In memoriam Angèle Jorna

MIJN ENIGE ZUS

 

Mijn enige zus werd tijdens de Tweede Wereldoorlog op 23 mei 1943 te Arnhem geboren. De volgende dag werd ik negen jaar en ik beschouwde mijn zusje als een verjaardagscadeautje. Als peutertje maakte ze de Slag om Arnhem mee en de daarop volgende gedwongen evacuatie. De winter brachten we door in een schooltje aan de Barnewinkel en dichtbij de spoorlijn Apeldoorn-Zutphen. Midden april werden we er na twee nachten in de frontlinie door de Canadezen bevrijd. Door de gevechten was de school zo ernstig beschadigd, dat we er niet meer konden wonen. We kwamen in Apeldoorn terecht bij een oude mevrouw aan de Pelikaanstraat. Midden juli konden we terug naar ons eigen huis in Arnhem.

Na de Kleuterschool en de Annaschool ging zij naar de HBS van het Katholiek Gelders Lyceum. Maar intussen was er iets ergs gebeurd. Twee dagen voor Kerstmis 1953 stierf heel plotseling onze vader, Jan Jorna.  Voor de tienjarige Angèle was dat heel verdrietig. De HBS werd geen succes. Ze vond het organiseren van schoolfeesten veel leuker dan de studie. Al jong verliet ze deze school en ging werken als tandartsassistente en bij de AKU op kantoor aan de Velperweg. Ze volgde ook het vormingsonderwijs van de Mater Amabilisschool en zo kon ze naar de opleiding voor Acitiviteitenbegeleidster bij de Catechisten, een soort zusters, in Breda. In Breda ontmoette ze ook wat verre familie van moeders kant, de familie Molle. Je kunt eigenlijk wel zeggen, dat die opleiding bepalend was voor haar verdere beroepsleven.

Aanvankelijk werkte ze vooral in ziekenhuizen en sanatoria als activiteitenbegeleidster. Daarbij organiseerde zij van alles en ze had ook gesprekjes met patiënten om ze wat te bemoedigen. Daar was ze erg goed in. Intussen veranderde zo het een en ander in haar persoonlijk leven. Ze was jarenlang welpenleidster. Ze ontmoette Jan Willemsen en ze trouwden. Dat huwelijk bracht hen twee kinderen Maarten en Lidewij. Jan werkte bij de Radbouduniversiteit en onderhield de betrekkingen met buitenlandse universiteiten en met buitenlandse studenten. Zo kwam hij ook in Afrika en Angèle mocht hem vergezellen. Daar ontwikkelde zich een band met dat continent, waar ook onze broer Ben missionaris was. Dat werkte jaren later echt door.

 Toen de kinderen wat ouder waren kon ze meer gaan werken. Bij de training van politiemedewerkers moesten zij leren hoe op allerlei situaties te reageren. Angèle speelde dan een rol, waarop ze moesten reageren. Ze regiseerde jarenlang de jaarlijkse toneelvoorstellingen van een Middelbare school in Nijmegen. Er was een periode , dat zij optrad als poppenkastspeelster. Maar het mooiste werk was verhalen vertellen. Dat deed ze met name in het Afrikamuseum in Berg en Dal. Een groep bezoekers kwam bijeen in een soort hut en zat dan in een kring naar haar Afrikaanse verhalen te luisteren.

Haar kinderen groeiden op, maar haar huwelijk liep uit op een mislukking. Angèle wist het geld om een huis te kopen bij elkaar te sparen en zo kocht ze een huis in Nijmegen aan de Nieuwe Nonnendaalseweg. Ze was daar behoorlijk trots op. Haar broers hielpen met het huis geschikt te maken voor bewoning. Daar aan die Nieuwe Nonnendaalseweg ging ze meewerken aan de buurtactiviteiten.

Op zeker moment woonde ze in een Derde Wereldmuseum in Rotterdam een concert bij van een meester koraspeler uit Gambia, Lamin Kuyateh. Er sloeg een vonk over. Angèle en Lamin kregen een relatie en vaak traden ze samen op. Een kora is een tokkelinstrument. Een grote kalebas vormt een klankbodem. Met de snaren kun je meerdere tonen voortbrengen en zo een melodie spelen. Lamin maakte ook zelf composities, waaronder een lied voor Angèle. Lamin bouwde ook zelf instrumenten en hij gaf les in het bespelen van een kora aan Nederlandse conservatoria. Soms trad hij op in een of ander buitenland. Van het geld, dat Lamin verdiende ging een deel naar Gambia voor de schoolopleiding en het levensonderhoud van zijn kinderen. Familieleden rekenden erop, dat ze zouden delen in zijn welvaart. Zo hoort dat in Afrika. Angèle en Lamin gingen ook samen op bezoek in Gambia.

Er kwam een periode, dat het aantal contracten voor optredens verminderde. Angèle maakte een val en in haar hoofd werd wat beschadigd. Ze kreeg ook last van een ziekte, waarbij het lichaam vocht en hard vet vast houdt. Ze kreeg heel dikke benen. Thuis viel dat eigenlijk niet op te lossen en zo kwam ze uiteindelijk in het verpleeghuis Joachim en Anna aan de Groesbeekseweg in Nijmegen terecht. Lamin verdween uit beeld, maar haar ex, Jan Willemsen kwam vanuit Malden dagelijks op bezoek. Ze was al permanent bedlegerig. Op haar kamer wipten vaak mede-patiënten binnen en dan ontstonden weer die gesprekjes, waar Angèle zo goed in was. Angèle tekende veel.  Ze hield het daar nog zo’n drie jaar vol. Afgelopen dinsdag, 10 oktober 2023 stierf ze tachtig jaar oud. Woensdag, 18 oktober is de uitvaart.

17e Jaargang, Nr. 775.

Leave a Reply