WAT VIEREN WE EIGENLIJK ALS WE HET VIEREN?
Ruim 2000 jaar geleden werd in een grot, die als stal gebruikt werd een kind geboren. Het zou dertig jaar later naar buiten treden als een Joodse leraar en wonderdoener. Nu heeft Hij over de gehele wereld miljoenen volgelingen. Dat moet een bijzondere mens zijn geweest en dus is er alle reden om zijn geboorte te herdenken. Dat zou je tenminste mogen verwachten. Toch is er een tendens bij sommigen om Kerstmis uit de openbare ruimte te bannen. Dat roept de nodige protesten op. Waarom mogen kerstkransjes niet meer zo heten? Waarom wordt een kerstdiner opeens een eindejaarsdiner? Waarom worden kerstzegels door Post NL opeens decemberzegels genoemd? Misschien om te benadrukken, dat ze alleen in december geldig zijn? Maar er is meer aan de hand.
Gaat het om macht? Al die instellingen op godsdienstige basis vertegenwoordigen veel mensen en beïnvloeden de publieke opinie. Zo hebben ze ook politieke macht. Dat bevalt anderen weer niet, want ze willen zaken wettelijk mogelijk maken, waar kerken traditioneel tegen zijn. Denk aan abortus, euthanasie, hulp bij zelfdoding of een zelf gekozen levenseinde en ook allerlei relatievormen toestaan zoals het zogenaamde homohuwelijk. Voor mij geldt, dat, als een groot deel van de bevolking dat wenst men er vóór kan zijn terwijl men er voor zich zelf tegen is. We leven nu eenmaal in een diverse samenleving van mensen met geheel verschillende opvattingen. Daarom zit het mij dwars, dat ik in toenemende mate waarneem, dat men niet respecteert, dat er ook mensen zijn, die er traditionele op religie berustende opvattingen op na houden. Men is boos als er in sommige gemeenten een vloekverbod wordt uitgevaardigd. Men wil het bijzonder onderwijs opheffen. Kerkelijke zendgemachtigden raken hun zendrechten kwijt en die worden samengevoegd in één grote zendgemachtigde KRO-NCRV. Het onwelkome geluid, wil men niet meer kunnen horen. Meestal gebeurt dit onder het mom van de noodzaak Van bezuinigingen.
Natuurlijk zijn er heel wat redenen om boos te zijn op mensen uit de kerken of andere religies. Het kindermisbruik is een recent voorbeeld. Ongehuwde zwangere meisjes en vrouwen werden min of meer gedwongen hun kind af te staan. De kruisvaarders hebben heel wat gemoord en geplunderd. Vooral in de zestiende en zeventiende eeuw waren er in Europa veel binnenlandse oorlogen op godsdienstige basis. Zo zijn er heel wat slechte dingen aan religies toe te schrijven. Maar laten we ook eens kijken naar de goede dingen.
Hoe je het ook wendt of keert, de Europese beschaving heeft grotendeels een christelijke basis. Dat zie je in de Cultuur met een hoofdletter: de schilderkunst met bijbelse taferelen, de muziek met meerstemmige missen, de dichtkunst met bijbelse inspiratiebronnen, de bouwkunst met vooral veel kerken en kloosters en daaraan vaak verbonden de beeldhouwkunst. Maar kijk ook naar onze sociale politiek en de opvattingen over wat goede zorg is. Ik herken elke keer weer het denken van de mens, waarvan we op 25 december Zijn geboortedag vieren. Uiteraard zijn er evengoed andere inspiratiebronnen. De sociale wetenschappen hebben evenzeer bijgedragen aan onze sociale wetgeving. Politici van VVD of D66 beseffen nauwelijks wat ze allemaal kapot maken door hun afkeer, soms haatgevoelens naar godsdiensten.
Eigenlijk moet je niet zo zeer kijken, naar wat zich christen noemende lieden gepresteerd hebben. Je moet terug naar de bron. Het leven van Jezus van Nazareth, zoals dat in de evangeliën tot ons komt, kan ons de weg wijzen door ons leven. Ik merk, dat steeds meer mensen in het leven van Jezus inspiratie vinden. Het gaat vooral om liefde voor de ander. Laat je niet leiden door wat je zelf zo graag wilt, maar denk op de eerste plaats aan de ander. Dat schrijven in een tijd, dat egoïsme steeds meer om zich heen grijpt is nogal uitdagend. Maar die zelfzucht in onze samenleving, die zelfs in de wetgeving vorm krijgt, maakt die samenleving op den duur kapot. Daarom vieren we Kerstmis. We bezinnen ons op de vraag, wat ik kan betekenen voor de ander. Hoe kan ik samen met anderen de wereld om mij heen weer meer leefbaar maken? Hoe kunnen we ons gemeenschappelijk huis, de aarde redden? Hoe kunnen we bijvoorbeeld boeren, die door economische machten worden klem gezet, helpen een ecologisch verantwoorde bedrijfsvoering te starten? Op veel van de huidige vraagstukken in de wereld heeft die Jezus nooit een antwoord kunnen geven. Maar zijn manier van leven was een en al liefde en door liefde moeten we ons laten leiden naar een betere wereld. Zo wil ik Kerstmis vieren.
Jaargang 12, Nr. 594.