PAUS FRANCISCUS IS DIE AL BEGONNEN
Een paus is niet alleen hoofd van een wereldkerk, maar ook staatshoofd, maar dan wel van een ministaatje Vaticaanstad. Maar met dit kleine staatje onderhouden 183 landen diplomatieke betrekkingen en een daarvan zijn er 91 vertegenwoordigd door een ambassadeur. Kennelijk wordt Vaticaanstad belangrijk gevonden. Waarom? In heel veel landen heeft de Heilige Stoel een diplomatieke vertegenwoordiger, een nuntius. Die krijgt vanuit de lokale kerk, maar ook door allerlei contacten veel informatie en die gaat allemaal naar Rome. Al die landen en ook de EU en andere organisaties hebben veel belangstelling voor die daar bij de Heilige Stoel verzamelde inlichtingen.
Het betekent ook dat de leden van de Curie en in het bijzonder de prelaat, die al die contacten verzorgt heel goed geïnformeerd zijn en in staat zijn de paus van betrouwbare inlichtingen te voorzien. Dat merk je ook als de paus aan het woord is. Vaak vraagt hij aan de menigte op het Sint Pietersplein het gebed voor de oplossing van een conflict met veel slachtoffers of voor de doden bij een epidemie of een natuurramp.
Tijdens de Nieuwjaarsreceptie voor het Corps Diplomatique hield hij een toespraak. Daar kwamen die talrijke gewapende conflicten aan de orde. Ik citeer uit een bericht op de website van KRO-NCRV: “Vandaag is de derde wereldoorlog van een geglobaliseerde wereld aan de gang, waarbij conflicten slechts bepaalde gebieden van de planeet rechtstreeks treffen, maar in wezen iedereen betreffen. Het dichtstbijzijnde en meest recente voorbeeld is de oorlog in Oekraïne, met zijn spoor van dood en vernietiging; met aanvallen op civiele infrastructuur waardoor mensen niet alleen het leven verliezen door bommen en geweld, maar ook door honger en kou”, zei de Heilige Vader tot het corps diplomatique dat verzameld was in de Hal der Zegeningen.
“In dit verband stelt de conciliaire constitutie Gaudium et spes dat ‘elke oorlogsdaad die zonder enig onderscheid de vernietiging van hele steden of uitgestrekte gebieden en hun inwoners beoogt, een misdaad tegen God en tegen de mensheid zelf is en krachtig en zonder aarzeling moet worden veroordeeld’ (nr. 80). We mogen dus niet vergeten dat oorlog vooral de meest kwetsbare mensen treft – kinderen, ouderen, gehandicapten – en gezinnen onuitwisbaar verscheurt. Ik kan vandaag alleen maar opnieuw oproepen tot een onmiddellijke beëindiging van dit zinloze conflict, waarvan de gevolgen hele regio’s treffen, zelfs buiten Europa, vanwege de gevolgen voor de energie- en voedselproductie, met name in Afrika en het Midden-Oosten.”
De paus wees op meerdere gebieden waar dood en verderf wordt gezaaid. “De derde wereldoorlog in stukken die wij meemaken brengt ons ertoe andere spannings- en conflictgebieden te overwegen. Zelfs dit jaar, met zoveel pijn, moeten we Syrië zien als een gefolterd land. De wedergeboorte van dat land moet gepaard gaan met de nodige hervormingen, waaronder constitutionele hervormingen, in een poging om hoop te geven aan het Syrische volk, dat gebukt gaat onder steeds grotere armoede, en te voorkomen dat de opgelegde internationale sancties het dagelijks leven van een bevolking die al zoveel geleden heeft, beïnvloeden.”
Jarenlang had de wereld te maken met de tegenstelling tussen het Vrije Westen en de Communistische wereld. Het was de tijd van het IJzeren Gordijn in Europa. Er heerste een Koude Oorlog tussen Oost en West. Beide partijen beschikten over kernwapens en er heerste wat wij noemden een “Wederzijds Afschrikkingsevenwicht”. In veel van die landen ontstond steeds meer verzet. Denk aan de vakbond Solidariteit in Polen. In 1989 viel de Muur in Berlijn. Bijna al die landen herwonnen hun vrijheid en de Sovjetunie werd in aparte republieken verdeeld. De Koude Oorlog was voorbij. Dachten we.
Eigenlijk kun je nu zeggen, dat er een tegenstelling in de wereld bestaat tussen enerzijds dictatoriaal geregeerde landen met weinig respect voor de Rechten van de mens en op zijn hoogst een schijndemocratie. Anderzijds zijn er staten met veel vrijheid en veel respect voor de Mensenrechten en met een goed functionerend eerlijk democratische bestuur. Die Vrije Wereld oefent een sterke aantrekkingskracht uit op de mensen, die in een land zonder democratie leven. Daar laait van tijd tot tijd de vrijheidsliefde op. Denk aan de Arabische staten in Noord-Afrika en het Midden Oosten. De dictatuur in Syrië krijgt steun van een andere dictatuur, namelijk van Rusland.
Ook in Oekraïne waren duidelijk signalen van die vrijheidsdrang. In de ogen van Poetin en zijn trawanten driegde het land aan de Russische invloedssfeer onttrokken te worden. Dus viel Rusland er binnen. Het machtsevenwicht mocht niet verder verstoord worden. De Russen hadden niet gerekend op zoveel verzet. Niet alleen de Oekraïners zijn het slachtoffer, maar ook die gewone Russische mannen, die naar het front worden gestuurd en daar helemaal niet om gevraagd hebben. Terecht vestigde Paus Franciscus de aandacht op al die conflicten in de wereld.
15e Jaargang, Nr.745.