John Ch.M. Jorna

WAT GAAT HET NIUWE JAAR ONS BRENGEN?

Begin 2020 filosofeerde ik bij de koffie met een paar oude knarren over dat rekenkundig bijzondere jaar 2020. Het jaar 3030 ligt heel verweg en je mag je afvragen of de mensheid 3030 haalt. Het jaar 2121 ligt wat dichterbij, 100 jaar en ook een heel mooi jaar 2222 worden, maar we moeten er wel 121 jaar op wachten. Leuke filosofietjes, maar 2020 is om een heel andere reden een bijzonder jaar geworden. Het venijnige Coronavirus heeft wereldwijd miljoenen dodelijke slachtoffers geëist en daarnaast lijden veel mensen nog aan allerlei narigheden na een intensieve besmetting. Een goed en snel werkend geneesmiddel is nog niet gevonden, wel meerdere vaccins en we hopen, dat daardoor het virus uit de wereld wordt verdreven. Als er geen mensen meer zijn, die er vatbaar voor zijn en dus besmet kunnen raken, komt het virus niet meer verder. Heel veel weten we nog niet, maar we stellen ons te weer.

Wij, mijn vrouw en ik zijn ook besmet geraakt. Ik was in het begin heel bang voor een mogelijke besmetting. Gelukkig trof ons een milde variant. Langzaam hervatten wij , allebei in de tachtig, ons oude leventje. Ik heb weer klussen in de tuin gedaan. Mijn vrouw kookt weer zelf, want lange tijd deden dat kinderen en kleinkinderen. De deurbel ging en de kant en klare warme maaltijd stond voor de deur. Prachtig, als je merkt hoezeer je op je kinderen kunt rekenen. Zo’n pandemie blijkt dan ook nog heel leerzaam en stimuleert de vindingrijkheid bij ons mensen.. De vraag voor dit jaar is of we het virus eronder krijgen. We horen onze kinderen en kleinkinderen verzuchten, dat ze zo hopen, dat er weer een familieweekend komt.

Intussen draait de wereld gewoon door. Ik ben heel benieuwd hoe de contacten tussen de EU en het VK zich zullen ontwikkelen. Hoe verloopt het vrachtverkeer met de vereiste douanecontroles? Hoe ontwikkelt zich het wederzijdse toerisme als corona eenmaal voorbij is? Hoe ontwikkelen zich de wetenschappelijke contacten en het studeren in het VK vanuit de EU en omgekeerd? Hoe wordt de relatie tussen de VS en het VK, zeker nu er een nieuwe president is, die veel meer op internationale samenwerking is gericht. En hoe gaat de machtsoverdracht ondanks alle dwaze pogingen van Trump uiteindelijk verlopen? Zal Trump nog in staat zijn zijn gedachtengoed levend te houden. Wat gaat zijn aanhang doen? Hoe gaat de Republikeinse Partij op die Trump-aanhangers reageren? We kunnen altijd zulke vragen over de toekomst stellen, maar de nieuwe ontwikkelingen zullen voor mij in ieder geval zeer boeiend zijn.

13e Jaargang, 647.

HOW SPLENDID WILL BE THE ISOLATION?

Net voor het  nieuwe jaar en in de Kersttijd kwam het tot een overeenkomst. Alle talkshows waren op vakantie. Het Britse Parlement en het Europees Parlement en al die nationale ambtenaren zijn aan hun lot overgelaten. Commentaar van al die “Deskundigen” ontbreekt. Ze moeten zelf tot een oordeel komen. Zo hoort het ook.

Komt de EU er goed vanaf? De wederzijdse handel kan op hetzelfde niveau en zonder douanerechten doorgaan. Er komt alleen een enorme hoeveelheid administratieve rompslomp en douanecontrole bij. Om daarvan af te zijn word je lid van de EU, maar de Britten, althans een deel ervan heeft zo een eigen logica. De Britten krijgen elke dag onze verse groenten en bloemen en planten. En de producten van de Britse industrie komen zonder importheffingen de EU binnen en liefhebbers van Britse auto’s en in het VK geproduceerde Japanners kunnen tevreden zijn. Eigenlijk ging het daar ook niet om. De EU kent vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en arbeid. Om dat laatste ging het  Al die vooral Oost-Europeanen, die zomaar het VK binnenkwamen en de Britse banen inpikten en overlast veroorzaakten. Daar moest men vanaf. Maar er kwamen van het continent ook veel hooggeschoolden en multinationale bedrijven konden hun personeel naar believen ook in het VK inzetten en omgekeerd op het continent en dat wordt straks veel lastiger. Goed geschoolde Britten kunnen straks niet zomaar ergens in de EU gaan werken en zo internationale ervaring opdoen. Hoe moeilijk het wordt op universiteiten in de EU voor kortere of langere tijd te studeren moet nog blijken. Bijna de helft van de Britten, tegenstanders van de Brexit hadden dat al lang begrepen/

Eigenlijk past het traditioneel ingestelde VK qua sociaal-economisch systeem niet echt in de EU. Het land kent harde concurrentie, scherpe klassenstrijd met stakingen en niet op overleg gerichte vakbonden. Dat Angelsaksische model verschilt enorm van het Rijnlandse model, dat we in Nederland en Duisland kennen. In Nederland zijn stakingen betrekkelijk zeldzaam. Er is een goed overleg op nationaal niveau in de SER en via vakbonden en ondernemingsraden in de bedrijven. Natuurlijk zien we ook in Nederland die Brits-Amerikaanse invloed, maar met goede wet- en regelgeving blijven conflicten beperkt en zo bereiken we een hoog welvaartsniveau. De Britten volgen graag het Amerikaanse voorbeeld en dan vooral van Trump. Het veel meer Europees gerichte beleid van Joe Biden zal voor de Britten wel even wennen worden.

De EU met de gemeenschappelijke markt kreeg vooral zin, toen de nationale markten voor de grote bedrijven te beperkt van omvang waren. Als bedrijven werken voor de internationale markt en ook steeds meer in verschillende landen hun vestigingen hebben is het ook logisch, dat die internationale economie ook internationaal geregeld wordt. Natuurlijk zijn er ondernemers, die het liefst zo weinig mogelijk aan regels zijn gebonden. Al die regels zijn lastig en ze kosten meestal geld. De EU ontwikkelde zich steeds meer in de richting van wet- en regelgever om zo de macht van grote ondernemingen aan banden te leggen. Zo werd gezorgd voor goede arbeidsomstandigheden, eerlijke lonen, goede pensioenen en hoge kwaliteit van de producten. Daar zijn de Britse ondernemers nu grotendeels vanaf. Voor mij is het onbegrijpelijk, dat de Britse Socialisten niet beter begrepen hebben, dat de EU er is om de gewone man te beschermen. Misschien zien ze in de EU vooral een verbond van ondernemers. Onze SP heef daar ook last van. Als er dan toch conflicten tussen bedrijven ontstaan is er straks een soort scheidsrechter, een Permanent Hof van Arbitrage. Met het echt strenger Europese Hof van justitie in Luxemburg met de strenge Europese regels en wetten hebben de Britten straks niets meer te maken, maar ze worden ook niet meer door die strenge regels beschermd. In het VK ligt de macht weer bij de machtigen en de zwakken gaan er onderdoor. Bedenk daarbij wel, dat al die smoezen over ze pikken onze vis in en we zijn onze zelfstandigheid kwijt alleen maar dienden om de mensen tegen de EU op te zetten. Het waren bepaald niet toevallig juist de Conservatieven en Nigel Frage, een voormalige beurshandelaar, die zo vóór Brexit waren en zijn. Nu maar hopen, dat de schade voor onze export flink meevalt en dat de Britse economie niet te veel schade lijdt..

13e Jaargang, Nr. 646.

13E 

VERTROUT HIJ ZIJN GASTEN

Ik moest vaak aan dit spreekwoord denken als ik Trump voor de zoveelste keer hoorde beweren, dat er bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen sprake moet zijn geweest van fraude. Hij wist van het bedrog bij zijn eigen verkiezing en kon zich kennelijk nauwelijks voorstellen, dat het ook zonder grootschalig bedrog kan. Ik was blij met de winst van Joe Biden al werd die alsmaar niet door Trump erkend. Wat een slechte verliezer.

Pas deze week kwam de officiële bevestiging van de winst van Joe Biden, zoals die door de honderden kiesmannen bekend werd gemaakt. Het gaf mij een opgelucht gevoel. Het democratische systeem had toch goed gewerkt ondanks alle tegenwerking van de nog steeds officiële Amerikaanse president. Die blijft maar volhouden, dat hij de eigenlijke winnaar is en beweert in het Witte Huis te blijven zitten.

Dan denk ik, dat de belangrijkste reden is om president te willen blijven zijn angst is, dat na zijn aftreden er juridische stappen tegen hem zullen worden genomen. Hij heeft zoveel bedrog gepleegd, zoveel overtredingen van de wetgeving begaan. Hij heeft zo vaak misbruik gemaakt van zijn macht. Alleen dankzij de onvoorwaardelijke steun van de Republikeinse Senaatsfractie is hij aan impeachment ontkomen, Trump is op een ongelooflijk bizarre manier president geweest. De wereld heeft aan enorme risico’s bloot gestaan. Hij bleek geen benul te hebben van de werking van kernwapens en stelde de vraag: “als we ze hebben, waarom gebruiken we ze dan niet? Zo’n onbenul zat met zijn vingers aan de rode knop. Jarenlang hebben we in de strijd tegen kernwapens gewaarschuwd voor dit soort risico’s. Zelfs nu nog ben ik bang dat hij – nog steeds president – een oorlog gaat beginnen.

Moet de geschiedenis over hem en zijn trawanten oordelen of moet de rechter beslissen?   Een onafhankelijke rechter heeft mijn voorkeur, niet bijvoorbeeld de politiek gekleurde Senaat, Eigenlijk zou hem het Amerikaans staatsburgerschap ontnomen moet worden. Hij zou net als Napoleon verbannen moeten worden, maar niet naar Sint Helena, maar naar een onbekend gevangenenoord onder beheer van de Verenigde Naties, afgeschermd tegen al zijn vrienden

De verenigde Staten zullen lessen moeten leren van alle ellende van de afgelopen vier jaar Democraten en Republikeinen zullen strenge regels moeten opstellen om de keuze van dit soort kandidaten te voorkomen. De Senaat zal  duidelijke regels moeten opstellen over het stemmen over impeachment. Partijbelang mag geen rol spelen. Buitenlandse invloed op het keuzeproces moet onmogelijk worden gemaakt. De wereld kan zich geen machtig land veroorloven met een politiek systeem, dat zo tot instabiliteit kan vervallen. We moeten ons weer veilig kunnen voelen op onze woonplaneet.

Nu hoop ik maar, dat we snel helemaal herstellen van de aanval van Corona in lichte vorm en dus besluit ik met u allen een fijn feest te gaan vieren van de geboorte van de man waarmee onze Jaartelling is begonnen..

13^e Jaargang, Nr. 645.

WERELDWIJD VEREERD

Uitgerekend op zijn feest voelde ik mij niet lekker en kon ik niet naar de viering in zijn H. Nicolaaskerk in Odijk. Van vorige jaren herinner  ik mij, dat zijn plaatsvervanger Sinterklaas op het eind van de viering binnen trad en een  aangenaam gesprekje heeft met de voorganger. Zielenherders onder elkaar. Intussen is Zwarte Piet druk met grote en kleine kinderen van snoep, te voorzien. Beter een gewoon griepje dan Corona, dacht ik intussen. Met heel veel slapen voel ik me al weer een stuk beter.

De H. Nicolaas was bisschop van Myra in Turkije en een man, die heel veel voor de mensen over had. Over Nicolaas worden tal van legenden verhaald. Het zijn vrome verhalen, die ons vooral ten voorbeeld strekken. Een claim van historische waarheid ligt er niet op.. Er schijnen zelfs legenden over meerdere heiligen te worden verteld. Een heel bekende legende  is die van de H. Nicolaas aan boord van een schip. Het stormt vreselijk en het schip dreigt te vergaan. Maar de H. Nicolaas weet de storm te bedwingen. Daarom is hij de beschermheilige van de zeelieden en  van tal van havensteden. Odijk ligt aan de Kromme Rijn. Het wapen van de vroegere gemeente Odijk toont een scheepje met drie zeelieden en een bisschop. Een kwartier van het wapen van de gemeente Bunnik toont dit vroegere Odijkse wapen. Ook IJsselstein en Jutphaas hebben een H. Nicolaaskerk evenals Baarn en de stad Utrecht. Ook elders in Nederland vind je kerken aan de H. Nicolaas toegewijd. Zo staat tegenover het Centraal Station in Amsterdam de H. Nicolaasbasiliek. De op 3 december overleden muzikaal directeur werkte eerder in een H. Nicolaaskerk in Newcastle. De Michelinatlas van Frankrijk vermeldt 35 plaatsen, die Saint Nicolas heten.

Toen er gevaar dreigde voor de stoffelijke resten van de H. Nicolaas werden zij vanuit Turkije overgebracht naar de stad Bari in het Zuidoosten van Italië.  Maar de H. Nicolaas wordt vooral vereerd in de oosters Orthodoxe wereld. Daar zie je overal de mooiste iconen van deze heilige bisschop. De H. Nicolaas is de beschermheilige van Rusland. Nu de orthodoxe kerk daar weer een zekere vrijheid geniet is de verering van de H. Nicolaas een serieuze zaak.

En als Corona echt voorbij is kom dan eens kijken in de H. Nicolaaskerk in Odijk met een prachtige kopie van een icoon van de H. Nicolaas met rondom meerdere legenden afgebeeld. Ga vervolgens iets gebruiken in Het Wapen van Odijk, inderdaad ook met een afbeelding van de heilige.

13^e Jaargang, Nr. 644.

WE IS EEN VOOR DE HAND LIGGENDE OPLOSSING

Vorige week schetste ik de crisis, waarin de Europese Unie is komen te verkeren door de weigering van Polen en Hongarije goedkeuring te verlenen aan de Meerjarenbegroting van de EU en het Herstelfonds om de economische schade door de pandemie te repareren. Nederland en enkele andere welvarende landen verbonden aan hun goedkeuring de voorwaarde van rechtsstatelijkheid. Een land waar de rechtsstaat niet goed wordt gehandhaafd zal niet voor subsidies in aanmerking komen. Op die manier wil men Polen dwingen zich te houden aan de scheiding van machten. Rechters horen onafhankelijk te zijn en dus niet door de politiek benoemd te worden. In Hongarije gaat het vooral om de Mensenrechten: Vrijheid van onderwijs en vrijheid van meningsuiting met name voor de media. Kranten, radio en televisie komen steeds meer onder controle van de regering. Daarnaast is er veel corruptie.

Landen als Spanje, Italië en Griekenland zijn zwaar getroffen door de Coronapandemie en hebben dringend hulp nodig. Zolang de begroting en het herstelfonds niet zijn goedgekeurd, kunnen er geen subsidies worden uitgekeerd. Polen en Hongarije willen pas goedkeuren als de rechtsstaatvoorwaarde vervalt. Wat te doen?

Sven Giegold, Een Duitse Groene Europarlementariër wijst op een mogelijkheid, die het Europees Verdrag kent. De overige 25 lidstaten kunnen gebruik maken van de zogenaamde “versterkte samenwerking” en daarmee vooruitlopen op een toekomstige ontwikkeling. Zo kennen we in de EU het Schengenverdrag. Een groot aantal lidstaten hebben hun onderlinge grenscontrole afgeschaft. Maar ga je naar Roemenië, dan wacht jou bij de grens een intensieve pascontrole.

Nederland stelde voor het probleem op te lossen door overeenkomsten tussen de lidstaten. Giegold vindt de versterkte samenwerking een betere oplossing, want daarbij wordt ook de goedkeuring van het Europees Parlement gevraagd en krijgt deze oplossing ook op democratische wijze goedkeuring. Polen en Hongarije staan buiten spel. De overige 25 lidstaten keuren de meerjarenbegroting en het Herstelfonds goed, inclusief de rechtsstaatvoorwaarde. De EU kan gewoon aan het werk. Landen die hulp nodig hebben en de rechtsstaat handhaven krijgen hun subsidies. Polen en Hongarije moeten hun burgers uitleggen waarom hun land geen hulp krijgt.

Sven Giegold vindt, dat het Duitse voorzitterschap zo snel mogelijk het voornemen van “versterkte samenwerking” op de agenda moet plaatsen. Wellicht is dat voor Polen en Hongarije al een voldoende duidelijke waarschuwing om hun verzet op te geven, maar erg zeker is dat niet. Het zijn zeer autoritaire regimes en ze hebben nog steeds steun van een meerderheid van de bevolking. Maar de EU mag zich door deze twee landen niet laten gijzelen. Wordt vervolgd.

13e Jaargang, Nr. 643.

Het leek mij vrij logisch vandaag mijn blog te wijden aan de ineenstorting van Forum voor Democratie. Ik heb mijn column van zaterdag, 23 maart 2019 nog eens opgezocht. Daarin reageerde ik op de overwinningsspeech van Thierry Baudet. Lees die column nog eens en zie de kritiek op zijn ideeën. Zijn aanhangers hebben er wel lang over gedaan om alle onzin van Thierry te ontrafelen. Toch goed, dat hun ogen eindelijk geopend zijn.

HOE GAAN DEZE VARKENTJES GEWASSEN WORDEN?

Deze twee landen staan bekend wegens hun groot gebrek aan rechtsstatelijkheid.Tot de laatste verkiezingen voor het Europese Parlement zat Judith Sargentini in de Groene fractie van het Europees Parlement. Namens het Europees Parlement onderzocht zij de situatie van de Hongaarse staat  en bracht daarover een vernietigend rapport uit, dat met een grote meerderheid door het Europees Parlement werd aanvaard. In Brussel werd zij toegejuicht, in Boedapest konden ze haar wel vreten. Een andere Nederlander, Eurocommissaris Frans Timmermans  speelde een grote rol in Polen. Het lijkt wel of Brussel eenzelfde rol gaat spelen als voor die Wende de Sovjet Unie. Dat is een buitengewoon zwaar verwijt, gezien de jarenlange onderdrukking door de communisten van de Poolse vrijheid. De Polen er echt onder krijgen lukte nooit. Daarbij speelde de Rooms-Katholieke Kerk een belangrijke rol. In de loop der eeuwen was het de Kerk, die zorgde voor eenheid, zelfs toen Polen was opgedeeld in een Russisch, een Oostenrijks en een Duits deel.

Waar gaat het nu om in Polen? De zeer rechtse regering wil allerlei burgerrechten terugdraaien, maar stuit daarbij voortdurend op het verzet van de rechterlijke macht. Ze verwijten de rechters, dat ze na de val van het communisme zijn blijven zitten, maar in werkelijkheid passen de rechters gewoon de wet toe. Dus wilden de Poolse regering die rechters kwijt door ze vervroegd met pensioen te sturen en in hun plaats politieke vrienden te benoemen. De politiek hoort geen rechters te benoemen, want rechters horen onafhankelijk te zijn overeenkomstig  het principe van de Scheiding van Machten. Een ander punt is de aanscherping van de abortuswetgeving. Het plan leidde tot grote demonstraties. Het merkwaardige is, dat deze conservatieve regering wel steunt op een meerderheid – samen met een kleine nog rechtsere partij – die bij eerlijke verkiezingen is verkregen. De grote invloed van de Kerk speelt daarbij een rol.. Ik vrees, dat deze bemoeienis van de Kerk met de politiek tot een groeiende onkerkelijkheid zal leiden. De Poolse kerkleiders zijn te autoritair om hun manier van optreden te veranderen.

Ook in Hongarije steunt de regering op een meerderheid bij democratische verkiezingen verkregen. Maar ze willen het verzet van de oppositie breken. Daarbij worden alle media in hun vrijheid aangetast, zodat de stem van de oppositie niet meer wordt gehoord. Een onafhankelijke Universiteit bekostigd door een Hongaarse miljardair Soros werd uit de het land verdreven. Daarnaast is er het verwijt van grootschalige corruptie, waarbij ook Europees geld gemoeid is.

Het gebrek aan rechtsstatelijkheid is de andere regeringsleiders van de EU een doorn in het oog. Allerlei procedures helpen maar niet. Nederland kwam met een plan. Samen met andere landen wilden we alleen instemmen met  de meerjarenbegroting van de EU en met het Europees Herstelfonds als aan het uitkeren van subsidies uit de begroting of uit het Herstelfonds de voorwaarde werd verbonden, dat de ontvangende lidstaat de principes van de rechtstaat respecteert. De kans is dan groot, dat Polen en Hongarije niet meer voor subsidies in aanmerking komen.

Nu weigeren Polen en Hongarije met daarbij nu ook Slovenië goedkeuring te verlenen aan de meerjarenbegroting en het Europees Herstelfonds, zolang die voorwaarde van rechtsstatelijkheid gehandhaafd wordt. Zelf hebben ze het geld ook heel hard nodig, maar ze tonen zich tot nu toe heel hardnekkig. De zoveelste crisis in de EU terwijl we midden in een Coronacrisis en in de daaruit voortkomende economische crisis zitten. Wat te doen?

Naar mijn mening zeker niet toegeven. Dan komt er een noodbegroting van ongeveer één derde van de normale begroting, waaruit de lopende uitgaven worden betaald. We hebben in de Europese geschiedenis genoeg lessen geleerd waartoe aantasting van de rechtsstaat kan leiden. Voor Spanje, Italië en Griekenland geeft dat wel een enorm probleem. De crisis slaat daar hard toe. Ze hebben die Europese subsidies  heel hard nodig. Het zou goed zijn als een aantal rijke landen alvast geld naar de EU overmaken om die drie landen alvast een voorschot te geven. Ik hoop maar, dat dit in verband met de Europese regels mogelijk is. Dat gedoe in Polen en Hongarije moet nu echt stoppen. We zijn niet alleen samen de EU om de voordelen voor de economie. We zijn ook een waardenunie en daarmee een voorbeeld voor de gehele wereld.

13^e Jaargang, Nr. 642.

WAT TE DOEN ALS TWEE LOYALITEITEN STRIJDIG ZIJN?

Loyaliteit is een prachtig begrip. Lees wat de dikke Van Dale erover schrijft; “trouw aan aangegane verbintenis of hetgeen waartoe men door zijn positie verplicht is, zonder achterhoudendheid.”

Als ik mij afvraag naar wie ik loyaal ben of in ieder geval hoor te zijn wordt dat iets als een gewetensonderzoek. Loyaal ben je naar je partner, naar je kinderen en kleinkinderen en naar de rest van de familie. Je bent loyaal naar je buren en naar je dorp of in de stad je wijk of je buurt. Geldt die loyaliteit ook naar de hele gemeente of de provincie en je land? Ik vind van wel. Ik voel zelfs een zekere loyaliteit naar de Europese Unie. Die loyaliteit houdt ook in, dat je je verantwoordelijk voelt voor de ander, dat je iets voor die ander over hebt. Je hebt echter veel meer verbintenissen in je leven. Je bent loyaal naar je werk. In mijn geval was dat een school. Als docent was ik loyaal naar mijn leerlingen en ik voelde een sterke verantwoordelijkheid voor hun resultaten en ook voor hun leven. Voelden ze zich gelukkig? Voelden ze zich thuis in hun klas? En natuurlijk voelde ik een sterke loyaliteit naar mijn collega’s en die voel ik nog steeds al ben ik al ruim 26 jaar uit het onderwijs. Zo kun je loyaal staan tegenover de AOb, de Algemene Onderwijsbond en naar GroenLinks waarvan ik vanaf het begin in 1989 lid ben. Je kunt  allerlei verenigingen opnoemen. Ben ik voor winkels een loyale klant? Ben ik bij artsen een loyale patiënt?

De trouwe (loyale) bezoekers van dit weblog weten het wel. Met de Rooms-Kake Kerk heb ik een bijzondere band. Die had ik al in Arnhem, maar sinds ik vanaf 1967 in Odijk woon, ben ik altijd actief geweest in de H. Nicolaaskerk. Toen ik als baby gedoopt werd, had ik daar geen enkel benul van. Maar als twaalfjarige werd ik gevormd en daar hoort een belofte bij. Je bent dan oud genoeg om te beseffen, dat je nu trouw belooft. Voor mij is trouw aan een gegeven woord vanzelfsprekend. Ik voel mij verantwoordelijk voor mijn geloofsgemeenschap, maar evengoed voor de veel grotere parochie en voor ons aartsbisdom en voor de wereldkerk. Vanuit dat verantwoordelijkheidsgevoel ben ik ook heel kritisch, want die kerk heeft dat hard nodig. Ik laat die kerk liever niet alleen maar aan de ambtsdragers over. Ik merk wel, dat dat besef bij velen nog ontbreekt. Bij onze protestante zusters en broeders is dat wel anders. Ik benijd ze.

Maar zo kom je vanzelf ook bij het mijns inziens toenemend gebrek aan loyaliteit. Veel mensen vragen zich af of ze ergens iets aan hebben. Zo niet, dan worden ze geen lid. Ze vragen zich minder vaak af of ze iets voor een ander kunnen betekenen. Het eigenbelang staat voorop en verder niets. Daar gaan gemeenschappen aan kapot. Het maakt een dorp minder leefbaar en hoe fijner het leven in een dorp of een wijk is, hoe meer belangstelling er is voor het kopen van een huis. Om maar weer even bij dat eigenbelang terug te komen.

Loyaliteit heeft net als solidariteit altijd iets wederzijds. Heel mooi zie ik dat in deze Coronatijd. Voor ons ouderen is winkelen in een drukke supermarkt niet zo aan te bevelen. Die wederzijdse loyaliteit komt dan tot uiting in het aanbod van jongere buren om voor ons boodschappen te doen. Het protest tegen de Coronamaatregelen roept terecht veel ergernis op. Dat heeft nu echt helemaal niets met aantasting van de vrijheid te maken maar met bescherming van onze levens. Niemand is vrij om door besmetting andermans dood te veroorzaken.

Ik stuitte op dit onderwerp door een artikel in het AD, waarin mensen geïnterviewd werden over de mogelijkheid en zelfs de wenselijkheid van de annexatie van de gemeente Bunnik door de grote slokop Utrecht. Er is geen optimale grootte voor een gemeente. Sommigen beweren, dat een gemeente minstens 45.000 inwoners moet tellen. Dan kunnen voldoende deskundige ambtenaren worden aangetrokken. Vaak zijn dat plattelandsgemeenten met meerdere dorpen. Het wordt dan veel ingewikkelder om aan alle dorpen echte aandacht te schenken. Een gemeenschapsgevoel ontstaat dan veel moeilijker. Dat is zelfs in de gemeente Bunnik een probleem. De drie dorpen verschillen sterk van karakter.  Met andere gemeenten in de omgeving heeft men de oplossing gezocht in intergemeentelijke samenwerking. De bevolkingsomvang kan dan goed worden afgestemd op het onderwerp van de samenwerking. Ik hoor daar geen klachten over.

In het artikel kwam een vroegere wethouder van de gemeente Bunnik aan het woord. Hij toonde zich voorstander van schaalvergroting. Hij is nu “strategisch adviseur” van de gemeente Utrecht. Hij zou zo maar kunnen adviseren om Bunnik maar te annexeren. Maar van hem mag verwacht worden, dat hij als inwoner van het dorp Bunnik en als voormalig wethouder loyaal staat tegenover Bunnik. Dan hoor je de gekozen intergemeentelijke samenwerking te respecteren en je te onthouden van adviezen aan de gemeente Utrecht over de gemeente Bunnik. Dat is een kwestie van loyaliteit.

Als je erover nadenkt komt die strijdigheid van loyaliteiten meer voor. Ik mis bij fanatieke voorstanders van openbaar onderwijs vaak enige loyaliteit naar het bijzonder onderwijs op religieuze basis of op basis van pedagogische of onderwijskundige aanpak. Er wonen tientallen nationaliteiten in Nederland. Ze zijn inwoners van ons land, maar staan meestal nog loyaal tegenover hun moederland. Dat wordt moeilijk als vanuit hun moederland geëist wordt dat ze horen te protesteren tegen cartoons, waarin misstanden in de Islamitische wereld aan de kaak worden gesteld. Islamieten voelen zich dan beledigd, terwijl het bij ons bij de vrijheid van meningsuiting hoort. Een moeilijke keuze tussen de loyaliteit naar de Islam en de loyaliteit naar de grondwettelijke vrijheid van meningsuiting in Nederland.

13^e Jaargang, Nr. 641.

WAT EEN VERSCHIL

De poststemmen hebben de doorslag gegeven, maar wat was het spannend voordat die poststemmen aan de beurt waren. Zouden we nog eens vier ergerlijke Trumpjaren moeten doorstaan? Maar uiteindelijk won Biden, al wordt dat door veel Republikeinen en zeker door Trump nog niet erkend. Met alle juridische processen, zal hij wellicht wat kleine foutjes erkend krijgen, maar nooit genoeg om alsnog de verkiezingen te winnen. Biden begrijpt heel goed, dat hij compromissen zal moeten sluiten om ook maar iets te bereiken. De zetelverdeling in de Senaat is voorlopig nog niet duidelijk. Pas als er 50 democratische senatoren zijn zit het goed. Dan geeft de stem van vice-president Harris de doorslag.

De vier jaren met Trump hebben gezorgd voor een sterke verdeeldheid in het land. Je kon het merken tijdens de toespraak van Biden. Er waren geen enthousiaste reacties uit het publiek. Wel bij de toespraak van de nieuwe vicepresident Harris. Maar voor de VS en voor de rest van de wereld is de verkieing van Biden vooral positief. Minder politiek en economisch isolationisme, meer aandacht voor het klimaat, blijvende aandacht voor meer banen in het land, een betere gezondheidszorg en een betere aanpak van de Coronapandemie. Biden zal zich weer bij het Klimaatverdrag van Parijs aansluiten. Hij zal dus de winning en het verbruik van gas, aardolie en steenkool verminderen. Dat gaat bannen kosten, maar de energietransitie gaat weer veel banen opleveren.

Hoe zullen de populistische Trumpaanhangers reageren? Velen van hen zijn zelfstandigen met een eigen bedrijf, vooral in de landbouw. Kijk maar naar de rode kleur in het agrarische Midwesten op de kaart van de VS. Hoe kun je de aanhang onder industriearbeiders verklaren? In de VS kennen we het arbeiderskapitalisme. Velen bezitten een paar aandelen en willen dus, dat het met het bedrijfsleven goed gaat. Het economisch herstel na de kredietcrisis was al tijdens het Obamabewind begonnen en Trump heeft dat weten door te zetten. Dat succes leverde hem veel stemmen op. Hij was tegen immigranten, want die pikken de banen in. Hij was tegen internationale handelsverdragen, want de ingevoerde producten moeten in de VS zelf gemaakt worden. Trump had nauwelijks oog voor het belang van ontwikkeling overal in de wereld. Dat zijn allemaal mooie dingen voor populisten, die vooral het ikke-ikke-denken in het vaandel voeren. Daarbij komt, dat de VS met het vrije wapenbezit vanouds nogal gewelddadig zijn en zo zien we het beeld van de Trumpaanhang voor onze ogen verschijnen.

Dat is een enorm verschil met Biden. Ik wist het niet, maar ik las een bijzonder mooi stuk van Nathalie Righton in de Volkskrant. Ze vertelde over de verkiezingsdag. Biden begon die dag met het bijwonen van de H. Mis in zijn parochiekerk. Later las ik, dat hij zich vooral laat leiden door de Katholieke Sociale Leer. Die is vooral neergelegd in de sociale encyclieken van opeenvolgend pausen. Een grap wordt verteld: Wat is het best bewaarde geheim van het Vaticaan? Juist die Katholieke Sociale Leer. In Nederland bestaat daarover een handboek in boekvorm. Bij katholieke ondernemers is het niet erg bekend, lijkt mij vaak. De kerk toonde zich altijd voorstander van harmonie en goed overleg in plaats van de klassenstrijd van bijvoorbeeld socialisten. Het Nederlandse polderen komt aardig in die bedoelde richting. Wist u dat? Als ik het goed begrijp wil Biden het polderen in de VS gaan invoeren.

Biden is door de Amerikaanse Rooms-Katholieke bisschoppen gefeliciteerd, maar er is één kwestie, die wat moeilijk ligt. Hij wil de pro-abortuswetgeving handhaven. Volgens de wet mag abortus en Biden wil, dat die voor de vrouw veilig wordt uitgevoerd. Als abortus wordt verboden, gebeurt het toch illegaal, maar dan vaak met grote risico’s voor de vrouw. Dat is altijd het moeilijke dilemma voor katholieke politici. In Polen speelt het nu ook weer. Maar toen Biden eens elders in de VS een H. Mis bijwoonde weigerde die pastoor hem de H. Communie vanwege zijn aborusstandpunt. Daarom ben ik blij met de felicitaties van de Amerikaanse bisschoppen.

13^e Jaargang, Nr. 640.