DE INTERNATEN VOOR INUIT EN INDIANEN KINDEREN
In Canada bestond 168 jaar lang een systeem, waarbij kinderen van de inheemse Inuit of Eskimo’s en van de Indianen werden ondergebracht in totaal 139 kostscholen. Het doel was hen aan hun eigen cultuur te onttrekken en ze de taal en cultuur van de witte Canadezen aan te leren. De kinderen verloren het contact met hun familie. Een aantal van die internaten werd beheerd door Rooms-Katholieke congregaties van priesters of broeders of zusters. Bij enkele van die internaten zijn de stoffelijke resten van tientallen inheemse kinderen gevonden zonder verdere markering, geen naam of geboorte- en sterfdatum. Niemand weet, wat er gebeurd is, maar de suggesties zijn, dat er misdadig te weinig zorg aan de kinderen is besteed en er op grote schaal kinderen werden misbruikt. Bewijs ontbreekt. Bedenk daarbij wel, dat in de negentiende eeuw nog besmettelijke ziekten als tyfus en cholera voorkwamen, die in tal van landen tot sterftepieken hebben geleid. Bedenk daarbij wel, dat de gezondheidstoestand onder die inheemse volkeren vaak slecht was mede door het gebruik van tabak, alcohol en andere drugs. Aan die toestand is zelfs vandaag nog weinig veranderd. Gehoor geven aan een mogelijke eis tot schadevergoeding is in verband met de veel voorkomende verslaving dan ook niet raadzaam.
Bekijken we het onderwerp wat nuchter, dan wordt er gesproken over 4100 vermiste kinderen en dat in een periode van 168 jaar. Dat zijn gemiddeld 24 kinderen per jaar op 139 kostscholen. Niet bepaald verontrustend. Misbruik van kinderen zal daarbij best voorgekomen zijn, maar er is geen bewijs voor een mogelijk massaal misbruik. Er is wel alle reden om alles heel grondig te onderzoeken. Het wordt een moeilijke zaak, want veel daders zijn inmiddels overleden. Of er archieven van al die internaten behouden zijn gebleven is tot nu toe niet bekend gemaakt.
Het streven om de kinderen van hun eigen taal en cultuur te beroven was in die tijd begrijpelijk. Het waren ‘primitieve’ culturen en in de ogen van de toenmalige Canadezen werden de kinderen qua cultuur op een hoger plan gebracht. Nu ontdekken we de waarden van die inheemse culturen, die bijvoorbeeld qua milieugedrag heel wat beschaafder met de natuur omspringen dan de meeste witte Canadezen. De inheemse leiders beseffen dat maar al te goed en vragen aandacht voor het onrecht, dat hen vroeger is aangedaan.
In Nederland bestond vroeger een uitgebreid systeem van internaten en onder Rooms-Katholieken onder beheer bij paters, zusters en broeders. Hun opleidingen waren steeds in internaten. De opleidingen van onderwijzers en onderwijzeressen waren bijna allen in internaten. Voor ouders waren er vele redenen om een kind in een internaat onder te brengen. Als de ouders door hun bedrijf of door de overheid naar een ver buitenland werden uitgezonden gingen hun kinderen naar een kostschool. Lastige kinderen gingen naar een kostschool. Er waren ook elitaire kostscholen als De Breul in Zeist en het CanissiusCollege in Nijmegen. In de gezinnen en dus ook in de internaten heerste een streng opvoedingsklimaat. Wie zijn kinderen liefhad spaarde de roede niet. Een neef vertelde mij, dat hij als kind op kostschool bij de Franciscanessen in Denekamp gedwongen werd zijn braaksel alsnog op te eten.
Het zou goed zijn als er een grondig onderzoek zou plaats vinden naar de behandeling van NSB-kinderen op de internaten waar zij na de Tweede Wereldoorlog werden ondergebracht. Het leek er op dat er wraak werd genomen op de kinderen wegens het gedrag van hun NSB-ouders. Een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis, waarover men liever niet praat.
Als er nu schande wordt gesproken over de Canadese internaten moeten we dat systeem wel plaatsen in de cultuur van die tijd.
14e Jaargang, Nr. 675.