John Ch.M. Jorna

NIETS TE KLAGEN OVER DUIDELIJKHEID 

Het nieuwe programma van GroenLinks voor de Tweede Kamerverkiezingen is zeer duidelijk over het maken van keuzes. Die zijn niet altijd erg aantrekkelijk voor de mensen van vandaag, maar de toekomst vraagt die keuzes. De programmacommissies weten steeds beter wat er leeft in de partij. Ik kom dus veel stokpaardjes van me tegen. Af en toe zet ik wel vraagtekens bij de gemaakte keuzes. 

Welke zijn voor mij de aardige dingen, de krenten in de pap in het ontwerp programma? Daar is de introductie van de maat voor welvaart en welzijn: het Bruto Binnenlands Geluk. Ik erger mij al jaren aan het voortdurend verlagen van de belasting op winst door ondernemingen en zie daar programmapunt I, 6: De regering zet zich in voor Europese coördinatie op bedrijfswinsten. Het programmapunt over het Israëlisch-Palestijnse conflict is genuanceerder en legt de verantwoordelijkheid voor het voortduren van het conflict meer bij beide partijen. Terecht wil het de druk op Israël opvoeren. Erkend wordt, dat Turkije het zelf moet willen, lid worden van de EU. In 4,11 toont men zich voorstander van het weer mogelijk maken van het stapelen van diploma’s, want sommige leerlingen zijn nu eenmaal laatbloeiers. Men krijgt oog voor de te ver doorgeschoten feminisering van het onderwijs. Dit was  een opsomming van punten, die mij extra opvielen, maar het programma als geheel bevalt mij uitstekend. 

Toch zijn er ook zaken, waar ik wat moeite mee heb. Soms heeft dat amendementen opgeleverd. Daarover misschien een andere keer. Zo vind ik in 1,14,b de zin: “De regering maakt zich sterk voor het recht van vrouwen en mannen om zelf te beslissen over seksualiteit, partnerkeuze en het krijgen van kinderen.” Daar ben ik het voor mij zelf uiteraard mee eens en ik vind het ook wenselijk voor mannen en vrouwen uit een andere minder geïndividualiseerde cultuur, maar heb toch enige twijfel. We kunnen toch moeilijk volhouden, dat wat betreft seksualiteit en relatievorming dankzij de ver doorgevoerde persoonlijke vrijheid er in Nederland een ideale situatie is ontstaan. Er zijn heel wat verdrietige verhalen te vertellen. Daarentegen wordt de situatie in culturen waar de invloed van familie en huwelijkbemiddelaars groot is bijna per definitie negatief voorgesteld, terwijl blijkt, dat die gearrangeerde huwelijken vaak gelukkig uitpakken en stabieler zijn, dan het gemiddelde Nederlandse huwelijk. Daarnaast zijn er vaak ernstige misstanden. Vooral bij patrilokaliteit worden jonge echtgenotes niet erg prettig behandeld door de schoonfamilie. We moeten oppassen voor etnocentrisch denken. 

Wij ouderen met een goed inkomen betalen al volop mee aan de AOW. De AOW-premie is immers gemaximeerd. De opbrengst is onvoldoende voor de uitkeringen en wordt aangevuld uit de algemene middelen, dus ook de opbrengst van de Inkomstenbelasting.  

Denkt de programmacommissie, dat met de voorgestelde structuur de zuilen uit de ether zullen verdwijnen. Een slimme redactie zal ze voldoende ruimte bieden, maar of dat de bedoeling is??? Maar mocht dat niet zo zijn, dan zie ik al snel commerciële zenders verschijnen, die de rol van de zuilen omroepen overnemen, maar op een ongewenste manier. Dan krijg je reactionaire zenders als Radio Marya in Polen. Op dat soort effecten zitten we niet te wachten. 

Terwijl overal de roep om een kleinere schaal toeneemt, toont het programma zich een voorstander van opschaling: grotere gemeenten, grotere provincies en grotere ministeries. Dat wordt dan gezien als een manier om voordeliger uit te zijn. De ervaring leert anders De grotere onderneming of instelling vraagt meer managers en die zijn zo duur, dat alles alleen maar duurder wordt. Voor sommige nieuwe taken zijn gemeentes wellicht te klein, maar de oplossing kan ook gezocht worden in een gemeenschappelijke dienst van een aantal samenwerkende gemeenten. En besef daarbij altijd, dat de ideale grootte van een gemeente of een provincie niet bestaat. Elke taak vraagt weer een andere schaalgrootte. Dat men de Tweede Kamer wil inkrimpen tot 100 leden en de Eerste Kamer wil afschaffen wordt vooral gezien als een bezuinigingsmaatregel. Nu er zoveel moeilijke beslissingen moeten worden genomen, lijkt het mij verstandig om de controlerende en wetgevende macht voldoende body te geven. Als het dan toch gaat om goed besturen, dan had ik wat meer aandacht gewild voor de rol van de Vierde Macht, de ambtenarij. 

We zullen er niet populair mee worden, maar het getuigt wel van moed om te stellen, dat de aftrek van hypotheekrente geleidelijk moet worden afgeschaft. Ergens moet het geld voor allerlei overheidstaken toch vandaan komen. Huizenbezitters jaarlijks met miljarden subsidiëren betekent alleen maar, dat we meer belasting moeten betalen om dat te financieren. Een moedige keuze!

Jaargang 3, Nr. 5.

WELLUSTIGE DADERS … EN SCHRIJVERS? … EN LEZERS? 

Bijna dagelijks verschijnen er berichten in de media over het misbruik van jonge kinderen door geestelijken. Het wordt allemaal smeuïg gebracht en details worden niet geschuwd. Na de Verenigde Staten, Ierland, Duitsland en Oostenrijk is nu Nederland aan de beurt en België schijnt al te volgen. Als de slachtoffers nu echt worden geholpen bij het verwerken van hun jarenlang verborgen gebleven trauma’s kan dit alles nog positief uitwerken. 

In de tweede helft van de negentiende eeuw begon de emancipatie van de Rooms-katholieken. In 1853 werd de bisschoppelijke hiërarchie hersteld. Meer dan twee eeuwen hadden de katholieken weten te overleven met af en toe een priester in het geheim op bezoek en gebruik makend van schuilkerken of de huiskapel van een katholieke edelman. Sommige stukjes van het huidige Nederland hoorden toen bij het hertogdom Kleef. Zo zag je overal katholieke enclaves. In de negentiende eeuw daalde het sterftecijfer sterk en bij de Rooms-katholieken (en de Gereformeerden) bleef het geboortecijfer hoog. Door al die kinderen was er een dringende behoefte aan onderwijs. Dus werden zuster- en broedercongregaties opgericht, die zich vooral op het Lager Onderwijs, het Lager Beroepsonderwijs en de onderwijzersopleidingen richtten. Zo zat ik op de kleuterschool bij de Zusters van Liefde, op de lagere school bij de Fraters van Utrecht en na de HBS met leken leraren weer bij de Fraters van Utrecht op de kweekschool. Vooral op dat kweekschoolinternaat ging men nogal benepen om met seksualiteit. Als je met een klasgenoot op een slaapkamer betrapt werd, kon je je koffers pakken. Van een retraite herinner ik mij vooral de angst, die werd aangejaagd waar het de seksualiteit betrof. Jezuïeten, Dominicanen en Karmelieten waren vooral sterk in het Voortgezet Onderwijs. Daar ging het erom een katholieke elite op te leiden. Er is alle reden om trots te zijn op de prestaties, die er gedurende een eeuw katholieke emancipatie door leken, zusters, fraters en paters zijn geleverd. Maar helaas! 

Die onderwijscongregaties trokken vanzelfsprekend vooral mensen, die het mooi vonden om met kinderen te gaan werken. Als je niet van kinderen houdt, kun je je maar beter verre houden van het onderwijs. Dat er tussen die duizenden leraren ook een aantal pedofiele neigingen hadden, zal niet zo snel opgevallen zijn. Als je de verhalen hoort over sporttrainers, scoutingleiders, buurmannen, huisvrienden, onderwijzers of mensen in de jeugdzorg, die hun handen niet thuis konden houden, dan valt het altijd weer op hoe verrast de omgeving was. Dat hadden ze nu nooit van die man gedacht. Hij was zo aardig. Met de kennis van nu weten we, dat je er altijd op verdacht moet zijn, altijd waakzaam en dat je gewoon strenge regels moet hanteren, zodat mensen niet gemakkelijk een kans krijgen. En ook, dat we moeten zorgen, dat als iemand betrapt is hij nooit meer een kans krijgt om nog met kinderen te werken. De andere kant van de medaille is, dat een pedofiel behoefte heeft aan therapie. Hij moet leren omgaan met zijn neiging en leren normaal in de maatschappij te functioneren. Hij is niet alleen dader, hij is ook slachtoffer. In zo’n therapeutisch proces past geen hetze, zoals wij die tegenwoordig zien. Mensen worden met foto op een site gezet. Ze krijgen een verbod om zich weer in hun vroegere woonplaats te vestigen. Waakzaam moet je altijd zijn, maar het moet wel menselijk blijven. 

Wij als Rooms-katholieke gemeenschap hebben tot taak om voor de slachtoffers een goed geleide therapie mogelijk te maken, zodat ze het aangedane leed kunnen verwerken. Zij moeten alle steun krijgen, die nodig is en vooral moeten ze erkenning krijgen, zich gedragen voelen door de gemeenschap.

De waakzaamheid, die overal in de maatschappij hoort te gelden past ook onze kerkleiders. Een duidelijke gedragscode is wenselijk. Een goede screening van toekomstige pastores is noodzakelijk. Maar misschien nog meer een ander klimaat, dan het huidige, dat zo kil aanvoelt. Laat mensen zich weer geborgen voelen in een warme gemeenschap. Daar kunnen wij ook zelf voor zorgen.

Jaargang 3, nr.4.

TURKIJE VERANDERT VAN POSITIE 

Toen in 2004 werd besloten, dat Turkije kandidaat lid mocht worden van de EU was de binnenlandse situatie en waren de relaties met het buitenland in veel opzichten anders dan nu. De economische ontwikkeling was al ver voort geschreden en de handelsrelaties met de EU waren door de douane-unie  zo belangrijk dat een aansluiting voor de hand lag. Maar het land voldeed nog lang niet aan de Kopenhagen-criteria voor aansluiting, voor tal van problemen zou een oplossing gezocht moeten worden en de Turkse wetgeving zou ingrijpend aangepast moeten worden in verband met de regels van de EU. Men voorzag, dat er heel wat jaren zouden verlopen voordat het land echt rijp was voor aansluiting.

Turkije  was toen al wel een land, dat volop in ontwikkeling was. De betekenis van de landbouw was veel minder geworden en het belang van industrie en economische dienstverlening was sterk gegroeid. Daarnaast was er een toenemend economisch belang van het internationale toerisme. Het richtte zich niet alleen op het massatoerisme naar de stranden van de Turkse Zuidkust, maar ook op de metropool Istanbul met de vele musea en historische gebouwen en op gebieden van historische betekenis. De industrie concentreert zich in de Westelijke helft van het land en dan vooral in en om Istanbul. Belangrijk is de textiel- en kledingindustrie. De gehele productiekolom is aanwezig; van de katoenverbouw tot en met de kant en klare confectie voor de Europese markt. De kleding wordt vooral gemaakt in kleine confectieateliers, die vaak in opdracht voor Europese firma’s werken. Turkije heeft het voordeel, dat het veel dichterbij ligt dan bijvoorbeeld China. De auto-industrie is eveneens belangrijk. Vrijwel alle internationale ondernemingen hebben in Turkije een fabriek, waar vooral bedrijfswagens worden vervaardigd. Ze produceren ook voor de Europese markt. Door de industrie is er een grote behoefte aan arbeidskrachten. Mensen trekken vanuit de agrarische gebieden naar de steden en vandaar naar het Westen des lands en dan voor zover mogelijk soms door naar de landen van de EU. 

De ontwikkeling van Turkije staat niet stil. Er komen andere soorten industrie. Het schept de behoefte aan nieuwe exportmarkten. De welvaart neemt toe. Dat zorgt voor een steeds grotere behoefte aan energie. Zo ontwikkelen zich nieuwe handelsrelaties. Dat alles heeft ook politieke betekenis. 

Op 24 maart zal Ali Yazgili, medewerker van het Turkije Instituut in Den Haag, een inleiding verzorgen tijdens een bijeenkomst van de Europawerkgroep van GroenLinks. In een door hem in het tijdschrift “Internationale Spectator” geschreven artikel vat hij de ontwikkelingen als volgt samen:

“Redenen van de heroriëntatie liggen besloten in het complexe samenspel van politieke factoren van binnenlandse oorsprong; teleurstelling over de in Turkse ogen halfslachtige Europese houding ten aanzien van toetreding; toenemend Turks bewustzijn door snelle economische ontwikkeling; regionale handelsbelangen; energieafhankelijkheid; en het in de regio ontstane machtsvacuüm door het mislukte Amerikaanse avontuur in Irak. Turkije past zich louter aan veranderende parameters in zijn eigen regio aan.”

De bijeenkomst zal plaats vinden in het Landelijk Bureau van GroenLinks, Oudegracht 312 in Utrecht op 24 april 2004 en begint om 20.00 uur. Aanmelding is niet nodig.

 Jaargang 3, Nr. 3.

PERSPECTIEF 21 BOEKT IN BUNNIK OPNIEUW GROOT SUCCES 

In Perspectief 21 werken leden van GroenLinks, Partij van de Arbeid en niet aan een landelijke partij gebonden leden samen sinds 1998. In 1994 haalde de PvdA net geen twee zetels en GL ruim twee zetels. Zo verderfelijk was de verdeeldheid. Dus gingen we werken aan een progressieve lokale partij. Perspectief 21 deed in 1998 voor het eerst mee en haalde vier zetels. In 2002 werden het er vijf, in 2006 zes en gisteren kwamen er zeven zetels uit de stembussen op een totaal van vijftien zetels in de raad. Stilletjes was er de hoop op zo’n resultaat, maar niemand geloofde er echt in. We vreesden zelfs een zetel te verliezen. Aanwezige P21-ers reageerden dan ook euforisch toen de burgemeester deze uitslag bekend maakte. 

Hoe valt dit succes te verklaren? De fractie heeft de afgelopen vier jaar keihard gewerkt en de inbreng van P21 was steeds van hoge kwaliteit. De fractie was open en eerlijk en hield consequent vast aan haar principes. De mensen wisten wat je aan Perspectief 21 had. Ook de wethouders verrichtten goed werk al kwamen ze soms wat autoritair over. Dat zorgde wel voor duidelijkheid. Ook de partij trad met grote regelmaat naar buiten. Mensen merkten, dat er naar hen geluisterd werd. Zo organiseerden we een meningspeiling over de kwestie Rijsbruggerweg tracé, een door Houten gewenste verbinding met de A12 over Bunniks grondgebied en gepland op de meest ongelukkige plek, die je maar kunt bedenken. Maar het hele autosysteem loopt niet bepaald over van rationaliteit. Als enige hield de fractie van Perspectief 21 de rug recht toen het college een overeenkomst wilde ondertekenen om tot aanleg van de weg over te gaan, maar zonder dat er enige zekerheid bestond, dat ook de Bunnikse verkeersproblemen zouden worden opgelost. Dat was immers van het begin af aan een dwingende voorwaarde, wilde Bunnik instemmen. 

Perspectief 21 had bij enkele onderwerpen beslissingen mogelijk gemaakt, die bij sommigen niet populair waren. Het ging vooral om bouwen op inbreidingslocaties, waarbij de nokhoogte wat hoger kwam te liggen dan men gewend was en daarnaast enig groen sneuvelde. Maar Bunnik zit opgesloten binnen de rode contouren en kan niet anders. 

Waardoor verloor het CDA een zetel? De enige CDA wethouder was verantwoordelijk voor het A12 Saltodossier. Hij toonde zich nogal meegaand naar buurgemeente Houten, terwijl 95% van de bevolking tegen de weg door het open landschap is. De CDA fractie liet de eigen wethouder te veel zijn gang gaan. De fractie wisselde nogal vaak van standpunt en dat maakte samenwerking moeilijk. De aanhang van het CDA is sterk vergrijsd. Het was moeilijk kandidaten te vinden. De aanhang krimpt door sterfte. En dan vond de CDA fractie het een paar maanden geleden nodig om het vertrouwen in coalitiepartner P21 op te zeggen. Men was te kritisch geweest naar de CDA wethouder. Al met al maakte de fractie geen sterke indruk. 

De afgelopen periode waren de VVD en D66 in de oppositie en werkten daarbij zo lekker samen, dat ze besloten een lokale liberale partij op te richten, “De Liberalen”. Ze hoopten op een zetel meer, maar het bleven er vier. Waren voormalige D66 stemmers er niet gelukkig mee? Werden ze gewantrouwd omdat ze bekend zijn als te autovriendelijk? De D66-er op de tweede plaats had immers als wethouder enthousiast meegewerkt aan het Rijsbruggerweg tracé. Misschien was het vooral de dolksteek in de rug van VVD gedeputeerde van Lunteren, die wil, dat de provincie de regie over de aanleg van de weg overneemt en nota bene op de verkiezingsdag een bericht in een provinciale advertorial in de plaatselijke huis-aan-huis-krant liet opnemen, waarin hij  aankondigde, dat de weg er zou komen. Maar misschien moet de Bunnikse bevolking eerst wat wennen aan De Liberalen en kijken of de nieuwe partij echt iets gaat presteren. 

Voor mij heeft deze uitslag ook landelijke betekenis. Weliswaar is de bevolking van Bunnik nog geen één promille van de Nederlandse bevolking, maar misschien wel een “early adapter”, een bevolkingsgroep, die al snel nieuwe ontwikkelingen aanvoelt en accepteert. Misschien, dat we in Nederland ook moeten streven naar eerlijke- open en consequente linkse samenwerking, zodat we niet komen te zitten met een regering van PVV, VVD en CDA. Dan kunnen de lagere inkomensgroepen, de minimumloners en uitkeringstrekkers het wel schudden. Het schandelijke van de PVV is, dat het verdeeldheid zaait onder al die mensen met lage inkomens, die het meest te lijden zullen hebben onder bezuinigingsmaatregelen van een rechts kabinet.

Derde Jaargang, Nr. 2.