KERSTMIS
De reclame flitst op het scherm voorbij. Sinterklaas is net geweest en daar komt de Kerstboodschap van het Nederlandse bedrijfsleven. Wij gaan er voor zorgen, dat u heel veel en heel luxe kunt eten en drinken. We gaan zorgen, dat u de prachtigste en duurste, maar bij ons erg goedkoop, en de modernste en mooiste cadeaus thuis bezorgd krijgt. Het deuntje van Bol punt com wordt langzamerhand het meest irritante geluid op de Tv. Het Kerstfeest wordt meer dan ooit vercommercialiseerd. Wat met Sinterklaas niet gelukt is, moet nu lukken. De mensen zoveel mogelijk geld uit de zak kloppen.
Tegelijk is er de Amerikanisering. Santa Claus in zijn arrenslee met acht rendieren ervoor komt in de reclames voortdurend voor. Verder veel hulst en dennengroen. Mensen met rode mutsen en een witte rand, geleend van Santa Claus. Dat Amerikaanse Kerstfeest is een merkwaardige vermenging van allerlei Europese gebruiken. De naam is een verbastering van onze Sinterklaas. Daar hoort ook het cadeautjes geven bij. Maar niet onder de schoorsteen, maar onder de kerstboom. Zou het de invloed van Amerikaanse films en Tv-series zijn, dat men gaat denken, dat ook bij ons Kerstmis zo hoort? Of zijn het de commerciële jongens en meisjes, die geld ruiken?
Kerstmis is als kerkelijk feest nog helemaal niet zo oud. Aanvankelijk was Driekoningen of in kerkelijk jargon de Verschijning van de Heer, namelijk aan de drie Wijzen uit het Oosten, het belangrijkere feest. Jezus manifesteerde zich voor het eerst naar buiten als een bijzonder kind. De Kerk kreeg in Noordelijke streken te maken met het zonnewendefeest. Als de mensen merkten, dat de dagen weer langer werden, de zon weer aan kracht won en het leven in de natuur weer ontwaakte, vierden de mensen feest. Het teken daarvan was het groen van de spar. Onze kerstboom is dus eigenlijk een ‘heidens’ symbool van de zonnewende. Zoals vaker christinaniseerde de kerk het zonnewendefeest door het Kerstfeest belangrijker te maken. Jezus van Nazareth kun je zien als een licht, dat ons verlicht. Zijn boodschap is immers, dat de duisternis van het kwaad kan worden overwonnen door het licht van het goede. Dat in de loop van de geschiedenis zijn volgelingen en hun voorgangers gezorgd hebben voor veel kwaad in de wereld doet op zich niets af aan die boodschap van hoop. Voor mij en voor velen met mij is die boodschap nog steeds zeer inspirerend. En dagelijks merk ik, dat het niet meevalt, die boodschap in je leven waar te maken. Daarover gaat het met Kerstmis. Daarom wordt het vaak een feest van Vrede genoemd. Het zou ook een dag van bezinning kunnen zijn. Wat kan ik bijdragen aan Vrede om mij heen, in ons land, in Europa, in de wereld?
Op meerdere plaatsen in Nederland worden nu tentoonstellingen van kerststallen gehouden. Ik zag ze onder andere in Amersfoort en Boxmeer. Dan valt op, dat de vormgeving naargelang land en cultuur enorm verschilt. Het Kerstverhaal vertelt hoe Jezus in een stal geboren werd en dat een voerbak, een kribbe als wieg gebruikt werd. Die stal is waarschijnlijk een grot geweest. In Bethlehem kun je die geboortegrot bezoeken. Er is een forse kerk overheen gebouwd. Zoals overal in Israël vraag je je af of die claim historisch klopt. Dat is volkomen onbelangrijk. Het gaat om het verhaal. Die Jezus van Nazareth werd in armoede geboren. Later zou hij het voor de armen opnemen en van tijd tot tijd de rijken er flink van langs geven. De toenemende ongelijkheid in Nederland en de enorme bonussen zouden door Jezus van Nazareth flink bekritiseerd worden, als hij hier vandaag zou rond lopen. Eens zei hij: “Het is voor een rijke moeilijker om in de hemel te komen dan voor een kameel om door het oog van de naald te kruipen.” Als je beseft dat Kerstmis het feest van de geboorte van Jezus van Nazareth is, die soberheid zo belangrijk vond dan ben je wel raar bezig als je van Kerstmis een vreetfeest maakt.
We gaan proberen er een gezellig familiefeest, een feest van verbondenheid, er zijn voor elkaar. Dan wordt het echt een Zalig Kerstfeest.
Jaargang 6, Nummer 296.