Solidair met de armsten en met de natuur

DE WAARDEN VAN SECULIERE MEDEBURGERS

Onlangs hoorde ik samen met een groep Rooms-katholieken een boeiende lezing over de groeiende tegenstelling tussen arm en rijk in de wereld. Het onderwerp komt ook in de toespraken en de geschriften van paus Franciscus voortdurend terug. In zijn encycliek Laudato si legt de paus een voortdurend verband tussen het milieuvraagstuk en de armoede. De hele lezing was sterk bijbels gefundeerd. Jezus van Nazareth leert ons hoe wij met de minsten der Zijnen om moeten gaan. Denk daarbij aan de vluchtelingen, die in grote aantallen Europa binnen komen. Na de lezing stelde ik de vraag welke aanknopingspunten er zijn bij die mensen, die aan de Bijbel geen boodschap hebben. Wat kan hen motiveren om de eigen rijkdom te matigen en de armen bij te staan. Wat kan hun houding tegenover Gods schepping verbeteren? De spreker was niet gewend om zich tot die doelgroep van seculiere medeburgers te richten. Maar sindsdien heeft mijn vraag mij bezig gehouden.

Hulp aan armen, verdrukten, zieken, eenzamen, stervenden vormt de kern van de boodschap van Jezus van Nazareth. Je moet er altijd zijn voor je naasten. God liefhebben en de naasten gelijk je zelf is het voornaamste gebod. In moderne woorden: het draait om solidariteit. In elke menselijke beschaving leefde dat besef. Een horde jagers en verzamelaars kon niet overleven zonder onderlinge solidariteit. Dan weer de een , dan weer de andere jager kwam met een jachtbuit binnen en dan was het samen delen vanzelfsprekend, want een volgende keer had een ander het geluk. Bij sommige volkeren zie je prachtige woonhutten en als we ons afvragen hoe iemand zo’n hut in zijn eentje kan bouwen, hoor je dat het hele dorp mee gewerkt heeft. Iemand, die er altijd de kantjes van afloopt krijgt geen hulp. Solidariteit is altijd iets wederzijds.

Dat besef is door de individualisering bij een flink deel van de bevolking weg gezakt. De jonge hoog opgeleide werknemer dopt zijn eigen boontjes. Hij zorgt voor een goed salaris, prima secundaire arbeidsvoorwaarden en een auto van de zaak. Hij weet, dat de baas hem nodig heeft. Daarom is hij ook geen lid van een vakbond. Aan een cao heeft hij geen boodschap. Misschien is dat tijdens de crisis veranderd. Afspraken, die berusten op eigenbelang van werkgever en werknemer houden in een crisissituatie moeilijk stand. In deze tijd zie je hoe werknemers in onderlinge solidariteit een fatsoenlijk loon moeten afdwingen. De arbeidsonrust neemt toe. Er zijn bedrijven, waar de baas zich steeds weer solidair toont met zijn werknemers. Hij geeft een fatsoenlijk loon, maar toont ook interesse in het wel een wee van zijn mensen. In zo’n onderneming zijn de werknemers bereid tot maximale inzet. Ze leveren kwaliteit. Ze komen met goede ideeën. Het besef van onderlinge afhankelijkheid en daarmee de noodzaak van solidariteit moet weer terugkomen in de samenleving. Uit eigenbelang is het verstandig solidair te zijn.

De grootste misdaad van Geert W. is, dat hij de arbeiders van Nederlandse komaf opzet tegen arbeiders van buitenlandse komaf. Zij pikken onze banen in. Zo verstoort hij hun onderlinge solidariteit en daar lijden ze allemaal onder. Het is strijdig met de waarden van christendom en socialisme en het is zeer on-Nederlands. De individualisering, die ontaard is tot egoïsme maakt dit mogelijk. Als mensen dat nu eens gingen inzien.

Dezelfde egoïstische houding zie je terug in het milieugedrag van sommige mensen. Vandaag hoorde ik op het nieuws, dat mensen het roetfilter op hun auto laten uitschakelen om harder te kunnen rijden en minder brandstof te gebruiken. Het roet in de atmosfeer is letterlijk dodelijk voor lijders aan astma en COPD. Hetzelfde geldt voor het Volkswagenschandaal, dat waarschijnlijk meer merken zal treffen. Ik vind dit echt crimineel gedrag.

Bij welke mensen kun je nu aankloppen om steun voor de bescherming van natuur en milieu? Wie zijn de mensen, die de waarde van een schoon milieu en van natuurbehoud inzien? Mensen. die ook bereid zijn daar consequenties aan te verbinden. Ik dacht aan aanhangers van de Dierenpartij en GroenLinks, aan donateurs van Natuurmonumenten en de provinciale landschappen, milieuclubs als Milieudefensie, Greenpeace en Natuur en Milieu, Joden en christenen, die Gods schepping willen beschermen, wetenschappers en bedrijven, die zich met natuur en milieu bezighouden. Ik vrees, dat ze allemaal samen een minderheid vormen. In discussies merk ik vaak, dat argumenten, die redeneren vanuit het eigenbelang van mensen vaak nog het meest aanspreken. Het gaat om je gezondheid. Het gaat om de toekomst van je kinderen. Straks is er nog veel meer geld nodig om de schade te herstellen. Denk aan de enorme kosten, die we moeten maken om droge voeten te houden, dus een antwoord te vinden op de stijgende zeespiegel. Zelfs kennis en inzicht van het probleem leiden niet tot een gedragsverandering. Toch is die ommekeer in je doen en laten nodig. Liefst voor het te laat is.

Jaargang 8, Nr.379.

Leave a Reply