TROUW, VERTROUWEN BETROUWBAAR
Onlangs vierden wij ons Gouden Huwelijksfeest. Langzamerhand ben ik een beetje hersteld van de feestelijkheden en van een grieperige verkoudheid. Tijd om terug te blikken, niet zo zeer op het feest. Dat was heel fijn. Maar toen ik het met mijn volleybalmaatjes vierde, vroegen er een paar en het gebeurde vaker: Hoe houd je dat vol? Een interessante demografische vraag: Waardoor blijven twee op de drie huwelijken langdurig in stand en waardoor strandt tegenwoordig één op de drie huwelijken? Wie hierop nu hét antwoord verwacht, moet ik teleurstellen. Elk huwelijk is weer anders. Ieder stel moet zijn eigen weg vinden, zijn eigen aanpak.
Maar wat is een huwelijk? Bij culturele antropologie heb ik vroeger geleerd, dat het huwelijk inhoudt een langdurig samenwonen van een man en een vrouw met het oog op het krijgen en grootbrengen van kinderen. Vandaar dat – ook in Nederland – pas echt aan een huwelijk begonnen werd als het krijgen van kinderen mogelijk bleek en het meisje zwanger was. In onze anonieme samenleving vraagt een huwelijk registratie, want het is niet zoals in een dorp of zwervende horde algemeen bekend wie met wie is. De twee huwen elkaar, sluiten samen een huwelijk en de ambtenaar van de burgerlijke stand is daarvan getuige en registreert de wederzijdse bereidheid tot een huwelijk. In een tijd, dat de twee nog maagdelijk waren, was er pas echt sprake van een huwelijk als het huwelijk “geconsumeerd” was door de huwelijks daad.
Is er nu sprake van een huwelijk als twee mensen gaan samenwonen? Juridisch nog niet en cultureel-antropologisch evenmin. Het vraagt minstens een samenlevingscontract als men de overheid buiten de relatie wil houden. Bovendien moet er al sprake zijn van een kinderwens. We weten , dat die niet altijd vervuld wordt. Ik vermoed, dat de cultureel-antropologen van vandaag het homohuwelijk of het lesbisch huwelijk toch tot een andere categorie zullen rekenen al is er in juridische zin wel degelijk sprake van een huwelijk.
Maar de vraag was hoe je het vijftig jaar met elkaar uithoudt. Ik geloof, dat de verwachtingen, die de twee hebben al heel belangrijk zijn. Als je denkt, dat je nu voor altijd het hemelse geluk zult ervaren, dat de ander er altijd voor je zal zijn en steeds maar bezig is jou gelukkig te maken en dat de ander altijd maar lief en aardig zal zijn, dan kan het alleen maar op een teleurstelling uitlopen. Die hevige verliefdheid verdwijnt vroeg of laat. Die kan best nog regelmatig oplaaien en daar moet je dan volop van genieten, maar verliefdheid wordt geleidelijk meer vertrouwdheid, rekenen op elkaar, weten wat je aan elkaar hebt en elke keer weer ontdekken, dat je op dezelfde lijn zit al is het maar bij de menukeuze in een restaurant.
Ik zei tegen de volleybalvrienden, dat een huwelijk regelmatig een “onderhoudsbeurt” nodig heeft. Natuurlijk enige hilariteit vanwege de term “beurt”, maar ik legde uit, dat er van tijd tot tijd samen op uit zijn en dan alle aandacht hebben voor elkaar en alles samen doen, dan kunnen die verliefde gevoelens er opeens weer zijn. Verder vertelde ik, dat je als er iets fout zit, dat je het dan niet langdurig moet opkroppen. De ander is zich vaak van geen kwaad bewust. Je kunt ook het gevoel ontwikkelen, de attentheid voor de ander, die ervoor zorgt, dat je voelt, dat er iets mis is. Soms is een grapje genoeg. Als mijn vrouw me weer eens erg achter de broek zit, dan zing ik soms: “Oh lieve schooljuffrouw, ik hou zo veel van jou!”. De klus wordt alsnog geklaard.
Genoeg privacy prijs gegeven. Een gelukkig huwelijk vraagt van beide kanten inspanning. Het vraagt geduld en kunnen omgaan met teleurstellingen, vertrouwen in de ander en de bereidheid trouw te zijn en trouw als vanzelfsprekend te zien, het besef, dat een huwelijk meer is dan alleen maar genieten. Ik zou wensen, dat er een generatie opgroeit, die het niet zover laat komen, dat een scheiding onvermijdelijk lijkt, maar altijd aandacht heeft voor de zorg je huwelijk gelukkig te houden. Voor hun kinderen alleen maar goed.
Jaargang 4, Nr. 186.
Mooi verhaal, herkenbaar.