HOE VERANDERT HET LEVEN VAN MIJN KLEINKINDEREN?
Ons leven wordt nu vooral bepaald door de Coronacrisis, al zijn er genoeg, die volgens de aloude struisvogelpolitiek de kop in het zand steken en denken, dat ze zich niets van coronaregels hoeven aan te trekken. Maar als er een vaccin is, kunnen we het virus overwinnen en weer normaal verder leven. Daar kun je de nodige vraagtekens bij zetten, want we waren en zijn druk bezig een duurzame levensstijl te ontwikkelen. Dat is geen eenvoudige zaak, want alle aspecten van ons leven worden er door geraakt. Wonen, werken, verkeer, recreatie en de natuur.
Ik was op bezoek in Odijk. Ernaast zijn vier nieuwe woningen gebouwd, die in heel veel opzichten duurzaam zijn. Ze zijn zeer goed geïsoleerd met dikke muren en driedubbel glas. Het regenwater wordt opgevangen om te douchen, kleding te wassen, de vaat te doen, het toilet door te spoelen en eventueel bij droogte te sproeien. Het drinkwater wordt gebruikt om te drinken en het voedsel te bereiden. In België is dat altijd al heel normaal. In de warme zomers wordt het huis gekoeld met water uit de diepte. Het wordt weer terug gepompt en ’s winters gebruikt voor verwarming. De Coronacrisis zorgt voor een duur probleem, want luchtverversing met circulatie en weinig buitenlucht blijkt risico’s met zich mee te brengen. Warmtewisselaars worden vaak toegepast. Uiteraard liggen op het dak zonnepanelen voor de elektriciteit en de geleverde elektriciteit is groen van windmolens op de Noordzee of zonnestroom uit de Sahara. Met alle besparing op energie is het toch op te brengen zo te wonen. Een belangrijke vraag bij dit alles is hoe we ervoor gaan zorgen dat ook de mensen met een minimuminkomen zo kunnen wonen.
Welk werk blijft erover als steeds meer werk wordt geautomatiseerd? Is dat alleen kantoorwerk of ook goederenproductie? Hoe veranderen akkerbouw, veehouderij, fruitteelt, groenteteelt en andere vormen van tuinbouw al of niet in kassen? Onderwijs, wetenschap, innovatie en creatieve beroepen. Met de huidige crisis hebben allerlei aanpassingen plaats gevonden zoals meer thuiswerken. Er is veel werk verloren gegaan en bij andere sectoren zie je een forse groei. Is dat blijvend? Nederland is een handelsland. Grondstoffen en halffabricaten worden hier bewerkt en de eindproducten worden in de gehele EU verkocht. Dat maakte ons land zo welvarend. Blijft dat zo? Sommigen zien een ontwikkeling naar zelfvoorzienende regio’s. Dat betekent minder vervuilend verkeer. Hebben ze in alle Europese regio’s het geschikte personeel? De productie wordt zo kleinschaliger en dus duurder. Is dat slim? Soms kan dat gemakkelijk, maar de bijbehorende innovatie kan alleen goed als er veel klanten zijn. Veel bedrijven en instellingen vergen een nationale schaal. Er is maar één Nederlandse bank. Voor geografen is de toekomstige spreiding van het werken een boeiend studieonderwerp.
Na het werken volgt de vrije tijd. Aan recreatie is met gemak een heel blog te wijden. Recreatie kun je immers op vele manieren onderscheiden. Naar de duur bijvoorbeeld: de middagpauze, de avond, het weekend, een tussenvakantie of een langdurige vakantie in de winter naar de sneeuw of naar de zon en in de zomer naar een veelheid van plaatsen. Daarmee hangt de af te leggen afstand samen en dus de verkeersdrukte op bepaalde routes met alle problemen van dien. Alle vormen van recreatie zorgen ook weer voor werkgelegenheid en beïnvloeden dus de bevolkingsspreiding, Maar je moet eerst nog andere vragen beantwoorden. Neemt de vrije tijd toe of af? Hoe ontwikkelt zich onze welvaart en wat betekent dat voor de besteding van onze vrije tijd? Welke eisen worden straks gesteld aan bus, trein en vliegtuig en wat betekent dat voor de prijs? Twee van mijn zes kleinkinderen reisden in Zuidoost Azië. Ze pakken even gemakkelijk het vliegtuig als de fiets. Of al dat vliegen past bij duurzaamheid is een vraag, waar ik ze niet vaak over hoor. Anderzijds draagt hun toerisme bij aan de economische ontwikkeling van die gebieden.
Toen ik deze week genietend van de ochtendkoelte in de tuin zat, viel me op, dat ik weer meer vliegtuigen hoorde. Duizenden zijn toch weer naar Spanje gevlogen en zitten nu met de problemen van het “oranje” worden van hun vakantiegebied. Soms hoor je de vliegtuigen al voor zessen overkomen. Dat betekent of goederenvervoer of intercontinentaal personenvervoer. Krijgen we een tweede golf? Komen er vaker van dit soort pandemieën? De vraag waar het nu omdraait is de duurzaamheid. Kiezen we voor regionale zelfvoorziening of voor blijvende groei van de wereldhandel met bijbehorend groeiend zakelijk personenverkeer en groeiend goederenvervoer. Wat een vragen allemaal.
We zouden bijna vergeten, dat het draait om de vraag hoe we onze planeet bewoonbaar houden. Dus schone lucht en schoon water. Voldoende groen om de zuurstofproductie op gang te houden. De soortendiversiteit bij planten en dieren handhaven. Schone stroomenergie in plaats van vervuilende steenkool en olie, waarvan de voorraden niet oneindig zijn. En bij dit alles een eerlijke verdeling van alle welvaartsbronnen. Zo maar wat vragen om samen over na te denken.
13e Jaargang, Nr. 628.