Meer openheid bij benoemingen op hoge posten
Avaaz, een mondiale pressiegroep is een handtekeningenactie gestart om de Tweede Kamer te verplichten een debat te wijden aan de wijd verbreide vriendjespolitiek bij benoemingen van hoge ambtenaren, burgemeesters, commissarissen van de koning en hoge rechters. Vooral leden van politieke partijen worden op cruciale posten gedumpt om zo meer politieke macht te kunnen uitoefenen. Het is een bekend fenomeen en ouders plaatsen hun kinderen op bepaalde middelbare scholen, zodat hun kinderen daar al kunnen beginnen aan het opbouwen van een netwerk. Ik laat nu eerst Avaaz aan het woord.
Beste vrienden, Sinds decennia worden de burgemeesters, leden van adviesraden en hogere ambtenaren grotendeels benoemd in achterkamertjes, waarbij de grote politieke partijen bepalen wie de baan krijgt. Dit is in strijd met onze meest basale democratische principes. We zien het steeds opnieuw. Wanneer een baan in het openbaar bestuur open komt, kan iedereen solliciteren, maar “Als je geen partijlid bent, maak je geen schijn van kans” — hoe gekwalificeerd of ervaren je ook bent. Maar er is een oplossing. Meer Democratie heeft een campagne gelanceerd om de juridische loopholes te schrappen en een onafhankelijke commissie in te stellen die de eerlijkheid en openheid van alle benoemingen bewaakt. Volgens peilingen steunt 70% van de Nederlanders deze hervorming. Als we nu op korte termijn 40.000 handtekeningen indienen, dan is de Tweede Kamer verplicht om ons voorstel te bespreken en erover te stemmen — dit is de beste kans die we hebben om ervoor te zorgen dat onze stem luid en duidelijk wordt gehoord. Klik hieronder om een einde te maken aan deze vriendjespolitiek die in strijd is met onze grondwet. https://secure.avaaz.org/nl/vriendjespolitiek_2/?btBArbb&v=67075 Slechts 2,5% van de volwassen Nederlanders zijn lid van een politieke partij. Wij, de overige 97,5%, worden vanaf het begin uitgesloten. Dat is niet alleen oneerlijk, het is ook een verspilling van talent, omdat de overheid de skills mist van een enorme hoeveelheid hoog gekwalificeerde mensen. Laten we eens de burgemeesters bekijken. Van de circa 400 gemeenten hebben er niet minder dan 336 een CDA-, PvdA- of VVD-burgemeester (in 2014). De lokale partijen kregen 24% van de stemmen in 2014, maar slechts 3% van alle burgemeestersposten. Het is ook slecht voor de onafhankelijkheid van alle adviesraden en onderzoekscommissies. Er zijn er honderden — van de Raad van State en de Nationale Rekenkamer tot aan het Commissariaat voor de Media. Zij moeten de regering onafhankelijk advies geven en hun daden controleren. Het is niet goed als zij gevuld zijn met mensen die allemaal uit dezelfde partijen komen, die elkaar persoonlijk kennen en die elkaar aan banen helpen. Onze Grondwet zegt dat alle Nederlanders op gelijke voet in openbare dienst benoembaar zijn en dat discriminatie op politieke gronden is verboden. Maar een weinig bekend artikel 5.4 in de Wet Gelijke Behandeling maakt opeens een uitzondering voor publieke benoemingen. Op die manier kunnen zelfs rechters niets doen voor mensen die vermoeden dat zij werden gediscrimineerd. Deze juridische loophole moet worden afgeschaft. In plaats daarvan zou Nederland het Britse systeem kunnen volgen, dat sinds 150 jaar een Civil Service Commission heeft wiens belangrijkste taak is het voorkomen van partijpolitieke benoemingen en het zorgen voor eerlijke en open benoemingen die zijn gebaseerd op verdienste. Laten we dit systeem nu veranderen en onze democratie naar een hoger niveau tillen. Teken hier en vertel je vrienden hierover: https://secure.avaaz.org/nl/vriendjespolitiek_2/?btBArbb&v=67075 Met hoop en vastberadenheid, Luis, Arjen and Niesco |
Ik heb deze petitie ondertekend. Al deze politiek getinte benoemingen leiden tot veel moeilijk te controleren macht en invloed. Land niet altijd worden de best beschikbare mensen benoemd. Grote delen van de bevolking worden buitengesloten Je ziet steeds weer dezelfde families vertegenwoordigd in bestuurlijk Nederland. Sommige mensen maken terecht bezwaar tegen het erfelijk karakter van het koningschap. Dan zou je nog veel meer bezwaar moeten maken aan deze ondoorzichtige praktijken bij benoemingen.
Toch valt op dit alles wel wat af te dingen. Slechts 2,5% van de volwassen Nederlanders is lid van een politieke partij. Ik heb wel lagere percentages gehoord. Het is veel meer geweest. Voor mijn gevoel hoor je lid te zijn van een politieke partij al zijn er redenen te bedenken om dat niet te zijn. Toen ik voorzitter was van een plaatselijke Scoutinggroep koos ik er voor geen lid te zijn. Het zou bij contacten met de subsidiërende overheid problemen kunnen geven. Als heel veel mensen lid zijn van een politieke partij wordt de indruk vermeden, dat mensen alleen maar lid worden om carrière te maken.
Ik moest ook weer denken aan een artikel, dat ik tientallen jaren geleden schreef over de besluitvorming bij leerplannen, examenprogramma’s en examenaanpak bij mijn vak aardrijkskunde. Ik liet zien, dat het maar enkele tientallen mensen waren, die het beleid bepaalden: KNAG-bestuurders, lerarenopleiders, universiteitsmedewerkers, vak-inspecteurs, leerplanmedewerkers, examenmakers , methodeschrijvers en enkele enthousiaste collega’s. De andere collega’s moesten vervolgens het beleid uitvoeren. Daarover werd veel gemopperd en veel kritiek was waarschijnlijk terecht. Maar waarom kwamen al die mopperaars nooit op vergaderingen? Waarom richtten ze geen werkgroepen op, die het beleid kritisch gingen volgen? Ze bleven aan de kant staat en hielden op die manier het systeem in stand. Mijn Avaaz-vrienden wijzen op het Britse systeem. We kunnen toch een Nationaal Beraad oprichten, dat alle benoemingen kritisch gaat volgen. Dat Beraad zal dan regelmatig rapporten publiceren, waarin kwalijke praktijken en overduidelijke vriendjespolitiek aan de kaak worden gesteld. Zo’n Nationaal Beraad zou een forse druk leggen op de politiek om een eerlijker systeem voor belangrijke benoemingen tot stand te brengen.
Jaargang 8, Nr. 383.