DE ROL VAN BANKEN, VEEVOEDERBEDRIJVEN EN SUPERMARKTEN
Onze boeren zouden hetzelfde moeten doen als de olielanden verenigd in de OPEC. Ze zouden hun productie moeten inkrimpen en zo te komen tot een prijsverhoging van hun producten. Als het aanbod kleiner wordt dan de vraag stijgen de prijzen in een vrije markteconomie. Maar in plaats daarvan ziet een jonge boer, dat zijn of haar ouders een heel beperkt inkomen hebben. Het bedrijf overnemen is weinig aanlokkelijk. De jonge boer kiest voor uitbreiden van het bedrijf en het afschaffen van het melkquotum maakt dat mogelijk. De banken staan klaar met flinke leningen.. De boer slaat aan het rekenen. Bij een uitbreiding van het bedrijf tot een berekend niveau gloort een behoorlijk inkomen. Met een ding hebben al deze jonge boeren geen rekening gehouden. Op heel veel bedrijven is al sprake van overbemesting en dreigt vervuiling van het grondwater, ook het diepere grondwater, dat ons drinkwater vormt. Daarbij komen de strengere regels, die voor de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden in de atmosfeer gaan gelden. Die slaan neer in de omgeving en vormen een meststof. Planten, die van arme bodems houden en de daarbij horende dieren redden het niet langer. De biodiversiteit neemt af. Prachtige heidevelden vergrassen. Het is een probleem, dat in heel Europa speelt en in Nederland met de hoge veedichtheid helemaal. Dus een probleem, dat vraagt om een Europese oplossing. Als alleen de Nederlandse boeren dure maatregelen zouden moeten nemen, zou hun internationale concurrentiepositie in gevaar komen. De Raad van State heeft nu uitgesproken, dat allerlei bouwprojecten getoetst moeten worden aan die Europese regels. Boeren krijgen niet langer toestemming voor bedrijfsgroei. Banken kunnen met de financiering ervan geen geld meer verdienen. Hetzelfde geldt voor veevoederbedrijven. De supermarkten krijgen in mindere mate een sterke onderhandelingspositie voor prijsafspraken. Dus gaan de boeren demonstreren.
In Noord-Brabant hield het provinciaal bestuur de poot stijf. Strenge eisen aan de bedrijfsvoering blijven gelden. De provincie is toch al berucht om de hoge veedichtheid en daarbij horende uitstoot van ammoniak. Bij boeren zie je vaak een wat vrijgevochten houding ten aanzien van respect voor de natuur en milieueisen. Het is mijn bedrijf en mijn grond en ik mag zelf uitmaken wat ik op mijn eigen grond doe. Ik vermoed, dat ze aan eerbied voor Gods Schepping helemaal geen boodschap hebben. Geloven doe je in de kerk. Een wat gedateerde geloofsopvatting. Daarbij komt, dat ze een sterke invloed hebben binnen de politieke partijen. Nu daar eindelijk verandering in komt gaan ze over tot ontoelaatbare dwang. Tijdens de Q-koorts durfde de toenmalige staatssecretaris aanvankelijk geen maatregelen te nemen uit vrees voor stemmenverlies. De gevolgen waren desastreus en duren nog steeds voort. Kennelijk heeft de Brabantse politiek ervan geleerd.. Terecht blijven ze hoge eisen stellen. Ook andere provincies dienen hun ruggen te rechten en te zorgen voor een serieuze wetshandhaving.
Maar wat te doen met de boeren? Bedrijfsvergroting is alleen mogelijk met gelijktijdige uitbreiding van de bedrijfsoppervlakte. Het aantal veehouders in Nederland zal verder verminderen. Een hogere prijs voor de melk is in een vrije markteconomie moeilijk te realiseren. Supermarkten houden ervan om met melk te stunten. Dat eist lage inkoopprijzen. De boeren moeten ervoor bloeden. Vroeger losten ze dat probleem op met coöperatieve melk- en zuivelfabrieken. Binnen die enorme coöperaties van tegenwoordig hebben de boeren nauwelijks nog invloed. Het kapitalistisch stelsel stemt niet altijd tot vreugde.
Een laatste ontwikkeling, waarmee veehouders te maken krijgen is de verminderende vleesconsumptie per hoofd van de bevolking. Niet dat iedereen vegetariër of zelfs veganist gaat worden, maar de tendens is om per persoon minder vaak en in kleinere porties vlees te eten.. Dat merkt de detailhandel en ook steeds meer de boeren. Daarbij gaat het niet alleen om wat sentimentele redenen van dierenliefde, maar ook om de invloed van de veehouderij op de opwarming van het klimaat. Alle reden voor de politiek om serieus naar de zaak te kijken. Dat betekent ook een strenger optreden tegen boeren, die met hun tractoren demonstreren en voor uitzonderlijke overlast zorgen.
Jaargang 12, Nr. 586.