THEMA KOMT NIET UIT DE VERF
Ruim dertienhonderd rooms-katholieken uit het Aartsbisdom Utrecht waren van 2 tot 9 mei in Lourdes. Daarbij waren zo’n 260 jongeren, tieners en kinderen. Bij de bedevaart hoort traditioneel een toeristisch uitje naar de Pyreneeën, Gavarnie en Pont d’Espagne. Daar bij het restaurant op 1500 meter hoogte had ik een bijzondere ontmoeting. Een oudere mevrouw sprak met een jonge vrouw met een kind. Ik zei: “Mag ik u een onbescheiden vraag stellen? Zie ik hier drie generaties?” Ja dat klopte. Ze kwamen uit Apeldoorn waar ik geëvacueerd ben geweest. Na de bevrijding ging ik er nog een paar weken naar school. Dat is zeventig jaar geleden. De kinderen zitten nu op diezelfde school. Zo heb je tijdens zo’n bedevaart voortdurend ontmoetingen. Je hoort bij elkaar.
Ook deze bedevaart had nog een sterk traditioneel karakter. Veel vieringen, maar steeds met een eigen karakter. Zo was er een avond van barmhartigheid. Vroeger noemden we dat een boeteviering. Je mag boete doen voor je fouten en tekorten. De oproep tot barmhartigheid is eigenlijk mooier. Als anderen je iets aan doen, dan kun je heel lang boos blijven, maar je kunt de ander ook de hand reiken en het goed maken. Dan voelt die ander zich een stuk beter. Daarvoor hoef je overigens helemaal niet godsdienstig te zijn. Een andere viering was die van de handoplegging. Als je dat wilt legt een priester zijn handen op je hoofd en spreekt een stil gebed uit. Het is een zegening, waarbij hij Gods hulp voor je vraagt, dat het goed met je gaat. Zo wensen wij elkaar bij het afscheid nemen het beste toe. Bekend van Lourdes is ook de Lichtprocessie. Mensen dragen een brandende kaars met een kapje er omheen tegen de wind. Voorop de rolstoelen en daarachter honderden meters aan deelnemers die bidden en luisteren en zingen. Daarbij vooral het Bernadettelied met als refrein “Ave, ave, ave Maria”. Ave betekent gegroet. Daarbij steekt iedereen zijn kaars omhoog. Toch maakte de internationale Eucharistieviering weer de meeste indruk. Je wordt je bewust van het feit, dat de kerk over de gehele wereld verbreid is, dat al die mensen een eenheid vormen en hetzelfde levensideaal hebben. Dat het kleingeestige gedoe binnen de Nederlandse kerk en vooral ook in het geseculariseerde deel van de bevolking eigenlijk iets is, waar je je niet al te druk over moet maken.
Maar dan het thema. Paus Franciscus stuurde aan de gehele kerk vorig jaar een bemoedigingsbrief, een apostolische exhortatie, “De Vreugde van het Evangelie”. In die brief, een boek van 175 bladzijden riep hij alle gedoopten op ervan te getuigen, dat het verhaal van Jezus van Nazareth een blij verhaal is. Ik hoor de sceptische reacties al. Er is vaak een verhaal van hel en verdoemenis van gemaakt. Ik kan dat met de woorden van Franciscus best uitleggen, maar het lijkt vaak, dat mensen hun mobieltje uit hebben gezet of dat de mails in de Spambox verdwijnen. De boodschap komt niet over. Het negatieve beeld uit de media overheerst. Of er is onverschilligheid of er is te weinig lef, want je moet je tegenwoordig verantwoorden als je vertelt nog serieus kerk gebonden te zijn. Veel mensen schrikken als je hen vertelt, dat de paus van iedere gedoopte verwacht, dat hij voor zijn geloof uit komt.
De leiding van de bedevaart meende, dat het thema voldoende zou worden ingevuld door er tijdens de preken aandacht aan te schenken. Ik denk, dat je blij mag zijn als de luisteraars één enkele gedachte uit zo’n preek oppikken. Ik had verwacht, dat we er daarnaast in onderlinge gesprekken aandacht aan zouden besteden. Nu is er onderling heel veel gesproken en vaak waren zulke gesprekken de individuele deelnemers tot grote steun. Zo breng je de mensen ook vreugde.
Wat ik zou willen is meer handreiking. Is het het beste de vreugde van het Evangelie vooral metterdaad te verkondigen door net als Jezus van Nazareth de blinden te laten zien, de doven te laten horen, de lammen te laten lopen, de eenzamen uit hun eenzaamheid te verlossen en de armen te helpen? Hoe nuttig zijn informele gesprekken, waar je allerlei misverstanden rechtzet? Hoe ga je om met de bekentenis van mensen, die zeggen niet in god te geloven? Hoe overtuig je mensen, die vinden dat ze geen kerk nodig hebben om goed te leven? Helaas was voor zulke gesprekken geen tijd ingeruimd. Het had best een viering minder gekund. Een beetje vernieuwing kan de bedevaart best gebruiken.
Jaargang 8, Nr. 360.