IN 1944 EN 2022
Ik heb het al vaker verteld. Vanuit Arnhem waren wij geëvacueerd naar het Hooiland, Oostelijk van Apeldoorn. We zaten in een kleine school met vier lokalen. In een van die lokalen sliepen we op stro. Overdag waren we meestal in een kleine onderwijzerskamer rond een potkacheltje, waar we hout in stookten. Dat hout haalden we uit een nabijgelegen bos. De boomstammen zaagden we met een spanzaag in stukken en die blokken kloofden we met een bijl in kleinere stukken. Ook toen was het een behoorlijk koude winter, maar we hebben het volgehouden, daar aan de Barnewinkel. Het was toen echt platteland, waar nu de A1 en de A50 elkaar kruisen. Als we over de A1 reden zagen we het schooltje terzijde van de weg liggen. Het is er niet meer. Door gebrek aan leerlingen moest het schooltje sluiten en werd het afgebroken.
Er waren veel meer evacuees in het gebied. Ze waren ingekwartierd bij boeren en sliepen in een ontruimde stal, zoals mijn grootouders en een zus van mijn vader. De Katholieken onder hen kregen pastorale zorg van Pater Picard M.S.C. uit Arnhem. Ze kwamen bijeen in een Protestant wijkgebouw Samuel. Daar vierden we met Kerstmis 1944 ook de Nachtmis. Het was een troostvol gebeuren. Ondanks de oorlog en de V1-s, vliegende bommen, die in de nacht over vlogen op weg naar Londen en Antwerpen. We baden om vrede, maar we moesten nog tot half april wachten op de bevrijding. Als ik nu om vrede voor Oekraïne bid, moet ik nog vaak aan die tijd terug denken. Wij weten wat het is wanneer je land bezet gebied is en er regelmatig luchtaanvallen voorkomen.
Wij kregen warm eten van de gaarkeuken in Apeldoorn. “s Avonds tegen een uur of negen kwam een paard en wagen van Venneman uit Arnhem langs en leverde ons een halve gamel warm “eten” . Dat was meestal heel dunne erwtensoep, eigenlijk groen water. Nu eten we samen met de hele familie: drie kinderen, zes kleinkinderen, vier partners en wij met z’n tweeën heerlijke gerechten, die we zelf hebben klaar gemaakt. Toen in het Hooiland aten we in plaats van dat groene water echte aardappels en knolletjes, eigenlijk veevoer als een feestmaal met Kerstmis. Met dit stukje levenservaring kun je goed voedsel pas echt waarderen. Dan lees je over Oekraïne. Waar steeds gebrek aan voedsel dreigt. Dan voel je mee, met de mensen daar. Hoe zouden ze in dat land nu Kerstmis hebben gevierd? Hoe hard hebben ze gebeden om vrede? In ieder geval hebben ze Kerstmis nu gevierd en niet op de datum van de Oosters Orthodoxe Kerken. Zo voelen zij zich wat meer met het Westen verbonden, want daar moet alle hulp vandaan komen, nodig om het vol te houden tegen de Russische agressie.
Bij de Eucharistieviering op Eerste Kerstdag viel mij op, dat zo vaak het bidden om vrede naar voren kwam. Nu maar hopen, dat we het bidden niet verleerd hebben. Zalig Kerstfeest.
15e Jaargang, Nr. 742.