GROENLINKS EN DE OMROEPEN
Binnen GroenLinks en in het verkiezingsprogramma zie ik opvattingen over de publieke omroep, die mij allerminst bevallen. Daarover straks meer. Want ook andere politieke partijen en media lopen te hoop tegen het huidige omroepbestel. Daarbij raakt de discussie vervuild door bezuinigingsmaatregelen. Als zo vaak worden bezuinigingen gebruikt om het levensbeschouwelijke instellingen moeilijk te maken of hen zelfs hun voortbestaan te ontnemen. Kennelijk geldt voor levensbeschouwingen de vrijheid van meningsuiting niet langer. Op radio en TV worden allerlei meningen verkondigd en dat wordt betaald met publiek geld. Waarom zou dan het berichten over allerlei nieuws, gebeurtenissen en ideeën betreffende een levensbeschouwing niet bekostigd met publiek geld uitgezonden mogen worden? Kleine zendgemachtigden behouden weliswaar hun recht op uitzenden, maar ze krijgen geen cent meer uit de publieke kas. Tenzij zij andere geldbronnen weten aan te boren betekent het in feite, dat zij de nek omgedraaid worden.
Nu zegt de staatssecretaris, dat alle omroepen de opdracht hebben aandacht te schenken aan levensbeschouwelijk nieuws. Wat RKK nu doet, moet voortaan maar gebeuren onder de vlag van de KRO. De KRO is een vereniging, die onder verantwoordelijkheid valt van de leden. RKK valt onder verantwoordelijkheid van de bisschoppen en dat is recent ook wel gebleken. Kennelijk vonden de bisschoppen de zondagse Eucharistievieringen wat al te vrij. Ze worden nu vanuit een door de bisschop goedgekeurde kerk uitgezonden. Een ander voorbeeld. Dit jaar was een van de boeren uit ‘Boer zoekt vrouw’ een homo, die een partner zocht. Toen het toch niet klikte, kreeg hij de vraag of de beoogde partner wel echt een homo was. Heel spontaan liet hij merken, dat er geen reden was om daar aan te twijfelen. Kennelijk was er een proef op de som geweest. Als een bisschop het voor het zeggen had gehad, was dit zinnetje nooit gemonteerd. Waarschijnlijk was er ook geen homo boer gevraagd mee te doen. Het is maar goed, dat bisschoppen geen echte zeggenschap hebben over de KRO. Het ligt allemaal zo subtiel. Daar heeft een VVD staatssecretaris geen besef van. Ook binnen GroenLinks zullen er weinig zijn, die het verschil zien tussen een KRO als een vereniging en de Rooms-katholieke Kerk in Nederland als een hiërarchisch instituut, waar de bisschop het in zijn diocees voor het zeggen heeft.
Het GroenLinks Verkiezingsprogramma 2012 wil, dat de verzuiling uit het omroepbestel verdwijnt. Er komen twee netten met onafhankelijke redacties, die geheel vrij in hun keuzes de programmering bepalen. De huidige omroepen worden een soort productiehuizen. Of de netredacties de geproduceerde programma’s ook werkelijk uitzenden wordt niet gegarandeerd. Of er zondags nog kerkdiensten worden uitgezonden; het is aan de onafhankelijke redacties. Of er ruimte is voor verschillen; het programma van GroenLinks zegt er niets over. Zou iemand het in zijn hoofd halen NRC-Handelsblad, de Telegraaf, Trouw, de Volkskrant, het Algemeen Dagblad, het Parool, het Katholiek Nieuwsblad en het Nederlands Dagblad maar samen te voegen tot twee dagbladen met onafhankelijke autonome redacties? Dat wil GroenLinks met de omroepen doen. Ook bij de dagbladpers zie je nog sporen van de vroegere verzuiling. Gelukkig is er nog ruimte voor verschillen.
In ons omroepbestel is er enorm veel ruimte voor verschillen. Bijna iedereen krijgt de ruimte aan het woord te komen. Wordt er te weinig ruimte geboden aan jongeren; BNN komt er aan.. Wordt het rechtse geluid te weinig gehoord; Nederland wordt Wakker. De pijn zit in de bekostiging uit het jaren geleden gefiscaliseerde Kijk- en Luistergeld. Dan hoor je al vlug de vraag: “Waarom moet ik betalen voor het uitzenden van een Hoogmis door de RKK?” Het antwoord is simpel. Omdat de leden van de RKK ook betalen voor uitzendingen, waaraan zij geen behoefte hebben. Elkaar de ruimte gunnen; dat is al heel lang het uitgangspunt, waardoor ons land met zo veel verschillende groeperingen toch leefbaar blijft.
Soms tonnen mensen zich voorstander van het BBC-model. Daarbij verwijzen ze meestal naar het hoge niveau van de BBC programma’s. Soms toont men zich ook voorstander van een neutrale of nationale omroep. Maar neutraal bestaat niet. Ook de BBC redacties maken keuzes. Af en toe komt er van een politieke partij kritiek. Het doet mij altijd denken aan het verwijt van de Telegraaf zo rond 1970 over al die linkse leraren, die hun leerlingen indoctrineren. Ik zou willen, dat we daarin wat meer succesvol waren geweest. Mensen maken hun eigen keuzes en dat is maar goed ook. Onderwijs is ook niet neutraal. Ik heb mijn leerlingen altijd gestimuleerd kritisch te zijn. Onderwijskundig hoort dat onder de hogere denkniveaus van analyse, synthese en evaluatie. Maar er waren methodes en dus ook docenten, die daaraan veel minder aandacht besteedden. Voor mij gold, dat als je niet kritisch stond tegenover de maatschappij, je de bestaande maatschappij als ‘normaal’ beschouwde. Zo hoort het! Dat vind ik pas echt indoctrinatie. Het huidige omroepbestel met de enorme verscheidenheid is de beste waarborg tegen indoctrinatie. Hoed u voor allen, die daaraan willen tornen.
Jaargang 5. Nr. 244.