Isaac Israels: onterecht onbekend
Over drie jaar is het 150 jaar geleden, dat Isaac Israels in Amsterdam geboren werd. Hij was de zoon van Jozef Israels en de twintig jaar jongere Aleida Israels-Schaap. Op 4 oktober 1934 overleed hij na door een auto aangereden te zijn in Den Haag. Op het ogenblik lopen in Den Haag tentoonstellingen, verspreid over vijf locaties en is er een tentoonstelling in Amsterdam. Wij bezochten de tentoonstellingen in Den Haag. Er viel veel te genieten.
In de hal van Haagse stadhuis aan het Spui wordt aan de hand van een groot aantal panelen een beeld gegeven van zijn leven en werken en dan bijzonder in de jaren, dat hij in Den Haag verbleef. Het is een mooie inleiding bij de overige tentoonstellingen en mooi op loopafstand van Den Haag Centraal. Van daar is het niet ver naar het Haags Historisch Museum aan de Korte Vijverberg langs de Hofvijver. Daar zien we in drie zalen een flink aantal van zijn schilderijen, jeugdportretten en zelfportretten en beelden van het familieleven en dan met name van zijn vakanties in Scheveningen, heel veel vrouwenportretten van meisjes in een naaiatelier, maar ook van dames in een modezaak en vaak in een snelle stijl met vluchtige streken en toch een goede indruk gevend van de vrouw of het meisje. Soms zijn de portretten veel meer tot in detail uitgewerkt. Zo maakte Portret van Nanette Enthoven-Enthoven op mij veel indruk. Hij vind zijn modellen ook vaak in dansscholen of onder de danseressen in theaters.
We wandelen verder langs de Hofvijver naar het Noordeinde, waar hij lange tijd woonde naar het Panorama van Mesdag, waar opnieuw drie zalen wachten. Hier vormen vooral het strandleven van keurig flanerende dames en ezeltje rijdende kinderen tot jonge vrouwen in nog veel verhullende badkleding het belangrijkste thema zijn. Maar er zijn opnieuw vrouwenportretten en een paar prachtige naakten. Dan is het mooi om het fel realistische Panorama te bekijken. Je staat er als het ware op een duintop en kijkt rondom naar de Noordzee en het strand met daarop vissersschuiten, de eerste op toerisme gerichte bebouwing en over een nog onbebouwd duingebied het vroeger Den Haag. Zo moet Isaac Scheveningen in zijn jeugd gekend hebben.
Dan zijn er nog twee minder indrukwekkende onderdelen. Eerst het Louis Couperus Museum aan de Javastraat. Daar hangen een paar schilderijen en zie je Isaac Israels als wassen beeld aan een bureau bezig met het schetsen van een heer. Als je de Javastraat nog even verder volgt kun je bij de Raamweg op lijn 9 naar Scheveningen stappen. Van de halte Circustheater is het 300 meter naar Muzee Scheveningen. In een oud schoolgebouw is een museum ingericht, dat een beeld geeft van het traditionele vissersdorp Scheveningen. In een zaal hangen weer werken van Isaac Israels en nu vooral schilderijen van keurige Haagse dames.
De tentoonstellingen zijn er nog tot 23 september 2012. Wat mij betreft een aanrader. Je moet wel een redelijke conditie hebben om het in één dag te doen. Weer eens iets bijzonders en leuk, dat een vijftal tamelijk onbekende musea hierbij samenwerken. Zo leer je die ook kennen.
Jaargang 5, Nr. 224.