EEN TV-SERIE DIE DE AANDACHT TREKT
De laatste aflevering in deze serie van Jeroen Pauw in de zendtijd van BNN/VARA volgt nog op zondag 6 november. We moeten in Nederland niet alleen ruimte bieden aan veel mensen per vierkante kilometer, maar ook aan zeer veel dieren, veel meer dan mensen, aan luchthavens en autowegen en parkeerplaatsen aan zeehavens en liefst ook nog aan natuur. Daar zit al vele jaren een flinke spanning tussen al die bestemmingen en van tijd tot tijd laait de discussie hierover weer op. Niet zonder gevolgen.
In 1966 publiceerde het Rijk de Tweede Nota op de Ruimtelijke Ordening. Daarin werd de verwachting uitgesproken, dat Nederland bij de toenmalige groei in 2000 twintig miljoen inwoners zou tellen. De nota stelde, dat een deel van de verwachte groei naar het Noorden van het land zou moeten worden afgeleid. De reactie liet even op zich wachten, maar tussen 1970 en 1975 daalde het aantal geboorten met honderdduizend per jaar. De toen geboren kinderen zijn nu 52 tot 47 jaar. Alle jaren daarna werden er steeds weinig kinderen geboren, zo’n 1, 5 tot 1,7 per vrouw gemiddeld. Wil je een constante bevolking krijgen, dan moet die vruchtbaarheid van vrouwen 2,1 zijn. Al ongeveer dertig jaar zitten we in Nederland met een krimpende beroepsbevolking. Allerlei bedrijven trekken daarom arbeidskrachten uit het buitenland aan. Aanvankelijk deden die vooral het minderaantrekkelijke werk, maar momenteel treden in allerlei sectoren tekorten op, bijvoorbeeld in de zorg en in het onderwijs. Tegelijk is het zo, dat de salarissen zo laag zijn, dat gewone leerkrachten of verpleegkundigen of politieambtenaren de hoge huren in de Randstad niet kunnen betalen. Er worden ook veel te weinig sociale huurwoningen met een lagere huur gebouwd.
Het zijn vooral CDA en VVD, die de bouw van goedkope sociale huurwoningen afremmen. Hun aanhangers wonen veelal in koopwoningen en ze tonen weinig belangstelling voor het feit, dat in Amsterdam een gezin met kinderen dertien jaar op een sociale huurwoning moet wachten. Maar helemaal moeilijk wordt het als er plotseling duizenden oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne het land binnenstromen. Die hebben recht op een voor hen betaalbare woning. Als die er niet zijn blijven ze in de tijdelijke opvang zitten en zo raakt de hele asielstroom verstopt. Sommige politici vinden dat prachtig. Nederland wordt zo minder aantrekkelijk als land om naar toe te vluchten. Het is bijna misdadig beleid, bewust internationale migratieregels bewust saboteren. En dan komen de smoezen. We hebben er gewoon geen ruimte voor. Nederland is vol. Maar als er dan gebouwd wordt, kost het de grootste moeite om die 30% sociale huurwoningen in het plan te krijgen.
Groter Londen telt zo’n kleine negen miljoen inwoners. Als je een kaart van Londen op een kaart van Nederland legt met dezelfde schaal, blijkt, dat grote Londen ongeveer even veel ruimte inneemt als onze provincie Utrecht. Als we dus negen miljoen inwoners concentreren in de Provincie Utrecht blijven de overige provincies over om de rest van de bevolking (8,6 miljoen mensen) te herbergen. Als we over de Nederlandse autosnelwegen rijden passeren we heel veel bedrijventerreinen. Zo ontstaat gemakkelijk de indruk, dat Nederland vol is. Verlaat je de snelweg, bijvoorbeeld bij Veenendaal, dan ontmoet je aanvankelijk veel woonwijken en bedrijventerreinen, maar ook de bossen van de Utrechtse Heuvelrug en het afwisselende landschap van de Vallei, met bijvoorbeeld nog overgebleven stukjes veen. Dat is pas echte natuur.
Ik ben benieuwd wat de conclusies zullen zijn van het programma van JeroenPauw. Maar ik hoop, dat er vooral gewezen zal worden op het slechte ruimtelijke ordeningsbeleid, dat de afgelopen jaren de macht vooral legde bij de gemeenten.
15e Jaargang, Nr. 733.