SENSATIONEEL GEBRACHT ONZINVERHAAL IN TROUW
Elke bisschop over de gehele wereld wist altijd al, dat er in zijn bisdom gevallen van ontucht door priesters en andere kerkelijke functionarissen voorkwamen. Kerkelijke wetgeving verbood de bisschoppen daar ruchtbaarheid aan te geven. Toen Karol Wojtyla aartsbisschop was van Krakau in Zuid Polen en nog in de tijd, dat de Communisten aan de macht waren, wist hij heel goed van alle gevallen van misbruik. Hij nam ook maatregelen tegen schuldige priesters. Ze werden overgeplaatst naar een andere parochie, soms zelfs naar een ander bisdom. Ze moesten plechtig beloven het nooit meer te doen. Ook bisschoppen waren slecht op de hoogte van het verschijnsel pedofilie. Bij pedofielen was de kwade neiging veel sterker dan welke belofte of zelfs welke eed dan ook. Na enige tijd vervielen zulke geestelijken in hun oude fout. Een veel logischer maatregel zou zijn geweest de dader te ontzetten uit het priesterambt en hem terug te brengen tot de lekenstand. Dat gebeurde maar zelden.
De slachtoffers hadden het heel moeilijk. Vaak werden ze door hun ouders niet geloofd. Zo’n heilige man als een priester zou dat nooit kunnen doen. Door de geheimhoudingsplicht waren vrijwel alle mensen niet op de hoogte. Soms werd een dader door de politie gesnapt en via het burgerlijk recht veroordeeld. Dan kwam er enige ruchtbaarheid. De Poolse geheime dienst kwam er via de slachtoffers bijvoorbeeld of door getuigen soms achter en zo had het communistische regime een middel om bisschoppen onder druk te zetten. Nu liet Wojtila zich niet zo gemakkelijk intimideren en zeker niet toen hij eenmaal paus was geworden in 1978.
De Rooms-Katholieke Kerk vormde een sterke kracht, die zorgde voor eenheid in Polen en ze was een tegenmacht tegen het communistische regime. Zo steunde de Kerk de anticommunistische vakbond Solidariteit. In 1979 was ik met een groep geografen op studiereis in Polen. We bezochten de enige katholieke universiteit achter het IJzeren Gordijn in Lublin in Oostelijk Polen. Wojtyla was daar hoogleraar geweest en ze waren vreselijk trots op hun Poolse Paus. We maakten een staaltje mee van het Poolse katholieke machtsdenken. In Nederland speelden toen de discussies over abortus. De medewerker buitenlandse betrekkingen van de universiteit liet zich tegenover onze groep ontvallen, dat “onze Paus het CDA wel zou opdragen tegen het wetsontwerp te stemmen.” We wisten niet wat we hoorden. Ik zei, dat het CDA dan een uiterst rechtse partij zou worden in plaats van een middenpartij. Zijn antwoord was, dat ik dat wel leuk zou vinden. Via mijn zwager had hij al meer over mijn linkse instelling gehoord. Mede onder invloed van Johannes Paulus II is het Communisme uit Polen en de rest van Oost-Europa verdwenen. Waarom schrijft Trouw niet over deze enorme verdienste van deze Poolse Paus?
Pas in 2010 werd de kerkelijke wet op dit punt herzien. De plicht tot geheimhouding verviel. Openheid is nu het devies. Ondanks alle openheid en diepergaande inzichten, een betere opleiding voor toekomstige priesters en een veel betere begeleiding zijn er nog steeds priesters en anderen, die in de fout gaan. Overal in de maatschappij komt kindermisbruik voor. In de sport, het onderwijs, de jeugdzorg, scouting en ook in gezinnen komt kindermisbruik voor. Waarom dan niet in de Kerken? Het betekent, dat ouders in hun opvoeding kinderen tot weerbaarheid moeten brengen en tot openheid en vertrouwen, zodat ouders tijdig merken, dat er iets mis is. Het gaat erom hun kind te beschermen. Beseffen al die mensen die (terecht) schande spreken over JP II wel echt hun opvoedingsplicht?
15e Jaargang, Nr. 739.