Wat maakt de PvdA van het herfstakkoord?
Tegenover de winst van de VVD staan de dramatische verliezen van de PVV en het CDA. De kiezers hebben duidelijk gemaakt, dat ze het asociale beleid van Rutte I niet meer lusten. Wat een overwinning lijkt, de VVD de grootste partij, is feitelijk een nederlaag. Ondanks de vlucht van strategische stemmers van GroenLinks naar de PvdA is door de grotere winst van de PvdA en het zich handhaven van de SP links sterker geworden. Het is niet de eerste keer, dat door het strategisch stemmen GroenLinks bijna wordt leeg gezogen. We zijn niet beloond voor de moed van Jolande Sap, die het nationale belang voorop stelde, een Lenteakkoord sloot en het mogelijk maakte, dat er een ontwerp begroting naar Brussel kon worden gestuurd. Diederik Samsom bleef ondanks herhaald aandringen weg. Ironisch genoeg kan hij nu niet wegblijven en moet hij maar zien met de VVD tot overeenstemming te komen. Of dat voor links tot een aanvaardbaar resultaat leidt is nog maar de vraag. Maar vrijwel zeker zal de PvdA van de kant van SP en GroenLinks af en toe stevige kritiek krijgen. Dan gaan we weer omhoog in de peilingen. Laten we hopen, dat het meevalt. Er moet weer gepolderd worden om tot allerlei hoogst noodzakelijke structurele vernieuwingen te komen. Misschien, dat de heren daarbij af en toe inspiratie vinden in het programma van GroenLinks.
Is het strategisch stemmen nu de enige oorzaak van de teruggang van GroenLinks? Al voordat Diederik Samsom aan zijn opmars begon waren we al laag in de peilingen. Meerdere keren waren er incidenten, dan zakten we en daarna ebde het effect weer weg. Nu waren er al in verkiezingstijd minstens drie naar mijn smaak onnodige narigheden. De affaire Tofik Dibi, een duidelijk gebrek aan zelfkennis, het best aardige interview van Ineke van Gent met een onjuiste tendentieuze kop en het zich niet geheel geruisloos terugtrekken van Bruno Braakhuis. Alles werd enorm uitvergroot door de media, zodat ik er af en toe een onbehaaglijk gevoel bij kreeg. Wat was hier gaande? Voor de buitenwereld ontstond een beeld van een partij, waar ze elkaar de tent uit vechten. Zo’n partij is niet aantrekkelijk voor de kiezers. Maar van je fouten kun je leren. Ken je verantwoordelijkheid als je contact hebt met de media. Misschien is het beter, dat alle contacten via een perschef lopen.
De partij heeft door een aantal standpunten kiezers van zich vervreemd. Het duidelijkst was dit bij de politietrainingsmissie naar Kunduz. Dat bleef ook steeds door etteren, terwijl al snel duidelijk was, dat twee derde van het congres instemde. De voorstellen over het ontslagrecht zorgden evenzeer voor minder steun. Het kwam weer terug in het Lenteakkoord. Veel goed opgeleide jonge mensen, die van de ene naar de andere baan hoppen, beseffen niet hoe bedreigend het voor ouderen is hun ontslagbescherming kwijt te raken. Die mensen weten immers, dat ze na ontslag nergens meer aan de bak komen. Dat was het beeld, dat ontstond. Veel vroegere PPR- en EVP-stemmers raakten vervreemd door de toenemende intolerantie naar religie, bijna even erg als bij de PVV. Ik heb er veel over geschreven.
Eigenlijk gaat het vooral om beeldvorming. Die hebben we niet helemaal in eigen hand, zeker niet waar het onwelwillende media betreft. De voorlichting naar de media en het publiek, moet dus flink meer aandacht krijgen en goed gecontroleerd worden. Professionalisering is noodzakelijk. Een open debatpartij is een mooi ideaal, maar zorg dan wel, dat je de partij niet te kwetsbaar maakt.
GroenLinks is een partij met idealen, maar steunt niet echt op een bepaalde inkomensgroep. GroenLinks verdedigt niet een eigen groepsbelang. De partij komt op voor de zwakken in onze samenleving, maar ook elders in de EU en in de Derde Wereld. De partij komt op voor het milieu. Slechts weinig mensen beseffen, dat dit in hun belang is. Ze hebben met de economische onzekerheden wel andere dingen aan hun hoofd dan het behoud van de biodiversiteit. In economisch zware tijden scoort milieu nooit hoog. We hebben de Green New Deal veel te slecht verkocht. We moeten leren onze idealen beter te verkopen.
Tot slot een anekdote. Ik zat in de studeerkamer en keek naar de spreuk van de Bond zonder Naam. “Winnaars zijn verliezers, die niet opgeven “ Op hetzelfde moment riep mijn vrouw, dat Epke Zonderland met zijn oefening bezig was. Hij won goud. Vier jaar eerder was hij gevallen en eindigde hij in de achterhoede. Wat was die spreuk ontzettend van toepassing. Epke gaf niet op. GroenLinks geeft niet op. Tot over vier jaar!
Jaargang 5, Nr. 232.
lastig is natuurlijk wel dat uit het weglopen van veel GroenLinks kiezers ook kan worden afgeleid, dat die kiezers anders over het landsbelang denken dan GroenLinks. welke consequentie GroenLinks daaraan moet verbinden, weet ik (nog) niet.