EUROPA IS UIT EN DE REGIO IS IN !
Morgen ga ik met de Historische Kring ‘Tussen Rijn en Lek’ op excursie naar België. We bezoeken kasteel Gaasbeek en het stadje Aalst. Mijn tante vertelde me, dat daar voorouders van mij vandaan komen. De eigenaren van kasteel Gaasbeek hadden veel bezittingen in de Kromme Rijnstreek. Zo zie je, dat een simpele excursie laat zien, dat aandacht voor de regio vanzelf leidt tot aandacht voor banden met de rest van Europa. En dit zijn nog maar twee voorbeelden.
Want als je de geschiedenis van de streek bestudeert is een van de meest opvallende dingen, dat de grens van het Romeinse rijk door de streek liep. De Limes volgde de loop van wat nu de Kromme Rijn is, een onooglijk riviertje, maar toen een machtige stroom. Overal langs de rivier lagen forten en stonden wachttorens. De Limesweg vormde een uitstekende verbinding tussen deze versterkingen met de erbij horende nederzettingen. Eigenlijk speelde mijn leven zich grotendeels af langs die Limes. Ik werd in Arnhem geboren. Ik werkte in Spijk bij Lobith, Arnhem en Utrecht. Ons Niels Stensen College, waar ik dertig jaar werkte, stond bovenop de Limesweg. Een goede vriend van mij woont in het Oostenrijkse Tulln aan de Donau, waar je vandaag nog steeds de ‘Römertor’, de Romeinse poort kunt bewonderen. Ik vind het altijd indrukwekkend te bedenken hoe je historisch verbonden bent met al die andere plaatsen langs de Limes van de Noordzee tot de Zwarte Zee.
Ons gebied werd in de tijd van Karel de Grote gekerstend door Ierse monniken. Kloosters speelden daarna een rol bij de ontginningen van de vaak natte gebieden. In Odijk was in de Middeleeuwen een hof, een boerderij, die in het bezit was van de abdij Deutz bij Keulen. Straatnamen als Abdijgaarde en Hoflaan herinneren eraan.
In de Kromme Rijnstreek vind je eigenlijk geen Middeleeuwse boerderijen. Toen de Fransen in 1672 ons land binnen vielen, plunderden zij er lustig op los en staken vervolgens alles in brand. Ze werden tegen gehouden door de Hollandse Waterlinie. Die lag Westelijk van de stad Utrecht. Het was een reden om de Nieuwe Hollandse Waterlinie Oostelijk van de stad Utrecht te leggen.
Toch vrees ik, dat velen zich nauwelijks bewust zijn van al die historische banden, die kris kras door Europa lopen. Als we nu zien, dat er op allerlei terrein steeds meer contacten binnen Europa ontstaan, is er in feite niets nieuws onder de zon. Het is de gehele geschiedenis al zo. Alleen zijn die contacten in deze tijd steeds intensiever en komen vaker voor. Wie de Keukenhof of een bekend museum bezoekt, kan daar allerlei talen horen spreken. Ik vond het zo leuk onlangs op de Keukenhof zoveel nieuwe Nederlanders te zien. Zouden ze weten, dat de tulp oorspronkelijk uit Turkije komt, dacht ik. Op school, bij de sport, op je werk, in verzorgingshuizen en winkels, overal kom je nieuwe Nederlanders tegen.
In sommige stadswijken zijn ze zeer sterk geconcentreerd. Dit gevoegd bij de voortdurende dreiging van terrorisme zorgt het voor angstgevoelens. Dat zou er volgens sommigen (velen?) toe leiden, dat mensen veiligheid zoeken in kleinere verbanden en alles, wat vreemd is, afwijzen. Dus ook de Europese Unie.
Ik vind, dat opinieleiders en daarbij ook politici de plicht hebben uit te leggen wat er aan de hand is. Als mensen beter begrijpen, dat die internationalisering van onze samenleving normaal is en van alle tijden. Als ze snappen, dat een moord op Theo van Gogh een uitzondering is en dat pesterijen en kwajongensstreken bepaald niet het monopolie van Marokkaanse straatjongens zijn. En als ze zien, dat ook de eigen jeugd niet alleen uit lieverdjes bestaat, dan bekijken ze alles in ware proporties. Dat neemt hun problemen niet weg. Daar moet echt iets aan gedaan worden. Maar de schuld van alle problemen wordt dan tenminste niet bij één bevolkingsgroep gelegd.
Voor een populistische politicus is het lekker makkelijk voor eigen gewin mee te loeien met boze buurtbewoners en het intussen daarbij te laten. Anderen zijn bezig de problemen op te lossen. Ze begeleiden vluchtelingen en asielzoekers bij hun integratie, vergezellen allochtone vrouwen naar de dokter, de taalcursus of de winkel. Ze geven buitenlandse jongeren gratis bijles en wijzen hen de weg in de Nederlandse samenleving. Migratie geeft altijd al aanpassingsproblemen. Problemen zijn er om opgelost te worden. Ze zijn er niet om er politiek gewin uit te slaan.
Jaargang 2, nr. 8.