HET GAAT DIEPER
Een kleinzoon belde mij op. Zoals gewoonlijk begon hij met te vragen hoe het met me ging. Ik antwoordde: “Ik lik mijn wonden!” Eerst begreep hij me niet. Ik legde hem uit hoe pijnlijk het zetelverlies van GroenLinks voor mij was. Maar hij moest mijn vrouw spreken. Ik heb mij uiteraard afgevraagd wat de oorzaken zijn van deze pijnlijke uitslag. In de campagne werd heel sterk de nadruk gelegd op alle veranderingen, die volgens GroenLinks in Nederland nodig zijn. De mensen zitten nu juist te wachten op het einde van de Coronapandemie. Dat is de hoofdzaak.Zeur ons niet aan de kop over al die veranderingen. We zitten juist te wachten op de tijd, dat alles weer “normaal” is geworden.
Daarbij werd GroenLinks terecht gezien als de partij, die windenergie erg belangrijk vindt. Dat vinden de meeste mensen ook wel, maar niet in hun eigen omgeving.
Opnieuw werd GroenLinks het slachtoffer van het strategisch stemmen. D66 werd sterk gesteund, zodat deze partij in een volgend kabinet behoorlijk tegengas kan geven. Dat legt bij D66 een enorme verantwoordelijkheid. Over maatregelen tegen de opwarming van het klimaat spreekt de VVD wel mooie woorden, maar de centen ervoor stellen ze niet beschikbaar.
De opkomst was deze keer erg hoog en dat werkt in het nadeel van GroenLinks. De partij heeft meer stemmen nodig voor een zetel.
Volt bleek een onverwachte stemmentrekker onder traditionele GroenLinksstemmers. Hun idee over een federaal Europa spreekt mij zeer aan. Voor mij is onduidelijk hoe ze staan tegenover de EU als middel om de te grote macht van het internationale bedrijfsleven te beteugelen.
GroenLinks neemt het op voor de zwaksten in onze samenleving, voor mensen met lage inkomens en weinig kennis en weinig macht. Ook voor planten en dieren, die zich niet kunnen verdedigen. Daarmee gaat GroenLinks dwars tegen de toenemende tendens om vooral op te komen voor je eigen belang. Iedereen moet maar zijn eigen boontjes doppen. De nieuwkomers in de Tweede Kamer hebben dat eigenlijk als uitgangspunt. Bij1 wil minder rassendiscriminatie. Volt wil een sterkere EU. Ja21 wil minder buitenlanders en BBB wil de belangen van de boeren behartigen. Ze zouden hun uitgangspunten ook binnen een brede volkspartij naar voren kunnen brengen, maar ze kiezen voor hun beperkte eigenbelang.
Waarom die eenzijdige nadruk op het eigenbelang en te weinig oog voor het algemeen belang? Ik heb de eigen ervaring, dat je met goede amendementen en andere actiemiddelen een partij als GroenLinks behoorlijk EU-minded kunt maken. De drie Europarlementariërs staan voor zon 12,5% van de stemmen, dus 18 zetels in de Tweede Kamer. GroenLinks heeft over allerlei thema’s duidelijke uitgangspunten. Het algemeen belang telt bij deze partij. Kennelijk spreekt het de kiezers te weinig aan. In Duitsland zijn de “Grünen” in twee deelstaten de tweede partij geworden. Snappen de Duitsers het allemaal beter? Of hebben ze in hun collectieve geheugen veel meer kennis van wat extreem rechts aan ellende kan brengen?
Wat is er in Nederland de laatste vijftig jaar veranderd? Vroeger had vrijwel iedereen een sterke innerlijke overtuiging. Je was katholiek of protestant of humanist of socialist of pacifist en de grondslag van al die groepen was, dat je iets voor anderen moet over hebben. Naastenliefde was het eerste gebod en voor anderen heette dat solidariteit of menslievendheid. Onze samenleving is sterk geseculariseerd en geïndividualiseerd. Te veel mensen zien de ander niet meer staan. In tegendeel collectief gaat men anderen afwijzen, zelfs haten. Vroeger had je als uitgangspunt in je leven, dat je niet leefde voor jezelf maar voor de ander. Dan zou je nooit zeggen, dat jouw leven “voltooid” was, want die ander was er nog steeds. Daar leefde je voor. Gelukkig zijn er nog steeds heel veel mensen, die veel voor de ander over hebben. Durf je dat nog hardop te zeggen? Ik ben er voor de ander. Elke keer als ik daar prachtige voorbeelden van zie wordt mijn pessimisme over de moderne samenleving wat getemperd. Het wordt tijd voor bezinning.
14e Jaargang, Nr. 658.