John Ch.M. Jorna

KOMEN MODELLEN OOIT UIT? 

Een van de bekendste Nederlandse klimaatsceptici is van huis uit econoom. Hij probeert vooral twijfel te zaaien over de betrouwbaarheid van klimaatmodellen. Maar omarmt met het grootste gemak even onbetrouwbare economische modellen. Iedereen weet, dat geen enkel klimaatmodel voor 100% zekerheid biedt. Je moet met zo veel factoren rekening houden. Veranderingen hebben gevolgen voor andere factoren. Dat noemen we terugkoppelingseffecten. Als het klimaat warmer wordt, geeft dat meer verdamping. Meer waterdamp in de lucht geeft meer bewolking en die gaat de opwarming weer tegen. Maar tegelijk blijkt waterdamp ook een broeikasgas en zorgt waterdamp in de atmosfeer, net als koolzuurgas en methaan en nog meer gassen ervoor, dat de zonnewarmte en eigenlijk de uitstralingswarmte van de aarde beter door de atmosfeer wordt vastgehouden. Maar zo zijn er nog veel meer factoren van invloed en ook weer met terugkoppelingseffecten. Een beetje betrouwbaar klimaatmodel bouwen is dus een hels karwei. 

Dat geldt ook voor economische modellen. Economen bestuderen menselijk gedrag. Menselijk gedrag is eigenlijk niet in wiskundig geformuleerde regels te vatten. Mensen willen zich vaak onlogisch gedragen. Opeens worden veel mensen vegetariër. Wat klopt er dan nog van de verwachte vleesconsumptie? Maar vegetariër zijn kan ook een tijdelijke mode zijn. Kloppen de aangepaste prognoses weer niet. 

Toch haalt geen politicus zich in het hoofd geen rekening te houden met de verwachtingen van het CPB. Het beleid wordt vastgesteld op grond van de uitkomsten van modellen waarvan we weten, dat ze onbetrouwbaar zijn. Maar we moeten toch wat. Nog veel bonter maken politieke partijen het als ze op grond van gereken met die modellen menen te weten hoeveel extra banen hun voorgestelde beleid er in 2040, dus over dertig jaar zijn bijgekomen. GroenLinks baseert zijn verwachtingen tenminste op een groot aantal milieumaatregelen, die productie en plaatsing en onderhoud van allerlei apparatuur nodig maken. Als men geen windmolens gaat bouwen, komt de werkgelegenheid in de molenbouw en in de offshore er niet. 

Waar het mij vooral om gaat is, dat rechtse politici hun economisch beleid probleemloos baseren op onzekere economische modellen en dat heel vanzelfsprekend vinden, maar weigeren een gedegen klimaatbeleid voor te stellen omdat ze beweren, dat de klimaatmodellen geen 100% zekerheid bieden. Intussen is er wel zoveel zekerheid, dat wanneer vliegtuigpassagiers met dezelfde zekerheid zouden weten, dat hun vliegtuig zou kunnen neerstorten zelfs Mark Rutte of Geert Wilders niet in dat vliegtuig zouden stappen. 

In mijn veertig jaar onderwijs heb ik heel wat voorbeelden gegeven van dom menselijk gedrag, waardoor het natuurlijk milieu werd aangetast. Het verbazingwekkende was, dat dezelfde stommiteit vervolgens herhaald werd. Na de Dust Bowl in de USA ging de Sovjet Unie  maïs verbouwen in een te droge steppe en kwamen daar ook stofstormen. Overal in de wereld zie je bodemerosie, het wegspoelen van de teeltlaag en de vorming van geulen en toch blijft men de vegetatie op hellingen wegnemen. Oorspronkelijk was er in het Middellandse Zeegebied veel meer bos. Dat is om allerlei redenen veel minder geworden en het klimaat is er droger door geworden. In gebieden als de Afrikaanse Sahel breidt de woestijn zich door overbegrazing uit. De mens maakt meer kapot dan ons lief is en heeft er zelf de nadelen van te dragen. 

In de natuurlijke situatie kan een ecosysteem ook schade ondervinden, maar al spoedig ontstaat er een nieuw evenwicht. Bij het begin van een ijstijd schoven de plantengordels bij ons zuidwaarts en kregen wij een toendravegetatie. Na de ijstijd kwam het oorspronkelijke eikenbeukenbos weer terug. Maar we weten niet wat het mondiale ecosysteem aan kan, wanneer het klimaat ingrijpend verandert en de kringloop van het water fundamenteel anders wordt. Dat zien we dan wel weer, is eigenlijk geen optie. Je kunt de ontwikkelingen niet zo maar terug draaien. Koolzuurgas, dat in de atmosfeer zit, kun je er niet meer uithalen. De gok maar wagen?  Je zelf voor het lapje houden met de smoes, dat het allemaal niet zeker is? Stemmen op zulke politici lijkt mij zeer onverstandig  Alleen een partij met een robuust klimaatbeleid verdient mijn stem. Voor mij is dat GroenLinks!!

Jaargang 3, Nr. 13.

WAAROM EEN PUBLIEK NET MINDER? 

Het GroenLinks programma bevat een punt, waarin wordt voorgesteld de drie publieke TV-netten terug te brengen tot twee en de omroepverenigingen de zendmachtiging te ontnemen. Ze mogen TV-programma’s blijven produceren en die aan de netredacties leveren. In de toelichtende tekst is nergens een motivering te vinden. De KRO is er niet blij mee en roept de leden op hun stem te laten horen. Dat lijkt een verkapt stemadvies om maar niet op GroenLinks te stemmen. De KRO bezweert mij, dat de brief aan de leden niet bedoeld is als stemadvies. Zo’n brief vlak voor de verkiezingen is een forse miskleun van programmadirecteur Becking. Ik hoop, dat hij tijdig publiek excuus maakt en zijn excuses niet overlaat aan een redactrice van de KRO-bladen, die protesten van lezers beantwoordt. 

Blijft het raadselachtige programmapunt. Ziet men het als een ordinaire bezuinigingsoperatie? Bezuinigen kan ook op een andere manier. De KRO is bereid te fuseren en zo efficiënter te gaan werken. Maar de KRO is een vereniging en de leden willen graag zeggenschap houden over de programma’s. Dat is het sterke van de omroeporganisaties. De kijkers en luisteraars hebben zeggenschap en worden niet overgeleverd aan de willekeur van een “neutrale” netredactie.  Zo krijgen we leuke en mooie en boeiende en “waarden”-volle programma’s van een veel hogere kwaliteit dan het gros van de programma’s op de commerciële netten. Die kwaliteit horen we te bewaken en dan is het vreemd als er een publiek net geschrapt wordt. 

Of vindt men, dat de zuilen hun tijd gehad hebben en dat we dus? Naar een BBC-achtige nationale omroep toe moeten. Is de Nederlandse samenleving dan hetzelfde als de Britse? Daar geloof ik helemaal niets van. 

Ik laat naar beide zijden mijn stem horen. De KRO en GroenLinks zijn mij beide lief. Ik wens ze beide een behouden vaart.

ANTIAUTORITAIRE OPVOEDING VRAAGT OPVOEDERS MET AUTORITEIT 

Ik keek naar het IKON-programma “Paul Rosenmöller en het hart van Afrika”. Paul was in Rwanda en daar waren een aantal massamoordenaars bezig met dwangarbeid, een berghelling terrasseren met als enige werktuig een eenvoudige hak. Een van de mannen werd door Paul geïnterviewd. Of hij werkelijk mensen had gedood. Ja, dat had hij gedaan en hij vertelde hoe dat ging. Dat hadden we in alle gruwelijkheid al gehoord van een zeldzame overlevende. Die had een moordpartij in een kerk meegemaakt. Paul vroeg waarom  de moordenaar de mensen gedood had. Dat doe je toch niet zo maar. Hij antwoordde: “Het moest van de regering!” Dat herhaalde hij nog een paar keer. Het was een verbijsterend interview. Paul bleef doorvragen. Hij wilde deze man begrijpen. Ja, nu had hij wel spijt, maar toen kon hij niet anders. 

Ik dacht: “Die man is nooit antiautoritair opgevoed. Hij heeft nooit geleerd, dat je niet zo maar een autoriteit, een regering moet gehoorzamen, maar altijd je eigen geweten moet volgen.” Die discussie is ook in Nederland actueel. Hoe ver mag de dwang van de staat gaan? Als een wet democratisch tot stand is gekomen, mag je dan ook neen zeggen? Hoort een democratie respect te hebben voor het eigen geweten van de burgers? Soms heb ik een nachtmerrie en droom van de mogelijkheid van een regering van CDA en VVD met gedoogsteun van de PVV. Er zijn nu al wetten, die strijdig zijn met internationale verdragen. Kinderen mogen niet zo maar op straat gezet worden. Wat kun je allemaal van een dergelijke regering verwachten? Ik vrees, dat ik dan gemakkelijk in gewetensnood kan komen. Zoals ik het nu al misdadig vind, dat het officiële defensiebeleid inhoudt, dat Nederland bereid is als eerste kernwapens te gebruiken. 

Daarom vind ik het heel belangrijk kinderen antiautoritair op te voeden. Kinderen moet je leren hun eigen geweten te volgen. Dat vraagt goed gefundeerde opvattingen over wat goed is en wat kwaad. Zulke opvattingen, zulke waarden kun je alleen maar aan je kinderen overdragen als je ze goed het waarom kunt uitleggen. Dat bedoel ik met autoriteit, echt gezag door de kwaliteit van jouw oordelen. Juist aan die waardenoverdracht mankeert het tegenwoordig bij veel opvoeders.. 

De achtergrond daarvan is, dat antiautoritair vaak gezien wordt als a-autoritair, zonder autoriteit. Je moet vooral je kinderen niet jouw waarden opdringen. Ze moeten hun eigen keuzes maken. Alleen moet ze dat wel eerst leren en daarvoor hebben ze hun ouders, hun opvoeders nodig. Het resultaat van 25 jaar waarden-loze opvoeding is de grenzeloze generatie.

Ik heb daarover gelezen in een publicatie van twee Morivaction-medewerkers: “De grenzeloze generatie en de eeuwige jeugd van hun opvoeders”. De opvoeders van de grenzeloze generatie willen eeuwig jong blijven en vriendje met hun kinderen. Ze stellen nooit grenzen. Zo krijg je de grenzeloze generatie, jonge mensen, die doen waar ze zin in hebben en alles achterwege laten waar ze geen zin in hebben. Je wordt er niet vrolijk van als je dit alles leest. Het geldt uiteraard niet voor alle vijfentwintig-minners, maar voor mij aanvaardbare mentaliteitsgroepen vormen onder deze jeugd slechts een kleine minderheid. Besef daarbij dat dit niet het traditionele verhaal over de jeugd van vandaag is. Het boek is het resultaat van gedegen onderzoek. Is er een oplossing? Ja, eigenlijk heel simpel: opvoeders moeten weer gaan opvoeden.

Jaargang 3, Nr. 12.

EUROPADAG 9 MEI: VALT ER IETS TE VIEREN? 

Op 9 mei 1950 hield de Franse Minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schumann een rede, waarin hij de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal voorstelde. Hij koos deze datum omdat hij gezien wordt als het eind van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Zijn doel was immers een volgende oorlog in Europa onmogelijk te maken. Kolen, staal, ijzererts en schroot spelen immers een belangrijke rol in oorlogen en door de macht over deze materialen over te dragen aan de Hoge Autoriteit van de Gemeenschap zou de voorbereiding van een oorlog in ieder geval veel moeilijker worden. De Europese Integratie is wat dit betreft succesvol geweest. Een grote oorlog is in Europa sindsdien niet meer voorgekomen en voor de Europeaan van vandaag ondenkbaar geworden. Dat valt te vieren en daarom zou er eigenlijk massaal gevlagd moeten worden. 

Het is ongelofelijk, dat het nog steeds niet verboden is te speculeren op een faillissement van Griekenland of Spanje of Portugal. Juist dat speculeren leidt tot een steeds hogere rente op leningen door deze landen, waardoor hun problemen alleen maar verergeren en uiteindelijk ten voordele van de profiteurs. Zulke lieden zouden voor jaren achter de tralies moeten belanden. Anderzijds biedt het zwakke beleid van de betreffende regeringen, dit soort internationale criminelen ook een kans. Ik schreef het al vorige week. Het is te hopen, dat de EU krachtiger uit deze crisis te voorschijn komt. Er zijn mensen, die zich angst voor een Europese superstaat hebben laten aanpraten. Ik hoop, dat ze nu inzien hoezeer een krachtig Europees bestuur noodzakelijk is. 

Dat betekent weer niet, dat Europa een papieren tijger is. Door Europese wet- en regelgeving is veel macht naar Brussel verschoven. Handhaving is in eerste instantie een taak van nationale overheden en daaraan schort het nogal eens. Ook het doorvoeren van Europese regelgeving in nationale wetten loopt vaak vertraging op. Brussel moet nationale regeringen – ook Den Haag – nogal eens aanmanen of adviseren of in enkele gevallen een procedure starten bij het Europees Hof van Justitie. Voor Den Haag was 2003 een topjaar. De Nederlandse regering kreeg uit Brussel 95 aanmaningen, 40 met redenen omklede adviezen en in 2004 werd 15 keer een beroep gedaan op het Europese Hof van Justitie. Sindsdien heeft onze nationale overheid haar leven gebeterd. In 2008 waren de cijfers 36 aanmaningen, 17 adviezen 4 procedures bij het Hof. Nederland is structureel te laat met het implementeren van Europese wetten en regels, concludeerde de Rekenkamer in 2008. Het gaat dan om de Antonvenetarichtlijn, die overnames over nationale grenzen vergemakkelijkt. Nederland mag een rem zetten op de komst van Roemeense en Bulgaarse arbeidskrachten, maar niet als zij in dienst zijn van een uitzendorganisatie, want dan is er sprake van dienstverlening. 

Nu zo veel beleid in feite in Brussel tot stand komt, waarbij de Nederlandse minister in de Raad meestal gewoon instemt, is het te hopen, dat de Nederlandse bevolking zich dat realiseert en beter beseft, dat het Europees Parlement over meer zaken zeggenschap dient te krijgen. Waar ministers in een onderonsje beslissen en het Parlement niets te zeggen heeft is er duidelijk sprake van een democratisch tekort. Dat zouden we niet moeten accepteren. 

Het leuke is echter, dat veel Europese regelgeving erg gunstig voor burgers uitpakt. Wat in Nederland vaak niet of moeilijk is rond te krijgen zien we in Brussel wel vorm krijgen. Denk aan gelijke beloning voor mannen en vrouwen voor hetzelfde werk, regels op het terrein van landschap, natuur en milieu en nu ook de verlenging van het zwangerschapsverlof en het verlof voor vaders van een nieuwgeborene. Maar dat is nog niet rond. Vandaar, dat men op Moederdag en tegelijk Dag van Europa, 9 mei een wedstrijd voor jonge vaders organiseert, die moeten laten zien, dat zij allerlei vaardigheden als luiers aandoen, de fles geven en een boertje laten doen goed beheersen. Ik had graag meegedaan, maar zelfs de jongste kleinzoon is al tien jaar de luiers ontgroeid. Dat wil weer niet zeggen, dat ik de vaardigheden kwijt ben, maar ik laat het toch maar liever aan de jonge vaders over. Nu maar hopen, dat Europa er voor zorgt, dat moeders minder zwaar belast worden. Want dan valt er op de Dag van Europa toch nog iets te vieren. 

Jaargang 3, Nr. 11.