WILLEN DE KERKEN ECHT EENHEID?
Beste seculiere lezertjes; het is een typisch christelijk fenomeen. Elk jaar bidden we in januari voor de eenheid van de christenen. Dat is een hele vooruitgang vergeleken bij vroeger, toen de aanhangers van de ene kerk door de andere kerk als ketters op de brandstapel werden gedood. Dat soort godsdienstoorlogen zoals de Dertigjarige oorlog in Duitland en onze eigen Tachtigjarige Oorlog zijn gelukkig voorbij. Op alle niveaus van het plaatselijke tot het mondiale zijn tussen de verschillende christelijke kerken goede contacten. Maar zelfs nu nog komt het soms tot narigheid, zoals in Oekraïne. Daar bestonden naast de met Rome verbonden Katholieke Kerk drie Oosters Orthodoxe Kerken. Een daarvan was nauw verbonden met de Russische Orthodoxe Kerk, bezat veel kerken, kloosters en landgoederen. Een rijke kerk dus. Mede onder invloed van de regering kwam het tot overleg en de drie werden verenigd. Moskou reageerde boos, want het raakte veel aanhangers en bezit kwijt. De nieuwe Oekraïense Orthodoxe Kerk werd door de metropoliet van Constantinopel ofwel Istanbul erkend. Gelukkig is dit een uitzondering.
Ook binnen de Kerken komt verdeeldheid voor. Soms leidt dit tot afsplitsingen. Bij de protestanten in Nederland is dat helaas nogal eens voorgekomen. Ook binnen de Rooms-Katholieke Kerk komt af en toe verdeeldheid naar voren. Paus Franciscus krijgt vanuit conservatieve kringen veel kritiek. Daarbij is er niets nieuws onder de zon, want bij vrijwel alle onderlinge conflicten spelen politieke belangen een rol. Zo hebben Noord-Amerikaanse rijke eigenaren van steenkool- en oliebedrijven veel kritiek op Paus Franciscus vanwege zijn opvattingen over het behoud van de schepping. Zij willen het liefst ongestoord door kunnen gaan met het verpesten van ons milieu.
Wat mij vaak dwars zit is de alsmaar voortdurende onenigheid over geloofswaarheden. Zo vroeg het jarenlang overleg daarover voordat de Protestante Kerk in Nederland tot stand kwam en sommige kerkelijke gemeenten waren het er niet mee eens en sloten zich er niet bij aan. Nu gaat het niet alleen om de leer. Er bestaat in elke kerk, zelfs in elke plaatselijke geloofsgemeenschap een bepaalde sfeer. Daardoor voel je je er echt thuis. Daar is op zich niets op tegen als er maar goed contact onderling tussen de geloofsgemeenschappen is. Je moet als het ware iets van gastvrijheid proeven en in mijn eigen geloofsgemeenschap streven we daar hartstochtelijk naar.
Maar bij alle gevoelens van gastvrij te worden ontvangen doet het toch elke keer weer pijn, dat al die officiële kerkleiders het er maar niet over eens kunnen worden welke opvatting over de Eucharistie/ het Avondmaal nu de juiste is. Toen Jezus kort voor Zijn lijden met zijn leerlingen het Joodse Paasmaal nuttigde en het brood brak en zei “DIT IS MIJN LICHAAM” en daarna de wijn te drinken gaf met de woorden “DIT IS MIJN BLOED”, heeft hij nooit uitgelegd wat hij met die woorden bedoelde. Toch meent elke christelijke kerk op zich zeker te weten, wat Jezus bedoelde. Op zich niet erg, maar die hoge heren hebben vervolgens besloten, dat het verboden is bij elkaar het Avondmaal te nuttigen. Gewone mensen snappen er geen steek van, Ze hebben er totaal geen moeite mee om in een andere kerk volledig mee te doen, maar zijn zwaar in overtreding. Voor mij is dat een groot onrecht, dat die hoogste kerkleiders ons aandoen. Het leidt soms tot zeer pijnlijke momenten. In de Rooms-Katholieke Kerk bestaat het sacrament van het vormsel. Het is een bevestiging van de kinderdoop. Bij die ceremonie krijgt de niet katholieke maar wel geldig gedoopte partner te horen, dat hij niet te communie mag gaan. Dat herhaalde onrecht heeft tot een forse terugloop van het aantal vormelingen geleid.
Waarom noem ik dit? Het thema van deze Internationale Gebedsweek is door christenen uit Indonesië bedacht: Onrecht bestrijden. Voor een land als Indonesië, waar christenen veel onrecht ondervinden een prachtig thema. Toch moeten al die Christelijke Kerken vooral de hand in eigen boezem steken.
Jaargang 11, Nr.548.