON VORSTVERWERING

De Volkskrant heeft vandaag (9-1-2014) een wat sensationeel artikel onder de kop “Zeldzame vorstknallen teisteren Canadezen”. De auteur lijkt van mening, dat het om een zeldzaam natuurverschijnsel gaat. De knallen dreunen zodanig, dat mensen denken aan een aardbeving. Het heeft te maken met de heersende koude. Daarom noemt men het cryo-seismiek. Omdat het aardbevingsonderzoek en de meteorologie in Nederland nauw verbonden zijn en de zeer lage temperaturen kennelijk een rol spelen, raadpleegt de journalist vooral weerkundigen. Hij had beter geologen of geomorfologen of fysisch-geografen kunnen benaderen.

Aardbevingen spelen zich op grote diepte af en worden door verschuivingen van delen van de aardkorst veroorzaakt. Soms zijn er kleine lokale bevingen doordat een grot of een mijngang instort of gesteentelagen worden samengeperst doordat er aardgas aan onttrokken is. Het eerste gebeurde vroeger in Zuid-Limburg en het laatste komt nu herhaaldelijk voor in Groningen. Dan zijn er nog aardbevingen, die veroorzaakt werden door ondergrondse kernproeven. Ze worden allemaal door seismografen geregistreerd. Seismologen interpreteren de seismogrammen. Ze kunnen samen met collega’s elders de locatie van de beving vaststellen en de intensiteit. Het in de krant beschreven verschijnsel heeft met dit alles helemaal niets te maken.

Vorstverwering komt voor in gebieden met een afwisseling van vorst en dooi. Deze vorm van verbrokkeling van gesteenten kan dus ook in Nederland voorkomen. Als je de kratten pils bij vriezend weer op het balkon zet, kan het bier bevriezen en dan knapt de fles. Een niet goed beschermde waterleiding kan stuk vriezen. Dat merk je vooral als het bevroren water weer ontdooit. Daarom liggen waterleiding altijd minstens 60 cm diep, waar de vorst niet doordringt. Op het plantsoen van de Janssingel in Arnhem stonden vroeger neoklassieke kalkstenen beelden, maar ’s winters gingen ze naar een depot. Aan oude gebouwen zie je hoezeer ze verweerd zijn. Och natuurlijk, zal de weerman van Omroep Flevoland zeggen.

Daar waar de temperatuur onder de 0° Celsius blijft zoals hoog boven de sneeuwgrens in gebergten of in de poolgebieden komt vorstverwering niet voor. Je moet  lager zijn, waar het afhankelijk van het seizoen ’s nachts kan vriezen en overdag kan dooien. Vocht dringt overdag in heel smalle spleetjes van het gesteente. Als het ’s nachts bevriest, zet het ijs uit en drukt het gesteente een heel klein beetje uit elkaar. Uiteindelijk springt het stuk steen los. Daar vallen stukken steen van de rotsen af en dan vooral in de ochtend als het ijs, dat de steen heeft losgedrukt ontdooit. In een kloof moet je vooral in de ochtend attent zijn op vallende stenen. Het kan ook in woestijnen voorkomen. De dauw zorgt dan voor vocht en in een woestijn kan het ’s nachts gemakkelijk vriezen.

De stukken steen vormen onderaan een rotswand een puinhelling. De rotsblokken van de puinhelling kunnen verder verpulveren. Eenmaal klein genoeg kunnen de stukken steen door stromend water afgevoerd worden. Al voortrollend slijten ze mooi rond af. Daaraan kun je riviergrind herkennen. Het materiaal wordt steeds fijner en uiteindelijk zand of klei. Dat kan weer zandsteen of leisteen worden en daarna begint alles weer van voren af aan. Gebergten worden gevormd en afgebroken en weer gevormd en weer afgebroken. Het duurt wel honderden miljoenen jaren.

Wat maken de Canadezen nu mee? De extreme kou zorgt voor een sterke krimp van de gesteenten, terwijl het ijs in spleetjes juist uitzet. Als er dan een rotsblok in een park of een wat poreuze steen van een gebouw los raakt geeft dat een knal. Als het weer gaat dooien, moeten ze wel oppassen voor vallende stenen van gebouwen. Dat moet de Volkskrant toch maar even doorgeven aan die Canadezen.

Jaargang 6, Nr. 300.

TERUG KIJKEN EN VOORUIT ZIEN

Al mijn bezoekers, vooral de vaste bezoekers wens ik Alle Goeds voor 2014. Het gaat een bijzonder jaar worden. Ik hoop mijn tachtigjarig bestaan op deze planeet te vieren. Maar nu wil ik terug kijken op mijn ervaringen met dit weblog in 2013.

Er zijn records gebroken. Er waren dagen met een ongewoon hoog aantal bezoekers. Meestal schommelt dat tussen de 100 en 300. Nu was het opeens 1750 op 4 juni. De dagen ervoor en erna waren normaal. Het laatste blog ging over integriteit voor politici. Het gaat niet alleen om financiële eerlijkheid. Integriteit is veel breder. Onderzoeksbureaus lenen zich ervoor om zogenaamd onpartijdig onderzoek te verrichten. Vervolgens is de uitkomst dat wat de opdracht gevend wethouder of gedeputeerde of staatssecretaris of minister verwacht. Ik vind dat smerige politiek. Het was niet de eerste keer, dat ik schreef over dit onderwerp. En nu opeens zoveel bezoekers. Ik vraag mij af of een Twitteraar met veel volgers mijn blog genoemd heeft. Ook in augustus waren er dagen met veel meer bezoekers. Over de hele maand trok dit weblog 3429 unieke bezoekers, die tezamen 8072 bezoeken aflegden. In juli was het aantal bezoekers zelfs 8337. Daarnaast is er niet bekeken verkeer. Naar pagina’s en bytes ongeveer het dubbele van het bekeken verkeer. Het is mogelijk, dat mijn blogs in juli meer dan 10.000 bezoekers trokken. Inmiddels is in oktober, november en december het aantal bezoekers weer op het gebruikelijke niveau.

Soms merk ik, dat iemand mijn weblog regelmatig bezoekt. Dat geeft een warm gevoel. Er zijn weblogs, die het karakter hebben waar bekenden met elkaar een praatje maken. Dan vormt zich rondom zo’n weblog een internetgemeenschap. Dat is niet mijn doel. Ik schrijf om informatie te geven, maar ik schrijf vooral over onderwerpen waarover ik zelf veel nadenk. Ik wil dan graag, dat ook anderen erover nadenken. Dat is belangrijk voor onze samenleving. Denk ik. Het is zeker niet de bedoeling, dat iedereen het met mij eens is, maar dat mag natuurlijk wel. Ik krijg niet veel reacties. Is er wel een reactie, dan ontstaat er soms een discussie met uitwisseling van argumenten. Dat kan dan weer leiden tot een nieuw blog. Ik reageer zelf vrij vaak op andere blogs.

Hebben bloggers invloed? Dat schijnt in sommige landen met wat minder vrijheid wel het geval te zijn. In Nederland merk ik er weinig van. Bij Pauw en Witteman worden vaak bekende Nederlanders uitgenodigd. Dat zijn zelden of nooit bloggers. Wel vaak mensen, die twitteren. Dat vind ik een te oppervlakkig medium.

Enkele maanden geleden heb ik mijn ergernis geuit over aflossingsvrije hypotheken. Nu beginnen mensen in te zien, dat alleen de banken en verzekeraars en anderen, die leningen verschaffen er voordeel bij hebben. Zij incasseren jarenlang de rente. De huiseigenaren betalen veel meer dan wanneer ze aflossen maar betalen ook minder belasting. Ze worden door de gemeenschap jarenlang gesubsidieerd. Het kost alle belastingbetalers geld. De Volkskrant zag enkele maanden geleden dat nog als positief voor de individuele huiseigenaar. Je krijgt lekker veel terug van de fiscus. Nu heeft Yvonne Hofs een helder beeld van de werkelijkheid gegeven en vandaag constateert zij, dat de banken goed merken, dat  mensen veel meer aflossen. Ze zijn bang voor restschulden bij de verkoop van hun huis en bij de lage spaarrente is het slimmer om af te lossen en minder rente te betalen. Mijn blog is maar een van de kritische reacties. Ik weet dus niet hoe groot mijn invloed is en hoe groot de invloed van alle bloggers samen. Ik meen, dat het de UvA was, die daarnaar onderzoek deed. Ik heb er nooit meer iets van gehoord. Maar dat gebeurt vaker.

Jaargang 6, Nr.299.